Κυκλοφορεί η πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη του καθηγητή Γιώργου Ανδρειωμένου
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Κέδρος»η πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη του Γιώργου Ανδρειωμένου, καθηγητή στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, με τίτλο: «Γιάννης Ρίτσος - Πρώιμα ποιήματα και πεζά».
Η πρώτη παρουσίαση του βιβλίου έγινε στο πρόσφατο Επιστημονικό Συνέδριο που διοργάνωσε η ΚΕ του ΚΚΕ για τη Λογοτεχνία:
*
*
Για πρώτη φορά συγκεντρώνονται και περιέχονται σε έναν τόμο τα πρώτα δείγματα της γραφής του Ρίτσου, πριν δηλαδή από την έκδοση της πρώτης ποιητικής του συλλογής «Τρακτέρ», και συγκεκριμένα τα ποιήματα που έγραψε από το 1925 έως το 1934, χρονιά που εντάσσεται και στο ΚΚΕ, και τα πεζά του από το 1928 έως το 1931.
Μια πολύμηνη έρευνα του καθηγητή Γιώργου Ανδρειωμένου, που κατέληξε σε βιβλίο.
Μια πολύμηνη έρευνα του καθηγητή Γιώργου Ανδρειωμένου, που κατέληξε σε βιβλίο.
Αυτό το γεγονός όχι μόνο διευρύνει κατά μία δεκαετία την έως σήμερα γνωστή ποιητική δημιουργία του Ρίτσου, αλλά καταδεικνύει, όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά και στον πρόλογο,
«ότι ο ποιητής, από πολύ ενωρίς - σε συνάρτηση με τα τραγικά συμβάντα του βίου του, τις αισθητικές του ανησυχίες και την ευαισθησία του -, έχει διαγράψει κάποιες βασικές συνιστώσες των ποιημάτων του και είχε προσδιορίσει θέματα και μοτίβα που διατρέχουν το έργο του διαχρονικά».
Ένα ακόμα ενδιαφέρον στοιχείο που μπορεί να βρει ο αναγνώστης στο βιβλίο, είναι το πώς αντιμετωπίστηκε ο ποιητής από τους συντάκτες των εντύπων, στα οποία έστελνε κείμενά του προς δημοσίευση εκείνη την περίοδο.
Αναφέρουμε χαρακτηριστικά την απάντηση του περιοδικού «Διάπλασις των Παίδων», όταν έστειλε πρώτη φορά γράμμα σε ηλικία 10 ετών με το ψευδώνυμο «Ιδανικό Όραμα»:
Αναφέρουμε χαρακτηριστικά την απάντηση του περιοδικού «Διάπλασις των Παίδων», όταν έστειλε πρώτη φορά γράμμα σε ηλικία 10 ετών με το ψευδώνυμο «Ιδανικό Όραμα»:
«Πολύ με συγκίνησε το γράμμα σου Ιδανικό Όραμα, παλιέ μου φίλε που πρώτη φορά μου γράφεις. Ναι, τα δυστυχήματά σου ήταν τόσο μεγάλα, που δύσκολα θάβρισκε κανείς λόγια παρηγοριάς. Αλλά είσαι τόσο νέος ακόμη κι έχεις μπροστά σου μια τόσο μεγάλη ζωή!...».
Πρόκειται δηλαδή για ένα βιβλίο που προσθέτει στη γνώση που έχουμε για τον Γιάννη Ρίτσο, αφού ήρθε να αναπληρώσει ένα κενό, συμβάλλοντας στη μελέτη της πρώιμης περιόδου της λογοτεχνικής δημιουργίας του ποιητή.
Με συναρπαστική γραφή και χρησιμοποιώντας μια πλούσια βιβλιογραφία γύρω από τη ζωή και το έργο του ποιητή, στο πρώτο μέρος του βιβλίου ο Γιώργος Ανδρειωμένος αναφέρεται:
- Στο οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον.
- Τα μαθητικά χρόνια.
- Η αλληλογραφία και οι πρώτες δημοσιεύσεις στη «Διάπλασις των Παίδων».
- Η άνοδος στην πρωτεύουσα, η προσβολή από τη φυματίωση και η νοσηλεία στη «Σωτηρία».
- Οι συνεργασίες με τη Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια και άλλα έντυπα (1927 - 1930).
- Η εμπειρία της Καψαλώνας και του «Φθισιατρείου του Αγίου Ιωάννου».
- Οι συνεργασίες με τον «Παρατηρητή» και άλλα περιοδικά (1930 - 1931).
- Η επιστροφή στην Αθήνα και οι δραστηριότητες έως την έκδοση της συλλογής «Τρακτέρ» (1931 - 1934).
ΔΥΟ ΔΑΚΡΥΑ
Έξω από το Νοσοκομείο των φθισικών στεκόταν μόνη.Είχε μια τέτοια θλίψι στη ματιά κι είχε μια τέτοια γλύκα στη μορφή, που μονάχα όσοι πονούν την έχουν και γω την συνεπάθησα τόσο... γιατί τόσο πονούσε...Της είχαν πη: Δεν υπάρχει θέσι, δεν υπάρχει καμμιά θέσι.Κι αυτή ήταν αδύνατη, τόσο αδύνατη που δεν μπορούσε να γυρίση εκεί απ' όπου ήρθε...Κι έμεινε μόνη... κι έκανε κρύο... και σε λίγο θάβρεχε...- Φτωχή... και γω φτωχός, πολύ φτωχός και δεν είχα για σένα... παρά ένα πόνο στην ψυχή και δυό δάκρυα στα μάτια.(ΓΙΑΝΝΗΣ Ε. ΡΙΤΣΟΣ (ΡΙΤ-ΣΟΣ), «Δυό δάκρυα», Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, 22/7/1928)
ΤΟ ΠΑΡΑΣΗΜΟ
Ήταν λεβέντης παινεμένοςκαλόκαρδος και δουλευτήςτης κυρά - Λένης ο Κωστής.Χαλκόδετος, ηλιοκαμμένοςμε το γαρούφαλο στ' αυτίκαι τη χωρίστρα τη στριφτή.(...)
Και τώρα, δες, ποιος τον γνωρίζειτον παινεμένο δουλευτήμε το γαρούφαλο στ' αυτί;Ερμος κι απόξενος γυρίζει-ντάγκ-ντούγκ- κουτσός στη γειτονιάκι ουδέ προβαίνει ωμορφονιά.///Έχασε τόνα του ποδάριστον πόλεμο, και γι αμοιβήτου δώσανε -τιμή ακριβή-το δεκανίκι, και καμάριστα στήθεια του να το φορείένα παράσημο βαρύ.///Στο σπίτι οι αδερφές γκρινιάζουνκαι ξενυχτάνε στη δουλειάπλουμίζοντας ξένα προικιάκι αυτόν σακάτη τον φωνάζουνχαραμοφάη και τα λοιπάκι ο Κώστας σκύβει και σιωπά.///«Πού μ' είδες, τάχα, και πού σ' είδα»τώρα του λέει κι η Κανελιάπου τούδινε άλλοτε φιλιά.- Τύφλα και μούτζα στην πατρίδακαι το παράσημο πετάκαι το πατά.
Γ. ΣΟΣΤΙΡ, «Κόκκινος στίχος. Το παράσημο», εφημερίδα «Ριζοσπάστης», 16/9/1934
Μέσα από το συγκεκριμένο, ερχόμαστε πιο κοντά στον ποιητή που από την πληγή του κοίταξε «του κόσμου την πληγή» και τον οδήγησε να στρατεύσει τη ζωή και το έργο του στο δρόμο της κοινωνικής απελευθέρωσης.
Γνωρίζουμε πιο βαθιά τον νεαρό Γιάννη Ρίτσο και το έργο που προηγήθηκε των συλλογών του Μεσοπολέμου και οδήγησαν τον Κ. Παλαμά να πει το περίφημο «Παραμερίζουμε ποιητή για να περάσεις», μετά «Το τραγούδι της αδερφής μου».
Γνωρίζουμε πιο βαθιά τον νεαρό Γιάννη Ρίτσο και το έργο που προηγήθηκε των συλλογών του Μεσοπολέμου και οδήγησαν τον Κ. Παλαμά να πει το περίφημο «Παραμερίζουμε ποιητή για να περάσεις», μετά «Το τραγούδι της αδερφής μου».
Ο Ρίτσος υπήρξε αληθινός και ειλικρινής από τα πρώτα του λογοτεχνικά βήματα
Όπως σημειώνει ο Γιώργος Ανδρειωμένος στο τέλος της πρώτης ενότητας:
«Ο ποιητής απέφυγε να συγκεντρώσει σε τόμο ή να ξαναδουλέψει τα γραπτά του που συζητήθηκαν πιο πάνω. Να συνέβη αυτό επειδή καταστράφηκαν τα χειρόγραφά του; Μήπως του θύμιζαν οδυνηρές εμπειρίες που επιθυμούσε να ξεπεράσει; `Η έπαψε να ενδιαφέρεται γι' αυτά καθώς έβλεπε να εξελίσσεται η τέχνη του, να αλλάζουν τα εκφραστικά του μέσα και, γενικότερα, να προσαρμόζεται σε νέα αισθητικά και κοινωνικά δεδομένα; Ενδεχομένως να ισχύουν σωρευτικά όλα όσα μόλις προαναφέρθηκαν, ίσως και να ήταν άλλος ο λόγος. Γεγονός, πάντως, είναι ότι συχνά επανέρχεται στις παιδικές και νεανικές του μνήμες, ενώ πολλά από τα θέματα και τα μοτίβα του πρώιμου έργου του θα καταστούν ευδιάκριτα σε αρκετά μεταγενέστερα ποιήματά του (...).
Σε κάθε περίπτωση, τα πρωτόλειά του, στα οποία εδώ έγινε αναφορά, δείχνουν ότι ο Ρίτσος υπήρξε αληθινός και ειλικρινής από τα πρώτα λογοτεχνικά του βήματα. Ηταν γεννημένος ποιητής, αποτυπώνοντας με μαεστρία και μοναδική εκφραστική δύναμη στο χαρτί και την παραμικρότερη εμπειρία του, όσο τραγική και αν ήταν. Αυτός που υπήρξε από το ξεκίνημά του παρέμεινε έως το τέλος της ζωής του...».
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 2-3/2/2019
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.