Μπάμπης Ζαφειράτος: Πάμπλο Νερούδα - Επικό Τραγούδι - Πουλιά της Καραϊβικής (Φωτό)

quetzal: κετσάλ (τρωγωνίδες). Βλ. και πιο κάτω.

Πάμπλο Νερούδα

Πουλιά της Καραϊβικής - Las aves del Caribe

Όποιος τις ρουμπινί ίβιδες δεν είδε...

Από την ποιητική συλλογή

Επικό Τραγούδι (1960)
Canción De Gesta

Πρώτη ελληνική έμμετρη μετάφραση - Σημειώσεις
Μπάμπης Ζαφειράτος - Μποτίλια Στον Άνεμο

Ξαναδημοσιεύτηκε στην Κατιούσα, 12/7/2020, με 2 ακόμη ποιήματα για τα πουλιά:

Ο Φτερωτός Γίγαντας Πάμπλο Νερούδα

και στην Μποτίλια, 13/7/2020:

Μπάμπης Ζαφειράτος: Πάμπλο Νερούδα - Πετώντας με τα πουλιά - 90 φωτό των φτερωτών συντρόφων του (3 ποιήματα)

 
*
Το Επικό Τραγούδι (Και η ιστορία του)

 

[XXVII] Las aves del Caribe Pablo Neruda En esta breve ráfaga sin hombres a celebrar los pájaros convido, el vencejo, veloz vela del viento, la deslumbrante luz del tucusito, el limpiacasa que bifurca el cielo, para el garrapatero más sombrío hasta que la sustancia del crepúsculo teje el color del aguaitacaminos. Oh, aves, piedras preciosas del Caribe, quetzal, rayo nupcial del Paraíso, pedrerías del aire en el follaje, pájaros del relámpago amarillo amasados con gotas de turquesa y fuegos de desnudos cataclismos: venid a mi pequeño canto humano, turpial del agua, perdigón sencillo, paraulatas de estilo milagroso, chocorocay en tierra establecido, mínimos saltarines de oro y aire, tintora ultravioleta y cola de hilo, gallo de rocas, pájaro paraguas, compañeros, misteriosos amigos, ¿cómo la pluma superó a la flor? Máscara de oro, carpintero invicto, qué puedo hacer para cantar en medio de Venezuela, junto a vuestros nidos, fulgores del semáforo celeste, martines pescadores del rocío, si del Extremo Sur la voz opaca tengo, y la voz de un corazón sombrío, y no soy en la arena del Caribe sino una piedra que llegó del frío? ¿Qué voy a hacer para cantar el canto, el plumaje, la luz, el poderío de lo que vi volando sin creerlo o escuché sin creer haberlo oído? Porque las garzas rojas me cruzaron: iban volando como un rojo río y contra el resplandor venezolano del sol azul ardiendo en el zafiro surgió como un eclipse la hermosura: volaron estas aves desde el rito. Si no viste el carmín del corocoro volar en un enjambre suspendido cuando corta la luz como guadaña y todo el cielo vuela sacudido y pasan los plumajes escarlata y dejan un relámpago encendido, si tú no viste el aire del Caribe manando sangre sin que fuera herido, no sabes la belleza de este mundo, desconoces el mundo en que has vivido. Y por eso es que cuento y es que canto y por todos los hombres veo y vivo: es mi deber contar lo que no sabes y lo que sabes cantaré contigo: tus ojos acompañan mis palabras y se abren mis palabras en el trigo y vuelan con las alas del Caribe o se pelean con tus enemigos. Tengo tantos deberes, compañero, que me voy a otro tema y me despido. Canción de Gesta Imprenta Nacional de Cuba, 1960 (pp. 40 - 41)

[XXVII] Πουλιά της Καραϊβικής Πάμπλο Νερούδα Κι εδώ σ’ αυτό το ξέσπασμα γιορτάζω, καλώντας τα πουλιά, χωρίς ανθρώπους: πετροχελίδονα, σαΐτες του ανέμου, πυρακτωμένα εξαίσια τουκουσίτο, και κολιμπρί που σκίζουν τα ουράνια, και βλοσυρούς ακόμα κροτοφάγους, ωσότου του λυκόφωτος η ύλη θα υφάνει χρώμα απ’ τα νυχτοπούλια. Πουλιά των Αντιλλών, ω, σπάνιοι λίθοι, κετσάλ, γαμήλιες λάμψεις παραδείσιες, της φυλλωσιάς πετράδια και του ανέμου, πουλιά του κεραυνού, πλασμένα με κίτρινες και τυρκουάζ σταγόνες, με πυρκαγιές κατακλυσμιαίων πόθων: μες στο μικρό τραγούδι μου ανεβαίνουν κορυδαλλοί και τουρπιάλ νερένια και τσίχλες θαυμαστές στο πέταγμά τους, αηδόνια από μια χώρα ζωοδότρα, από χρυσό κι αιθέρα μπαλαρίνες, με ανταύγιες βιολετί και ουρές μετάξι, των Άνδεων πετεινοί, πουλιά με ομπρέλες, συντρόφια όλοι εσείς, κρυφοί μου φίλοι, πώς τ’ άνθος σας η πένα μου ν’ αγγίξει; Μάσκα χρυσή, γενναίου δρυοκολάπτη, αλήθεια, πώς μπορώ να τραγουδήσω στη Βενεζουέλα, δίπλα στις φωλιές σας, μες στο γλαυκό σινιάλα αστραποβόλα, αλκυόνες που ψαρεύετε στην πάχνη, με τη μουντή φωνή μου απ’ του Νότου τα πέρατα, στο ζόφο της ψυχής μου, κι αφού των Αντιλλών δεν είμαι η άμμος παρά μια πέτρα που ’ρθε από το κρύο; Με τι φωνή λοιπόν να τραγουδήσω το φτέρωμα, το φως, τη δύναμή σας, δύσπιστος που σας είδα να πετάτε σας άκουα και δεν πίστευα στ’ αφτιά μου; Είναι που οι κόκκινοι ερωδιοί πετάνε: με διαπερνούν σαν πορφυρό ποτάμι κόντρα στη λάμψη της Βενεζουέλας στον μπλε της ήλιο, ίδιο φλεγόμενο ζαφείρι βγαλμένο από μιας έκλειψης το θαύμα: τελετουργία στων πουλιών την πτήση. Άμα τις ρουμπινί ίβιδες δεν είδες τα σμήνη τους αβέβαια κρεμασμένα να κόβουνε το φως σαν το δρεπάνι, να σειέται ο ουρανός στο πέταγμά τους, το άλικο φτέρωμά τους να διαβαίνει, όπως της αστραπής η λάμψη, κι άμα της Καραϊβικής δεν είδες τον αέρα δίχως λαβωματιά να στάζει αίμα, δεν ζεις την ομορφιά αυτού του κόσμου, δεν ξέρεις μες στον κόσμο πως υπάρχεις. Και να γιατί ιστορώ και τραγουδάω και για όλους τους ανθρώπους ζω και βλέπω: χρέος μου να σου λέω τι δεν γνωρίζεις, μα κι ό,τι ξέρεις να το λέω μαζί σου: τα μάτια σου θα τα ’χω συνοδιά μου κι ο λόγος μου βγαλμένος απ’ το στάρι πετάει με τα φτερά της Καραΐβας ή μάχεται ενάντια στους εχθρούς σου. Έχω πολλά να κάνω, σύντροφέ μου, άλλο τραγούδι αρχίζω και σ’ αφήνω. Επικό Τραγούδι Εθνικό Τυπογραφείο Κούβας, 1960 (σσ. 40 - 41) Πρώτη ελληνική έμμετρη μετάφραση, Μπάμπης Ζαφειράτος, 4 Φεβρουαρίου και 29 Ιουνίου – 2 Ιουλίου 2017.

Πάβλο Νερούδα - Ρικάρδο Ελιέσερ Νεφταλί Ρέγιες Μπασοάλτο
(Pablo Neruda - Ricardo Eliécer Neftalí Reyes Basoalto)
Παράλ, Χιλή, 12 Ιουλίου 1904 - Σαντιάγο, Χιλή, 23 Σεπτεμβρίου 1973
Σχέδιο (2^ο από 2 του Νερούδα), Μπάμπης Ζαφειράτος, 23.IX.2016 (Μολύβι, 29 χ 21 εκ.)

Σημειώσεις

vencejo: πετροχελίδονο ή μαυροσταχτάρα

*

tucusito: Spanish (Venezuela) -  Κολιμπρί: Tucusito Cabeza Azul. Violet-headed Hummingbird – κολιμπρί. και google.gr

*

limpiacasa / Phaethornis augusti - Sooty-capped Hermit ή ermitaño limpiacasa (είδος κολιμπρί με μακριά διχαλωτή ουρά). Κολιμπρί Ερημίτης. Spanish (Venezuela): Limpiacasa.

Spanish: Ermitaño Gris, Ermitaño Limpiacasa

Sooty capped Hermit: https://es.wikipedia.org/wiki/Phaethornis_augusti

*

garrapatero – κροτοφάγος: Guardacaballos (Perú),  Matacaballos (Chile), Anó de Pico Surcado (Argentina), Inglés: Smooth-billed Ani

Garrapatero

Spanish (Colombia): Garrapatero común, Garrapatero Piquiliso
Spanish (Costa Rica): Garrapatero piquiliso
Spanish (Cuba): Garrapatero, Judío
Spanish (Mexico): garrapatero pico liso, Garrapatero Piquiliso
Spanish (Nicaragua): Garrapatero Piquiliso
Spanish (Peru): Garrapatero de Pico Liso
Spanish (Venezuela): Garrapatero Común

https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=469BC7B8CAF14C59

*

aguaitacaminos - νυχτοπούλια: common nighthawk (δεν είναι γεράκι· πρόκειται για άλλη οικογένεια)

Spot-tailed Nightjar: Βενεζουέλα, Κολομβία: Aguaitacamino Migratorio. Παραγουάη: Atajacaminos cola manchada https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=28045DA0D3FB6B69

*

turpial de agua - Τούρπιαλ νερένια: (Βενεζουέλα). turpial de agua

turpial (σκέτο)

*

perdigón sencillo - Κορυδαλλός: Eastern Meadowlark. Άλλες ονομασίες: Spanish (Venezuela): Perdigón

*

paraulatas: τσίχλες.  Βικιπαίδεια: ίδιο γένος με τη δική μας τσίχλα της οικογένειας των κιχλιδών

*

chocorocay: Τόσο στην πρωτότυπη έκδοση όσο και όπου αλλού συνάντησα το ποίημα, έτσι είναι γραμμένο· αλλά και με τη φωνή του Νερούδα έτσι ακούγεται. Ωστόσο, με όλο το ψάξιμο, πουλί με αυτό το όνομα δεν βρέθηκε. Αντίθετα ένα ενδημικό πουλί της Βενεζουέλας είναι το chocorocοy: (Troglodytes aedon). Αηδόνι.(https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=51E937020E0F3B99)

*

gallo de rocas: κόκορας των Άνδεων (Περού): (https://www.google.gr/search?q=gallo+de+rocas)

Rupicola peruviana: (https://www.google.gr/search?q=Rupicola+peruviana&ie)

*

pájaro paraguas: πουλιά με ομπρέλες - κεφαλόπτερα πουλιά με ομπρέλες

pájaro paraguas - πουλί με ομπρέλα

*

quetzal: κετσάλ (τρωγωνίδες)

Resplendent Quetzal: https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=1F41428191F2DAF9

κετσάλ: gettyimages

*

carpintero: ο δρυοκολάπτης με τη χρυσή μάσκα. Ενδημικό πουλί της Κούβας

El carpintero elegante: El carpintero eleganteColombia, Venezuela, sur de Guyana, Ecuador, Bolivia y norte de Brasil, y Trinidad

*

martines pescadores: αλκυόνες ψαράδες

*

carmín del corocoro: κόκκινοι ερωδιοί, αλλά και ρουμπινί ίβιδες

Eudocimus ruber: corocoro rojo, ibis escarlata, corocoro colorado, corocora, garza roja, https://es.wikipedia.org/wiki/Eudocimus_ruber

*
Avibase - The world bird database: https://avibase.bsc-eoc.org/avibase.jsp

*

Επικό Τραγούδι

(Περισσότερα ποιήματα)

*

Επίσης:

Χουάν Χέλμαν: Φιντέλ, το άλογο (video)

*

Τσε Γκεβάρα: Ένα ποίημα για τον Φιντέλ − Σημειώσεις και Επίμετρο για την κρίσιμη αναμέτρηση στη Σάντα Κλάρα, 28-29 Δεκ. 1958 (φωτό)

*

Κούβα, 1 Γενάρη 1959: Εκείνοι που απ’ το λήθαργό τους βγήκαν − Ο Φιντέλ με το φακό του Μπαρτ Γκλιν (130 φωτό) − Τσε: Σάντα Κλάρα, Η κρίσιμη αναμέτρηση (Αφιέρωμα)

*
Φιντέλ: Αυτός που τους σκλάβους ανύψωσε στην κορφή της μυρτιάς και της δάφνης
Το καταπληκτικό πορτραίτο του Φιντέλ από  τον Νικολάς Γκιγιέν και το τραγούδι του Κάρλος Πουέμπλα, Ως τη νίκη Κομαντάντε
*

Τα φρούρια του ιμπεριαλισμού δεν είναι απόρθητα: Μικρή ιστορική αναδρομή στη νικηφόρα Κουβανική Επανάσταση ‒ Με αφορμή τα 88α γενέθλια του Φιντέλ ‒ Επίμετρο: Εκλογικό σύστημα & Εκλογές - Ασφάλεια - Εκπαίδευση - Υγεία (88 ΦΩΤΟ)

*
Με 23 Σεπ. 2017

Φιντέλ (62)
Τσε (34)
Γκιγιέν Ν. (31)
Κούβα(157)
Νερούντα (20)

*

Ο Φιντέλ του Ντανιέλ Τσαβαρία
και

Όλα τα Πρόσωπα της Μποτίλιας