Δεκέμβρης 1944 (17)

Ο Φιντέλ θα ζει παντοτινά. Ο Φιντέλ είναι αθάνατος

Έφοδος στις Μονκάδες τ’ Ουρανού!: Fidel vivirá para siempre! Fidel es inmortal! - Ο Φιντέλ θα ζει παντοτινά! Ο Φιντέλ είναι αθάνατος!
Φιδέλ: Ένα σύγγραμμα περί ηθικής και δυο μεγάλα αρχίδια στην υπηρεσία της ανθρωπότητας (Ντανιέλ Τσαβαρία)
* Φιντέλ: Αυτός που τους σκλάβους ανύψωσε στην κορφή της μυρτιάς και της δάφνης
* Πάμπλο Νερούδα: Φιντέλ, Φιντέλ, οι λαοί σ’ ευγνωμονούνε * Νικολάς Γκιγιέν: Φιντέλ, καλημέρα! (3 ποιήματα)
* Ντανιέλ Τσαβαρία: Η Μεγάλη Κουβανική Επανάσταση και τα Ουτοπικά Αρχίδια του Φιδέλ * Ντανιέλ Τσαβαρία: Ο ενεργειακός βαμπιρισμός του Φιδέλ * Ραούλ Τόρες: Καλπάζοντας με τον Φιντέλ − Τραγούδι μεταφρασμένο - Video * Χουάν Χέλμαν: Φιντέλ, το άλογο (video)


Κάρλος Πουέμπλα - Τρία τραγούδια μεταφρασμένα που συνάδουν με τη μελωδία:
* Και τους πρόφτασε ο Φιντέλ (Y en eso llego Fidel) − 4 Video − Aπαγγελία Νερούδα * Δεν έχεις πεθάνει Καμίλο (Canto A Camilo) * Ως τη νίκη Κομαντάντε (Hasta siempre Comandante)
* Τα φρούρια του ιμπεριαλισμού δεν είναι απόρθητα: Μικρή ιστορική αναδρομή στη νικηφόρα Κουβανική Επανάσταση και μέχρι τις μέρες μας ‒ Με αφορμή τα 88α γενέθλια του Φιντέλ ‒ Εκλογικό σύστημα & Εκλογές - Ασφάλεια - Εκπαίδευση - Υγεία (88 ΦΩΤΟ) * Φιντέλ

Τετάρτη 27 Σεπτεμβρίου 2017

O Ζέφυρος της Επανάστασης: Οκτώβρης, Ποτέμκιν, Απεργία − Τα θεμέλια της 7ης Τέχνης, 28 Σεπ - 4 Οκτ 2017

Αφιέρωμα
«ΣΕΡΓΚΕΙ ΑΙΖΕΝΣΤΑΙΝ και ΟΚΤΩΒΡΙΑΝΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ»
ΖΕΦΥΡΟΣ από 28/9 έως 4/10
Αφιέρωμα στον ΣΕΡΓΚΕΙ ΑΙΖΕΝΣΤΑΙΝ στο σημαντικότερο ίσως των σκηνοθετών στην ιστορία της 7ης τέχνης, διοργανώνει η NEW STAR με προβολές στο ΖΕΦΥΡΟ από 28/0 έως 4/10.
Θα προβληθούν τρεις από τις σημαντικότερες ταινίες του που σημάδεψαν την ιστορία του κινηματογράφου
ΟΚΤΩΒΡΗΣ – ΠΟΤΕΜΚΙΝ – ΑΠΕΡΓΙΑ
*
ΟΚΤΩΒΡΗΣ
Πέμπτη -Παρασκευή στις 22.30
*
ΠΟΤΕΜΚΙΝ
Σάββατο – Κυριακή στις 22.30
*
ΑΠΕΡΓΙΑ
Δευτέρα – Τετάρτη στις 22.30
«Ο κινηματογράφος η μια και μοναδική τέχνη που ενώνει όλες τις άλλες». ΣΕΡΓΚΕΙ ΑΙΖΕΝΣΤΑΙΝ
*
Σερκγκέι Αιζενστάιν, μια κινηματογραφική ιδιοφυΐα, ρώσος σκηνοθέτης,θεωρητικός της τέχνης και ένας από τους πρωτοπόρους του σοβιετικού αλλά και του παγκόσμιου κινηματογράφου, ο κορυφαίος του μοντάζ των επαναστάσεων.
Από τους σημαντικότερους (ίσως ο σημαντικότερος) σκηνοθέτης στην ιστορία της 7ης τέχνης, κυρίως λόγω των καινοτομιών που εισήγαγε στη φιλμική γραφή και το μοντάζ.
Σκηνοθέτησε την πρώτη «έγχρωμη», μερικώς, ταινία.
Ο Αϊζενστάιν επηρέασε βαθιά την κινηματογραφική αισθητική των περισσότερων μεγάλων σκηνοθετών του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα (Όρσον Γουέλς, Στάνλεϊ Κιούμπρικ, Φράνσις Φορντ Κόπολα κ.α.).
«Η διαλεκτική αρχή του δυναμισμού, το γεγονός ότι το Είναι αποτελεί ένα συνεχές προτσές αλληλεπίδρασης δυο αντίθετων τάσεων, βρίσκει εφαρμογή στην τέχνη μέσα από τη σύγκρουση. Η σύγκρουση αποτελεί θεμελιακή αρχή για την ύπαρξη του έργου τέχνης και κάθε καλλιτεχνικής μορφής». ΣΕΡΓΚΕΙ ΑΙΖΕΝΣΤΑΙΝ
*
Από Μποτίλια: Αϊζενστάιν
και
*
Ιστορική – Σοβιετική Ένωση – 1928 – Διάρκεια 95΄
 Σκηνοθεσία: Σεργκέι Αϊζενστάιν
Το 1927 ο Σερκγκέι Αιζενστάιν αναλαμβάνει να γυρίσει τον Οκτώβρη, μια ταινία που θα αποτίσει φόρο τιμής για τα 10 χρόνια της Οκτωβριανής Επανάστασης του 1917. Το χρονικό της Οκτωβριανής Επανάστασης ιδωμένο μέσα από την πρωτοποριακή αισθητική του Αιζενστάιν.
O «Οκτώβρης» του Σ. Αϊζενστάiν (1927) γυρίστηκε αμέσως μετά το «Θωρηκτό Ποτέμκιν» (1925). Η ταινία στέκεται σε κρίσιμες καμπές της πορείας προς την επανάσταση: Την επιστροφή του Λένιν από την εξορία, το άμεσο κάλεσμα για σοσιαλιστική επανάσταση και όχι για στήριξη της Προσωρινής Κυβέρνησης, αλλά και την απάντηση των μπολσεβίκων στο πραξικόπημα του Κορνίλοφ, που δεν δίστασαν να στηρίξουν τον Κερένσκι απέναντι στον Κορνίλοφ, κάνοντας έτσι ακόμα πιο φανερή, μπροστά στα μάτια της εργατικής τάξης, την ανικανότητα της Προσωρινής Κυβέρνησης αλλά και για να πρωτοστατήσουν στην ήττα του αντιδραστικού στρατηγού.
Στην ταινία βλέπουμε το σαμποτάζ των μπολσεβίκων εργατών που ξηλώνουν τις σιδηροδρομικές γραμμές για να μην φτάσουν στην Πετρούπολη τα αντιδραστικά στρατεύματα. Σε πολλά σημεία γίνεται φανερό το μίσος των καλοαναθρεμμένων αστών απέναντι στους μπολσεβίκους. Σε μια σκηνή της ταινίας ο καταδιωκόμενος μπολσεβίκος πέφτει θύμα της δολοφονικής μανίας των ευυπόληπτων πολιτών που αντιλαμβάνονται την παρουσία του.
Ο Αϊζενστάιν και ο συν-σεναριογράφος του Γκριγκόρι Αλεξαντρόφ χρησιμοποίησαν εκατοντάδες προσωπικές μαρτυρίες, συνεντεύξεις, φωτογραφίες, έντυπα παντός είδους, καθώς και το βιβλίο του Αμερικανού δημοσιογράφου Τζον Σάιλας Ριντ με τίτλο «Δέκα Ημέρες που Συγκλόνισαν τον Κόσμο» συνθέτοντας ένα λεπτομερέστατο σενάριο με τον τίτλο «Οκτώβρης» το οποίο, αρχικά, κάλυπτε το μεγαλύτερο μέρος της Επανάστασης.
Μια πειραματική ταινία τεραστίων διαστάσεων, το «εργαστήρι» που ανέλαβε την πρακτική εφαρμογή των θεωριών του διανοητικού μοντάζ, τις οποίες θεωρίες ο Αϊζενστάιν δοκιμάζει πια μπροστά σε πλατείες κατάμεστες από ένα ζωντανό, σύγχρονο και απαιτητικό κοινό.
*
«ΠΟΤΕΜΚΙΝ»
*
Δραματική - Ιστορική μυθοπλασία- Σοβιετική Ένωση 1925 –65΄
Σκηνοθεσία: Σεργκέι Αϊζενστάιν
Σενάριο: Νίνα Αγκαντζάνοβα
Μουσική: Ντμίτρι Σοστακόβιτς, Εντμουντ Μεισελ
Πρωταγωνιστούν: Σεργκέι Αϊζενστάιν, Τζούλια Εισενστειν Αλεξάντερ Αντόνοφ, Βλαντιμίρ Μπάρσκι, Προκοπένκο, Μπεατρίς Βιτόλντι
Το απόλυτο αριστούργημα... Συγκαταλέγεται μεταξύ των 10 σημαντικότερων ταινιών από καταβολής κινηματογράφου και ως ένα από τα αριστουργήματα του παγκόσμιου κινηματογράφου
Η «Γκουέρνικα» του κινηματογράφου η συγκλονιστική δημιουργία του Σεργκέι Αϊζενστάιν.
Ο κορυφαίος Σεργκέι Αϊζενστάιν «μεταφορά» της διαλεκτικής στο μοντάζ η δημιουργία του «ιδεολογικό μοντάζ» και το μοντάζ των επαναστάσεων
Με την πασίγνωστη σεκάνς της ταινίας με τους στρατιώτες να κατεβαίνουν τα σκαλοπάτια της Οδησσού που αποτελεί τη «βίβλο» των κινηματογραφιστών.
«Από τη Συναδέλφωση στην Επανάσταση».
Από τη μοίρα του Ναυτικού στη μοίρα των ανθρώπων,που τη γράφουν μόνο οι ίδιοι, με το όπλο της ταξικής τους συνείδησης. Μια ιστορία, με μοναδικό ήρωα έναν εξεγερμένο λαό, γίνεται σινεμά.
Και το σινεμά γράφει ιστορία, διδάσκοντάς μας ταυτόχρονα την Ιστορία της εξέγερσης των λαών.
Με το «Ποτέμκιν», ο Αϊζενστάιν θα εισαγάγει και θα εδραιώσει ένα νέο «ήρωα» στον κόσμο του κινηματογράφου: τον εξεγερμένο λαό! Aποτυπώνει ανάγλυφα και συμπυκνωμένα όλο το χρονικό της Επανάστασης. Η συγκλονιστική ιστορία της ανταρσίας του θωρηκτού Ποτέμκιν 20 χρόνια μετά το συμβάν, η ιστορία έγινε ταινία.  
Η ταινία καθιερώθηκε σε παγκόσμιο επίπεδο και βραβεύτηκε το 1926 με το χρυσό μετάλλιο της Έκθεσης του Παρισιού.
Το 1926 θεωρήθηκε ως η καλύτερη ταινία από την Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου, η οποία απονέμει τα «Οσκαρ».
*
Υπόθεση
«Το Θωρηκτό Ποτέμκιν» είναι μια ιστορική ταινία, που αναφέρεται στην εξέγερση των ναυτών του ομώνυμου θωρηκτού στην Οδησσό, το 1905, την εποχή του Ρωσο-Ιαπωνικού πολέμου. Αφορμή της εξέγερσης, κατά την ταινία, ένα κομμάτι σάπιο κρέας. Οι πολίτες της Οδησσού συνδράμουν τους εξεγερθέντες, με αποτέλεσμα να ακολουθήσει η επέμβαση των Κοζάκων και η περίφημη σκηνή της σφαγής των αμάχων στις σκάλες της Οδησσού. Στο τέλος το Ποτέμκιν συμπαρασύρει σε εξέγερση και τον υπόλοιπο στόλο.
Παρά το ότι το φιλμ μοιάζει με δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ, που εύκολα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ταινία προπαγάνδας, στην πραγματικότητα είναι μια μελέτη πάνω στη χρήση του μοντάζ αλλά και στη δυνατότητα του κινηματογράφου να παράγει ιδέες. Αν και έχουν περάσει χρόνια από τη δημιουργία του, διακρίνεται ακόμη και σήμερα για την πλαστική συμμετρία και την πάλλουσα δύναμη των εικόνων του και παραμένει μια κορυφαία στιγμή στην ιστορία του κινηματογράφου.
«Το Θωρηκτό Ποτέμκιν»αναγνωρίζεται ως ένα από τα αριστουργήματα του παγκόσμιου κινηματογράφου, ενώ η σκηνή με το πανικόβλητο και αλαφιασμένο πλήθος να τρέχει στα σκαλιά της Οδησσού κυνηγημένο από τον τσαρικό στρατό, θεωρείται η καλύτερη σκηνή στην ιστορία του κινηματογράφου.
*
«ΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ ΠΟΤΕΜΚΙΝ»
Η «Γκουέρνικα» του κινηματογράφου η συγκλονιστική δημιουργία του Σεργκέι Αϊζενστάιν.

Το 1898 στο Νικολάγιεφ της Ρωσίας έγινε η καθέλκυση ενός νέου πολεμικού καραβιού, κλάσης θωρηκτού , με την ονομασία «Πρίγκιπας Ποτέμκιν της Ταυρίδας». Για την κατασκευή του εφαρμόστηκαν όλες οι νέες τεχνικές της εποχής και θεωρούνταν το πλέον σύγχρονο και δυνατό πολεμικό πλοίο της κατηγορίας του. Εντάχθηκε στο στόλο της Μαύρης Θάλασσας και - κατ' επέκταση - στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς της τσαρικής Ρωσίας. Συνεπώς, κανείς από τους αριστοκράτες αξιωματικούς του δε θα πίστευε ποτέ, ότι το «καμάρι» του τσαρικού στόλου θα έμενε στην ιστορία για πολύ διαφορετικούς λόγους από αυτούς για τους οποίους νόμιζαν.
Το 1905 ήταν η χρονιά που θα δοκιμαζόταν για πρώτη φορά η «έφοδος στον ουρανό» των εργατών και αγροτών της Ρωσίας. Ο γιγαντισμός της στρατιωτικής μηχανής της παραπαίουσας αυτοκρατορίας ήταν ένα δεδομένο που δε θα μπορούσε ποτέ να αγνοηθεί από τις επαναστατικές δυνάμεις. Η σοσιαλδημοκρατική οργάνωση του στόλου της Μαύρης Θάλασσας (στην ηγεσία της οποίας ήταν πολλοί μπολσεβίκοι) προετοίμαζε την εξέγερση, η οποία όμως ήρθε λίγο νωρίτερα από την προγραμματισμένη ημερομηνία και με αυθόρμητο τρόπο.
Ένα κομμάτι σάπιο κρέας
Οι συνθήκες στο «Ποτέμκιν » - όπως και συνολικά στο στράτευμα - ήταν απάνθρωπες για τους ναύτες. Την ώρα που οι αξιωματικοί τους έτρωγαν σε πορσελάνινα σερβίτσια, αυτοί προσπαθούσαν να επιβιώσουν με σαπισμένο κρέας. Επιπλέον, οι συνθήκες θύμιζαν γαλέρα, λόγω της σκληρότητας και της απανθρωπιάς των αξιωματικών. Στις 14 Ιούνη (27 Ιούνη με το νέο ημερολόγιο) οι ναύτες του «Ποτέμκιν » ξεσπούν. Εξοντώνουν τους πιο μισητούς αξιωματικούς και υψώνουν στο θωρηκτό την κόκκινη σημαία. Εκλέγουν επιτροπή, επικεφαλής της οποίας μπαίνει ο μηχανικός ναρκών Ματιουσένκο.
Το επαναστατημένο θωρηκτό πλέει προς την Οδησσό για να ενωθεί με τους εκεί εργάτες που είχαν κηρύξει γενική απεργία. Η ένωση των ναυτών και των εργατών όμως δε θα επιτευχθεί τότε. Στις 16 Ιούνη στέλνεται εναντίον του «Ποτέμκιν » ολόκληρος ο στόλος της Μαύρης Θάλασσας με εντολή ακόμη και να το βυθίσουν. Ακολουθεί πραγματική ναυμαχία που αναγκάζει το στόλο να ξεμακρύνει στα ανοιχτά από το φόβο να μην εξαπλωθεί η εξέγερση. Τελικά, 11 μέρες μετά και ενώ είχαν εξαντληθεί πυρομαχικά, τρόφιμα και καύσιμα, οι ναύτες θα παραδώσουν το θωρηκτό στις ρουμανικές αρχές της Κωστάντζα. Για τον Λένιν, το «Ποτέμκιν » έμεινε «ένα ανίκητο έδαφος της επανάστασης και όποια και αν ήταν η τύχη του, έχουμε μπροστά μας ένα αναμφισβήτητο και σημαντικότατο γεγονός: την απόπειρα σχηματισμού ενός πυρήνα επαναστατικού στρατού». Έμελε όμως να αποτελέσει «μνημείο» και για την ιστορία του κινηματογράφου.

Το 1925, ο μεγάλος Σοβιετικός θεωρητικός του κινηματογράφου και σκηνοθέτης, Σεργκέι Αϊζενστάιν, χρεώνεται από την «Γκοσκινό», την κρατική υπηρεσία κινηματογραφίας, να δημιουργήσει μια ταινία με αφορμή τη συμπλήρωση 20 χρόνων από την επανάσταση του 1905. Ήδη έχει γυρίσει την «Απεργία» (1924) και διαφαίνεται η ανεξίτηλη σφραγίδα που θα άφηνε στην παγκόσμια τέχνη. Η ταινία που φανταζόταν ο Αϊζενστάιν ήταν σπονδυλωτή, με διάφορες ιστορίες που θα περιέγραφαν την πρώτη επανάσταση κάτω από τον τίτλο «1905». Το περιστατικό του «Ποτέμκιν » δεν ξεπερνούσε τις δύο σελίδες στο σενάριο που είχε μπροστά του. Σε αυτό το μικρό όμως κείμενο θα σταθεί ο μεγάλος δημιουργός, αντιλαμβανόμενος πως δεν έχει μπροστά του ένα απλό «περιστατικό», αλλά ένα ολοκληρωμένο έπος.
Από μια σελίδα σεναρίου
Το αποτέλεσμα ήταν να δημιουργήσει την - κατά γενική ομολογία - καλύτερη ταινία του, το «Θωρηκτό Ποτέμκιν », η οποία συγκαταλέγεται μεταξύ των 10 σημαντικότερων ταινιών από καταβολής κινηματογράφου και θεωρείται - σε σπουδαιότητα - ισοδύναμη με την «Γκουέρνικα» του Πικάσο. Πρόκειται για ένα «ρεσιτάλ» σκηνοθεσίας και μοντάζ που διδάσκεται σε όλες τις κινηματογραφικές σχολές του κόσμου, ενώ ο ίδιος ο δημιουργός, μέσω του «Ποτέμκιν », θα προτείνει στην τέχνη του νέες τεχνικές και θα ανοίξει νέους δημιουργικούς δρόμους. Η πασίγνωστη σεκάνς (σ.σ. σύνολο σκηνών που παρουσιάζουν μια ενότητα χρόνου, χώρου ή δράσης) της ταινίας με τους στρατιώτες να κατεβαίνουν τα σκαλοπάτια της Οδησσού αποτελεί τη «βίβλο» των κινηματογραφιστών, αλλά και την πλέον τραγική αποτύπωση των συναισθημάτων που βρίσκονται στο εκρηκτικό τους απόγειο σε μια ιστορική στιγμή όπως αυτή της επανάστασης του 1905, για μας τους υπόλοιπους, το κοινό.
Ο Αϊζενστάιν εφαρμόζει με τον, ίσως, πιο πλήρη τρόπο στο «Ποτέμκιν » τη βασική του ιδέα για τη «μεταφορά» της διαλεκτικής στο μοντάζ και τη δημιουργία αυτού που έχει καταχωρηθεί ως τις μέρες μας ως «ιδεολογικό μοντάζ». Στο κλασικό του βιβλίο για τον κινηματογράφο «Η γλώσσα του κινηματογράφου» (σ.σ. στα ελληνικά από τις εκδόσεις «Κάλβος»), ο Μαρσέλ Μαρτέν γράφει, μεταξύ πολλών άλλων, για το Σοβιετικό σκηνοθέτη: «Να γιατί πρέπει πάλι να επιμείνουμε στον αποφασιστικό ρόλο του Αϊζενστάιν στην ιστορία ανακάλυψης των μέσων κινηματογραφικής έκφρασης. Ασφαλώς, ο Γκρίφιθ ανακάλυψε το μοντάζ, αλλά μόνο το αφηγηματικό μοντάζ. Ο Αϊζενστάιν πήγε πολύ πιο μακριά, ανακάλυψε το ιδεολογικό μοντάζ: "Η αξία του Αϊζενστάιν", γράφει ο Γιούτκεβιτς, "είναι που πρόσφερε μια θεωρητική βάση με αντίληψη καθαρά τεχνική του μοντάζ και που θεώρησε το μοντάζ σαν αφετηρία ενός νέου συστήματος δραματουργίας" (...)».
Είναι πραγματικά δύσκολο να διακρίνει ένα απαίδευτο μάτι, αν το «Ποτέμκιν » είναι μυθοπλασία ή ντοκιμαντέρ, ή ένα δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ. Στην πραγματικότητα αυτό έχει ελάχιστη σημασία για τους τελικούς αποδέκτες της ταινίας. Ο σκηνοθέτης χρησιμοποιεί ηθοποιούς, αλλά και τους ναύτες του Κόκκινου Στόλου της Μαύρης Θάλασσας, όχι μόνο για να αναπαραστήσει, αλλά για να αποδώσει, να «μεταφέρει» τη φρίκη και το μεγαλείο, την απελπισία και την αγανάκτηση μέσα στην κινηματογραφική αίθουσα. Αυτό το καταφέρνει μέσω του ιδεολογικού μοντάζ, το οποίο αποτελεί εφαρμογή του διαλεκτικού περάσματος από την ποσότητα στην ποιότητα. «Η αντιπαράθεση δύο τμημάτων ταινίας μοιάζει περισσότερο στο προϊόν τους παρά στο άθροισμά τους» γράφει ο Αϊζενστάιν.

Άλλη μια γνωστή σκηνή από το «Ποτέμκιν » όπου ο σκηνοθέτης εφαρμόζει, μέσω του μοντάζ, την ψευδαίσθηση της κίνησης, είναι η παρακάτω, όπως την περιγράφει ο Μαρτέν: «τρία πέτρινα λιοντάρια τοποθετημένα κι ακίνητα σε διαφορετικές στάσεις (ξαπλωμένο, καθισμένο κι όρθιο) σ' αντιπαράθεση χρονική, δίνουν στο θεατή την εντύπωση ότι βλέπει ένα λιοντάρι κοιμισμένο που σηκώνεται με το θόρυβο του κανονιού».
Η ταινία καθιερώθηκε πολύ γρήγορα και σε παγκόσμιο επίπεδο. Βραβεύτηκε το 1926 με το χρυσό μετάλλιο της Έκθεσης του Παρισιού και την ίδια χρονιά θεωρήθηκε ως η καλύτερη ταινία από την Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου, η οποία απονέμει τα «Οσκαρ». Δεκαετίες αργότερα θα θεωρούνταν όπως είπαμε μεταξύ των 10 σημαντικότερων ταινιών όλων των εποχών. Μάλιστα, θεωρείται και η πρώτη «έγχρωμη», μερικώς, ταινία. Η κόκκινη σημαία που κυματίζει στο θωρηκτό , εμφανίζεται όντως κόκκινη στην πρώτη κόπια! Ο ίδιος ο Αϊζενστάιν την είχε χρωματίσει.
Όσο για το πλοίο «Πρίγκιπας Ποτέμκιν της Ταυρίδας»... Αφού πολέμησε στον Α' παγκόσμιο πόλεμο και στον εμφύλιο που ακολούθησε τη Μεγάλη Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση του 1917 (κατά διαστήματα στα χέρια των Λευκών), το θωρηκτό «έδεσε» στο λιμάνι της Σεβαστούπολης σε κατάσταση πλήρους διάλυσης. Το 1923 κόπηκε στη μέση. Η πλώρη στάλθηκε στο Πολεμικό - Ναυτικό Μουσείο του Λένινγκραντ και η πρύμνη στο Μουσείο της Οδησσού, όπου εκτίθενται μέχρι σήμερα.
Με το «Ποτέμκιν », ο Αϊζενστάιν θα εισαγάγει και θα εδραιώσει ένα νέο «ήρωα» στον κόσμο του κινηματογράφου: τον εξεγερμένο λαό!
Στο Θωρηκτό Ποτέμκιν ο Άϊζενσταϊνοικοδομεί την ταινία γύρω από δυό πόλους, το θωρηκτό και την πόλη της Οδησσού. Για αυτό το λόγο θα παραποιήσει και τη χρονική αλληλουχία των συμβάντων, μεταφέροντας τη σκηνή της σφαγής στα σκαλιά της Οδησσού (που αποτελεί και τη διασημότερη σεκάνς στην ιστορία του κινηματογράφου) μέσα στη δραματουργική εξέλιξη και σε πλήρη σύζευξη με την εξέγερση στο πλοίο, κάτι που ιστορικά δεν ίσχυε.
Σκοπός του Άϊζενσταϊν δεν ήταν να ξεδιπλώσει τα γεγονότα βάση μιας ιστορικής εξιστόρησης αλλά να αποτυπώσει ανάγλυφα και συμπυκνωμένα όλο το χρονικό της Επανάστασης. Με όπλα το «μοντάζ των αντιθέτων» και την εκτεταμένη χρήση του γκρο πλάνου σε φυσικά πρόσωπα και αντικείμενα (όπως για παράδειγμα, τα γυαλιά του γιατρού του πλοίου, τα αγάλματα των λιονταριών σύμβολα της καθεστώσας Τσαρικής Δυναστείας που καταστρέφονται από τα κανόνια του θωρηκτού) δημιουργούν μια συνειρμική και ψυχολογική φόρτιση στον θεατή, που ο ίδιος ο σκηνοθέτης χαρακτηρίζει «νέο ψυχολογισμό». Τα αντικείμενα φορτίζονται με νοήματα και πάθος. Με το Θωρηκτό Ποτεμκιν ο Άϊζενσταϊν έβαλε τη ρωσική πρωτοπορία στο κέντρο της παγκόσμιας κινηματογραφίας, ενώ η ταινία συγκαταλέγεται στις 10 καλύτερες ταινίες από καταβολής του κινηματογράφου. Σε ηλικία μόλις 27 ετών έχει κατακτήσει το κινηματογραφικό στερέωμα, ενώ οι πολιτικοί κομισάριοι περιμένουν νέες ταινίες στα πρότυπα του Ποτέμκιν, που να υμνούν το νέο καθεστώς.
Ο Άϊζενσταϊν όμως θα διαψεύσει αυτές τις προσδοκίες, αφού η πειραματική του φύση θα τον οδηγήσει σε άλλες εφαρμογές των εκφραστικών του πεποιθήσεων, με την εισαγωγή του αρμονικού και του διανοητικού μοντάζ στις δύο επόμενες ταινίες του.
*
*
Σοβιετική Ένωση, 1925, Διάρκεια 94΄
Σκηνοθεσία: Σεργκέι Αϊζενστάιν
Σενάριο: Grigori Aleksandrov, Sergei M. Eisenstein, Ilya Kravchunovsky, Valerian Pletnev.
Ηθοποιοί: Grigori Aleksandrov, Maksim Shtraukh, Mikhail Gomorov.
(η Ομάδα Πράλετκουλτ Grigori Aleksandrov, Maksim Shtraukh, Mikhail Gomorov, και ερασιτεχνες ηθοποιοί.)
«Απεργία: αδέξια... αιχμηρή... απροσδόκητη... αμετανόητη... ασυνήθιστα εγκυμονούσα με σχεδόν όλα εκείνα που επρόκειτο να αναδειχθούν στην ωριμότητά μου στη διάρκεια των τελευταίων χρόνων της δουλειάς μου». Σεργκέι Αϊζενστάιν.
Η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία ενός από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες όλων των εποχών.
Σκηνές από συναρπαστικό μοντάζ, κινηματογραφική καινοτομία και σουρεαλιστικό βαριετέ απεικονίζουν την επική μάχη ανάμεσα στο προλεταριάτο και τους καπιταλιστές.
Ένα ορόσημο στην ιστορία του κινηματογράφου:
Όταν η Ρωσία στέναζε κάτω από τον τσαρικό ζυγό...
Όταν ο ανθρώπινος μόχθος ήταν αντικείμενο στυγνής εκμετάλλευσης απ' τους λίγους...
Όταν κάθε φωνή διαμαρτυρίας πνιγόταν στο αίμα...
Μία ταινία - φόρος τιμής σ' αυτούς που πρώτοι όρθωσαν το ανάστημά τους κι αγωνίστηκαν για ένα καλύτερο αύριο.
Το μοντάζ της κυνικής σφαγής των απεργών από τις τσαρικές δυνάμεις καταστολής και η εικόνα της σφαγής ενός βοδιού, συνιστά εκδήλωση του μεταφορικού σχήματος του διανοητικού μοντάζ, στοιχείο που, για πρώτη φορά, δίνει τη δυνατότητα στο φιλμ να επικοινωνεί με τους δικούς του όρους.
H απεργία σαν πράξη, σαν σύμβολο, σαν ενόχληση, σαν δικαίωση, αν παράλογο, χωρίς φωνή, η ταινία του Αϊζενστάιν είναι βωβή.
«Το φιλμ αφηγείται την ιστορία μιας απεργίας που καταπνίγηκε, μ' ένα ποιοτικά διαφορετικό τρόπο απ' ό, τι ο μέχρι τότε κινηματογράφος».  Κιθ Ρίντερ, (Ιστορία του Παγκόσμιου Κινηματογράφου)
*
ΖΕΦΥΡΟΣ
Τρώων 36, Άνω Πετράλωνα - Θησείο
Tηλ. επικοινωνίας: 2103462677
Εισ.: €7.00, φοιτ./ άνω των 65/Εκπαιδευτικοί /άνεργοι €6.00
ΚΑΘΕ ΤΡΙΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΣΟΔΟΣ  €5.00
*
Γραφείο Τύπου NEW STAR
Phone: 2108220008, 2108220023
E-mail: newstarcine@gmail.com
*
Λευκή ρετροσπεκτίβα σε φόντο κόκκινο
Με αφορμή την επαναλειτουργία της Αλκυονίδας και του Studio
Μικρό οδοιπορικό μνήμης μέσα από σινεμά και γεγονότα που σημάδεψαν τα χρόνια μας
*
Παρουσιάσεις ταινιών από τον Μπ. Ζ.
*

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.