Solidarność: Η αλληλεγγύη ως στάση ζωής και η Αλληλεγγύη σαν μοχλός προπαγάνδας και προσωπικής προβολής – Δυο ταινίες, δυο κόσμοι

Σερβικό διαμάντι - πολωνικός άνθρακας

 «Διασταυρούμενες ζωές» του Σρνταν Γκολούμποβιτς

και

«Βαλέσα, η δύναμη της ελπίδας» του Αντρέι Βάιντα

  

Μια κριτική παρουσίαση από την Μποτίλια

Δυο κατά βάθος ανόμοιες ταινίες, σε κύκλους ασύμπτωτους, που όμως τα νοήματά τους είναι... ομόκεντρα.

Η αλληλεγγύη, η συμπαράσταση, η αλληλοβοήθεια σε όλο τους το μεγαλείο, στην πρώτη περίπτωση.

Ο τσαρλατανισμός και η αυτοπροβολή, κατά παραγγελία της άρχουσας τάξης, στη δεύτερη, με αρωγό την αλήστου μνήμης Οριάνα Φαλάτσι που μετά τους Δίδυμους Πύργους κήρυξε τη δική της Τζιχάντ κατά των απίστων.

Η βαθιά ουμανιστική αντίληψη της πρώτης ταινίας, για τη στάση του ατόμου και το νόημα της θυσίας.

Ο κοσμοπολιτισμός της δεύτερης, με τον αγαπημένο, για τους Δυτικούς, ατσάλινο συνδικαλιστή εργάτη της Πολωνίας, που «θυσιάζεται» για το πολωνικό κεφάλαιο. Και παρά το ότι ο υπαρκτός καπιταλισμός έβγαζε και βγάζει φλύκταινες για κάθε τι συλλογικό, ενώ μισούσε και θα εξακολουθεί να μισεί μέχρι θανάτου το συνδικαλισμό των εργατών στα δικά του εργοστάσια. Λατρεία στους «εργατοπατέρες» που ελέγχει, από τη μια, μίσος ταξικό για τους «εργατοπατέρες» που εναντιώνονται στα κάτεργά του.

Δεν είναι, βέβαια, η πρώτη φορά που ο Βάιντα καταπιάνεται με τον Βαλέσα. "Ο Άθρωπος από Σίδερο" (1981) ήταν η πρώτη (τυπικά) προσπάθεια να αγιοποιήσει τον –ήδη ευλογημένο από τον Πάπα– αγνό συνδικαλιστή, με τους κακούς και διεφθαρμένους κομμουνιστές που προσπαθούν να εξοντώσουν τους καλούς Αλληλέγγυους εργάτες των Ναυπηγείων.

Κι ο σκηνοθέτης του άθλιου "Κατίν" (2007) [εδώ το πραγματικό Κατίν του Γκαίμπελς] θα συμβάλει με όλες του τις δυνάμεις σε έναν ακόμα μύθο που θα οδηγούσε στην καταξίωση και στον καθαγιασμό με το Νόμπελ Ειρήνης (1983), ενός μέλλοντος Προέδρου της Πολωνίας (1990-95).
  
Όπως είχε ξανασυμβεί, σε μια άλλη χώρα, με τον Ζαχάρωφ το 1975, και θα ξανασυνέβαινε το 1990 με τον πρόθυμο Γκόρμπι, ακολουθώντας τη γερή λογοτεχνική κολώνια του φασίστα Σολζενίτσιν (1970) και πιο πριν ακόμα (1958) τον Πάστερνακ με το πολυδιαφημισμένο από τη CIA... ζιβάγκο του. 

[Άλλωστε, στην Πολωνία και στη Γιουγκοσλαβία, όπως και στη Σοβιετική Ένωση, τη δεκαετία '80, συντελείται η καπιταλιστική περεστρόικα, όπου οι κλίκες στις ηγεσίες των κομμάτων μεταφέρουν τον πλούτο και το κεφάλαιο των ναυπηγείων, των γαιανθράκων, του φυσικού αερίου, της χαλυβουργίας και των γεωστρατηγικών πλεονεκτημάτων στα χέρια των λίγων, ως την τελική νίκη της αντεπανάστασης το 1989-91].

Ο Βασίλης Ραφαηλίδης –που είχε λατρέψει τον «έντιμο και καθαρό» "Ανθρωπο από Μάρμαρο" (1977), την πρώτη ουσιαστικά ταινία του Βάιντα για τον Βαλέσα, αφού ο συνδικαλισταράς «το παλεύει» ήδη από το 1970– στην κριτική του για τον "Άνθρωπο από Σίδερο" (Το Βήμα, 8-12-1981 - Λεξικό Ταινιών, τ. Β’ ) είχε γράψει σαρκαστικά: «Περιμένουμε από τον Βάιντα κι έναν "Άνθρωπο από Λάστιχο", προς τέρψιν αποκλειστικά του θεατή της Δύσης, όπου ως γνωστόν η λαστιχένια συνείδηση έχει γίνει το σήμα κατατεθέν της».

Πού ξέρεις; Ποτέ δεν είναι αργά. Αν και την ταινία τη «γυρίζει» και την επαναπροβάλλει αδιάκοπα –και μετά το το 1991 υποχρεωτικά– το καπιταλιστικό σύστημα, με τις ελαστικές μορφές απασχόλησης και τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας.

Αλλά, είπαμε, αυτός είναι ο καπιταλισμός! Όταν αγωνίζεσαι για λογαριασμό του, θα γίνει κομμάτια για σένα. Αλλιώς θα σε κομματιάσει.

Ας το ξανασκεφτούμε. Στην Ανατολική (τότε) κομμουνιστική Κόλαση, να γεννιέσαι σκλάβος σταχανοβίτης εργάτης; Ή και στον Δυτικό (και τότε και τώρα) καπιταλιστικό Παράδεισο, ελεύθερος Σίσυφος με οχτώ πόδια, να πεθαίνεις καθημερινά;

Eκεί που ο Βάιντα τελειώνει με τον σοσιαλισμό (ή δεν τον είχε ποτέ κατά νου), ο Γκολούμποβιτς ξεκινάει.

1993. Η Γιουγκοσλαβία διαμελίζεται. Οι ζωές των ανθρώπων επίσης. Όχι όλων βέβαια. Κάποιοι, όπως ο ίδιος ο Σέρβος σκηνοθέτης [βλέπε σημείωμά του παρακάτω] έχουν επίγνωση για το τι θα σημάνει η αξιοποίηση του εθνικισμού από την ιμπεριαλιστική κιμαδομηχανή.

Όπως κι ο πραγματικός ήρωάς του, ο Σέρβος στρατιώτης Μάρκο. Που δεν θα διστάσει, στην ολιγόωρη άδειά του, να πάρει θέση και να γίνει ασπίδα προστασίας του Μουσουλμάνου γείτονά του, από τη μανία των αποκτηνωμένων Σέρβων «φίλων» του, των «νταήδων που έκαναν πρακτικά τη δουλειά του διεθνούς ιμπεριαλισμού», κατά την προσφυή παρατήρηση της Τζίας Γιοβάνη.

Κι αυτή η προσωπική στάση και θέση, η θυσία για τον αδύναμο, τον δίπλανό, είναι ο πυρήνας και της στάσης ζωής μας στο κοινωνικό πεδίο.

Ο Γκολούμποβιτς βέβαια, μέσα από το εθνικιστικό μακελειό, που ξέσπασε με την για πρώτη φορά ενεργό συμμετοχή του ΝΑΤΟ, από το Μάρτη του 1992, στο  πόλεμο της Βοσνίας, ταυτόχρονα –τι σύμπτωση!– με την ιδρυτική συνθήκη της ΕΕ (Μάαστριχτ, τον Φεβρουάριο του 1992) και ολοκληρώθηκε με το ιμπεριαλιστικό έγκλημα του 1999 από ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και ΕΕ αυτή τη φορά, δεν στοχάζεται μόνο για το τότε.

Άλλωστε, το κινηματογραφικό (και όχι μόνο) έργο, όσο κι αν αναφέρεται σε παρελθόντα χρόνο, δεν μπορεί παρά να μιλάει για την εποχή στην οποία δημιουργείται. Αλλιώς θα είναι ένα μη-έργο. Λόγος κενός. 

Κι ο σκηνοθέτης, μπροστά στον επερχόμενο φριχτότερο πόλεμο όλων των εποχών, αναρωτιέται, με τον τρόπο ίσως που αναρωτιόταν ο Μπρεχτ στον πρόλογο του Γαλιλαίου του: «Δεν πρέπει λοιπόν να πάρουμε μια στάση που ν' αρμόζει σε ανθρώπους που πορεύονται προς τη νύχτα;»

Ίσως πλατείασα κάπως, και να μην δίνει τέτοιες προεκτάσεις ο Γκολούμποβιτς, αν και τα φουγάρα της Σερβίας (12 χρόνια μετά τις πρώτες σκηνές της ταινίας) με τα γκρίζα τοπία και την ανεργία, η μετανάστευση και η Γερμανία της Ευρώπαϊκής Ένωσης, μας οδηγούν στο δρόμο που περιγράψαμε: της ΝΑΤΟποίησης των Βαλκανίων, και μέσω των εθνικιστικών διαφορών.

Και ας θυμόμαστε, τώρα με την πυριτιδαποθήκη της Ουκρανίας, αλλά και τα δικά μας εθνοτικά της Θράκης, «ότι οι λαοί στην πρώην Σοβιετική Ένωση και στην πρώην Γιουγκοσλαβία ζούσαν για δεκαετίες μονιασμένοι, αδελφωμένοι» (Δημήτρης Κουτσούμπας, Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, 20/4/2014).

***

Τελειώνοντας, θα άξιζε μια μικρή αναφορά στην προηγούμενη ταινία του Γκολούμποβιτς, την πολύ καλή "Παγίδα" (2007) –αφού προοιώνιζε τις κατά πολύ καλύτερες "Διασταυρούμενες ζωές"–, όπου ο ήρωάς του (μιας κάποιας οικονομικής άνεσης –μηχανικός αυτός, η γυναίκα του καθηγήτρια) στη Σερβία του σήμερα, της μετά Μιλόσεβιτς εποχής, βρίσκεται παγιδευμένος στο δίλημμα να εκτελέσει ένα συμβόλαιο θανάτου, ώστε να εξασφαλίσει τα χρήματα που απαιτούνται για την εγχείρηση του παιδιού του.

Η Παγίδα του καπιταλισμού ζητάει αίμα και ζωές.

Κατεβάστε την από εδώ:

• Η Παγίδα, ταινία
• Η Παγίδα, ελληνικοί υπότιτλοι
• Η Παγίδα, ταινία και αγγλικοί υπότιτλοι

Δείτε τις ταινίες του Γκολούμποβιτς, κι αφήστε τον Βάιντα θαμμένο βαθιά στο Κατίν του αντικομμουνισμού του. 

Μπ. Ζαφειράτος

Και επί της οθόνης (σας), αν για οποιονδήποτε λόγο χάσετε την ταινία, Κατεβάστε την από εδώ:

• Διασταυρούμενες ζωές, ταινία
• Διασταυρούμενες ζωές, ελληνικοί υπότιτλοι

___________________________________

Ειδική μνεία-φόρος τιμής

Αντώνης Στεργιάκης
(1938 - 24/11/2012)

Οι Διασταυρούμενες Ζωές, από την AMA films των ακούραστων αδελφών Στεργιάκη –από το 1986 μέχρι το 2008, στο θρυλικό ΑΛΦΑΒΙΛ της οδού Μαυρομιχάλη, μας έχουν συστήσει εξαιρετικές ταινίες–, προβλήθηκαν στο ΑΣΤΥ της οδού Κοραή, ένα σινεμά από τα δυο τρία σήμερα που κινούνται μακριά από το αμερικάνικο κύκλωμα και από την life style διασκέδαση, αφού όπως έλεγε ο μπαμπάς Στεργιάκης, ο αξιαγάπητος και αξέχαστος κυρ Αντώνης:

• «…Με απλά λόγια, οι περισσότερες αίθουσες κατάντησαν σούπερ μάρκετ και η κινηματογραφική δημοσιογραφία γευσιγνωσία. Όμως, κόντρα σε όλα, εμείς προχωράμε...»

Ο κυρ Αντώνης με τον Τεό Αγγελόπουλο

Μπ.Σ.Α.

***

ΣΡΝΤΑΝ ΓΚΟΛΟΥΜΠΟΒΙΤΣ
 Διασταυρούμενες Ζωές
(Krugovi / Circles)

*
Από την
AMA films των αδελφών Στεργιάκη
Άστυ, Κοραή 4 (ΜΕΤΡΟ Πανεπιστήμιο)
2103221925  DOLBY DIG 
€ 6,00 

 _________________________________________________________
Η αναγγελία και η παρουσίαση της ταινίας από την Μποτίλια έρχεται λίγο καθυστερημένα, αλλά όσοι έχουν πρόσβαση στο ΑΣΤΥ προλαβαίνουν.
Στην προβολή του Σαββάτου (26/4) το σινεμά ήταν γεμάτο.

Οι Κύκλοι θα παίζονται για μια δυο βδομάδες ακόμη.

_______________________________________

  

Ένα σερβικό α-ρι-στούρ-γη-μα!!!

Η κριτική της Τζίας Γιοβάνη

 

Εύγε! Ας γραπώσουμε την ευκαιρία να δούμε ένα, βαθιά γειωμένο στο παρόν, σπουδαίου Λόγου, γλώσσας και ωριμότητας, σινεμά, με την ανθρώπινη φύση στην καλύτερη και χειρότερή της εκδοχή.

Η αξία της ταινίας δεν εστιάζεται στο καθαυτό πραγματικό συμβάν, αλλά στον τρόπο που ο σκηνοθέτης επεξεργάστηκε τη θεματική και τις διαστάσεις της κι έστησε τη μυθοπλασία και τις αφηγηματικές του στρατηγικές, ώστε να εξάγει και να μεταδώσει αποτελεσματικά το μήνυμα που εκείνος, ως δημιουργός του έργου τέχνης, θέλει να δώσει.

Εύγε ξανά! Ο Γκολούμποβιτς ξεκινά με ένα γεγονός που έλαβε χώρα το 1993, μέρα μεσημέρι, στην πλατεία της σερβοκρατούμενης, τότε, πόλης Τρεμπίνιε της Βοσνίας.

Αφού εισάγει με ακαδημαϊκή μαεστρία τους πρωταγωνιστές των ιστοριών που θα συναντήσουμε παρακάτω, δείχνει τον νεαρό Σέρβο στρατιώτη Μάρκο να εμποδίζει ομάδα τριών θερμοκέφαλων Σέρβων στρατιωτών που κακοποιούν βίαια έναν μουσουλμάνο περιπτερά, για γελοία αφορμή.

Από τη Βοσνία του χθες μεταφερόμαστε 12 χρόνια μετά, σε εργατικές συνοικίες γερμανικής πόλης, όπου «φιλοξενούνται» οι ξεπουλημένοι από τις χώρες τους μετανάστες, όπου τα παιδιά της εργατικής τάξης διδάσκονται στα σχολειά τον ύμνο της ΕΕ που παίζουν επιδεικτικά με φλογέρα.

Παρά τις διαφορετικές εθνότητες που εμπλέκονται στην ίντριγκα, η ταινία παίρνει απόσταση από κάθε τι εθνικιστικό, η σερβο-μουσουλμανική σύγκρουση μένει απέξω, η όποια τέτοια φόρτιση επιβλήθηκε άνωθεν και έξωθεν ακριβώς για να βρει αποδέκτες του γνωστούς «νταήδες» που έκαναν πρακτικά τη δουλειά του διεθνούς ιμπεριαλισμού.

Γι' αυτό ακριβώς έχει τεράστια σημασία το ότι η θανατηφόρα συμπλοκή γίνεται μεταξύ ομοεθνών.

Οι ιστορίες δε, που διαδραματίζονται στο «σήμερα» σε δύο γεωγραφικούς τόπους, πηγάζουν από το «χθες» που παραμένει σταθερά στο επίκεντρο της αφήγησης, ως μόνιμο σημείο αναφοράς, ως μήτρα του κακού, ως το αντικείμενο που, πέφτοντας στο νερό, δημιουργεί ομόκεντρους κύκλους...

Ο Γκολούμποβιτς μέσα σε αισθητική άκρατου ρεαλισμού, παίζει με μοναδικό του χαρτί την αλήθεια.

Χωμένη ως τα μπούνια στην αλήθεια η λακωνική αφήγηση, ξεφλουδίζει με σοφή στρατηγική, στρώμα - στρώμα την ατομική (του πολίτη) και προσωπική (του ανθρώπου) ενοχή, όλων ανεξαιρέτως των παρισταμένων, που με τη μη-παρέμβαση / επέμβασή τους, λόγω φόβου μην μπλέξουν στην άγρια συμπλοκή, άφησαν αβοήθητο το μόνο άνθρωπο που είχε το θάρρος να εναντιωθεί σε μια απάνθρωπη πράξη...

Το μήνυμα ακουμπά στη στάση ζωής, όπως ακριβώς την περιέγραψε κι ο Μπρεχτ στο σχετικό, πασίγνωστο ποίημά του.

Μήνυμα διαχρονικά επίκαιρο... Η σουσπάνς βοηθιέται από τις σιωπές, τους ήχους και τη μουσική και κρατά το θεατή συνεχώς πεινασμένο για τη συνέχεια της ιστορίας, για το τι τελικά έγινε στην πλατεία της Τρεμπίνιε το '93.

Σήμερα, στη Βοσνία με τις σβηστές καμινάδες των εργοστασίων, ο πατέρας του Μάρκο αναρωτιέται αν η θυσία άξιζε τον κόπο. Ο σκηνοθέτης δίνει αισιόδοξη απάντηση - μέσα από πληθώρα συμβόλων. Κι όταν ο φόβος αντικαθίσταται από το σεβασμό...

Μην τη χάσετε!!!

Παίζουν: Αλεκσάνταρ Μπέρτσεκ, Λεόν Λούτσεβ, Βουκ Κόστιτς, Χριστίνα Πόποβιτς, κ.ά.

Παραγωγή: ΣΕΡΒΙΑ, ΓΕΡΜΑΝΙΑ, ΓΑΛΛΙΑ, ΣΛΟΒΕΝΙΑ, ΚΡΟΑΤΙΑ (2013)

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 24/4/2014
 

Feb 11, 2013 / Srdan Golubović, crew
Forum / Krugovi (Circles)
The director of the Serbian film among his crew.
Berlinale 2013

*

 Άλλες κριτικές

«Είναι αδύνατο να μην συγκινηθεί κανείς από την ειλικρίνεια και την τιμιότητα της προσπάθειας του Γκολούμποβιτς να ρίξει φως στο επώδυνο παρελθόν που αρνείται να ξεπεραστεί. Η ταινία Διασταυρούμενες Ζωές, η οποία είναι εμπνευσμένη από ένα πραγματικό γεγονός, θα βρει δεκτικό κοινό σε κάθε γωνιά του κόσμου».
Screen Daily
  

 «Μία ευθεία και τελικά συγκινητική ταινία για τη ζημιά που προκάλεσαν στις ψυχές των ανθρώπων οι εχθρότητες που βασάνιζαν για χρόνια την περιοχή».
The Hollywood Reporter

«Μια ανορθόδοξη ιστορία ηθικής για ένα έγκλημα Σέρβου κατά Σέρβου, στην οποία οι ομόκεντρες αφηγήσεις έχουν μεγάλη απήχηση. Οι θεατές θα ανταμειφθούν».
Variety

«Μια πολύ δυνατή παραβολή για έναν πολιτισμό που έχει ζήσει πολλά χρόνια μαρτυρίων […], και η οποία υπογραμμίζεται από τις εξαιρετικές ερμηνείες όλων των ηθοποιών».
Cinema Beach

*

Οι Συντελεστές της Ταινίας

Σκηνοθεσία: Σρνταν Γκολούμποβιτς
Σενάριο: Μελίνα Πότα Κόλτζεβιτς, Σρντζαν Κόλτζεβιτς
Διεύθυνση φωτογραφίας: Αλεξάνταρ Ίλιτς
Μοντάζ: Μάρκο Γκλούζακ
Μουσική: Μάριο Σνάιντερ
Διεύθυνση παραγωγής: Ίγκορ Κέκμαν
Πρωταγωνιστούν: Αλεξάνταρ Μπέρτσεκ, Λέον Λούτσεβ, Νεμπότζσα Γκλόγκοβακ, Νικόλα Ρακόσεβιτς, Χριστίνα Πόποβιτς, Μπόρις Ιζάκοβιτς, Βουκ Κόστιτς
Διάρκεια: 112’

ΦΕΣΤΙΒΑΛ | ΒΡΑΒΕΙΑ | ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ 

• ΒΡΑΒΕΙΟ FORUM - 63Ο  ΔΙΕΘΝΕΣ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΒΕΡΟΛΙΝΟΥ
• ΕΙΔΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ - ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ SUNDANCE 2013
• H ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΗΣ ΣΕΡΒΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΟΣΚΑΡ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΞΕΝΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ 2014

ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ

Η ταινία Διασταυρούμενες Ζωές πραγματεύεται τις συνέπειες που μπορεί να έχει μια ηρωική πράξη. Μήπως το να προβαίνει κανείς σε μια ηρωική πράξη δεν έχει κανένα νόημα, ή, αντίθετα, μπορεί να προκαλέσει μια σειρά ηθικών πράξεων στο μέλλον;

Έχει κάποια λογική το να είσαι ήρωας;

Μήπως το να είσαι ήρωας είναι το ίδιο με το να είσαι ανόητος;

Μήπως μια ζωή που χάνεται για να υπερασπιστεί μια άλλη ανθρώπινη ζωή μοιάζει με μια πέτρα που πέφτει στην άβυσσο;

Πέντε άνθρωποι επηρεάζονται από ένα τραγικό περιστατικό. Δώδεκα χρόνια αργότερα, καθένας τους θα πρέπει να αντιμετωπίσει το παρελθόν, περνώντας μέσα από μία προσωπική κρίση. Θα καταφέρουν να ξεπεράσουν τα αισθήματα ενοχής, απογοήτευσης και δίψας για εκδίκηση; Θα κάνουν το σωστό με κάθε κόστος;

Οι Διασταυρούμενες Ζωές είναι μία ταινία για ανθρώπους των οποίων οι ζωές αλλάζουν μετά από ένα και μόνο γεγονός. Για τις σκιές του παρελθόντος και την ανάγκη να βγούμε από αυτές.
Η ταινία είναι εμπνευσμένη από πραγματικά γεγονότα. Όταν άκουσα την ιστορία του Σέρβου στρατιώτη που έσωσε τη ζωή του μουσουλμάνου γείτονά του κι εξαιτίας αυτής της πράξης ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου από τους Σέρβους συμπολεμιστές του, κατάλαβα ότι έπρεπε να παρουσιάσω αυτή την ιστορία, η οποία είναι μάλλον μοναδική ανάμεσα στις σπάνιες θετικές ιστορίες από τον πόλεμο στην πρώην Γιουκοσλαβία.

Αναρωτήθηκα αν μία ζωή που θυσιάζεται κατ’ αυτό τον τρόπο μπορεί να πυροδοτήσει θετικά αποτελέσματα σε άλλους ανθρώπους. Μπορεί να μας μεταμορφώσει σε καλύτερους ανθρώπους;

Κατά την διάρκεια του πολέμου της πρώην Γιουκοσλαβίας, ζούσα στο Βελιγράδι και σπούδαζα κινηματογράφο. Το πεδίο μάχης απείχε λιγότερο από 100 χιλιόμετρα από εμένα και ένιωθα αποτροπιασμό για τις φρικαλεότητες που συνέβαιναν σε καθημερινή βάση, αλλά δεν είχα ούτε το θάρρος ούτε τη δυνατότητα να εναντιωθώ σ’ αυτή την κατάσταση.

Η δημιουργία αυτής της ταινίας αποτελεί την προσωπική μου συμφιλίωση με εκείνα τα χρόνια.

ΣΡΝΤΑΝ ΓΚΟΛΟΥΜΠΟΒΙΤΣ
Βιογραφικό σημείωμα

Ο Σρνταν Γκολούμποβιτς γεννήθηκε το 1972 στο Βελιγράδι (Σερβία). Σπούδασε σκηνοθεσία κινηματογράφου στη Σχολή Δραματικών Τεχνών στο Βελιγράδι. Η πρώτη του ταινία μεγάλου μήκους Absolute Hundred (Apsolutnih sto) συμμετείχε στα κύρια μέρη περισσότερων από 30 διεθνών φεστιβάλ κινηματογράφου (Σαν Σεμπαστιάν, Τορόντο, Θεσσαλονίκη, Ρότερνταμ, κ.α.) και κέρδισε 10 διεθνή και 19 τοπικά βραβεία. Η δεύτερη ταινία του, Η Παγίδα (Klopka), έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της το 2007 στο Βερολίνο (Forum) και κέρδισε πάνω από 20 διεθνή βραβεία. Είχε επίσης επιλεγεί για να εκπροσωπήσει την Σερβία στα Βραβεία Όσκαρ του 2008.

Η ταινία Διασταυρούμενες Ζωές (Krugovi) συμμετείχε στο L’ Atelier για το Φεστιβάλ των Καννών του 2011 και κέρδισε το βραβείο Διεθνών Σχέσεων ARTE.

Ο Γκολούμποβιτς διδάσκει σκηνοθεσία κινηματογράφου στη Σχολή Δραματικών Τεχνών στο Βελιγράδι.

Φιλμογραφία
Trojka (μικρού μήκους) – 1994
Absolute Hundred (Apsolutnih sto) – 2001
Η Παγίδα (Τhe Trap / Klopka)– 2007
Διασταυρούμενες Ζωές (Circles / Krugovi) – 2012

Πηγή: AMA films

IMDb

***

ΑΝΤΡΕΪ ΒΑΪΝΤΑ

Βαλέσα, η δύναμη της ελπίδας

Κριτική:

Τζία Γιοβάνη

Για πάμπολλες δεκαετίες ο 87χρονος Βάιντα διαλαλεί αντικομμουνισμό αντάξιο του μίσους του για τους Ρώσους. Η δημοσιογράφος Οριάνα Φαλάτσι αυτοαναιρέθηκε πανηγυρικά με τις φασιστικορατσιστικές ηλιθιότητες που δημοσίευε από την 11η Σεπτέμβρη και μετά.

Όσο για τον γελοιωδώς βατικανόπληκτο Βαλέσα, εγωπαθής αχυράνθρωπος ξεκίνησε (σπρωγμένος και στηριγμένος από την αντικομμουνιστική KOR με τις άπειρες διασυνδέσεις), συνδικαλισταράς βολεμένος συνέχισε (γνωρίζοντας ότι η εξουσία δε θα τολμούσε να τον πειράξει) και απότοκος, λησμονημένος καραγκιόζης κατέληξε, αφού προσέφερε γονυπετής το στέμμα της αέναης κερδοφορίας στους πολυεθνικούς καπιταλιστικούς ομίλους.

Με το λαϊκίστικα αντικομμουνιστικό του έκτρωμα, ο Βάιντα ολοκληρώνει την τριλογία / ωδή στην καπιταλιστική παλινόρθωση που εγκαινίασε ο «Άνθρωπος από μάρμαρο» (1977) και συνέχισε ο «Ανθρωπος από σίδερο» (1981).

Ο αγγλικός «Γκάρντιαν» γράφει «κατά κάποιο τρόπο (το φιλμ) υποδηλώνει αναδρομικά ότι ο ηρωικός "Ανθρωπος" των 2 προγενέστερων ταινιών, ανέκαθεν, ήταν ο Βαλέσα»...

... που ως σωτήρας του έθνους αναδύεται από το πλήθος στις δημαγωγικές εξέδρες των απεργιών...

Άξιος κινηματογραφιστής ο Βάιντα, παλιά καραβάνα, με γερές σπουδές στην Καλών Τεχνών Κρακοβίας και την ξακουστή Σχολή Κινηματογράφου του Λοτζ, κατέχει την τεχνική του ν' «αφηγηθεί» αυτό που θέλει.

'Walesa: Man of Hope'
Πρεμιέρα στη βενετία 
Ο Βαλέσα με την ηθοποιό Μαρία Ροζάρια Ομάτζιο (Οριάνα Φαλάτσι)

Δομεί την αφήγησή του στη συνέντευξη της Ιταλίδας Φαλάτσι με τον Ναπολεόνιο Βαλέσα για το 10χρονο χρονικό του βαλέσιου αγώνα, με μπρος / πίσω στο χρόνο. Αναμειγνύει και ένα βασικό μπρεχτικό στοιχείο, τα τραγούδια, ως ενδιάμεσους τίτλους που αναδεικνύουν το θέμα κάθε κεφαλαίου. Το επαναλαμβανόμενο μοτίβο των ροκ ασμάτων έχει ως εξής: «Την ελευθερία καταλαβαίνω και αγαπώ, την ελευθερία δεν μπορώ ν' απαρνηθώ».

Μόνο αντικομμουνιστικό το επιλεγμένο υλικό. Εκείνο της τεκμηρίωσης «πειραγμένο» –δεν άφησε το αρχειακό, αλλά το ξανασκηνοθέτησε, γιατί;

Οι βιομηχανικοί εργάτες ζουν στην αθλιότητα, σε φαβέλες, σε συνθήκες Αγγλίας 1800, στο απάνθρωπο σύστημα του σοσιαλισμού που «τα κουμμούνια μας ρουφούν το αίμα». Φριχτό το νοσοκομείο που γέννησε η γυναίκα του, το ξύλο και τα ουρλιαχτά στην Ασφάλεια, οι οδομαχίες, τα χημικά, τα γκλομπς και τα τανκς.

Επιτείνει το φριχτό της κατάστασης «κλέβοντας» από το «Αλονζανφάν» (1974) των Ταβιάνι την εικόνα με τους παρατεταγμένους στους τοίχους του διαδρόμου αστυνομικούς που ραβδίζουν τον κρατούμενο, και τα πλάνα της απεργίας του φιλοδοξούν να παραπέμψουν στην «Απεργία» του Αϊζενστάιν. Φιλμ εμετικό, εμετικότατο...

Παίζουν: Ρόμπερτ Βίκιεβιτς, Αγκνιέτσκα Γκροτσόφσκα, Μαρία Ροζάρια Ομάτζιο κ.ά.

Παραγωγή: ΠΟΛΩΝΙΑ (2013)

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 24/4/2014

IMDb

 

*

Το ΣΙΝΕΜΑ της Μποτίλιας