Αουγούστο Σέσαρ Σαντίνο – Augusto César Sandino (Αugusto Nicolás Calderón de Sandino y José de María Sandino): Νικαράγουα. Γεννήθηκε στις 18 Μαΐ. 1895 στο Νικινόμο – Δολοφονήθηκε στις 21 Φεβ. 1934 στη Μανάγουα. Επαναστάτης, ηγέτης της εξέγερσης 1927-1933, ενάντια στην αμερικανική στρατιωτική κατοχή της Νικαράγουας. Εθνικός Ήρωας, «Στρατηγός των Ελεύθερων Ανθρώπων».
Από μικρό παιδί γνωρίζει την αδικία, δουλεύοντας με τη μάνα του στις καφεοφυτείες της χώρας κι έχει δει ήδη τα έργα του στρατού των Γιάνκηδων.
Τα κατορθώματά του τον έκαναν ήρωα σε όλη τη Λατινική Αμερική, όπου έγινε σύμβολο αντίστασης κατά της κυριαρχίας των ΗΠΑ, που τον… τίμησαν με τον τίτλο του «bandolero» (λήσταρχος).
*
Πάμπλο Νερούδα
Αουγούστο Σέσαρ Σαντίνο
Δυο ποιήματα για τη δολοφονία του
*
Από τη συλλογή Επικό Τραγούδι (1960)
Μετάφραση – Σημείωση
Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο
Πρώτη δημοσίευση, Κατιούσα, 21/2/2022
Φωτό επανω: Ο Αουγούστο Σέσαρ Σαντίνο (1895-1934) στην πόλη του Μεξικού το 1930. (Πηγή: http://quepasoestamosvivos).
*
«Θέλω μια πατρίδα ελεύθερη ή να πεθάνω»
Έλαβα χθες το μήνυμά σας και σας κατανοώ. Δεν θα τα
παρατήσω και σας περιμένω εδώ. Θέλω μια πατρίδα ελεύθερη ή να πεθάνω. Δεν σας
φοβάμαι. Λογαριάζω στον φλογερό πατριωτισμό των συντρόφων μου.
Patria y Libertad
A. C. Sandino
(12 Ιούλη 1927. Απάντηση του Σαντίνο, όταν ο Διοικητής της αμερικανικής αρμάδας τον κάλεσε να παραδοθεί μαζί με τους άντρες του)
*
Κοπιάστε λοιπόν εσείς, βρομερή γλίτσα των μορφινομανών· κοπιάστε στη δική μας γη να μας δολοφονήσετε, εδώ που σας περιμένω όρθιος, επικεφαλής του στρατού των συμπατριωτών μου, δίχως να νοιάζομαι για το πόσοι είσαστε· αλλά βάλτε το καλά στο μυαλό σας πως όταν αυτό συμβεί, η συντριβή του μεγαλείου σας θα τραντάξει συθέμελα το Καπιτώλιο της Ουάσινγκτον, και το αίμα σας θα βάψει τον τρούλο του περίφημου Λευκού Οίκου σας, αυτού του άντρου όπου σχεδιάζετε τα εγκλήματά σας.
(Από Το Πρώτο Μανιφέστο του Σαντίνο, 1 Ιουλ. 1927)
*
Η σημαία του Σαντίνο. (Πηγή φωτό: https://enbatallas.wordpress.com)
Πάμπλο Νερούδα
[XI]
Η Προδοσία
Μια θλιβερή νυχτιά, για την ειρήνη
τον Στρατηγό Σαντίνο προσκαλέσαν
σε γεύμα, την ανδρεία του να γιορτάσουν,
μαζί με της «Αμερικής» τον Πρέσβη
(για δες που τ’ όνομα όλης της Ηπείρου
καπηλευτήκαν τούτοι οι αγιογδύτες!).
Ήταν στα κέφια ο Στρατηγός Σαντίνο·
έδινε κι έπαιρνε το φαγοπότι:
οι Γιάνκηδες θα πήγαιναν καλιά τους
αφού ήταν νικημένοι κατά κράτος
και με τιμές ο αγώνας σφραγιζόταν
που έδωσε ο Σαντίνο κι οι αδερφοί του.
Στο τραπέζι ο φονιάς τον καρτερούσε.
Μια σκοτεινή φιγούρα των πορνείων
που ύψωσε πολλές φορές την κούπα
κι ενώ φριχτά στις τσέπες κουδουνίζαν
τα τριάκοντα του εγκλήματος δολάρια.
Ω, του κρασιού αιματηρό συμπόσιο!
Ω, νύχτα, ω, ψευτοφέγγαρο στους δρόμους!
Ω, κίτρινα, αμίλητα αστέρια!
Ω, γη βουβή και νύχτα δίχως μάτια!
Γη που δεν ξεπεζεύει απ’ το άλογό της!
Ω, νύχτα προδοσίας, που παραδίνεις
τον πύργο της τιμής σε άδικα χέρια!
Ω, δείπνο από αργύρια κι αγωνία!
Ω, φάσμα προδοσίας και προμελέτης!
Ω, έμβλημα από φως που από τότε
άνθιζε νικημένο μες στο πένθος!
Επικό Τραγούδι
Εθνικό Τυπογραφείο Κούβας, 1960
Πρώτη ελληνική έμμετρη μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος, 11 Αυγούστου 2017
*
Πάμπλο Νερούδα
[XII]
Ο Χάρος
Σηκώθηκε ο Σαντίνο και δεν ξέρει
πως μέχρι εδώ η νίκη του και τέρμα
και πως ο Πρέσβης το ’χει αποφασίσει
τηρώντας έτσι το συμβόλαιό του:
το φονικό καθόλα ετοιμασμένο
από τον δολοφόνο και τον Γιάνκη.
Κι όπως εκεί στην πόρτα αγκαλιαστήκαν
ήταν αντίο μαζί και καταδίκη.
Συγχαρητήρια! Κι ο Σαντίνο φεύγει
παρέα με το δήμιο και το χάρο.
Επικό Τραγούδι
Εθνικό Τυπογραφείο Κούβας, 1960
Πρώτη ελληνική έμμετρη μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος, 11 Αυγούστου 2017
________
(Ισπανικό κείμενο κάτω)
– Το Επικό Τραγούδι και η ιστορία του από Μποτίλια Στον Άνεμο
________
Η Προδοσία – Τα γεγονότα
2 Φλεβάρη 1933. Λήγει επισήμως το αντάρτικο, με τον αφοπλισμό των «γουατουσέρος» (των κατσαπλιάδων) του Σαντίνο, που υπογράφουν τη δική τους Βάρκιζα (Βλ. σύνδεσμο κάτω, Σαντίνο, Ώρα Μηδέν, του Ερνέστο Καρδενάλ, στη σημ. [19]).
21 Φλεβάρη 1934. Ο Σαντίνο, μετά από συνεννοήσεις με την κυβέρνηση για την τήρηση των όρων –«Η Εθνοφρουρά είναι αντισυνταγματική»– θα πέσει στην παγίδα που του στήνει ο στρατηγός Αναστάσιο Σομόσα Γαρσία (ήταν όνειρο ζωής του να τον εξοντώσει) με τον Αμερικανό Πρεσβευτή, Mr. Lane (Σαντίνο, Ώρα Μηδέν, σημ. [20]) και θα πάει προσκαλεσμένος σε δείπνο μαζί τους, για να γιορτάσουν το (δήθεν) σύμφωνο ειρήνης, που είχε υπογραφεί λίγες μέρες νωρίτερα.
Πριν φτάσει, θα δολοφονηθεί, μαζί με δυο ακόμη συντρόφους του, εν ψυχρώ από τις δυνάμεις της Εθνοφρουράς. Ο Νερούδα ποιητική αδεία στήνει τη δολοφονία μετά το δείπνο.
22 Φλεβάρη 1934. Η Εθνοφρουρά καταστρέφει το συνεταιρισμό που είχε ιδρύσει ο Σαντίνο στο Γουιγουιλί, σκοτώνοντας ή φυλακίζοντας όλα τα μέλη του.
Τα κεφάλια των ανταρτών προς γνώση και συμμόρφωση. Τα ιμπεριαλιστικά εγκλήματα της αστικής τάξης δεν έχουν πατρίδα. (Φωτό: sandinorebellion.com).
23 Αυγούστου 1934. Το Κογκρέσο θεσπίζει αμνηστία για όλα τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν από την Εθνοφρουρά.
Δύο χρόνια αργότερα, ο Σομόσα –είπε ότι είχε λάβει τις εντολές για τη δολοφονία του Σαντίνο από τον Αμερικανό πρεσβευτή Mr. Lane– θα καταλάβει την εξουσία, ανατρέποντας τον Πρόεδρο Σακάσα, που ήταν και θείος του εξ αγχιστείας (!).
Το σώμα του Σαντίνο δεν βρέθηκε ποτέ. Σύμφωνα με την παραδοχή των Σαντινίστας, οι κατ’ εντολήν Σομόσα δολοφόνοι αποκεφαλίζουν και διαμελίζουν τον Σαντίνο, παραδίδοντας το κομμένο κεφάλι του στην κυβέρνηση των ΗΠΑ, σε ένδειξη της αφοσίωσής τους.
*
Τα δυο ποιήματα
Είναι το δεύτερο και το τρίτο μιας περιεκτικής τριλογίας του Νερούδα για το έπος του Σαντίνο και τη δολοφονία του, από τη συλλογή Επικό Τραγούδι, που συνθέτει ένα μικρό Canto General για τους λαούς της Καραϊβικής, με πυρήνα την Κουβανική Επανάσταση.
Το πρώτο ποίημα της τριλογίας (Νο Χ), βρίσκεται εδώ:
*
Για την ιστορία του Σαντίνο, τη δολοφονία του, καθώς και αποσπάσματα από το Πρώτο Μανιφέστο του, βλέπε στο μεγάλο αφιέρωμα με το συγκλονιστικό ποίημα του Ερνέστο Καρδενάλ, από όπου και το πιο πάνω απόσπασμα της Προδοσίας:
*
Pablo Neruda
[XI]
LA TRAICIÓN
Para la paz en una noche triste
el General Sandino fue invitado
a comer, festejando su bravura,
con el Embajador «Americano»
(porque el nombre total del continente
estos filibusteros usurparon).
Alegre estaba el General Sandino:
vino y brindis subieron y bajaron:
los yanquis regresaban a su patria
desoladoramente derrotados
y el banquete sellaba con honores
la lucha de Sandino y sus hermanos.
En la mesa esperaba el asesino.
Era un oscuro ser prostibulario
y levantó la copa muchas veces
mientras en los bolsillos resonaron
los treinta horrendos dólares del crimen.
Oh banquete del vino ensangrentado!
Oh noche, oh luna falsa en los caminos!
Oh estrellas amarillas que no hablaron!
Oh tierra muda y ciega de la noche!
Tierra que no detuvo su caballo!
Oh noche de traición que abandonaste
la torre del honor en malas manos!
Oh banquete de plata y agonía!
Oh sombra de traición que prepararon!
Oh pabellón de luz que florecía,
desde entonces vencido y enlutado!
Canción de Gesta
Imprenta Nacional de Cuba, 1960 (p. 17)
*
Pablo Neruda
[XII]
LA MUERTE
Se levantó Sandino y no sabía
que su victoria había terminado
y que el Embajador lo señalaba
cumpliendo así su parte en el contrato:
todo estaba dispuesto para el crimen
entre asesino y norteamericano.
Y allí en la puerta mientras lo abrazaban
lo despidieron y lo condenaron.
¡Enhorabuena! Y se alejó Sandino
con el verdugo y con la muerte andando.
Canción de Gesta
Imprenta Nacional de Cuba, 1960 (p. 18)
*
Augusto César Sandino Canción de Gesta Pablo Neruda Sandino Αουγούστο Σέσαρ Σαντίνο Επικό Τραγούδι Λατινική Αμερική Μπάμπης Ζαφειράτος Νικαράγουα Πάμπλο Νερούδα Σαντίνο
***
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.