Μπάμπης Ζαφειράτος: Καμίλο οι Εκατό πυρκαγιές - Ένα τρυφερό ποιητικό πορτρέτο του από την Μίρτα Αγίρε και η ιστορική φράση (του) «Ἑδώ κανείς δεν παραδίνεται...(αρχίδια)» που ανήκει, εντέλει, στον Χουάν Αλμέιδα!

Enrique Ávila González: Camilo, Che, Almeida. Aπό την ιστοσελίδα του γλύπτη: enriqueavilacuba.com)

 

 

Aquí no se rinde nadie... cojones − Εδώ κανείς δεν παραδίνεται...
(παραλείπεται, φυσικά, το «αρχίδια»).
Το... ιστορικό αυτό λάθος, που απέδιδε την ατάκα στον Καμίλο έχει διορθωθεί πλέον στην τρίτη φωτεινή γιγαντογραφία που εικονίζει τον Χουάν Αλμέιδα, έργο του γλύπτη Ενρίκε Άβιλα (Αβάνα, 15 Δεκ. 1952), και βρίσκεται σε μια όψη του Θεάτρου Ερέδια, στο Σαντιάγο δε Κούβα (βλ. κάτω).

 

*

Πες μου, πες μου —ρωτάω έναν φίλο—
Πώς ήτανε, πες μου, ο Καμίλο;

 

*

 

Καμίλο  Σιενφουέγος

Τρυφερό πορτρέτο του Καμίλο από την Μίρτα Αγίρε

 

*

 

CMDTE Camilo Cien-fuegos: Καμίλο οι Εκατό Πυρκαγιές

Γεννήθηκε στην Αβάνα, 6 Φεβρουαρίου 1932
Χάθηκε στη θάλασσα, 28 Οκτωβρίου 1959.
Ο Κομαντάντε του Λαού, ο Ήρωας του Γιαγουαχάι
δεν είχε προλάβει να κλείσει τα 28 του χρόνια.

(CMDTE: Comandante)

 

*

Μετάφραση – Σημείωση 
Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

*

 

Καμίλο Σιενφουέγος, 6.2.1932 – 28.10.1959. Φωτό: Perfecto Romero (1936-). Πηγή: Cubadebate

 

*

 

Πορτρέτο

Μίρτα Αγίρε

 

Πες μου, πες μου —ρωτάω έναν φίλο—
Πώς ήτανε, πες μου, ο Καμίλο;

 

Καπετάνιος γλυκός
περιστέρι και λιόντας
και καπέλο φαρδύ
στα ίσια μαλλιά του·
ματσέτα γυμνή κοφτερή·
γενειάδα σγουρή·
ένα γέλιο πλατύ
που το γέμιζε φως
η μεγάλη καρδιά του.

 

Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος, 28 Οκτ. 2020

 

(Πρώτη δημοσίευση: Μποτίλια Στον Άνεμο, 28/10/2020)
 

 

 

Καμίλο Σιενφουέγος (Cienfuegos: Εκατό Φωτιές). 6 Φεβρουαρίου 1932 – 28 Οκτωβρίου 1959. (Πηγή φωτό: http://www.sierramaestra.cu)

 

 

RETRATO

Mirta Aguirre

 

Dímelo, dímelo, dilo:
¿cómo era Camilo?

 

Capitán tranquilo,
paloma y león,
cabellera lisa
y un sombrero alón;
cuchillo de filo;
barbas de vellón,
una gran sonrisa
un gran corazón

 

*

 

Άλλα ποιήματα για τον Καμίλο

Με σύντομο βιογραφικό:
Μπάμπης Ζαφειράτος: Χουάν Χέλμαν: Καμίλο, οι Εκατό Φωτιές − Κάρλος Πουέμπλα: Τραγούδι για τον Καμίλο

Μπάμπης Ζαφειράτος: Νικολάς Γκιγιέν, Καμίλο

Περισσότερα για Καμίλο

*

Εδώ κανείς δεν παραδίνεται, αρχίδια!

¡Aquí no se rinde nadie, cojones!

 

Enrique Ávila González: Camilo, Che, Almeida.

Η φράση που αποδίδεται στον Καμίλο ειπώθηκε τελικά από τον Χουάν Αλμέιδα, στις 5 Δεκεμβρίου 1956, τρεις μέρες μετά την προσέγγιση του Granma στην κουβανική ακτή, κατά τη μάχη στην Αλεγρία δε Πίο.

Την έχει καταγράψει ο Τσε στο βιβλίο του Paisajes de la guerra revolucionaria, στο δεύτερο κεφάλαιο, Alegría de Pío (Σκηνές του Επαναστατικού Αγώνα), και μέσα στον ορυμαγδό της μάχης αποδόθηκε στον Καμίλο:

«[…] Γονατιστός κάποιος [από τους συντρόφους] φώναξε πως πρέπει να παραδοθούμε· έπειτα πιο πίσω, ακούστηκε μια φωνή (του Καμίλο Σιενφουέγος, όπως έμαθα αργότερα), που ούρλιαξε: Εδώ κανένας δεν παραδίνεται!… κι έπειτα μια βαριά βρισιά».
(Η Επανάσταση στην Κούβα, Αναμνήσεις από τον Επαναστατικό Πόλεμο −Καρανάσης, 1981. Μετάφραση, Φ. Κομνηνού, σ. 24)

Για το ακριβές της φράσης και για την πατρότητά της υπάρχουν πολλές νεώτερες μαρτυρίες. Μία από αυτές:

Murió Juan Almeida, legendario comandante cubano 

Πέθανε ο Χουάν Αλμέιδα, θρυλικός Κουβανός διοικητής

* Από την επίθεση στους στρατώνες Moncada, το 1953, στην Αντιπροεδρία. Ο νούμερο τρία Κομαντάντε της Κουβανικής Επανάστασης, παρέμεινε στο πλευρό του Φιντέλ μέχρι το θάνατό του την Παρασκευή, 11 Σεπ. 2009.

* Aquí no se rinde nadie, cojones! − Εδώ κανείς δεν παραδίνεται αρχίδια: Η φράση ειπώθηκε από τον Κουβανό θρύλο όταν ξεκινούσαν οι μάχες που θα κορυφώνονταν με τον επαναστατικό θρίαμβο του 1959.

(Πηγή: El Nuevo Diario)

• Η κεντρική φωτό και αυτή που ακολουθεί προέρχονται από την ιστοσελίδα του γλύπτη: enriqueavilacuba.com).

*

Η φράση αναγράφεται στην τρίτη φωτεινή γιγαντογραφία που εικονίζει τον Χουάν Αλμέιδα, έργο του γλύπτη Ενρίκε Άβιλα (Αβάνα, 15 Δεκ. 1952), και βρίσκεται σε μια όψη του Θεάτρου Ερέδια, στο Σαντιάγο δε Κούβα: Aquí no se rinde nadie... (cojones) − Εδώ κανείς δεν παραδίνεται... (παραλείπεται, φυσικά, το «αρχίδια»). Τα αποκαλυπτήρια έγιναν στις 26 Ιουλίου 2013.

Ο Άβιλα έχει φιλοτεχνήσει και τα άλλα δύο πιο γνωστά γλυπτά. 

— Του Τσε το ένα: Hasta la Victoria siempre, στην πρόσοψη του Υπουργείου Εσωτερικών στην Αβάνα (στήθηκε στις 8 Οκτωβρίου του 1993), στην ιστορική Πλατεία της Επανάστασης Χοσέ Μαρτί (Plaza de la Revolution, José Martí). 

— Του Καμίλο το άλλο: Vas bien Fidel. Βρίσκεται ακριβώς απέναντι, στην πρόσοψη του Υπουργείου Πληροφορικής και Επικοινωνιών. Στήθηκε στις 27 Οκτωβρίου του 2009, μισόν αιώνα από το θάνατό του Καμίλο (28 Οκτώβρη 1959), όταν στις 8 Γενάρη του 1959, ο Φιντέλ δήλωσε την πρόθεσή του να μετατραπεί σε σχολείο το στρατόπεδο Κολούμπια, έργο του Μπατίστα, ρώτησε τον Καμίλο: Καλά πάω, Καμίλο; Κι εκείνος απάντησε: Πας καλά Φιντέλ.

Μπάμπης Ζαφειράτος

(Πρώτη δημοσίευση Κατιούσα, 6/2/2019)

(Πηγή φωτό: juventud rebelde)

* * *