Γιώργος Κοζίας, «Εξάγγελος»: Μια ποιητική διαδρομή από τις ρίζες του ανθρώπινου είδους μέχρι το εγερτήριο άσμα της ελευθερίας

Γιώργος Κοζίας, «Εξάγγελος»: Μια ποιητική διαδρομή από τις ρίζες του ανθρώπινου είδους (Ντενίσοβα) μέχρι το εγερτήριο άσμα της ελευθερίας (Μασάντα) —το πρώτο και το τελευταίο ποίημα της συλλογής.

Η αναζήτηση της ταυτότητάς μας από τον Προμηθέα μέχρι τον Ρεπόρτερ του Αντονιόνι και τον Κουρτς της «Αποκάλυψης Τώρα».

Ένα ταξίδι-απόδραση από τις εντός μας παγωμένες στέπες και από τις εκτός Λεγεώνες που μας πολιορκούν και μας θέλουν μισθοφόρους, χωμένους δυο μέτρα κάτω απ’ τη γη, μέχρι το Γιουκάλι του Κουρτ Βάιλ, τη χώρα όπου μοιράζεται η αγάπη.

Ώσπου εκεί, με λάβαρα ξεδιπλωμένα στον αέρα, θα «κάνουμε κάτι για το ρημαγμένο / στο μέγα θάμπος του ουρανού γράφοντας V».

Ακολουθεί μια ενδιαφέρουσα, αποκαλυπτική, όσο και κατατοπιστική συνέντευξη αυτής της ιδιαίτερης ποιητικής φωνής, που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Πελοπόννησος».

(Μπ. Ζ. με την ελπίδα ότι θα επανέλθω)

***

 Γιώργος Κοζίας: «Χαίρε η Ελευθερία στου μέλλοντος τις στέπες»

Ο Πατρινός ποιητής μιλάει για τη νέα του ποιητική συλλογή υπό τον τίτλο «Εξάγγελος» (εκδ. Περισπωμένη), η οποία περιλαμβάνει τριάντα οκτώ ποιήματα, που προ(σ)καλούν σε εξερεύνηση του βάθους και της ουσίας τους. Ο Γιώργος Κοζίας μάς χαρίζει την ωριμότερη δουλειά του, και συνομιλεί με την «ΠτΚ» μέσα από τους στίχους του.

18Ιούν. 2021 / Κρίστυ Κουνινιώτη

Πώς προέκυψε ο «Εξάγγελος» και τι έχει έρθει να μας να διηγηθεί;

Ο «Εξάγγελος» ως τίτλος προέκυψε αφότου η συλλογή είχε ολοκληρωθεί και παραδοθεί στις εκδόσεις «Περισπωμένη». Ήταν η τρίτη πρότασή μου για τίτλο που ο εκδότης υιοθέτησε ασμένως. Και ήρθε να μας διηγηθεί ό,τι ακριβώς περιγράφεται στο εισαγωγικό ποίημα: «ΠΕΡΙΟΔΕΥΩΝ ΘΙΑΣΟΣ ΝΤΕΝΙΣΟΒΑ»: το Κατακτημένο, το Πεινασμένο, το Εκπορνευμένο, το Όσιο, το Τρομερό, το Ηγεμονικό… τη Σιωπή, την Αγνοια, τη Σκιά, την Εξέγερση, τη Μανία, την Κατεδάφιση, την Αβυσσο. Ο «Εξάγγελος» μπορεί να διαβαστεί ως ένα ανθρωπολογικό μανιφέστο!

Στα τέσσερα χρόνια που μεσολάβησαν από την προηγούμενη συλλογή σας «Πολεμώντας υπό σκιάν… Ελεγεία και Σάτιρες», το ένα και κάτι εξ αυτών κάτω από τη σκιά της πανδημίας, κάνατε κάποιες διαπιστώσεις ως προς την πορεία μας, τις οποίες διαμορφώσατε σε στίχους;

Ασφαλώς, ο κόσμος μας έγινε πιο σκληρός, ένα νέος μεσαίωνας επιβάλλεται με τη μορφή της κανονικότητας, η αστική δημοκρατία εξυπηρετεί τις ορέξεις των αγορών και ο Άνθρωπος, ο σύγχρονος Άνθρωπος του 21^ου αιώνα έμεινε μόνος, μόνος κι ανεκπλήρωτος.

Στο ποίημα: «ΠΡΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΣ KAI ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ» περιγράφω αυτήν τη σκληρή πραγματικότητα:

Σκιά όνου έξω από τα τείχη η προς τους ανθρώπους αδελφοσύνη!

Μες στα ασφοδίλια λαοί κοιμούνται, λαοί τυφλών.

Ή στο ποίημα «ΖΩΩΔΕΣ ΕΠΑΡΧΕΙΟΝ» (Πάνω σ’ ένα ποίημα του Σεφέρη), παρουσιάζω μια άλλη εκδοχή της ζούγκλας του πραγματικού:

Και εμείς τα διαθέσιμα μιας πόρνης εποχής

Ω, τι ωραία πέφτουμε

δημόσιοι κι ανόσιοι στο λάκκο των ενστίκτων.

 

 

«Ω, δεν αλλάζει ο ρυθμός

αυτού του κούφιου κόσμου

Πού πας, ψυχή, μου με τέτοια ανθρωπότητα;».

Στους στίχους του ποιήματός σας «Στον Καύκασο το φως» προβάλλει έντονα η απαισιοδοξία. Ο δρόμος για το φως είναι κατ’ εσάς…

Η απάντηση υπάρχει στο ίδιο το ποίημα, σε αυτή την «κόλαση» του πραγματικού όπου:

Κανένας δεν ακούει μήτε ο Ζούκερμπεργκ ο μέγας προσωπάρχης

– Ψάξε πουλάκι σε κλαρί

βρες μιαν αγάπη δροσερή

μίλα τη γλώσσα των βουνών.

Κάποιες φορές αισθάνομαι την ανάγκη να δω το Καυκάσιο φως, να κλέψω το φως (φωτιά) σαν τον Προμηθέα, να ζήσω στα ανοιχτά, να αναφωνήσω: Χαίρε η Ελευθερία στου μέλλοντος τις στέπες.

 

 

«Της αγάπης το Γιουκάλι ας μας πάρει μακριά»

 

ο στίχος που επαναλαμβάνεται τρις στο, γραμμένο με τον τρόπο σας, «Γιουκάλι». Ποια τα ναύλα για το ταξίδι στη μαγική χώρα; Τα δικά σας -ως ποιητή;

Οι λύπες, οι χαρές, οι ελπίδες μου, η αγωνία για το εφήμερο της οντότητάς μας:

Τίποτα στα χεράκια μας, αιώνια, δε φτουράει

έρωτες, αγκαλιές, δώρα και φυλαχτά

Στων αηδονιών την ομορφιά άλλη ζωή δεν έχουμε

Τι ηγεμών, τι δικαστής, τι σκλάβος, τι παιδίσκη;

Έρημοι άνθρωποι σαν φύλακες μουσείου

με τα τενεκεδένια μας στεφάνια πηγαίνουμε στη λήθη.

Το Γιουκάλι είναι το δικό μου ταξίδι προς τον μη τόπο, την Ουτοπία, για την οποία ο Οσκαρ Ουάιλντ αναφέρει: «Αν ένας χάρτης του κόσμου δεν περιλαμβάνει την Ουτοπία, δεν αξίζει ούτε μια ματιά μας, γιατί αφήνει απ’ έξω τη μοναδική χώρα στην οποία φτάνει πάντα η ανθρωπότητα. Κι όταν φτάνει εκεί η ανθρωπότητα, αγναντεύει πιο πέρα και, βλέποντας μια χώρα καλύτερη, σαλπάρει».

 

«ΧΡΩΣΤΑΜΕ… ΣΩΜΑ ΣΕ ΑΥΤΗ ΤΗ ΓΗ» ο καταληκτικός στίχος του «Θάνατος για έναν λεγεωνάριο». Σχόλιό σας γι’ αυτή την «οφειλή»:

Η οφειλή ανήκει εξ ολοκλήρου στον Λεγεωνάριο Γιώργο Μανιάτη, τον Έλληνα κομάντο, που κατάφερε να αποδράσει από το Σίντι Μπελ Αμπές. Εξαιρετικό συγγραφέα που στηλίτευε με τον λόγο του την κοινωνία, τους χαρακτήρες, τους Θεούς, τα ανθρώπινα όρια και τους κατασκευασμένους κανόνες…

Βαδίζοντας

πέφτοντας

βαδίζοντας

Μια μέρα λεγεωνάριοι

για πάντα λεγεωνάριοι

υψώνοντας σημαίες στο χάος

XΡΩΣΤΑΜΕ… ΣΩΜΑ ΣΕ ΑΥΤΗ ΤΗ ΓΗ.

 

 

«Υφαίνουμε, υφαίνουμε

το ίδιο σχέδιο της ξεχαρβαλωμένης Φύσης

πάλι αχόρταγοι και πάλι με ωραίες παραισθήσεις».

Μας σώζουν ή μας καταδικάζουν η αχορτασιά και οι ωραίες παραισθήσεις;

Χωρίς ωραίες παραισθήσεις πως θα ήταν η ζωή(;) και η αχορτασιά κάποιες φορές τονώνει το ζωώδες της υπάρξεώς μας, χαριτολογώντας θα έλεγα ο άνθρωπος είναι η απάντηση, όποιο κι αν είναι το ερώτημα, το ερώτημα όμως στο ποίημα έχει τεθεί:

Τι ένδυμα είναι αυτό;

Το χάος πρόβαλε γυμνό!

Ω! υφαντές μου, τι λάθος έχουμε μετρήσει;

 

«Ας φτιάξουμε επί γης Ομορφιά!»

Κάνετε αναφορές σε ποιητές, ζωγράφους, κινηματογραφικούς ήρωες, ένας τίτλος ποιήματος παραπέμπει στον Παπαδιαμάντη… Πείτε μας γι’ αυτές τις «συναντήσεις».

Παλιά μου τεχνική η συνομιλία με άλλους δημιουργούς ή οι αναφορές σε άλλα έργα τέχνης, στην τέχνη δεν υπάρχει παρθενογένεση, σκέφτομαι και γράφω μέσα από το Άλλο και στο Άλλο πηγαίνω. Αρκεί το απόφθεγμα «Εγώ είναι ένας άλλος» του Arthur Rimbaud, για να εξηγήσει τη σχέση μου με τον ορατό, τον αόρατο κόσμο και τις αντιφάσεις του.

 

Η μακροχρόνια συμβίωσή σας με την ποίηση πώς λειτουργεί στην καθημερινότητά σας; Έχει αλλάξει αυτή η σχέση με τα χρόνια και πώς;

Προσπαθώ να εξελίσσομαι σε κάθε ποιητικό μου βήμα. «Κι ύστερα από του τραβήγματος της ψηλής της σκάλας τον καιρό» που γράφει ο Εγγονόπουλος, αυτή την ψηλή σκάλα παλεύω να ανεβώ με «νύχια και με δόντια», πάλι και πάλι μες στο αέναο κενό…

Για να φτάσω εκεί που το βάθος -το αιώνιο- των πραγμάτων γίνεται ορατό, όπως  έλεγε ο Θάνος Μικρούτσικος, εκεί που τα όνειρα χτυπιούνται και σκορπίζονται συντρίμμια, πασχίζω να φτιάξω επί γης Ομορφιά!

 

Να κλείσουμε με τους τελευταίους στίχους του τελευταίου ποιήματος της συλλογής «Μασάντα / Ασμα Εγερτήριο».

«Ας κάνουμε κάτι για το ρημαγμένο

Ας κάνουμε κάτι για το αφανισμένο

Ας κάνουμε κάτι ες Αεί, ω κάτι Μαγεμένο

στο μέγα θάμπος του ουρανού γράφοντας V».

Πόσο απέχουμε από το σήμα της νίκης, λέτε;

Ο «Εξάγγελος» κλείνει με το σήμα της νίκης (V) συμβολικά, είναι ένα συλλογικό  κάλεσμα για να επικρατήσει η ανθρωπιά επί της βαρβαρότητας, είναι μια ποιητική συμφωνία αντίστασης για να σπάσουμε τον κλοιό της πολιορκίας, είναι το εγερτήριο άσμα για την έξοδο από κάθε μορφής αιχμαλωσία. Προσπάθησα να δημιουργήσω ένα εμβληματικό ποίημα, να διαβάζεται ή να τραγουδιέται  σαν το Va, pensiero (Πήγαινε σκέψη) γνωστό και ως Χορικό των Εβραίων σκλάβων από την όπερα Ναμπούκο του Τζουζέπε Βέρντι. Είναι το πρόσταγμα της αντίστασης για να καλυφθεί η απόσταση μέχρι τη νίκη:

Zυγόν δουλείας aν λησμονήσετε

Τα λάβαρα του Είναι με ιαχές

Ουαί, ουαί ξεδιπλώστε στον αέρα

Πηγαίνετε στους αφίλητους

στους ξένους, στους αλυσοδεμένους

στους πένητες, στους άγρια σκοτωμένους.

_______________