Ούγκο Τσάβες (1954-2013)

Ούγκο Τσάβες: Εμείς οι ηγέτες πάμε από σύνοδο σε σύνοδο, και οι λαοί μας από άβυσσο σε άβυσσο. (Στη σύνοδο κορυφής Ε.Ε. και κρατών της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής, τον Μάιο του 2002) 28 Ιουλίου 1954 - 5 Μαρτίου 2013 ΕΘΝΙΚΟ ΠΕΝΘΟΣ ΣΤΗ ΧΩΡΑ  Βενεζουέλα: Σε λαϊκό προσκύνημα η σορός του Ούγκο Τσάβες   Η επανάσταση δεν θα μεταδοθεί από την τηλεόραση Ντοκυμαντέρ για το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2002. Αναζητήστε το. Στις 11 Απρίλη του 2002 η άρχουσα τάξη της Βενεζουέλας ανέτρεψε με στρατιωτικό πραξικόπημα την κυβέρνηση του Ούγκο Τσάβες. Ο Τσάβες, που αρνήθηκε να παραιτηθεί, συνελήφθη και μεταφέρθηκε κρατούμενος σε ένα από τα απομακρυσμένα νησιά της χώρας. Την θέση του στην προεδρία της δημοκρατίας κατέλαβε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών της Βενεζουέλας. Οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ενωση έτρεξαν να συγχαρούν την «νέα κυβέρνηση». Οι πραξικοπηματίες, όμως, δεν πρόλαβαν να χαρούν την νίκη τους. Η είδηση της ανατροπής του Τσάβες προκάλεσε τεράστια οργή μέσα στον κόσμο. Τα μπάριος, οι παραγκουπόλεις που περιστοιχίζουν το Καράκας, έβραζαν. Η αστυνομία, με δακρυγόνα, ασπίδες, γκλόμπς αλλά και πολυβόλα κατάφερε να συγκρατήσει τα οργισμένα πλήθη –αλλά μόνο για μια μέρα. Στις 13 Απρίλη εκατοντάδες χιλιάδες εργάτες, αγρότες, άνεργοι, συνταξιούχοι, μαθητές και φοιτητές κατέβηκαν από τα μπάριος στο κέντρο του Καράκας, πολιόρκησαν το Προεδρικό Μέγαρο και το κατέλαβαν. Η χούντα έπεσε μετά από, όλες και όλες, 47 ώρες. «Η επανάσταση δεν θα μεταδοθεί από την τηλεόραση» είναι ένα ντοκιμαντέρ για αυτές τις 47 κρίσιμες ώρες. Γυρίστηκε από μια ομάδα Ιρλανδών κινηματογραφιστών που είχαν πάει στο Καράκας για να κάνουν μια ταινία για την Βενεζουέλα του Τσάβες. Πρόκειται για ένα φοβερό ντοκουμέντο που περιγράφει με τα πιο ζωντανά χρώματα ακριβώς αυτό που αρνιόταν η τηλεόραση (που με εξαίρεση ένα κρατικό κανάλι βρίσκεται στα χέρια της άρχουσας τάξης στην Βενεζουέλα) να μεταδώσει: την εξέγερση των απλών ανθρώπων που γκρέμισε την χούντα. Η ταινία παρουσιάζει, με συγκλονιστικό τρόπο τις «δύο Βενεζουέλες» που συγκρούστηκαν εκείνες τις ώρες στους δρόμους του Καράκας: τους φτωχούς των μπάριος από την μια, που μιλάνε μπροστά στον φακό για τις μεταρρυθμίσεις στην υγεία, τα νέα σχολεία και τις προσπάθειες καταπολέμησης του αναλφαβητισμού, για το νέο σύνταγμα και την εξαφάνιση της αστυνομικής τρομοκρατίας. Και φυσικά για την αγάπη τους για τον «πρόεδρο Τσάβες» που βρίσκεται κοντά τους, μιλάει μαζί τους στους δρόμους, απαντάει στα αιτήματά τους ζωντανά από την τηλεόραση στην βδομαδιάτικη εκπομπή του. Πρόσωπα μαυριδερά, με τα σημάδια της φτώχειας και της ταλαιπωρίας ανεξίτηλα πάνω τους. Αρχουσα τάξη Υστερα η κάμερα γυρίζει στην άλλη πλευρά, στις καλοντυμένες κυρίες και τους κουστουμαρισμένους συζύγους τους που ουρλιάζουν ενάντια στα «εγκλήματα» του Τσάβες. «Να πάει στην Κούβα», «Θέλει να μας φέρει τον κομμουνισμό», «εμείς δουλέψαμε για να τα καταφέρουμε όλα αυτά, δεν θα τον αφήσουμε να μας τα πάρει». «Να προσέχετε τους υπηρέτες σας», συμπληρώνει ένας «κύριος» που κάθεται αναπαυτικά σε μια πολυθρόνα. «Είναι όλοι με τον Τσάβες». Η άρχουσα τάξη δεν συμβιβάστηκε ποτέ με τον Τσάβες. Αυτό που έκανε, όμως, το ποτήρι να ξεχειλίσει εκείνο τον Απρίλη ήταν η προσπάθεια της κυβέρνησης να πάρει τον έλεγχο της Επιχείρησης Πετρελαίου στα χέρια της. Η επιχείρηση ήταν «δημόσια» –αλλά στο όνομα μόνο: τα πραγματικά αφεντικά ήταν οι μεγάλες αμερικάνικες πολυεθνικές του πετρέλαιου και οι φίλοι τους και οι συνεργάτες τους μέσα στην ίδια την Βενεζουέλα. Αυτοί ήταν οι «κύριοι» με τους υπηρέτες, τους σοφέρ και τα καλοραμένα κουστούμια που ούρλιαζαν «εμείς δουλέψαμε, να πάει ο Τσάβες στην Κούβα». Αυτοί οργάνωσαν το πραξικόπημα. Οι πιο συγκλονιστικές σκηνές, όμως, είναι οι ίδιες οι σκηνές της εξέγερσης. Βρισκόμαστε στο προεδρικό μέγαρο με την νέα «κυβέρνηση». Υστερα η κάμερα γυρίζει στους δρόμους και το φοβερό πλήθος που κατεβαίνει από τους γύρω λόφους. Οι πραξικοπηματίες συζητάνε ήρεμα, κάνουν δηλώσεις, γελάνε: άλλωστε δεν έχουν περάσει ούτε 48 ώρες από την νίκη τους. Πανηγυρίζουν ακόμα. Και ξαφνικά το σκηνικό αλλάζει. Εντρομοι οι «υπουργοί» πηγαίνουν στα παράθυρα και κρυφοκοιτάνε ανάμεσα από τις κλειστές κουρτίνες. Και αυτό που βλέπουν είναι τους «άλλους» -αυτά τα μαυριδερά, σημαδεμένα από την φτώχεια πρόσωπα που βρίσκονται εκεί, κατά χιλιάδες. Ακολουθεί η κατάληψη του προεδρικού μεγάρου, η θριαμβευτική επιστροφή των υπουργών του Τσάβες –που κλαίνε από συγκίνηση- η αγωνία για το τι θα κάνει ο στρατός αλλά και για την ίδια την τύχη του προέδρου. «Εχουμε εδώ ένα εκατομμύριο ανθρώπους γύρω από το προεδρικό μέγαρο» ακούμε τον αντιπρόεδρο του Τσάβες να λέει στον αρχηγό του στρατού στο τηλέφωνο. «Θα γίνει μακελειό. Δεν μπορείτε να σφάξετε τον λαό της Βενεζουέλας». Λίγα λεπτά αργότερα έρχεται η απάντηση: «ο στρατός δηλώνει ότι παραμένει πιστός στο σύνταγμα». Το πραξικόπημα έχει καταρρεύσει. Η ταινία είναι στα Αγγλικά και δεν έχει ελληνικούς υπότιτλους (ψάξτε στο μέλλον μπορεί να κυκλοφορήσουν) Για τις συνεντεύξεις που μιλάνε ισπανικά κλπ. έχει αγγλικούς υπότιτλους. Πηγή: ΑΝΤΙΠΕΡΑ ΟΧΘΗ  Δες και Le Monde diplomatique, 11 Αυγούστου 2002: Στα εργαστήρια του ψέματος στη Βενεζουέλα