8 ΜΑΡΤΙΟΥ: Μέρα της γυναίκας ή Νύχτα της ανθρώπινης ύπαρξης;

Αναζητώντας το άλλο μισό του ουρανού ΚΑΘΕ 8 του ΜΑΡΤΗ, ΕΔΩ ΚΑΙ ΑΡΚΕΤΑ ΧΡΟΝΙΑ, στον «πολιτισμένο» Δυτικό Κόσμο γυναικοπαρέες διασκεδάζουν στα μπαράκια, «απελευθερωμένες» από τους άνδρες τους, την καθημερινότητα και τα προβλήματα τους. Οι περισσότερες δεν γνωρίζουν καν που οφείλουν την απελευθερωμένη διασκέδασή τους αυτή τη συγκεκριμένη μέρα. Φαίνεται πως οι προσπάθειες που έχουν καταβληθεί, για να την απογυμνώσουν από το περιεχόμενό της, έχουν ως έναν βαθμό καρποφορήσει. Για μας όμως αυτή η μέρα είναι σταθμός και σημείο αναφοράς στους πολιτικούς και κοινωνικούς μας αγώνες. Νέα Υόρκη 1857 και 1908 Στις 8 του Μάρτη 1857, οι εργάτριες στα υφαντουργεία και στα ραφτάδικα της Νέας Υόρκης κατεβαίνουν σε απεργία και διαδηλώσεις. Ζητούν ανθρώπινες συνθήκες δουλειάς και μείωση των ωρών εργασίας από 16 ώρες τη μέρα σε12, αλλά και εξίσωση των μισθών τους με τους μισθούς των ανδρών συναδέλφων τους, αφού εκείνη την εποχή η διαφορά ήταν τεράστια. Τα χρόνια κυλούν βασανιστικά, ώσπου στις 8 Μαρτίου 1908 γυναίκες εργαζόμενες στις βιομηχανίες της Νέας Υόρκης διαδηλώνουν και πάλι, τιμώντας τη διαμαρτυρία του 1857, απαιτώντας το δικαίωμα στην ψήφο, το τέλος της παιδικής εργασίας και την κατάργηση των sweatshop (κάτεργα). Η αστυνομία παρούσα. Κι όπως συμβαίνει πάντα σε τέτοιες στιγμές, οι διαδηλώσεις εκείνες πνίγονται στο αίμα. Κοπεγχάγη 1910 Μισόν αιώνα μετά τον πρώτο ξεσηκωμό της Νέας Υόρκης οι γυναίκες εξακολουθούν να διεκδικούν τα αυτονόητα. Και το 1910, στην Κοπεγχάγη, στη Β΄ Συνδιάσκεψη των σοσιαλιστριών γυναικών, η πρόταση της Κλάρας Τσέτκιν –από τις επιφανέστερες φυσιογνωμίες του Γερμανικού, αλλά και του Παγκόσμιου Κομμουνιστικού Κινήματος– θα καθιε-ρώσει την 8 του Μάρτη ως Παγκόσμια Μέρα της Γυναίκας. Κόσμος Σήμερα, ενάμιση αιώνα μετά την ιστορική εκείνη ημέρα του 1857, οι εργαζόμενες γυναίκες στην χώρα μας, στον πολιτισμένο Δυτικό Κόσμο, και πολύ περισσότερο στον Τρίτο Κόσμο, βρίσκονται ακόμα αντιμέτωπες με τεράστια προβλήματα. Μεξικό, 2003 Η εφαρμογή της Νεοφιλελεύθερης Οικονομικής αντίληψης και η άγρια καπιταλιστική αναδιάρθρωση αγγίζουν όλες τις πλευρές της ζωής και «προσφέρουν» στις γυναίκες διπλή καταπίεση: ταξική και κοινωνική. Η αμείλικτη Τάξη Πραγμάτων Η εργαζόμενη γυναίκα στην εποχή μας εξακολουθεί να παίρνει χειρότερες αποδοχές από τον άντρα (στη χώρα μας μάλιστα αμείβονται με το 68% του ανδρικού μισθού) ενώ χρησιμοποιείται σε βαρύτερες εργασίες. Φασονάδικα, φαστφουντάδικα και κάθε λογής «άδικα», είναι σύγχρονοι τόποι μαρτυρίου γυναικών, ενώ όσες έχουν το προνόμιο να εργάζονται σε «ανώτερες» εργασίες καταλαμβάνουν δύσκολα διευθυντικές θέσεις. Τα στοιχεία είναι αμείλικτα. Χονγκ Κονγκ: Eργάτριες-θύματα της Παγκοσμιοποίησης. 12 Ιανουαρίου 2003. Διαδήλωση μεταναστριών (οικιακών βοηθών) ενάντια στη μείωση μισθών, μπροστά από την έδρα της κυβέρνησης. Στο Χονγκ Κονγκ ζουν πάνω από 200.000 μετανάστες και μετανάστριες, κυρίως από τις Φιλιππίνες. Και παρά το ότι ο κοινωνικός πλούτος αυξάνεται, οι ανισότητες διευρύνονται, κατεβάζοντας τη φτώχεια και την εξαθλίωση σε τραγικά επίπεδα, και στέλνοντας στο περιθώριο εκατομμύρια εργαζόμενες σε όλο τον κόσμο. Στα όμορφα χρόνια μας τα πρώτα θύματα της ανεργίας είναι οι γυναίκες. Η Νέα Τάξη πραγμάτων με τις άκρατες ιδιωτικοποιήσεις στην Παιδεία και την Υγεία, αλλά και με την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης και τη διάλυση του ωραρίου εργασίας, φορτώνει στις γυναίκες ολοένα και πιο δυσβάσταχτα βάρη. Σκλάβα χωρίς αλυσίδες Οι «ίσες ευκαιρίες» που απλόχερα προσφέρονται από την Ε.Ε. και τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών δεν απαντούν στις ουσιαστικές ανάγκες της σημερινής γυναίκας – εργαζόμενης – μητέρας – νοικοκυράς. Αντίθετα, το σύστημα κερδίζει από το θεσμό της οικογένειας. Από τη μία χρησιμοποιεί την οικογένεια σαν άλλοθι για να διαφοροποιεί τις αποδοχές των εργαζομένων, και από την άλλη εξοικονομεί τεράστια κονδύλια από την απλήρωτη «οικιακή» εργασία. Ρaul-Desire Τrouillebert, «Υπηρέτρια στο χαρέμι», 1874, λάδι σε καμβά. (Μουσείο Καλών Τεχνών, Νίκαια) Υπολογίζεται ότι στην Ευρώπη και στην Αμερική οι γυναίκες, δουλεύοντας στο σπίτι, προσφέρουν 31-42 ώρες απλήρωτης εργασίας την εβδομάδα. Σήμερα όλο και περισσότερες γυναίκες συνειδητοποιούν πως είναι θύματα της Παγκοσμιοποίησης. Η Γυναίκα στον πόλεμο Κι ύστερα έρχεται ο πόλεμος. Όσο καλά και εάν ήταν σκηνοθετημένη η «πολιτισμένη εισβολή» και κατάληψη του Βελιγραδίου και της Καμπούλ από συμμάχους του ΝΑΤΟ δεν μπόρεσε να αποκρύψει τις βάρβαρες και αποτρόπαιες ενέργειες, τους βασανισμούς, τους βιασμούς, τις σφαγές. Βαγδάτη: Μετά από λίγο αυτό το νοσοκομείο θα βομβαρδιστεί. Ο Μπους ανακαλύπτει την μπούρκα, και τη «φοράει» σαν δικαιολογία για να ξεκινήσει τον πόλεμο στο Αφγανιστάν. Το ίδιο συμβαίνει και σήμερα με τον πόλεμο στο Ιράκ. Η θέση της γυναίκας, δίπλα στο πεινασμένο από το πολύχρονο εμπάργκο παιδί της, ήταν η δικαιολογία στο νέο στυγνό έγκλημα. Και η μάχη για τη ζωή Η πορεία των γυναικών στην ιστορία υπήρξε δύσκολη, δύσβατη, με εμπόδια και περιορισμούς. Εκατομμύρια εργάτριες και εργάτες έχουν δώσει σκληρές μάχες ενάντια στην καταπίεση και θυσιάστηκαν για έναν καλύτερο κόσμο. Σημείωση: Το άλλο μισό του Ουρανού, σύμφωνα με μια κινέζικη παροιμία, είναι η Γυναίκα, αφού αυτά τα δύο στοιχεία (γυναίκα και ουρανός) συνθέτουν τον Κόσμο.

Οι Σειρήνες

ΜΕΡΑ ΤΗ ΜΕΡΑ, μέσα από βρόμικες συναλλαγές διαπλεκόμενων πολιτικών και παιγνίδια κερδοσκόπων, η ζωή μας υποβαθμίζεται. ΚΙ ΑΥΤΗ η υποβάθμιση παρουσιάζεται ως ρηξικέλευθη πράξη από τις κυβερνήσεις των χωρών της ΕΕ, που προσπαθούν να μας πείσουν ότι «όλα γίνονται για καλό μας», υπενθυμίζοντάς μας ότι «αυτό επιβάλλουν οι νόμοι της αγοράς». ΟΜΩΣ, με μια σχεδία ταξιδεύουμε, αιώνες τώρα. Ένα ταξίδι που διαρκεί για τον καθένα μας 35 εργάσιμα χρόνια (σήμερα). Τρεισήμισι Οδύσσειες, δηλαδή. Και πάντα με την αίρεση ότι δεν θα μας προσθέσουν καμιά νέα ραψωδία στο Ασφαλιστικό, για να γράψουμε καινούργιο έπος. ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣ αυτές, λοιπόν, με τα πελώρια κύματα και τα μυθικά τέρατα, με τους αντεργατικούς υφάλους, τους εργασιακούς κυκλώνες και τις μαύρες ρουφήχτρες της ανεργίας, η μόνη ελπίδα για ν’ αντέξουμε είμαστε εμείς οι ίδιοι. ΚΑΙ ΣΤΟ ΤΑΞΙΔΙ μας, η λύση για να σωθούμε είναι να δεθούμε στο κατάρτι της κλυδωνιζόμενης σχεδίας μας. ΕΠΕΙΔΗ, μόνο όταν ακούμε τις «γλυκές φωνές» των σειρήνων του εκσυγχρονισμού μπορεί ν’ αφουγκραστούμε το μαυλιστικό τραγούδι τους που οδηγεί στον κοινωνικό όλεθρο. Σαν το τραγούδι των Ομηρικών Σειρήνων που όποιος τ’ άκουγε ήταν καταδικασμένος να τελειώσει τη ζωή του σ’ ένα νησί στρωμένο με ανθρώπινους σκελετούς. ΑΛΛΙΩΣ, αν κλείσουμε τ’ αυτιά με βουλοκέρι, στη συνέχεια θα σφαλίσουμε και τα μάτια μας. Και τότε τους Λαιστρυγόνες και τους Κύκλωπες θα «κουβανούμε στην ψυχή μας». Αιωνίως. ΠΑΡΑΒΟΛΕΣ και παραμύθια… Επειδή η αλήθεια αποκαλύπτεται μόνο στον κόσμο των παραμυθιών, και κρύβεται επιμελώς στα παραμύθια των απόκοσμων της εξουσίας. Ή ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ θα νικήσουμε ή ένας-ένας θα ηττηθούμε κατά κράτος.

Θέσεις για τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και την Επικοινωνία

Το κείμενο που ακολουθεί συντάχθηκε από την Βασιλίκα Σαριλάκη*, κατατέθηκε στον ΣΥΝ, και αποτελεί το βασικό κείμενο διαλόγου των μελών της επιτροπής για τα Μ.Μ.Ε., στα πλαίσια σχετικής προγραμματικής συζήτησης. Μεταρρύθμιση των Μ. Μ. Ε Η διαχείριση της πληροφορίας στις μέρες μας είναι μια εξαιρετικά σημαντική υπόθεση. Γιατί το κατεστημένο επιβάλλει την εξουσία του κυρίως μέσω της κατευθυνόμενης πληροφόρησης. Όταν λοιπόν αναφερόμαστε σήμερα στην πολιτική της επικοινωνίας, αναφερόμαστε οπωσδήποτε στην ανάγκη ελεύθερου διαλόγου και στην απαίτηση για δημοκρατία. Παλαιότερα ο Τύπος λειτουργούσε ως «τέταρτη εξουσία», ελέγχοντας την εκτελεστική, νομοθετική και δικαστική εξουσία. Όχι πια. Σήμερα η σχέση Μ. Μ. Ε και Πολιτικής μετατράπηκε κατά κανόνα σε σχέση διαπλοκής μεγάλων πολιτικών συμφερόντων και ΜΜΕ. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι οι ιδιοκτήτες ΜΜΕ, που «κατευθύνουν» την κοινή γνώμη, είναι επίσης εφοπλιστές, μεγαλοκατασκευαστές και τραπεζίτες.. Όπως δεν είναι τυχαίο πως η συντριπτική πλειοψηφία των ΜΜΕ βρίσκεται στα χέρια ελάχιστων μεγαλοεπιχειρηματιών. Ο δικομματισμός έχει τεράστιες ευθύνες για αυτό. Η αρνητική κατάσταση στον χώρο της Ενημέρωσης επιδεινώθηκε επίσης και από την βαθιά κρίση του Τύπου τα τελευταία χρόνια. Από το κατεξοχήν δηλαδή φερέγγυο μέσο που μαζί με το ραδιόφωνο αποτελούσαν κι αποτελούν το κύριο πεδίο ανάπτυξης της κριτικής σκέψης, της λειτουργίας ελέγχου της Εξουσίας και της αυθεντικής διαδικασίας ενημέρωσης και πληροφόρησης.

Ο θάνατος κοιτάζει με τα μάτια μας

Ο θάνατος κοιτάζει με τα μάτια μας ΣκηνΗ ΠρΩτη (Αυτός. Mε την κοπέλα του σε κάποια στάση λεωφορείου. Κι άλλοι πολλοί. Περιμένουν το καμιόνι για τα κατεχόμενα). Ετούτη η Άνοιξη δεν μπήκε σαν την Άνοιξη. Άνθη αλλόκοτα στους μίσχους της. Το χρώμα της, καθώς τα χείλη σου αγγίζουνε τα χείλη της, έχει μια γεύση αλλιώτικη, και μιαν οσμή μελλοθανάτου. Μου ’πες: Αυτή η Άνοιξη δεν μπήκε σαν την Άνοιξη. Μη φεύγεις. Μείνε μαζί μου λίγο ακόμα. Τα χέρια μου όταν σ’ αγγίζω παίρνουν της απουσίας σου το σχήμα. Τα χέρια σου, όταν μ’ αγγίζεις, μοιάζουν έρημα πουλιά στη μέση του χειμώνα. Κι εγώ σε κοίταξα, ανεξιχνίαστη. Στα μάτια σου είχε πέσει συννεφιά, όμως κατάφερα να δω ότι καθρέφτιζαν τα ξέφτια της ζωής μας. Ήθελα ν’ αρνηθώ, σου είπα. Το ξέρεις πως πονάω όταν μπαίνω μες στα σπίτια τους, όταν τους σπρώχνω με το όπλο να ξαπλώσουνε στο χώμα, όταν τους γδύνουμε, κι ύστερα ψάχνουμε στα βάθη της ψυχής τους. Ντρέπομαι όταν τα μάτια τους, πηγάδια απύθμενα, με παίρνουν στο βυθό τους. Μα τι είναι αυτό που μας κινεί. Ποιος μας οπλίζει; Φοβάμαι. Φοβάμαι σαν παιδί αυτά τα εκτυφλωτικά σκοτάδια του μεσημεριού. ΣκηνΗ δευτερη (Το κορίτσι. Έρχεται απ’ την αντίθετη κατεύθυνση). Ένα λιγνό αεράκι πρόβαλε δειλά. Κι οι νέοι λεγεωνάριοι σπεύδουν να το γεμίσουν ενοχές. Ρίγησε κι έτρεξε τρομαγμένο να κρυφτεί μες στα μαλλιά της. Μου ’πες: Έτούτη η Άνοιξη δεν μπήκε σαν την Άνοιξη. Μπήκε κυνηγημένη απ’ τις ερπύστριες, σαρώνοντας στο διάβα της τα ταραγμένα όνειρά μας. Μη φεύγεις. Πάρε με μαζί σου. Τα χέρια μου, κάθε φορά που σε κρατούν, χίλια κομμάτια παγωμένα. Τα χέρια σου στους ώμους μου ζαρκάδια πίσω από τους θάμνους. (Μια λάμψη μια πνοή ένας λυγμός τίναξε στον αέρα τον ορίζοντα τη στάση τα κορμιά τους τα κορμιά μας. Μετά το σώμα του απογεύματος διαμελισμένο μπρος στα μάτια μας, μικρό κορίτσι άγουρο, ζωσμένο στο κορμί κατάσαρκα τον πόθο και το πάθος. Κι οι νέοι λεγεωνάριοι κρώζουν βραχνά. Τα λόγια τους  απλώνουν κάτι απαίσιες φτερούγες. Στο διάβα τους πέφτουν νεκρά τα περιστέρια. Κι οι λέξεις μου, ξυπόλητα παιδιά στους σκοτωμένους δρόμους της Ραμάλας και της Γάζας). ΣκηνΗ Τριτη (Εμείς μπροστά στην τηλεόραση. Ο θάνατος κοιτάζει με τα μάτια μας). Και ναι, μπορούμε –δική μας άλλωστε υπόθεση– να κρύψουμε στις τσέπες μας το φονικό που μας παιδεύει. Μα είναι αδύνατο να κρύψουμε απ’ τα μάτια μας αυτούς τους άταφους νεκρούς. Που περιφέρονται όρθιοι. Και μαρτυράνε στη σιωπή τους πως πλήθυναν οι ζωντανοί ανάμεσά μας.

Ο Δρόμος Του Νοέμβρη

Ένα κείμενο «...Ίσως εκεί, που κάποιος αντιστέκεται χωρίς ελπίδα, ίσως εκεί να αρχίζει η ανθρώπινη ιστορία, που λέμε, κι η ομορφιά του ανθρώπου ανάμεσα σε σκουριασμένα σίδερα...». ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ Κάθε χρόνο, στις 17 Νοέμβρη η κραυγή του Πολυτεχνείου τρυπάει τη μνήμη μας. Μνήμη φρέσκια ακόμα από το αίμα και τους Μεγάλους Νεκρούς που έπεσαν κάτω από τις ερπύστριες των τανκς, κάτω από το αλύγιστο πέλμα της βίας. Για μια ακόμα φορά, την τραγική νύχτα του ’73, λέξεις χιλιοειπωμένες πήραν την αληθινή τους διάσταση. Έγιναν τα ιδανικά που αιώνες τώρα, σ’ αυτή την ανηφορική πορεία του κόσμου, γράφουν την Ανθρώπινη Ιστορία. ΨΩΜΙ–ΠΑΙΔΕΙΑ–ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ: Αυτό ήταν και παραμένει το τρίπτυχο που ορίζει το στίγμα μας στον άγριο ωκεανό της ζωής. Πραγματικότητα κι όραμα. Αγωνία κι αγώνας. Το μήνυμα που φτάνει σε μας δεν πρέπει να μένει απλά και μόνο Ιστορία και Μνήμη, στιγμή ή σταθμός. Είναι Ζωή και Παρόν. Αιωνιότης και Σύμβολο. Κι όμως, σήμερα, πέντε χρόνια μετά τον ξεσηκωμό του Νοέμβρη, το χρέος μας σ’ αυτά τα παιδιά, που το μπόι τους χωρίς μέτρο και μέγεθος υψώθηκε απέναντι στους παραχαράκτες της ιστορίας του λαού μας, παραμένει ανεκπλήρωτο. Στόχος μας να το ξεπληρώσουμε, αγωνιζόμενοι ενάντια στους άρπαγες του ψωμιού μας, τους εκπορνευτές της παιδείας μας, τους βιαστές της ελευθερίας μας, που σήμερα κυκλοφορούν ανενόχλητοι. Το Πολυτεχνείο –πρόσφατη κληρονομιά μας και Δύναμη– μας οδηγεί με σίγουρο βήμα στο δρόμο για την κατάχτηση των Μεγάλων Ιδανικών. …Και δυο υστερόγραφα Υ.Γ. του 2002 Όχι, το «πέντε χρόνια μετά» δεν πρόκειται περί λάθους, αφού αυτό το κείμενο είχαμε γραφτεί για τον ΠΑΛΜΟ (σ.σ. συνδικαλιστικό έντυπο των εργαζομένων της τότε ESSO PAPPAS και νυν ΕΚΟ), πριν από 24 χρόνια κι αναδημοσιεύεται σήμερα, στην τέταρτη (και τελευταία) περίοδό της εφημερίδας, χωρίς καμιά αλλαγή. Μέρες του ’78. Η μεταπολίτευση αγκομαχάει, στην ατμόσφαιρα αιωρούνται «σταγονίδια», ο Λάσκαρης με τον νόμο 330 βγάζει τις απεργίες παράνομες, η κυβέρνηση της Ν.Δ. προσπαθεί να καταστείλει το αίτημα για περισσότερη δημοκρατία, και το ΠΑΣΟΚ τάζει τον ουρανό με τ’ άστρα… Μέρες του 2002. Το Παγκοσμιοποιημένο πρόσωπο της βίας ξεφυσάει και σπέρνει τον όλεθρο, τα σταγονίδια γίνονται μαύρα σύννεφα πάνω απ’ τον κόσμο, οι απεργίες (ξανά) παράνομες, η δημοκρατία το μεγάλο ζητούμενο, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ πεφωτισμένη στον αστερισμό του αυταρχισμού, η Ν.Δ. υπόσχεται ένα καλύτερο τίποτα… Μέρες μιας άγριας εποχής. Με Κάποια από κείνα τα «παιδιά» να νέμονται σήμερα την εξουσία, βαδίζοντας στο δρόμο της «κονόμας» και των (ι)δανεικών επιταγών του Κεφαλαίου. ΨΩΜΙ–ΠΑΙΔΕΙΑ–ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ. Αγωνία κι αγώνας. Με όσους δεν αντάλλαξαν την παιδική τους αθωότητα με θώκους και δημόσιες αμαρτίες· με όσους την αθωότητα των παιδιών δε θέλησαν να χάσουν· με όσους –έστω–  ψάχνουν να την ξαναβρούν. ΨΩΜΙ–ΠΑΙΔΕΙΑ–ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ. Ξανά, πάλι και πάλι. Αφού «όσοι αγαπάνε τρώνε βρόμικο ψωμί», η παιδεία μάς «παιδεύει» ιδιωτεύοντας, κι «ελευθερία ανάπηρη πάλι μας τάζουν». Υ.Γ. του 2008 Μέρες του 2008. Το νεοφιλελεύθερο όραμα, ένα φάντασμα που πλανιέται πάνω από ολόκληρο τον κόσμο πλέον. Ο άνεμος της ελεύθερης αγοράς (διάβαζε καπιταλισμός) έγινε τυφώνας αφήνοντας στο πέρασμά του εκατομμύρια ζωντανούς νεκρούς. Στη χώρα μας τα πράγματα τούμπαλιν: Τώρα η κυβέρνηση της Ν.Δ. τυφλωμένη στον αστερισμό του αυταρχισμού, και το ΠΑΣΟΚ σε θέση αντί (ξανα)υπόσχεται το νέο καλύτερο τίποτα… Μέρες μιας άνυδρης εποχής. Με τα όνειρά μας στην παρανομία, μένει να ξαναβγούμε στους δρόμους. Μέρες του Νοέμβρη. Ένα τόσο μακρινό μας κοντά και ταυτόχρονα ένα πολύ κοντινό μας μακριά... ____________ Η δεύτερη δημοσίευση με το Υ.Γ. του 2002: Ο ΠΑΛΜΟΣ, Δεκ. 2002, Αρ. φ. 8, σελ. 3

"In The Long Run, We Are All Dead"

Μια πρώτη, συντομευμένη, μορφή του κείμενο που ακολουθεί πρωτοδημοσιευτηκε στην εφημερίδα των εργαζομένων της Πανελλήνιας Ένωσης Προσωπικού ΕΚΟ (ΠΕΠΕΚΟ), "Ο ΠΑΛΜΟΣ" (Αρ.Φ. 1, Μάρτιος 2002), σε μια προηγούμενη (έντυπη) ζωή της Μποτίλιας Στον Άνεμο και του συντάκτη της, με την υπογραφή Z. Babis. Η τρίτη και οριστική μορφή του θα υπάρξει εκ των πραγμάτων μετά τη σοσιαλιστική οικοδόμηση. * «Καπιταλισμός είναι η καταπληκτική δοξασία κατά την οποία οι πιο αχρείοι άνθρωποι θα κάνουν τα πιο ανήθικα πράγματα για το μέγιστο καλό του συνόλου των συνανθρώπων τους».  ΛΟΡΔΟΣ ΤΖΩΝ ΜΕΫΝΑΡΝΤ ΚΕΫΝΣ (1883-1946)  ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΟΙ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΕΝΩΘΕΙΤΕ Καρλ Μαρξ (1818-1883) - Φριντριχ Ενγκελς (1820-1895) «ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΑ ΘΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΛΟΙ ΝΕΚΡΟΙ», έλεγε πριν από 70τόσα χρόνια ο λόρδος Κέυνς. Kαι υποστήριζε (αντίθετα από τους οικονομικούς φωστήρες της εποχής του) ότι δεν μπορούμε να περιμένουμε από τις δυνάμεις της αγοράς να ανασύρουν τις καπιταλιστικές οικονομίες από την υφεση στην οποία οι ίδιες οδηγούσαν. Θεωρούσε, ακόμα, ότι οι άνεργοι μιας χώρας δεν πρέπει να περιμένουν υπομονετικά το θάνατό τους −η λαϊκή σοφία το λέει: ζήσε μαύρε μου να φας το Μάη τριφύλλι−, ώσπου να καπνίσει της αγοράς να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις εκείνες που θα τους επιτρέψουν να ξαναβρούν δουλειά. Πρότεινε λοιπόν την κρατική παρέμβαση με στόχο να αυξήσει την ενεργό ζήτηση, ώστε να ξαναπάρει μπρος η παραγωγική μηχανή. «Στον καπιταλισμό −έλεγε όχι ο επαναστάτης Μαρξ, αλλά ο αστός Κέυνς− δεν υπάρχει αυτόματος μηχανισμός ασφάλειας. Μόνο η κρατική παρέμβαση μπορεί να βοηθήσει την οικονομία σε περιόδους ύφεσης. Δηλαδή δημόσιες επενδύσεις, ρυθμίσεις και μέτρα κοινωνικής προστασίας, παρεμβάσεις υπέρ των αδυνάτων. Η πραγματική ανάπτυξη βασίζεται στα εγχώρια κεφάλαια, που προέρχονται από την εθνική αποταμίευση. Η οικονομία της αγοράς, από μόνη της, είναι αδύνατον να δημιουργήσει συνθήκες οικονομικής σταθερότητας, επειδή στην καρδιά του καπιταλισμού φωλιάζει η αβεβαιότητα και όχι η σιγουριά». Και συνέχιζε: «Τα σημαντικά σφάλματα της οικονομικής κοινωνίας στην οποία ζούμε είναι η αποτυχία της να εξασφαλίσει πλήρη απασχόληση και η αυθαίρετη και άνιση διανομή του πλούτου και των εισοδημάτων». Κατά τον Κέυνς, λοιπόν, το κράτος οφείλει να παρεμβαίνει προστατεύοντας την εργασία και μειώνοντας δραστικά τις εισοδηματικές ανισότητες. Η αγορά από μόνη της δεν μπορεί να αυτορυθμιστεί, η ανάκαμψη δεν πρόκειται να φανεί ποτέ. Άλλωστε από τότε πίστευε για το Μεγάλο Κραχ του 1929 ότι «Οι ρίζες του κατακλυσμού βρίσκονται στην ουτοπική προσπάθεια με την οποία ο οικονομικός φιλελευθερισμός θέλησε να δημιουργήσει ένα σύστημα αυτορυθμιζόμενης αγοράς». Βέβαια, αν η ΗΠΑ δεν έμπαιναν στον πόλεμο δεν θα είχαν βγει από την κρίση (μάλλον δεν θα είχε τελειώσει ακόμη) και ο λόρδος θα είχε τινάξει ταυ μυαλά του στον αέρα. Μετά ο λόρδος πήγε να γνωρίσει τον σύντροφο Μαρξ (με τον οποίον δεν είχε συναντηθεί ποτέ, αφού γεννήθηκε τη χρονιά που πέθανε εκείνος) σ’ έναν κόσμο όπου έχει λύσει για πάντα όλα τα προβλήματα του Κεφαλαίου, της Απασχόλησης, του Τόκου και του Χρήματος, και όπου όλοι κυκλοφορούν χωρίς τσέπες. Εκεί ίσως ψιλοκουβεντιάζουν ακόμα για την παγκοσμιοποίηση, όπως την περιέγραφε στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο του ο θείος Κάρολος: «Η ανάγκη για μια αγορά που εξαπλώνεται ολοένα προκειμένου να διοχετευτούν τα προϊόντα της, καταδιώκει την αστική τάξη σε όλη τη γήινη σφαίρα. Υποχρεώνεται να φωλιάζει παντού, να εγκαθίσταται παντού, να εγκαθιδρύει σχέσεις παντού». Κι ακόμα: «Η σύγχρονη αστική κοινωνία, που έχει ως διά μαγείας παρουσιάσει τέτοια γιγαντιαία μέσα παραγωγής και ανταλλαγής, μοιάζει με τον μαθητευόμενο μάγο που δεν είναι πια σε θέση να ελέγξει τις υποχθόνιες δυνάμεις που ο ίδιος επικαλέστηκε με τα τεχνάσματά του». Μιλώντας δε για τις περιοδικές εμπορικές κρίσεις, αναφέρει: «Και πώς ξεπερνά η αστική τάξη τις κρίσεις; Αφ’ ενός με την καταστροφή ενός αριθμού παραγωγικών δυνάμεων· αφ’ ετέρου, με την κατάκτηση νέων αγορών και την πληρέστερη εκμετάλλευση των παλαιών. Σαν να λέμε, προετοιμάζοντας κρίσεις ακόμα πιο εκτεταμένες και ολέθριες, και περιορίζοντας τα μέτρα για την αποτροπή τους». Κι ο λόρδος Τζων, όμως, είχε φοβηθεί αυτό το παγκοσμιοποιημένο καπιταλιστικό μοντέλο, αφού είχε αντιπροτείνει μια παγκόσμια οικονομική συνεργασία −επειδή ακριβώς απεχθανόταν τον παγκόσμιο και χωρίς έλεγχο οικονομικό ανταγωνισμό−, προσπαθώντας, όπως έλεγε, να συνδυάσει «την οικονομική αποτελεσματικότητα, την κοινωνική δικαιοσύνη και την πολιτική ελευθερία». Στο μεταξύ, οι θεωρίες του διδάσκονταν ήδη στα Πανεπιστήμια, δυο-τρεις γενιές οικονομολόγων μεγάλωσαν μ’ αυτές, χώρες και χώρες βγήκαν απ’ τη φτώχεια, στρατιές ανέργων την έβγαλαν καθαρή για κάμποσους Μάηδες. Το τριφύλλι έφτασε για καμιά πενηνταριά χρόνια. Και τότε ενσκήπτει στην αγορά η περίφημη Σχολή του Σικάγου (το 1950 έχει ήδη ξεθάψει τον Άνταμ Σμιθ) στην πόλη όπου οι οικονομικές μελέτες του Αλ Καπόνε μύριζαν ακόμα νοθευμένο ουίσκυ. Κι έτσι, ο Νεοφιλελευθερισμός, από περιθωριακό κάποτε κίνημα, έγινε η κυρίαρχη ιδεολογία της δεκαετίας του 70. Για την νέα «θρησκεία», ο Κέυνς είναι μάλλον ένας επικίνδυνος μαρξιστής! Αλλιώς γιατί παντρεύτηκε με την πρώτη μπαλαρίνα των Μπαλέτων Ντιαγκίλεφ;! «Αυτός ο τύπος θα μας διαλύσει την αγορά, έτσι όπως το πάει. Ε, δεν είναι και λίγος μισός αιώνας βασιλείας του! Οι πεθαμένοι με τους πεθαμένους... », είπε το 1973 με την κρίση του πετρελαίου ένας λαμπρός αστήρ, ο κ. Μίλτον Φρήντμαν, ο οποίος είχε μπει στο μεταξύ στα πανεπιστήμια ως διδάκτωρ και είχε γίνει το νέο κατεστημένο στους κύκλους της Wall Street. «Αυξάνουν –είπε− τα ελλείμματα, τρέχει ο πληθωρισμός, ξεχάστε πια τον Λόρδο, ότι έγινε έγινε, το κράτος δεν μπορεί να κάνει τον εμποράκο, οι βιομήχανοι δεν αντέχουν άλλο τον πατρικό εναγκαλισμό του, ήγουν πάμε γι’ άλλα». Και τσουπ, το 1976 τον χρήζουν και με Nobel. Και με αυτό το νόμπελ λήγει πλέον οριστικά η «Εποχή Κέυνς» (1945-1975). Αξίζει ίσως εδώ να ανοίξουμε μια παρένθεση και να πούμε ότι το Ίδρυμα Νόμπελ και οι κληρονόμοι του βρίσκονται στα μαχαίρια, αφού ο Νόμπελ δεν ανέφερε ποτέ στη διαθήκη του την επιθυμία του για τη θέσπιση βραβείου για την οικονομία, ούτε όμως και το απαγόρευσε όπως είχε κάνει με τα μαθηματικά. Σχετικά με αυτό οι κληρονόμοι του Νόμπελ υποστηρίζουν ότι δεν τη θεωρούσε καθαρή επιστήμη και άξια να βραβεύεται με μία υψηλού κύρους διάκριση. Την άποψη αυτή τη συμμερίζονται και άλλοι, κυρίως εκπρόσωποι κλάδων μη αμφισβητούμενης επιστημονικότητας (φυσική, χημεία). Κάποιοι μάλιστα φτάνουν στο σημείο να ζητήσουν την κατάργηση του βραβείου, ανάμεσα τους και ένας μακρινός εγγονός του Νόμπελ, ο Πίτερ Νόμπελ, δικηγόρος ασχολούμενος με θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Υποστηρίζεται επίσης ότι η βράβευση με το βραβείο αυτό μπορεί να εμπεριέχει πολιτικές σκοπιμότητες καθώς τα οικονομικά αποτελούν κοινωνική επιστήμη. Το ζήτημα πάντως δεν έχει ακόμη ξεκαθαριστεί. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση των Ρόμπερτ Μέρτον και Μάιρον Σόουλς, οι οποίοι πήραν νόμπελ το 1997 «για την ανάπτυξη μίας νέας μεθόδου προσδιορισμού της αξίας χρηματοοικονομικών παραγώγων». Την επόμενη χρονιά, το 1998, –ένα χρόνο πριν ξεσπάσουν τα μεγάλα σκάνδαλα με τις κομπίνες της Άρθουρ Άντερσεν και την κατάρρευση της Enron− οι νομπελίστες Μάιρον Σόουλς και ο Ρόμπερτ Μέρτον έχασαν τις οικονομίες τους όταν το Long-Term Capital Management, μια εταιρεία διαχείρισης κεφαλαίων (hedge fund) βασισμένη στις ιδέες τους περί ορθολογικής αγοράς, τινάχτηκε στον αέρα. Κλέινει η παρένθεση. Για να φτάσει μέχρι εδώ ο κύριος "αυτορύθμιση", και σύμβουλος του Πινοσέτ, το «σύστημα» του παρείχε τα πάντα: περιοδικό, ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές, ίδρυμα, έδρα στο πανεπιστήμιο, διαλέξεις... Τον ασπάζεται ο k. Ρήγκαν, τον ερωτεύεται η k. Θάτσερ, τον έχουν ήδη σπουδάσει στο Αμερικάνικο Kολλέγιο Αθηνών (της Αθήνας!) ο k. Manos και ο k. Giannos και o k. Alogoskoufis, και όλοι μαζί −σοσιαλίζοντες νεοφιλελεύθεροι και νεοφιλελευθεριάζοντες σοσιαλιστές− σαλπίζουν επίθεση. Θάνατος σε κάθε τι κρατικό. Ιδιωτικοποιήσεις και απελευθέρωση των αγορών, μεταφραζόμενα στα καθ’ ημάς με ΟΤΕ, ΔΕΗ, ΕΛΠΕ, ΟΑ... Δώσε! 10, 11,... 20,... 120%. (Αυτό το τελευταίο ποσοστό δεν είναι φανταστικό, αφού παλιότερα ο σοσιαλφιλελεύθερος k. Nikos, ο Christodoulakis, «θα ιδιωτικοποιούμε επ’ άπειρον!» είχε πει, αλλά δεν το θυμάται και τώρα κατηγορεί τον k. Alogoskoufis για θατσερισμό). Η νέα «νέα εποχή» της Πολιτικής των Ελευθέρων Θυρών, του laissez faire- laissez passer −«μπάτε σκύλοι αλέστε» σε ελεύθερη απόδοση− έχει παραβιάσει τις πόρτες μας. Και σίγουρα αυτό το σύστημα μιας ανεξέλεγκτης αγοράς δεν έχει συμβάλει ούτε στο ελάχιστο στην άρση των ανισοτήτων και στη δίκαιη αναδιανομή πόρων. Το αντίθετο μάλιστα. Η οικονομία του λόρδου Τζων Μέυναρντ Κέυνς, στην οποία στηρίχτηκαν οι πολιτικές των σοσιαλδημοκρατικών κυβερνήσεων μετά τον πόλεμο, δηλαδή ιδιωτική πρωτοβουλία με ισχυρό κοινωνικό κράτος και αυξημένη συμμετοχή των συνδικάτων, αργά αλλά σταθερά ξεθεμελιώνεται. Ο αυτοματισμός των αγορών απορρυθμίζει την κοινωνία, κι ο αυτισμός των αγοραίων της εξουσίας, ρυθμίζει τις τύχες μας. Από την κραταιά αυτοκρατορία της k. Θάτσερ, ως την αυτοκρατορικά γαλαντόμα ενίσχυση των τραπεζών του k. Μπράουν, από την ισχυρή Ελλάδα του k. Simitis, μέχρι την επανίδρυση του ελληνικού κράτους, την οποία υποσχέθηκε ο k. Karamanlis, και από το βασίλειο των Μπερλουσκόνι, Σαρκοζί, Θαπατέρο, Μέρκελ και των άλλων μυθικών της Νέας Τάξης, η εργασία βρίσκεται υπό διωγμόν, οι στρατιές των ανέργων μεγαλώνουν, οι πολίτες λυγίζουν κάτω από την πίεση που ασκούν τα διάφορα «κέντρα» με τα «αποκρυφιστικά αρκτικόλεξα: ΕΕ, ΔΝΤ, G8, WTO, NAFTA, FTAA…» Και τώρα, τι μέλλει πια γενέσθαι; Θάβουμε τον κόσμο της εργασίας και μένει η οικονομία μόνη της για να αυτορυθμιστεί; Ή προλαβαίνουμε να ξεθάψουμε τον λόρδο και να τον ρωτήσουμε πώς έληξε η κουβεντούλα με τον προλετάριο εκεί στους Άυλους Τόπους; Κι εμείς, πώς θα πορευτούμε, αφού η παντοδύναμη «αόρατη χειρ» του Άνταμ Σμιθ δεν μπορεί να βάλει το... χέρι της στην αγορά και να μας σώσει; Ποιος θα μας τείνει χείρα βοηθείας με... τριφύλλι, αφού μεσοπρόθεσμα −μέχρι το Μάη, δηλαδή− θα είμαστε όλοι νεκροί; Μάλλον όμως, το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε, πριν εξαϋλωθούμε, είναι να ξανασκεφτούμε ότι «Οι προλετάριοι δεν έχουμε να χάσουμε τίποτα, εξόν τις αλυσίδες μας. Κι έχουμε έναν ολόκληρο κόσμο να κερδίσουμε».  Ακόμα κι αν έχουμε φροντίσει οι ίδιοι να αγοράσουμε αυτές τις αλυσίδες με τις πιστωτικές μας κάρτες. Τα αποσπάσματα είναι από τα βιβλία: Καρλ Μαρξ - Φριντριχ Ενγκελς: Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος. Μετάφραση, Γιώργος-Ικαρος Μπαμπασάκης. (Εκδόσεις Ερατώ, 1997). ΤΖΩΝ ΜΕΫΝΑΡΝΤ ΚΕΫΝΣ: Η Γενική Θεωρία της Απασχόλησης, του Τόκου και του Χρήματος. Μετάφραση, Θανάσης Αθανασίου, Επιστημονική Επιμέλεια-Θεώρηση, Μιχάλης Ψαλιδόπουλος. (Εκδόσεις Παπαζήσης, 2001). Σημείωση 1: Από το 1969 μέχρι τον Πωλ Κρούγκμαν, φέτος (2008), έχουν βραβευθεί εξήντα δύο (62) οικονομολόγοι. Από αυτούς οι τριάντα εννιά (39) είναι Αμερικάνοι(!), με τα πρωτεία στη Σχολή του Σικάγου(!!) Σημείωση 2: Ο Κέυνς από τον Zachary Pullen, σκιτσογράφο του λογοτεχνικού ενθέτου «The New York Times Book Review» (Το ΒΗΜΑ, 17/02/2002). Ο Μαρξ, επίσης από Το ΒΗΜΑ, 19/11/2000, χωρίς αναφορά σε καλλιτέχνη.

Ο Λάκης ο Νταής: Ένα βήμα πριν την ασυλία του ασύλου

"Βροντάει ο Όλυμπος κι αστράφτει η Γκιώνα" (Αντάρτικο) "Γελάνε τ΄Αγραφα κι όλη η στεριά" (Παραλογή) Εγώ είμαι κόμμα… Δράμα» (Από το βιογραφικό του δραμινού αντάρτη, όπως ιστορείται στην ιστοσελίδα του) Ο Λάκης ο Νταής Και ο Νταής ο Λάκης «Ο πολιτικός πρέπει να σας κοιτάει στα μάτια, να λέει την αλήθεια, χωρίς φόβο, να είναι αποτελεσματικός, υπεύθυνος, σίγουρος. Πάνω απ’ όλα όμως πρέπει να έχει την ωριμότητα και τη γνώση για το πώς παίζεται το πολιτικό παιχνίδι» (Από το "πιστεύω" ενός τεράστιου πολιτικού αναστήματος. όπως παρουσιάζεται στην ιστοσελίδα του) «Πάσχω από καραμανλίτιδα» «Οι σταβλάρχες -Ρουσόπουλος, Αγγέλου- δεν αφήνουν το άλογο -τον Καραμανλή- να τρέξει...» «η ελληνική κοινωνία χρειάζεται τομές και πρακτικές που να λύνουν τα θέματα» «Η ΝΔ χρειάζεται παλικάρια» «Δεν θέλω να είμαι βουλευτής με νοηματική. Θα φύγω ως νίντζα, υπερασπιζόμενος τον αρχηγό μου» «Εγώ πηδάω πιο πολύ από τον Κουκοδήμο. Εμείς στη Δράμα ξέρουμε γιατί φοράμε τα παντελόνια» Πάντως, με σημερινές του δηλώσεις ο Σταύρος Δαϊλάκης διεμήνυσε πως δεν χρειάζεται να τον διαγράψουν, αλλά αν του ζητηθεί, θα παραιτηθεί της βουλευτικής του έδρας έτσι ώστε να μην υπάρξει πρόβλημα για τον πρωθυπουργό και την κυβέρνηση. Στην επιστολή του ο κ. Καραμανλής αναφέρει: «Σας γνωρίζω ότι ο βουλευτής κ. Σταύρος Δαϊλάκης τίθεται από σήμερα εκτός Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Νέας Δημοκρατίας και παρακαλώ για τις κατά τον κανονισμό της Βουλής από μέρους σας ενέργειες» «Παίρνω εντολή από τον λαό της Δράμας. Και ο λαός της Δράμας μου λέει να παραμείνω στη παράταξη» «Εγώ είμαι ο τελευταίος που θα φύγω από τη παράταξη. Πρώτα θα φύγει ο Κώστας Καραμανλής και μετά εγώ» 03/10/08: Το καταστάλαγμα σοφίας ενός συνεπούς αντάρτη και η άφοβη ματιά του. «Με αυτή μου τη δήλωση και πέρα από έκφραση της συγγνώμης μου, θεωρώ ότι δεν μπορώ να υπάρξω πολιτικά έξω από τη ΝΔ. Παρακαλώ να επανεξεταστεί άμεσα η επιστροφή μου σε αυτή και συγκεκριμένα στην Κοινοβουλευτική Ομάδα. Υπό διαφορετικούς όρους, η παραίτησή μου είναι στη διάθεσή σας». Μετά ταύτα ο δεύτερος των νταήδων εικονιζόμενος, δια στόματος Αντώναρου (τι λέει ο άνθρωπος!), εδήλωσεν: "Εκτιμούμε την κίνηση του κ. Δαϊλάκη. Αυτή η κίνηση θα εξεταστεί" Και ξαναμεταταύτα, το έτερον πιο επίσημο στόμα (τροΜάρα του) του Νταή του Λάκη εδήλωσεν: πως τα μηνύματα του πρωθυπουργού στην ΚΕ ήταν ξεκάθαρα. Σε ό,τι δε αφορά το βουλευτή Θ. Γιαννόπουλο που έκανε παρεμφερείς δηλώσεις και δεν διεγράφη. τόνισε πως υπάρχει δήλωση του βουλευτή που ξεκαθαρίζει τα πράγματα. Έτσι γίνεται με τους αληθινούς αντάρτες. Κάνουν μια δήλωση και (ξε)καθαρίζουν στο άψε σβήσε. Το ίδιο έπραξαν, άλλωστε, και οι κατά καιρούς ανεβαίνοντες στα βουνά, Μανώλης, Κεφαλογιάννης, Πολύδωρας, και ο Οπλαρχηγός Τατούλης.