Το Τροπάριο της Κασσιανής

Η ΤΙΜΗ (των αγαθών) ΤΙΜΗ (=υπόληψη) ΔΕΝ ΕΧΕΙ ή Η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα Αγορά Όμως η Τιμή έχει και παραέχει τιμή! Και μάλιστα πολύ τσουχτερή! Απόδειξη ότιτις τελευταίες 240 μέρες, που έχουν περάσει κατά πολύ την περίοδο χάριτος για τη Ν.Δ., παρακολουθούμε (ο λαός) διάφορους (αν)αρμόδιους νυν και πρώην υπουργούς, που προσπαθούν να μας εξηγήσουν με περισπούδαστο ύφος ποιος ευθύνεται που (πρέπει να) πληρώνουμε τα καύσιμα στη μαύρη αγορά. Τις πταίει, λοιπόν; Οι εταιρείες ή οι πρατηριούχοι; Το παρατηρητήριο τιμών (που καταργήθηκε) ή η δική μας έλλειψη παρατηρητικότητος για φτηνό πρατήριο; Κουλούρης ή Φώλιας; Μπους ή Αλ-Κάιντα; (πού τη θημηθήκανε πάλι;!) Ιησούς ή Βαραββάς; «Το ζαβό το ριζικό μας ή ο θεός που μας μισεί; Το κεφάλι το κακό μας ή πρώτα απ' όλα το κρασί;» Κάτι ψελλίζουν βέβαια για το μπρέντυ, όπως το έχει εξελληνίσει η φιλενάδα της μάνας μου, η Κασσιανή (Κάσσυ για τους πολύ φίλους ), για την αγορά που (οσονούπω) θα αυτορρυθμιστεί (η ίδια η αγορά όμως δεν ξέρει τίποτα), για τις αδιαθεσίες του Μπερνάνκι (κομματάκι δύσκολος στην προφορά για τη θεία μου που είναι θιασώτις του Γκρήνσπαν και είχε μάθει να τον προφέρει φαρσί), για τις λάθος τιμοληψίες (ο Τίμος των ΕΛΠΕ το είπε) και γενικά σε δουλειά να βρισκόμαστε! Κι όμως η Κάσσυ μού άνοιξε τα μάτια, που τώρα στα 93 της «Σταματάω να οδηγώ!» μου λέει. «Να το αράξουμε όλοι, να τους δεις μετά! Κάνουν ή δεν κάνουν επέμβαση;!» (Μπράβο Κάσσυ!) «Κοτζάμ διυλιστήρια έχουμε. Άν ήθελαν θα έστρωνε η αγορά και θα 'βλεπες μετά η Σηέλ και η Βρου! –εδώ, περιέργως, η προφορά την παιδεύει λίγο– Αλλά δε θέλουν. «Η καλύτερή τους είναι να ανεβαίνουν οι τιμές (συνεχίζει μαχητικά η Κάσσυ). Ο Αλογοσκούφης, από το φιπιά ξελασπώνει, αγάπη μου!» (Χειμερινή με τον Ζολώτα –βλέπεις– η Κασσιανή!). Και πριν πάρω ανάσα μ' έστειλε για τα καλά το θηρίο: «Άμα τα δώσουν όλα στους βγενόπουλους, εκεί να δεις φωτιά στις βενζίνες! Κι αν βάλουν στρατηγικό αγιογδύτη στις λαϊκές, τέρμα ο μαντανός! Πιο φτηνά θα μας έρχεται η κόκα, χρυσό μου!» Κι έδεσε χειρόφρενο η Κάσσυ. Κι όταν στις βραδυνές ειδήσεις άκουσα απ' τον πρωινό Αυτιά ότι πρέπει να πάνε πάλι οι (αν)αρμόδιοι στις Βρυξέλλες (όπως επί Χριστοδουλάκη, λεει ο μέγιστος) να ζητήσουν μείωση του φόρου κατανάλωσης, παίρνω περιχαρής την Κασσιανή και: «Είδες Κάσσυ μου...», «Εσύ να δεις!» με κόβει απότομα. «Που μυαλό δε βάζεις, μωρέ. Αφού το ξέρουν από πριν, βρε αγαθό, ότι πάλι ΟΧΙ θα τους πούνε. Αυτοί, αγάπη μου, ούτε τιμή ούτε υπόληψη έχουν!»

F-14

F-14 Φυσάει δαιμονισμένος άνεμος απ’ τις τουρμπίνες του θεού. Βαριές ερπύστριες τα σύννεφα. Και κάτω η ζωή μουγκρίζοντας κι ο θάνατος. Είναι οι θρίαμβοι των Καισάρων και σαρώνουνε τα χρόνια μας. Κι ο φόβος σου είναι που φοβάται. Και θέλει να κρυφτεί σαράντα οργιές κάτω απ’ τη γη στα έγκατα του τρόμου. Καθώς, αλλού βαμμένος μίνιο και θειάφι, κι αλλού πηχτός και κόκκινος σαν το φρεσκοχυμένο αίμα, ρόδι που σκάει ο ουρανός, ουράνιο ξερνώντας και σκοτωμένα αστέρια. Μετά στο σπίτι μπαίνει ένα φλεγόμενο «ήταν», από κει που δυο στιγμές πιο πριν έστεκε ο τοίχος… το ταβάνι… η κούνια… ένα κλάμα αρχινισμένο… Όταν εκείνο το αλλόκοτο σημάδι στον ορίζοντα. *** Ύστερα κατακάθισε η σκόνη των καιρών. Νύχτα η νύχτα μες στη νύχτα μας. Μαύρο στο μαύρο η μέρα μας και σκλήρυνε ξανά η ψύχα της ψυχής μας. Αυτή αλυχτώντας. Σφίγγει στο στήθος της δυο χέρια παιδικά· δυο χέρια μόνο. Ένα σκυλί κλαίει βυζαίνοντας την πείνα του μες στο ξεκοιλιασμένο σώμα του Μαρτίου. Με τα σπασμένα πόδια του να κροταλίζουν στα ανήλιαγα σοκάκια. Με το στα δύο κομμένο σώμα σου αιωρούμενο σαν ξέφτι. Ένα χαμίνι σκάβοντας στην τρύπα του να βρει το κόκαλο που έθαψε στην περασμένη καταιγίδα. Κι ο Τίγρης κατεβάζοντας αθόρυβα σφαγμένα ελάφια στα νερά του. Μετά το χαλασμένο μάτι σου δακρύζοντας σαν άδειος κάλυκας οβίδας που ’γινε βάζο για λουλούδια. Αλλά η άνοιξη είναι αδύνατο κι εφέτος να περάσει απ’ τη Βαγδάτη. Η νεκροκεφαλή: προετοιμασία Αμερικάνου πιλότου στο F-14, λίγο πριν βομβαρδίσει.

Με τα λόγια του Ελύτη (2003-2008, Πέντε χρόνια μετά)

Χρόνους πολλούς μετά την αμαρτία που την είπαν αρετή μέσα στις εκκλησιές και την ευλόγησαν.	Λείψανα παλιών άστρων και γωνιές αραχνιασμένες τ’ ουρανού σαρώνοντας η καταιγίδα που θα γεννήσει ο νους του ανθρώπου.
Και των αρχαίων Κυβερνητών τα έργα πληρώνοντας η Χτίσις, θα φρίξει.	Ταραχή θα πέσει στον Άδη, και το σανίδωμα θα υποχωρήσει από την πίεση τη μεγάλη του ήλιου.

Που πρώτα θα κρατήσει τις αχτίδες του, σημάδι ότι καιρός να λάβουνε τα όνειρα εκδίκηση.

Και μετά θα μιλήσει να πει: εξόριστε ποιητή στον αιώνα σου, λέγε, τι βλέπεις;

–Βλέπω τα έθνη, άλλοτες αλαζονικά, παραδομένα στη σφήκα και στο ξινόχορτο.

–Βλέπω τα πελέκια σκίζοντας προτομές Αυτοκρατόρων και Στρατηγών

–Βλέπω τους εμπόρους να εισπράττουν σκύβοντας το κέρδος των δικών τους πτωμάτων.

–Βλέπω την αλληλουχία των κρυφών νοημάτων.

Αλλά πριν, ιδού θα περάσουν γενεές το αλέτρι τους πάνω στη στέρφα γης.	Και κρυφά θα μετρήσουν την ανθρώπινη πραμάτεια τους οι Κυβερνήτες, κηρύσσοντας πολέμους.
Όπου θα χορτασθούνε ο χωροφύλακας και ο στρατοδίκης.	Και θα ’ρθουνε χρόνια χλωμά και αδύναμα μέσα στη γάζα.
Αλλά πριν, ιδού θα στενάξουν οι νέοι και το αίμα τους αναίτια θα γεράσει.	Κουρεμένοι κατάδικοι θα χτυπήσουν την καραβάνα τους πάνω στα κάγκελα.
Και τον πρώτο λόγο του ο στερνός των ανθρώπων θα πει...	Και θα λάβουνε τα όνειρα εκδίκηση,

και θα σπείρουνε γενεές στους αιώνες των αιώνων!

• • •

Αποσπάσματα από το ΠΡΟΦΗΤΙΚΟΝ του ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ. (ΙΚΑΡΟΣ, 1959).

"Εικονογράφηση": Μπάμπης Ζαφειράτος
Φωτογραφίες: Αρχείο «ΠΑΛΜΟΥ»

Πικρό τραγούδι για το φεγγάρι (2003-2008, Πέντε χρόνια μετά)

Πικρό τραγούδι για το φεγγάρι Στης Ανατολής τα μέρη / μια φορά κι έναν καιρό ήταν άδειο το κεμέρι / μουχλιασμένο το νερό. Ωχρό ξυπόλητο φεγγάρι… Πέρασε μέσα από τα σύννεφα και κοίταξε για μια στιγμή την πόλη. Αύριο δεν θα την ξανάβλεπε. Ένας κόμπος, μαύρος, σαν το πετρέλαιο που κύλαγε στα σπλάχνα αυτού του κόσμου, ανάβλυσε και στάθηκε μετέωρος στην άκρη του καημού του. ……… Το σχήμα της ερήμου αναρριγούσε όταν το φώτιζε, και χρύσιζε στο πέρασμά του. Πάντα κι απόψε. Οι δυο μεγάλες χαρακιές στο πρόσωπο της γης φέγγουν στο λιγοστό του φως και κατεβαίνουν να χωθούν στην αγκαλιά του κόλπου. * Στη Μοσούλη στη Βασόρα / στην παλιά τη χουρμαδιά πικραμένα κλαίνε τώρα / της ερήμου τα παιδιά. Έγειρε κουρασμένο κι αφουγκράστηκε. Ψυχή δεν ήταν από κάτω να του ρίξει μια ματιά. Δυο τρεις διαβάτες τυλιγμένοι τη σιωπή δεν είχαν μάτια για φεγγάρια. Μα και ψηλά να κοίταζαν θα το έπνιγαν μες στα βαθιά σκοτάδια των ματιών τους. Κι ούτε κανείς το τραγουδούσε πια. Οι ερωτευμένοι δεν ορκίζονταν στο φως του, δεν το περίμεναν να βγει και να τους ταξιδέψει, δεν τραγουδούσανε τη λάμψη του, οι ποιητές δεν του ’γραφαν τραγούδια, δεν το ’βαζαν χτενάκι στα μαλλιά της. Και τα παιδιά δεν το ’χαν δίπλα τους για να τα μάθει να διαβάζουν. Είχανε γίνει άστρα και πουλιά πυρπολημένα, μεγάλωναν τη μοναξιά του. ……… Ο κόμπος βάρυνε σιγά σιγά κι έγινε δάκρυ. Και τώρα μια καυτή βροχή στάζει επάνω στις ουλές σαν σκουριασμένο χάδι. Και κάθε βράδυ –τις ώρες που άλλοτε συνήθιζε να βγαίνει το φεγγάρι– χίλιες και μία σταγόνες λαμπυρίζουνε στο ιδρωμένο σώμα της ερήμου. Και δυο ποτάμια με αλμυρό νερό, πότε αφρισμένα κι άλλοτε βουβά, τρέχουν και κρύβονται ασταμάτητα στο φλογισμένο στήθος της θαλάσσης. Νικημένο μου ξεφτέρι / δεν αλλάζουν οι καιροί με φωτιά και με μαχαίρι / πάντα ο κόσμος προχωρεί. *** Υ.Γ. Γι’ αυτό άλλωστε τα μάτια των αντρών είναι σκληρά, των γυναικών παράπονα, και των μανάδων πονεμένα. Γι’ αυτό κοστίζουν ακριβά τα μαύρα δάκρυα της γης, κι είναι πικρές οι θάλασσες του κόσμου. Γι’ αυτό είναι το κλάμα των ποιητών ακατανόητο, και των παιδιών πηγάδι που ποτέ δε θα στερέψει. Ξημερώματα Πέμπτης, 20 Μαρτίου 2003 (Οι στίχοι που παρεμβάλλονται είναι από το τραγούδι του ΚΕΜΑΛ, του Νίκου Γκάτσου. Μουσική Μάνος Χατζιδάκις. Δίσκος ΑΝΤΙΚΑΤΟΠΤΡΙΣΜΟΙ. ΣΕΙΡΙΟΣ, 1993)

Όμορφες μέρες!

Όμορφες μέρες! Γέλασε ο μαύρος κόκορας όταν του είπαν πως θα τον σφάξουν όταν όμως ήρθε η ώρα η κακή του ώρα έκλαψε ο μαύρος κόκορας έκλαψε ο μαύρος κόκορας. ΜΙΛΤΟΣ ΣΑΧΤΟΥΡΗΣ, Ο ΜΑΥΡΟΣ ΚΟΚΟΡΑΣ Όμορφες μέρες! Ενεδρεύουν στις στάσεις. Στις λεωφόρους κινούνται αδηφάγες. *** Οι μεν, περιφερόμενοι, εκθέτουμε σε κοινή θέα τη ρωγμή μας στην πρόσοψη –σημάδι που προδίδει τα ετοιμόρροπα σπίτια. *** Οι δε, αδιάκοπα ακίνητοι, χρόνια σ’ αυτό το γιουσουρούμ ­­ –παλιές κορνίζες με σπασμένο το τζαμάκι– περιμένουμε ματαίως τους συλλέκτες που εμφανίζονται συχνά λεηλατώντας δίχως πρόσχημα τους πάγκους των πλανόδιων παλιατζήδων. *** Κάποτε βέβαια, και οι μεν και οι δε, είχαμε σκεφτεί να ξενοικιάσουμε τα σπίτια που μας βάραιναν και να φορτώσουμε τα πράγματά μας –σκεύη φτηνά αγορασμένα με χίλια παζάρια– σ’ ένα μεγάλο φορτηγό για τ’ άδεια προάστια. Μα ντυθήκαμε το καινούργιο μας δέρμα και μουρμουρίζοντας παμπάλαιους ύμνους σκορπίσαμε σε αφιλόξενα ρημαγμένα τοπία. *** Πέρασαν χρόνια από τότε. Τώρα, ζωή που εξωραΐστηκε η ζωή μας! Φώτα πολύχρωμα, θίασοι να περνούν «με μουσικές εξαίσιες, με φωνές…» Τα πάντα φιλικά απέναντί μας. Κι η συμπεριφορά της πόλης φιλόξενη, ζεστή, μ’ ένα χαμόγελο-γκριμάτσα κάθε πρωί –και μια λιγάκι ανάρμοστη οικειότητα– μας λέει απ’ τις ειδήσεις καλημέρα. *** Έστω λοιπόν κι αν είχαμε μια υποψία στα «υπέρ» –αυτή την αίσθηση της φαινομενικής επιτυχίας– στο τέλος, λέμε, μπορεί να μας διέψευδε ο μαντρότοιχος με τα ύπουλα γυαλιά στην κορυφή του. Κι έτσι, η απόδρασή μας αναβάλλεται για αύριο…

Για όλα αυτά

Για όλα αυτά «Φίλε: αν νομίζεις πως δεν ήρθα πάλι αργά, δείξε μου κάποιο δρόμο Εσύ που ξέρεις τουλάχιστον πως γυρεύω ένα τίποτα για να πιστέψω πολύ και να πεθάνω». Μανόλης Αναγνωστάκης Για τα ποτάμια που στερέψανε στα μάτια μας Για τη θάλασσα που την ξοδέψαμε χωρίς ντροπή κι απόμεινε στις χούφτες μας το αλάτι Για τις βροχές που ήρθαν ήσυχα και χάιδεψαν τα μάγουλά μας ·          Για τα παιδιά που καίγονται στις τροχιές της ερημιάς μας Για τα χαμόγελα των ανθισμένων κοριτσιών και για τις φυλλωσιές της αγκαλιάς τους Για τις γυναίκες μας που τις παρατήσαμε «στα φιλιά του ανέμου» ·          Για τα τραγούδια που αγαπήσαμε Για τα ποιήματα που σκίσαμε πριν καν γραφτούν σ’ ένα χαρτί τσαλακωμένο Για τα συνθήματα που ξεθωριάσανε στα χείλη μας Για όσα ήρθαν με τον άνεμο και τα ’σβησε το κύμα ·          Για σιωπές που ανατινάχτηκαν στις εκβολές του ονείρου Για ένα παράπονο που πνίγηκε σε διάφανους βυθούς Για ξεχασμένες υποσχέσεις Για διαψεύσεις που ντύθηκαν με την πορφύρα κάποιου δειλινού Για νύχτες που οδήγησαν σε μυστικές ακτές και σε τοπία φλογισμένα Για τα αβάσταχτα δρομολόγιά μας στα λιμάνια των άστρων ·          Για ένα βλέμμα που ικετεύει το σκοτάδι Για τ’ άδεια βήματα που οδήγησαν ξανά σε ρημαγμένους κήπους Για επιθυμίες ανεκπλήρωτες Για ιδέες που ξεψύχησαναν σε αγορές και σε σφαγεία Για όνειρά που εγκαταλείφθηκαν αιμόφυρτα σε φυλασσόμενες διαβάσεις Για τ’ ανεξίτηλα της νιότης μας σημάδια ·          Για όλους τους φίλους που μας άφησαν στης λησμονιάς την άλλη όχθη Για όσους στο τραπέζι μας «ήρθαν ντυμένοι φίλοι» Γι’ αυτούς που χάθηκαν στα χαρακώματα του νου και για τους άλλους που τους συναντήσαμε σε κάποιο μακρινό τους θάνατο Για κείνους που περιμένουμε ακόμα να φανούν... ·          Για όλα αυτά επιστρέφω πάντα συλλαβίζοντας. Για όλα αυτά που αξίζει να πεθάνουμε. Για όλα αυτά που αξίζει εντέλει και να ζούμε.