Εδουάρδο Γκαλεάνο (3.9.1940 - 13.4.2015): Εισαγωγή στο Δίκαιο (Οι δολοφόνοι του Τσε) — Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος

Εδουάρδο Γκαλεάνο: Οι Αείρροες Φλέβες της Λατινικής Αμερικής
Μοντεβιδέο, Ουρουγουάη. 3 Σεπτεμβρίου 1940 –13 Απριλίου 2015
Photo: Ezequiel Scagnetti (Πηγή: ezequiel-scagnetti.com)

 

 

Eduardo Galeano

Introducción al Derecho

 

 

Μετάφραση – Σημείωση
Μπάμπης Ζαφειράτος –Μποτίλια Στον Άνεμο

(Πρώτη δημοσίευση, 13 Απρ. 2024)

 

 

Εδουάρδο Γκαλεάνο

Εισαγωγή στο Δίκαιο

 

Είχε έρθει από το Μπουένος Άιρες και παρέμενε εισβολέας στο Χουχούι, παρόλο που με τα χρόνια και τη δουλειά δέθηκε με τον τόπο. Σε μια κακή μέρα, αφηρημένος, πλήρωσε με ακάλυπτη επιταγή όταν επισκεύασε το λάστιχο του αυτοκινήτου του. Δικάστηκε και καταδικάστηκε. Απολύθηκε από τη δουλειά του. Οι φίλοι αλλάζανε πεζοδρόμιο όταν τον βλέπανε από μακριά. Κανένας δεν τον προσκαλούσε πλέον στο σπίτι του και ούτε τον κερνάγανε ποτέ στα μπαρ.

 

Αργά κάποιο βράδυ, πήγε να δει τον δικηγόρο που τον είχε υπερασπιστεί στο δικαστήριο.

 

—Όχι, όχι, του είπε. Δεν πρόκειται για έφεση. Ξέρω πως δεν γίνεται τίποτα. Άστα καλύτερα. Ήρθα να σε αποχαιρετήσω και να σου ευχηθώ ολόψυχα για τις γιορτές. Χίλια ευχαριστώ για όλα.

 

Εκείνο το πρωί ο δικηγόρος πετάχτηκε μέσα απ’ τον ύπνο του. Ταρακούνησε τη γυναίκα του να ξυπνήσει:

 

—Μου ευχήθηκε καλές γιορτές, μα μέχρι τότε έχουμε ακόμα δύο μήνες.

 

Ντύθηκε κι έτρεξε. Δεν τονε βρήκε πουθενά. Το πρωί έμαθε τα νέα: ο άνθρωπος είχε τινάξει με μια σφαίρα τα μυαλά του.

 

Λίγο αργότερα, ο δικαστής που τον είχε καταδικάσει ένιωσε έναν περίεργο πόνο στο χέρι. Ο καρκίνος τον έφαγε μέσα σε λίγους μήνες. Ο εισαγγελέας που τον είχε παραπέμψει πήγε από κλωτσιά αλόγου. Αυτός που τον αντικατέστησε έχασε πρώτα την μιλιά του, μετά την όρασή του κι έπειτα το μισό του σώμα. Το αυτοκίνητο του γραμματέα της έδρας βγήκε απ’ την πορεία έγινε σμπαράλια και πήρε φωτιά.

 

Ο δικηγόρος που είχε αρνηθεί να αναλάβει την υπόθεση δέχτηκε την επίσκεψη ενός θιγμένου πελάτη, που τράβηξε πιστόλι και του τσάκισε το μηριαίο οστό.

 

Αυτή την ιστορία μου την αφηγήθηκε ο Έκτωρ στη Γιάλα και αναλογίστηκα τους δολοφόνους του Γκεβάρα.

 

Ο Ρενέ Μπαριέντος, ο δικτάτορας, είχε διατάξει να τον σκοτώσουνε. Κατάληξε τυλιγμένος στις φλόγες του ελικοπτέρου του που πήρε φωτιά ενάμιση χρόνο αργότερα. Ο συνταγματάρχης Σεντένο Ανάγια, επικεφαλής των στρατιωτών που περικυκλώσανε και παγιδέψανε τον Τσε στο Νιακαουασού, ήταν αυτός που είχε διαβιβάσει τη διαταγή. Πολύ αργότερα συμμετείχε σε συνωμοσία. Ο μετέπειτα δικτάτορας το έμαθε. Ο Σεντένο Ανάγια σκοτώθηκε στο Παρίσι κόσκινο από τις σφαίρες ένα ανοιξιάτικο πρωινό. Ο διοικητής των ρέιντζερ Αντρές Σέλιτς ήταν αυτός που είχε ετοιμάσει την εκτέλεση του Τσε. Το 1972, ο Σέλιτς ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου από τους ίδιους τους αξιωματικούς του, τους επαγγελματίες βασανιστές του υπουργείου Εσωτερικών. Ο λοχίας Μάριο Τεράν ήταν αυτός που εκτέλεσε τη διαταγή θανάτου. Αυτός γάζωσε τον Γκεβάρα στο σχολείο της Λα Ιγέρα όπου βρισκότανε κρατούμενος. Ο Τεράν μπήκε σε άσυλο: τρέχουνε τα σάλια του και λέει παλαβομάρες. Ο συνταγματάρχης Κιντανίγια ήταν αυτός που είχε ανακοινώσει στον κόσμο τον θάνατο του Τσε. Αυτός που εξέθεσε το πτώμα σε φωτογράφους και δημοσιογράφους. Ο Κιντανίγια πέθανε μετά από τρεις σφαίρες που έφαγε στο Αμβούργο το 1971.

 

 

Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος, 13 Απρ. 2024

 

Εδουάρδο Γκαλεάνο, Μέρες και Νύχτες Πολέμου Έρωτα –Días y Noches de Amor y de Guerra. Biblioteca Era: 1983. Segunda edición (Corregida): 2000 (σ. 94-95).

 

Σημείωση

 

Ο Κιντανίγια, που το 1971 ήταν πρόξενος της Βολιβίας στο Αμβούργο, ήταν αυτός που έκοψε και τα χέρια του Τσε.

 

Τον εκτέλεσε η Γερμανίδα κομμουνίστρια αντάρτισσα και ποιήτρια Μόνικα Ερτλ. Κόρη Γερμανού ναζί, μπήκε στο αντάρτικο με τους επιζήσαντες από τη σφαγή στο φαράγγι του Γιούρο και είχε δεσμό με τον υπαρχηγό του Τσε και αρχηγό ELN (Ejército de Liberación Nacional de Bolivia), Ίντι Περέδο, που πιάστηκε σε ενέδρα από τις μυστικές υπηρεσίες της Βολιβίας, και πέθανε από μετά από φριχτά βασανιστήρια στις 9 Σεπ. 1969, 32 χρονών (γεν. 30 Απρ. 1397).

 

Σε ενέδρα σκοτώθηκε και η Μόνικα στις 12 Μαΐ. 1973, στα 35 της χρόνια (είχε γεννηθεί στις 17 Αυγ. 1937 στο Μόναχο), την περίοδο που προετοίμαζε την απαγωγή του διαβόητου αρχηγού της Γκεστάπο Κλάους Μπάρμπι.

 

Περισσότερα: Ημερολόγιο Βολιβίας Α΄, Β΄, Γ΄

 

Μόνικα Ερτλ, η αντάρτισσα που πήρε εκδίκηση για τον Τσε και τον Ίντι.

(Πηγή φωτό: redstreamnet on twitter)

 

 

Eduardo Galeano

Introducción al Derecho

Había venido de Buenos Aires y seguía siendo un intruso en Jujuy, aunque estaba muy hecho al lugar al cabo de los años y los trabajos. Un mal día, distraído, pagó con un cheque sin fondos el arreglo de una goma del auto. Fue juzgado y condenado. Lo echaron del empleo. Los amigos cruzaban la calle cuando lo veían venir. Ya no lo invitaban a ninguna casa ni le pagaban tragos en ningún mostrador. 

Una noche, tarde, fue a ver al abogado que lo había defendido en el proceso. 

—No, no ‒le dijo‒. Nada de apelaciones. Yo sé que no hay nada que hacer. Deje nomás. Vine a despedirme y a darle un abrazo para las fiestas. Mil gracias por todo.

Esa madrugada, durmiendo, el abogado pegó un salto en la cama. Despertó a su mujer de un sacudón: 

-Me deseó felices fiestas y para las fiestas faltan dos meses.  

Se vistió y corrió. No lo encontró. A la mañana se supo: el hombre se había volado la cabeza de un balazo.

Al poco tiempo, el juez que le había iniciado el proceso sintió un dolor raro en el brazo. El cáncer lo devoró en unos meses. Al fiscal que había hecho la demanda lo mató la patada de un caballo. El que lo reemplazó perdió primero el habla, después la vista, después la mitad del cuerpo. El automóvil del secretario del juzgado se estrelló en la ruta y se incendió.  

Un abogado que se había negado a intervenir en el asunto recibió la visita de un cliente ofendido, que sacó la pistola y le reventó la femoral.

Héctor me contó esta historia en Yala, y yo pensé en los asesinos de Guevara.

Rene Barrientos, el dictador, había dado la orden de matarlo. Terminó envuelto en las llamas de su helicóptero, un año y medio más tarde. El coronel Zenteno Anaya, jefe de las tropas que cercaron y atraparon al Che en Ñancahuazú, había transmitido la orden. Mucho tiempo después se metió en conspiraciones. El dictador de turno lo supo. Zenteno Anaya cayó acribillado en París, una mañana de primavera. El comandante ranger Andrés Selich habría preparado la ejecución del Che. En el 72, Selich fue muerto a golpes por sus propios funcionarios, los torturadores profesionales del Ministerio del Interior. Mario Terán, sargento, ejecutó la orden. Él disparó la ráfaga contra el cuerpo de Guevara tendido en la escuelita de La Higuera. Terán está internado en un hospicio: se babea y contesta disparates. El coronel Quintanilla había anunciado al mundo la muerte del Che. Exhibió el cadáver a fotógrafos y periodistas. Quintanilla murió de tres balazos en Hamburgo, en 1971.