Κώστας Γουλιάμος: Η έννοια της “διαρκούς πιθανότητας”, ο Έλιοτ και Συμπόσια Πυρηνικής Πολιτικής του ΝΑΤΟ

*

Χρόνος παρών και χρόνος παρελθών
Ίσως και οι δυο παρόντες εις χρόνο μέλλοντα,
Κι ο μέλλων χρόνος έγκλειστος εις χρόνο παρελθόντα.
Εάν όλος ο χρόνος όλος είν’ αιώνια παρών
Όλος ο χρόνος είναι αλύτρωτος.

T.S. Eliot, Τέσσερα Κουαρτέτα -Ι. Burnt Norton.
(Μετάφραση: Αριστοτέλης Νικολαΐδης, Κέδρος, 1984. σ.215)

*

Κώστας Γουλιάμος (*)

Η έννοια της “διαρκούς πιθανότητας”

Εξαιτίας της επικίνδυνης κλιμάκωσης πολεμικών επιχειρήσεων που ασκεί το ΝΑΤΟ σχεδόν παντού και υπό τον φόβο ενός πυρηνικού ατυχήματος με επικίνδυνες συνέπειες για τον πλανήτη, σκέφτομαι συνεχώς τα “Τέσσερα Κουαρτέτα” T. S. Eliot —από τα πιο σημαντικά ποιητικά του έργα.

Η γραφή ξεκίνησε στο μεσοπόλεμο (1936) και ολοκληρώθηκε το 1942. Πρόκειται για έργο συνώνυμο σε ό,τι εννοιολογώ ως “ποιητική της στοχαστικής φαντασίας”.

Ο T. S. Eliot καταπιάνεται με τη διαλεκτική του χρόνου στην ποίηση, υποβάλλοντας σ' ενδελεχή αναζήτηση –ειδικά στο Burnt Norton— την έννοια του χρόνου, όπου και μιλά για “διαρκή πιθανότητα” (a perpetual possibility).

Αυτή η εκδοχή της “διαρκούς πιθανότητας” παραπέμπει —κατά ένα τρόπο και ως ένα σημείο—στον Giambattista Vico, για τον οποίο ο ιστορικός χρόνος είναι κυκλικός ή, μάλλον, σπειροειδής παρά γραμμικός.

Η “ποιητική της στοχαστικής φαντασίας” του Eliot, πιστεύω πως δίνει τη δυνατότητα στον αφηγητή των “Τεσσάρων Κουαρτετών” να ορά το παρελθόν ως πληροφοριακό υλικό για το παρόν.

Υπό αυτή την οπτική, η πιθανότητα να γίνει χρήση πυρηνικών όπλων στην εποχή μας έρχεται ως συσσωρευμένο πληροφοριακό υλικό από το παρελθόν, γι’ αυτό και αποκτά πλέον χαρακτήρα “διαρκούς πιθανότητας”.

Από την αμερικανική χρήση της ατομικής βόμβας στο Β΄ παγκόσμιο πόλεμο και, αργότερα, την κούρσα των πυρηνικών εξοπλισμών, μέχρι τις πυρηνικές ασκήσεις του ΝΑΤΟ (τύπου «Steadfast Noon») αλλά και τα Συμπόσια Πυρηνικής Πολιτικής του ΝΑΤΟ (όπως αυτό στη Σούδα το 2021), όλα τούτα κι ακόμα περισσότερα επιβεβαιώνουν την εκδοχή μιας “διαρκούς πιθανότητας”.

Άλλωστε η ισορροπία του λεγόμενου διεθνούς περιβάλλοντος στη σημερινή ιστορική συγκυρία είναι επικίνδυνα εύθραυστη, περισσότερο πάντως από ό,τι οι πολιτικοί εκπρόσωποι του καπιταλισμού/ιμπεριαλισμού και οι μεταμοντερνιστές αναλυτές-συνήγοροί τους ενδιαφέρονται να συνειδητοποιήσουν.

Κατ’ ακρίβεια, ούτε καν ενδιαφέρονται.

(φωτoγραφία του Abbas Attar) Μποτίλια Στον Άνεμο

Κώστας Γουλιάμος fb

_____

Ο Κώστας Γουλιάμος είναι τακτικό μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών, πρώην πρύτανης Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου, ποιητής, συγγραφέας. Ήταν υποψήφιος βουλευτής με το ΚΚΕ (Μάιος – Ιούνιος 2023). Πρόσφατα τιμήθηκε με το Βραβείο “εξαιρετικής προσφοράς στη γενική εκπαίδευση”. (Βλ. από Μποτίλια)

Τον Δεκ. 2023 Το International Research Institute for Economics and Management (IRIEM) θέσπισε ετήσιο «Βραβείου Κ. Γουλιάμου για Διδακτορικό Ερευνητή»

________

*