Υδάτινοι πόροι και δάση: H εκχώρησή τους σε ιδιωτικά συμφέροντα προ των πυλών

ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑ ΤΟΥ «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ»

Στα σκαριά η εκχώρηση της διαχείρισης των υδάτων και των δασών σε ιδιωτικά συμφέροντα

Σχέδιο με το οποίο ουσιαστικά ανατίθεται η διαχείριση των υδάτων και των δασών της χώρας σε ιδιωτικά εταιρικά σχήματα και μεμονωμένους ιδιώτες επεξεργάζεται η κυβέρνηση και ετοιμάζεται να φέρει άμεσα στη Βουλή, όπως αποκαλύπτει σήμερα ο «Ριζοσπάστης»!

Σύμφωνα με πληροφορίες, λοιπόν, το νομοσχέδιο που επίκειται να κατατεθεί, με πρόσχημα «την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής» και το γεγονός ότι πρέπει να παρθούν μέτρα μετά τις καταστροφικές πλημμύρες στη Θεσσαλία και τις καταστροφικές πυρκαγιές σε πολλές περιοχές, παραδίδει τη διαχείριση του φυσικού πλούτου της χώρας και του νερού σε επιχειρηματικά συμφέροντα.

Η δημιουργία του Οργανισμού Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας Ανώνυμη Εταιρεία (ΟΔΥΘ ΑΕ) έρχεται να θωρακίσει την προδιαγεγραμμένη πορεία εισόδου ιδιωτικοοικονομικών κριτηρίων στη διαχείριση των υδατικών πόρων, καθώς και να συγκεντρώσει σε μια Ανώνυμη Εταιρεία τις ευθύνες και τις αρμοδιότητες που μέχρι σήμερα ασκούσαν κρατικοί φορείς, τοπική και περιφερειακή διοίκηση και κυβέρνηση.

Με αυτόν τον τρόπο δημιουργούνται προϋποθέσεις για ένταση της λογικής «διαχείριση των υδατικών πόρων με κύριο το κριτήριο κόστος - όφελος».

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι αρμοδιότητες που πρόκειται να παραχωρηθούν - θεσμοθετηθούν σε αυτήν την ΑΕ είναι: 

«Η εκπόνηση της στρατηγικής για την προστασία και διαχείριση των υδάτων του Υδατικού Διαμερίσματος της Θεσσαλίας, η εποπτεία και υλοποίηση των στρατηγικών σχεδίων, ο συντονισμός και η συνεχής επίβλεψη της εφαρμογής των μέτρων προστασίας και διαχείρισης».

Τι σημαίνει πρακτικά αυτό;

Ότι αυτή η ΑΕ θα αναθέτει μελέτες και έργα σε ομίλους με κριτήριο την κερδοφορία τους και κατά συνέπεια δεν θα υπάρχει καμία ολοκληρωμένη διαχείριση των υδάτων με κριτήριο την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών και της πρωτογενούς παραγωγής.

Για παράδειγμα, μερικά από αυτά τα έργα που θα παραπεμφθούν οριστικά στις ελληνικές καλένδες είναι τα αντιπλημμυρικά έργα από τις πηγές των ρεμάτων στο σύνολο της υδρολογικής λεκάνης, τα οποία είναι ζωτικής σημασίας.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ένα ολοκληρωμένο σχέδιο διαχείρισης των υδάτων με κριτήριο την κάλυψη των λαϊκών αναγκών και της πρωτογενούς παραγωγής πρέπει να περιλαμβάνει τη διευθέτηση χειμάρρων, να εμπλουτίζει τον υδροφόρο ορίζοντα, να αυξάνει τη δασοκάλυψη, να βελτιώνει τα υπάρχοντα δάση, να δημιουργεί αποθηκευτικούς χώρους για πότισμα και αντιπυρική χρήση, να αξιοποιεί τη δύναμη του νερού για παραγωγή Ενέργειας από υδροηλεκτρικούς σταθμούς.

Είναι προφανές ότι το κριτήριο των... δημοσιονομικών δυνατοτήτων που η κυβέρνηση επικαλείται κάθε φορά που καλείται να αντιμετωπίσει ζητήματα κάλυψης λαϊκών αναγκών δεν θα επιτρέψει να υλοποιηθούν μεγάλα έργα με ολοκληρωμένες συνοδευτικές παρεμβάσεις αντιπλημμυρικής θωράκισης. Το μόνο που «εξασφαλίζει» είναι η συγκέντρωση και ο καλύτερος έλεγχος, που θα οδηγήσει σε αύξηση της τιμής παροχής νερού για άρδευση (με τεράστιες επιπτώσεις στο κόστος παραγωγής για τους αγρότες), στη διαιώνιση της πλημμυρικής τρωτότητας και επικινδυνότητας.

Βασική επιδίωξη είναι η σύνδεση αυτού του νέου φορέα με το Ταμείο Ανάκαμψης. Αυτό φαίνεται και από το γεγονός ότι πλέον μετατοπίζεται η ευθύνη εκπόνησης των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής και Σχεδίων Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας από την κεντρική Γενική Γραμματεία Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων (που ανήκει στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας) στον νέο αυτόν φορέα.

Είχαν προειδοποιήσει για τις καταστροφικές παρεμβάσεις

Όλα τα παραπάνω έρχονται να «κουμπώσουν» με τα συμπεράσματα και τις διαπιστώσεις των Ολλανδών πραγματογνωμόνων, στους οποίους η κυβέρνηση είχε αναθέσει την αποτίμηση των αιτιών και του αντίκτυπου των φονικών - καταστροφικών πλημμυρών του Σεπτέμβρη στη Θεσσαλία, καθώς και η δημιουργία ενός «Master Plan για αρδευτικά και αντιπλημμυρικά έργα». Θυμίζουμε ότι αυτό το Master Plan είχε ανακοινωθεί πως θα ολοκληρωθεί και παρουσιαστεί στα τέλη Φλεβάρη 2024...

Θυμίζουμε ότι οι Ολλανδοί στα συμπεράσματά τους ανέφεραν πως στο πλαίσιο κοινοτικής Οδηγίας, η λύση των μεγάλων φραγμάτων (άνω των 20 μ., έτσι όπως ορίζονται διεθνώς) είναι οικονομικά ασύμφορη και θεωρείται μη επιλέξιμη. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι η συγκράτηση των υδάτων με φράγματα και ταμιευτήρες είναι καθοριστική για τον έλεγχο του όγκου και του ρου των υδάτων, και ενώ μπορούν παράλληλα να αποτελέσουν έργα πολλαπλού σκοπού (ύδρευσης και άρδευσης, παραγωγής Ενέργειας).

Ανέφεραν χαρακτηριστικά:

«Οι προοπτικές συγκράτησης υδάτων από δεξαμενές και μεγάλα φράγματα είναι περιορισμένες. Τα μεγάλα φράγματα είναι ακριβά, απαιτούν συγκεκριμένες συνθήκες και συχνά εξυπηρετούν πολλαπλές χρήσεις (παραγωγή Ενέργειας, άρδευση) που πιθανώς συγκρούονται με τη διαχείριση των πλημμυρών».

Σε άλλο σημείο της έκθεσής τους ζυγίζεται το κόστος των αντιπλημμυρικών έργων για το κράτος και το κεφάλαιο σε σχέση με το «κόστος» των επιπτώσεων που θα έχουν στις ζωές και στις περιουσίες του λαού.

Αν «συμφέρει» να πνιγεί μια περιοχή αντί να κατασκευαστεί κάποιο αντιπλημμυρικό έργο (αν δηλαδή το κόστος αποζημιώσεων για τις ανθρώπινες απώλειες και για την καταστροφή υποδομών είναι μικρότερο από το κόστος κατασκευής), τότε επιλέγεται η πλημμύρα.

Σημείωναν χαρακτηριστικά:

«Συγκεκριμένες περιοχές θα πρέπει επίσης πιθανώς να καθοριστούν για προσωρινή ελεγχόμενη πλημμύριση (...) Οι περιοχές θα επιλεγούν με βάση τεχνικά και οικονομικά κριτήρια. Οι παραγωγοί θα πρέπει να αποζημιωθούν για την προσαρμογή της χρήσης γης σε λιγότερο εντατική παραγωγή και να λάβουν περαιτέρω αποζημίωση σε περίπτωση που η ιδιοκτησία τους χρειαστεί να πλημμυριστεί. Πρέπει να αναπτύξουμε μακροχρόνιες συμφωνίες με παραγωγούς και ιδιοκτήτες γης σχετικά με αυτό».

Στους ξυλοβιομήχανους και εμπόρους η διαχείριση των δασών!

Με το ίδιο νομοσχέδιο η κυβέρνηση εκχωρεί τη διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων στους ξυλοβιομήχανους και ξυλέμπορους και μάλιστα με ...επιδότηση. Το «νέο φρούτο» λοιπόν που φέρνει, το ονομάζει υβριδικά σχήματα. Αυτά τα σχήματα κυριολεκτικά θα λυμαίνονται το σύνολο των κρατικών δασών και όχι μόνο την απόληψη της βιομάζας (που κι αυτό είναι καταστροφικό), όπως έλεγε πρόσφατα σε δηλώσεις του ο υπουργός ΥΠΕΝ, Θ. Σκυλακάκης. Μάλιστα, αυτό θα το κάνουν και με κρατική επιδότηση.

Παράλληλα απαξιώνει και μετατρέπει σε πρωτοκολλητές των επιχειρηματιών το σύνολο των εργαζομένων στα δάση και διαλύει ουσιαστικά την ήδη υποβαθμισμένη Δασική Υπηρεσία.

Το σχέδιο της κυβέρνησης αναφέρει χαρακτηριστικά: «Η ανάθεση της υλοποίησης της διαχείρισης και της εκμετάλλευσης δημοσίων δασών ή διαχειριστικών μονάδων δύναται να γίνεται κατόπιν δημόσιας πρόσκλησης του υπουργού Ενέργειας και Περιβάλλοντος».

«...Δικαίωμα συμμετοχής στη διαδικασία ανάθεσης της υλοποίησης της διαχείρισης και εκμετάλλευσης δημοσίων δασών ή διαχειριστικών μονάδων έχουν οι Δασικοί Συνεταιρισμοί Εργασίας (ΔΑ.Σ.Ε.) και τα Υβριδικά Συνεταιριστικά Σχήματα...».

Αυθαίρετη δόμηση

Όμως, και για τα «αυθαίρετα» κτίσματα, το σχέδιο της κυβέρνησης φέρνει ιδιαίτερα αρνητικές προβλέψεις. Συγκεκριμένα, επιτρέπει σε ιδιώτες μηχανικούς ελεγκτές δόμησης να διενεργούν ελέγχους και για τα αυθαίρετα. Ιδιωτικοποιεί έτσι έναν τομέα που ανήκε μέχρι σήμερα στον έλεγχο του κράτους μέσα από τις Πολεοδομίες που υποβαθμίζονται ακόμη περισσότερο. Παράλληλα, εκχωρεί αρμοδιότητα στο Τεχνικό Επιμελητήριο ώστε να αναλάβει εξολοκλήρου τον ρόλο του αποδέκτη και συντονιστή των καταγγελιών.

Στην εκτός σχεδίου δόμηση προσπαθεί να ξεμπλοκάρει τους περιορισμούς που έθετε η υποχρέωση να υπάρχει πρόσωπο σε αναγνωρισμένο ή χαρακτηρισμένο δρόμο για να μπορούν να δομηθούν οικόπεδα 4 στρεμμάτων και άνω. Ομως, η ομηρία για τις μικρές ιδιοκτησίες διατηρείται.

Επιπλέον, δημιουργείται διαδικτυακή πλατφόρμα για τον εντοπισμό αυθαιρέτων με χρήση δορυφορικών εικόνων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών, ενώ το ΤΕΕ εμβαθύνει την εμπλοκή του μέσω της δημιουργίας χαρτογραφικής πλατφόρμας στο πληροφοριακό σύστημα που την ονομάζει ΕΗΣΥΚΑ. Για τον εντοπισμό λοιπόν της αυθαίρετης δόμησης θα χρησιμοποιούνται drones. Και εύλογα τίθεται το ερώτημα, ποιος θα συλλέγει και θα διαχειρίζεται την κάθε πληροφορία;

Αξίζει να σημειώσουμε ότι στο νομοσχέδιο ορίζονται έννοιες όπως «αστική πολιτική», «αστική ανθεκτικότητα» και «σχέδια αστικής ανθεκτικότητας», ως εργαλεία υλοποίησης της ευρωενωσιακής στρατηγικής για έργα «πράσινης μετάβασης» και ψηφιακού μετασχηματισμού με fast track διαδικασίες.

Είναι, τέλος, άκρως αποκαλυπτικό το γεγονός ότι το νομοσχέδιο προβλέπει πως οι αυθαίρετες κατασκευές και εγκαταστάσεις ακινήτων στρατηγικών επενδύσεων θα μπορούν να νομιμοποιούνται...

902 ‒ Αναδημοσίευση από τον «Ριζοσπάστη του Σαββατοκύριακου», 24-25/2/2024