Κώστας Γουλιάμος: Αταξική κοινωνική συνείδηση και αφασικός πολιτικός λόγος

*

Ο Κώστας Γουλιάμος είναι τακτικό μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών, πρώην πρύτανης Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου, ποιητής, συγγραφέας. Ήταν υποψήφιος βουλευτής με το ΚΚΕ (Μάιος – Ιούνιος 2023). Πρόσφατα τιμήθηκε με το Βραβείο “εξαιρετικής προσφοράς στη γενική εκπαίδευση”.

*

Είναι εξόχως αποκαλυπτικό και, κυρίως, θλιβερό το γεγονός ότι σύσσωμο σχεδόν το αστικό σύστημα —πολιτικό, επικοινωνιακό, ενημερωτικό, δημοσκοπικό κλπ— έχει αναγάγει σε μονόδρομο ερμηνείας είτε την τεχνολογία (κοινωνικά δίκτυα) είτε το ίδιο το πρόσωπο (εικόνα και συμβολισμοί) ή, ακόμα, και την εσωτερική κατάσταση του κόμματος, ως στοιχείων που οδήγησαν στη νίκη του σημερινού προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ.

Πρόκειται εντελώς για μια επιδερμική, όσο και ανώδυνη ερμηνεία και στρέβλωση των ζητημάτων που καθόρισαν την εκλογική συμπεριφορά των ψηφοφόρων / μελών του κόμματος στο δρόμο για την προεδρία.

Οι εν λόγω συστημικές ερμηνείες αγνοούν πως τίποτα δεν γίνεται σε ιστορικό κενό.

Αγνοούν μια θεμελιώδη διαλεκτική αρχή: ότι δηλαδή το κλειδί για την εξήγηση της συγκρότησης, αλλαγής και ανάπτυξης της κοινωνίας πρέπει να το αναζητάμε στο «κοινωνικό είναι».

• Που είναι οι συνθήκες της υλικής ζωής στη διαλεκτική τους ενότητα και αλληλεξάρτηση⸱ το σύνολο των υλικών συνθηκών διαβίωσης.

• Που είναι, πριν απ' όλα, η κοινωνική παραγωγή των υλικών και πνευματικών αγαθών και οι σχέσεις που διαμορφώνονται ανάμεσα στους ανθρώπους στη διαδικασία της παραγωγής.

Αυτό ακριβώς το «κοινωνικό είναι» καθορίζει την «κοινωνική συνείδηση».

Ήδη στη “Γερμανική Ιδεολογία” [γράφτηκε 1845 – 46, και δύο χρόνια πριν το “Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος” (1848)], ο Μαρξ και ο Ένγκελς, σημείωναν πως «η συνείδηση είναι ευθύς εξαρχής κοινωνικό προϊόν, και παραμένει τέτοιο όσο υπάρχουν γενικά άνθρωποι».

Εδώ και πολλά χρόνια —δεκαετίες, θα έλεγα— η σοσιαλδημοκρατία βρίσκεται σε αντιστοιχία με τον πυρήνα του καπιταλιστικού «κοινωνικού είναι»⸱ είναι σε σχέση αλληλεξάρτησης με το αστικό «κοινωνικό είναι» και, βέβαια, με την πολιτική της για αστική εξουσία δεν στοχεύει στην ανατροπή του αστικού κοινωνικού σχηματισμού.

Ούτε και εκφράζεται, μήτε και πράττει σ’ όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής (οικονομικούς, πολιτικούς, ιδεολογικούς) με όρους ταξικής πάλης.

Αποτέλεσμα αυτού του καπιταλιστικού-αστικού «κοινωνικού είναι», είναι η δημιουργία μιας αστικής πλέον «κοινωνικής συνείδησης» που —ως τέτοια— δεν αντιλαμβάνεται την ταξική πάλη ως κινητήρα της ιστορίας.

Κι ακόμα: άμεση απόρροια αυτής της αντίληψης και συμπεριφοράς είναι η αποϊδεολογικοποίηση των ζητημάτων και αποταξικοποίηση των προβλημάτων.

Η σοσιαλδημοκρατία δεν σπάει τις ρίζες, ούτε και πράττει πολιτικά με όρους ανατροπής του καπιταλισμού και της αστικής του εξουσίας (όπως το κομμουνιστικό κίνημα).

Απλά διαιωνίζει και υπερασπίζεται το συμβόλαιο με την αστική —εγχώρια και υπερεθνική— τάξη, το ΝΑΤΟ και την ΕΕ.

Λιπαίνοντας έτσι τη μηχανή της αποπολιτικοποίησης και εκμεταλλευόμενο τα μέσα προπαγάνδας, καθώς και τη ρητορική κοινωνικής δημαγωγίας / φαντασμαγορίας, το καπιταλιστικό «κοινωνικό είναι» της σοσιαλδημοκρατίας παράγει και την αντίστοιχη αταξική «κοινωνική συνείδηση».

Από εκεί και μετά, και μέσω μιας επιλεγμένης διαστροφής εννοιών και λέξεων, ανοίγεται εύκολα ο δρόμος για τον πολιτισμικά και πολιτικά αφασικό λόγο και εικόνα

(Φωτογραφία Laurent Dudot)

Κοινοποίηση: Οδηγητής Μποτίλια Στον Άνεμο

Από Κώστας Γουλιάμος fb - Ο τίτλος είναι της ΜΣΑ