Λεόν Φελίπε (Felipe Camino Galicia de la Rosa – León Felipe)
11 Απρ. 1884, Τάβαρα, Θαμόρα, Ισπανία – 18 Σεπ. 1968, Πόλη του Μεξικού
(Πηγή: https://www.lagaceta.com.ar)
Μετάφραση
– Σημειώσεις
Μπάμπης Ζαφειράτος –
Μποτίλια Στον Άνεμο
(Πρώτη δημοσίευση, 16 Μαρ. 2024)
Λεόν Φελίπε
Αυτός ο περήφανος καπετάνιος της ιστορίας
Este orgulloso capitán de la historia
Επειδή ίσως είμαστε το έργο ενός Θεού τερατώδη και άσπλαχνου,
Αρχιερέα μου.
Κι αν είμαστε λοιπόν φτιαγμένοι από μια ουσία τερατώδη και άσπλαχνη
γιατί ο Θεός μας να είναι φιλεύσπλαχνος;
Ποιος έχει έλεος μεταξύ των ανθρώπων;
Κι ακόμα…
Δεν είναι άραγε η ζωή μια αλυσίδα από σαγόνια ανοιχτά κι ανθρωποφάγα;…
Κι αν το σκουλήκι καταπίνει το σπόρο,
η κότα το σκουλήκι,
κι ο άνθρωπος την κότα…
Γιατί και ο Θεός τον άνθρωπο να μην τον φάει αμάσητον;
Μεγάλη λιχουδιά ο άνθρωπος!
Εσείς δεν το σκεφτήκατε άραγε ποτέ, Αρχιερέα μου, πως κάλλιστα μπορούμε να είμαστε
το κολατσιό ενός Θεού λαίμαργου, τερατώδη
και πως βρισκόμαστε εδώ,
σαν μέσα σε μια σήραγγα απέραντη και μαύρη,
σαν μέσα σε έναν τεράστιο οισοφάγο,
να κατεβαίνουμε,
να κατεβαίνουμε,
να κατεβαίνουμε αργά αργά,
περνώντας απ’ τα βρομερά, στριμμένα, λαβυρινθώδη
άντερα της Ιστορίας;
Κάποιος μας έχει καταπιεί,
κάποιος μας έχει καταπιεί, αλκοολικός, σε κάποιο πανηγύρι…
Και θα συνεχίσει αιωνίως να μας καταβροχθίζει.
Εκείνο που έγινε, θα ξαναγίνει… Αυτός είναι ο νόμος,
έτσι δεν είναι;
Και κάποτε φαντάζομαι —να ’ξερες τι φαντάζομαι, Αρχιερέα μου!—
φορές φορές φαντάζομαι…
πως αφοδεύει απάνω μας ένας Θεός φαγάνας, τερατώδης.
Αναζητάμε πάντα προέλευση και ορισμούς
σ’ αυτόν τον «περήφανο καπετάνιο της ιστορίας»:
Το όνειρο ενός Θεού…
Η πνοή ενός Θεού…
Η παθιασμένη συνουσία ενός Θεού…
Αλλά, ιδού το τελευταίο υπαρξιστικό και φιλοσοφικό
εύρημα:
Τα κόπρανα ενός Θεού.
Ποιος διαμαρτύρεται;
Ποιος τσιρίζει και κρατάει τη μύτη του;
Φτάνει!... Τι άλλο πια, τι άλλο θέλετε;
Τι είναι αυτό που θέλετε εσείς, Αρχιερέα μου;
Τι συνεχίζουμε εδώ εις τους αιώνες, ψέλνοντας το Te Deum
πίσω από κάθε χαλασμό;
Τα κόπρανα είμαστε ενός Θεού!
Και όλα ξαναρχίζουνε… πάλι ξανά τα κόπρανα.
Και πάει λέγοντας… και φτου κι απ’ την αρχή!
Αλλά, μη χολοσκάτε.
Τα πάντα είναι απλά μια φαντασίωση.
Η φαντασίωση ενός γέρου τρελαμένου ποιητή
και μην του δίνετε μεγάλη σημασία…
—Ε, φαρμακοποιέ, καλέ μου φαρμακοποιέ,
πούλα μου άρωμα μόσχου μια ουγκιά,
να παρφουμάρω μια σταλιά τη φαντασίωσή μου!
Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος, 11 Σεπ. 2022
Από τη συλλογή ¡Oh, este viejo y roto violin! - Ω, αυτό το παλιό και σπασμένο βιολί (1965).
León Felipe: Poesías completas, VISOR LIBROS.
(Το ισπανικό κείμενο στο τέλος)
Από βιβλίο μου για τον Τσε που θα κυκλοφορήσει προσεχώς.
___________________________
Este orgulloso capitán de la historia. Από τη συλλογή ¡Oh, este viejo y roto violin! (ό.π.).
Αρχιερέας (arcipreste): Λατ. αρχιπρεσβύτερος⸱ ιερατικό αξίωμα (RAE) της Καθολικής και της ορθόδοξης Εκκλησίας. Αλλά και ο Χριστός, ο Μέγας Αρχιερεύς.
Εκείνο που έγινε: Ό,τι έγινε, τούτο πάλιν θέλει γίνει⸱ και ό,τι συνέβη, τούτο πάλιν θέλει συμβεί⸱ και δεν είναι ουδέν νέον υπό τον ήλιον. (Εκκλησιαστής, Κεφ. α΄, 9. Βρετανική Βιβλική Εταιρεία, Λονδίνο, 1947). Βλ. και επόμενο ποίημα.
Te Deum ή tedeum (Λατ.): Ύμνος προς τον Θεό από το τελετουργικό της Καθολικής Εκκλησίας. Te Deum laudamus: Σε υμνούμε, Θεέ.
Ένα ακόμη από τα ποιήματα που κουβάλαγε μαζί του ο Τσε στη Βολιβία, στην προσωπική χειρόγραφη ανθολογία του, το περίφημο Πράσινο Σημειωματάριο (El cuaderno verde del Che) περιλαμβάνει 69 ποιήματα που ανήκουν σε 4 μόνο ποιητές: 25 στον Νικολάς Γκιγιέν. 17 στον Πάμπλο Νερούδα (Χιλή. 12 Ιουλίου 1904, Παράλ – 23 Σεπτεμβρίου 1973, Σαντιάγο). 18 στον Σέσαρ Βαγιέχο (Περού, 1892 – Παρίσι, 1938) και 9 στον Λεόν Φελίπε, που ο Τσε τον είχε γνωρίσει το 1955 στο Μεξικό. Ο Τσε μόνο τον Βαγιέχο δεν γνώριζε, αφού όταν πέθανε ο ποιητής αυτός ήταν 10 χρονών.
Ο Ρικάρδο Ρόχο (Ricardo Rojo) στο βιβλίο του Ο φίλος μου ο Τσε (Ricardo Rojo, Mi amigo el Che, 1968) έχει μια σκηνή όπου ο Τσε και ο Φελίπε κάθονται σταυροπόδι σε ένα καφέ εκθέτοντας σε κοινή θέα τις τρύπιες σόλες των παπουτσιών τους.
Ένα αγαπημένο πούημα του Τσε, επίσης από Μποτίλια
Άλλα ποιήματα από το Πράσινο Σημειωματάριο του Τσε
Πάμπλο Νερούδα
Μπάμπης Ζαφειράτος: Πάμπλο Νερούδα (12.7.1904-23.9.1973), Θρηνητική Ωδή
Λεόν Φελίπε
Μπάμπης Ζαφειράτος: Λεόν Φελίπε (11.4.1884 – 18.9.1968), Ο άδειος σταυρός και ο άδειος χιτώνας
León Felipe
Este orgulloso capitán de la historia
Porque tal vez seamos la obra de un Dios monstruoso e inmisericorde,
señor Arcipreste.
Y si nosotros estamos hechos de una substancia
monstruosa e inmisericorde,
¿por qué ha de ser piadoso nuestro Dios?
¿Quién tiene piedad entre los hombres?
Además…
¿no es la vida una cadena de mandíbulas abiertas y
devoradoras?...
Y si la lombriz se traga a la simiente,
la gallina a la lombriz,
y el hombre a la gallina…
¿Por qué Dios no se ha de tragar también al hombre?
¡Gran manjar es el hombre!
¿No ha pensado usted nunca, señor Arcipreste, que bien
podemos ser
el alimento de un Dios glotón y monstruoso
y que estamos aquí,
como en un túnel descomunal y oscuro,
como en un gran esófago,
descendiendo,
descendiendo,
descendiendo lentamente,
pasando por los sórdidos, torcidos y laberínticos
intestinos de la Historia?
Alguien nos ha tragado,
alguien nos ha tragado, borracho, en un festín…
Y nos seguirá tragando eternamente.
Aquello que ha sido, es lo que será…Ésta es la ley
¿verdad?
Y a veces yo imagino —¡qué cosas imagino, señor
Arcipreste!-,
a veces imagino…
que nos defeca un Dios glotón y monstruoso.
Siempre le andamos buscando orígenes y definiciones
a este “orgulloso capitán de la historia”:
El sueño de un Dios…
El soplo de un Dios…
La cópula amorosa de un Dios…
Pero he aquí el último hallazgo existencialista y
filosófico:
El excremento de un Dios.
¿Quién protesta?
¿Quién grita y se tapa las narices?
¡Basta!...Pero vosotros ¿qué queréis?
¿Qué es lo que usted desea, señor Arcipreste?,
¿qué sigamos aquí eternamente cantando Te Deum
detrás de las batallas?
¡Somos el excremento de un Dios!
Y todo se repite…y se repite el excremento
¡Se repite…se repite!
Pero que no se alarme nadie.
Todo es sólo imaginación.
Imaginación de un viejo poeta loco
a quien no hay que hacerle mucho caso…
-¡Eh!...¡Boticario, buen boticario,
véndeme una onza de almizcle
para perfumar mi imaginación!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.