Μπάμπης Ζαφειράτος: Δυο μικρά αφιερώματα αγάπης στον Μάνο Λοΐζο (22.10.1937 - 17.9.1982) — Μάνος Λοΐζος - Ναζίμ Χικμέτ - Γιάννης Ρίτσος: Αυτός ο τρόπος που είχε η τέχνη του(ς), όλον τον κόσμο μέσα της να κλείνει ή Όταν ένα όνομα γίνεται μουσική και κόσμος (VIDEO)

Μάνος Λοΐζος

22 Οκτ. 1937, Αλεξάνδρεια - 17 Σεπ. 1982, Μόσχα.
Σχέδιο, Μπάμπης Ζαφειράτος, 17.IX.2020 (Μολύβι σε χαρτί ακουαρέλας, 21χ29 εκ.)

 

 

Α'

 

Εορτολόγιο μαρτύρων

(17 Σεπ. 2020)
Σοφίας, Αγάπης, Πίστεως και Ελπίδας

 

Μοναδική σοφία μου

Να σ’ αγαπώ

Με πίστη

Απελπισμένα

Μπάμπης Ζαφειράτος, 17/9/2020

 

Σ’ ακολουθώ



Στίχοι - Μουσική: Μάνος Λοΐζος
(LP: Για Μια Μέρα Ζωής)

Σ' ακολουθώ στην τσέπη σου γλιστράω
σαν διφραγκάκι τόσο δα μικρό
Σ’ ακολουθώ και ξέρω πως χωράω
μες στο λακκάκι που ’χεις στο λαιμό

Έλα κράτησέ με και περπάτησέ με
μες στο μαγικό σου το βυθό
πάρε με μαζί σου στο βαθύ φιλί σου
μη μ’ αφήνεις μόνο θα χαθώ

Σ’ ακολουθώ και ξέρω πως χωράω
μες στο λακκάκι που ’χεις στο λαιμό
Σ’ ακολουθώ και πάνω σου κολλάω
σαν φανελάκι καλοκαιρινό

Σ’ ακολουθώ σ’ αγγίζω και πονάω
κλείνω τα μάτια και σ’ ακολουθώ
Έλα κράτησέ με και περπάτησέ με
μες στο μαγικό σου το βυθό

πάρε με μαζί σου στο βαθύ φιλί σου
μη μ’ αφήνεις μόνο θα χαθώ

Σ’ ακολουθώ και πάνω σου κολλάω
σαν φανελάκι καλοκαιρινό
Σ’ ακολουθώ σ’ αγγίζω και πονάω
κλείνω τα μάτια και σ’ ακολουθώ

 

 

Β'

 

Όπως Ο Κερέμ

(Από τα Γράμματα Στην Αγαπημένη, 1983. Με τη φωνή του Ναζίμ με τα γαλάζια μάτια, όπως γράφει ο Γιάννης Ρίτσος)

 

Μάνος Λοΐζος: Γράμματα Στην Αγαπημένη (1983) 

ΟΠΩΣ Ο ΚΕΡΕΜ (*)

Είναι βαρύς ο αγέρας σα μολύβι

Φωνάζω

Φωνάζω

Φωνάζω

Φωνάζω

Ελάτε γρήγορα

Σας φωνάζω

να λειώσουμε

το μολύβι.

Κάποιος μου λέει

Φωτιά θα πάρεις απ’ τήν ίδια σου φωνή

θα γίνεις στάχτη

σαν τον Κερέμ

που κάηκε απ’ τον έρωτά του.

Τόσες δυστυχίες

και τόσο λίγοι

φίλοι.

Είναι λοιπόν κουφά

της καρδίας σας τ’ αυτιά.

Είναι βαρύς ο αγέρας σα μολύβι.

Κ’ εγώ του λέω:

«Ας καώ

Ας γίνω στάχτη

σαν τον Κερέμ.

Αν δεν καώ εγώ

Αν δεν καείς εσύ

αν δεν καούμε εμείς

πώς θα γενούνε

τα σκοτάδια

λάμψη;»

Είναι χοντρός ο αγέρας σαν τη γη

Είναι βαρύς ο αγέρας σα μολύβι

Φωνάζω

Φωνάζω

Φωνάζω

Φωνάζω

Ελάτε γρήγορα

σας φωνάζω

να λειώσουμε

το μολύβι.

1934

(*) Κερέμ: Mυθικό πρόσωπο πού κάηκε και γίνηκε στάχτη καθώς έλυνε το μαγικό πουκάμισο της πολυαγαπημένης του.

Σημείωση: Β' μέρος. Το πρώτο μισό του κεντρικού τίτλου είναι ο τίτλος από το ποίημα του Ρίτσου για τον Χικμέτ, τον Ναζίμ με τα γαλάζια μάτια. Το δεύτερο μισό είναι στίχος από τα Γράμματα Στην Αγαπημένη (ΧΧΙΙ) του Χικμέτ (κάτω).

 

Η Πιο Όμορφη Θάλασσα

Μάνος Λοΐζος: Γράμματα Στην Αγαπημένη (1983)

ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΚΑΙ ΠΟΙΗΜΑΤΑ, Ι - ΧΧΙ (1942-1946)

ΧΧ 

Η πιο όμορφη θάλασσα είναι αυτή
που δεν την αρμενίσαμε ακόμα
Το πιο όμορφο παιδί
δε μεγάλωσε ακόμα
Τις πιο όμορφες μέρες 
Τις πιο όμορφες μέρες μας
                       δεν τις ζήσαμε ακόμα
Κι αχ ό,τι πιο όμορφο θα ’θελα να σου πω
Δε στο ’πα ακόμα.

Ναζίμ Χικμέτ, ΠΟΙΗΜΑΤΑ,

Πρόλογος και Απόδοση

Γιάννης Ρίτσος.

Κεδρος, Β΄ έκδοση, 1970
(Α΄ έκδοση 1966)

Όμορφο που ’ναι να σε συλλογιέμαι

XXII

Τι όμορφο που ’ναι να σε συλλογιέμαι
Μες από τους θορύβους του θανάτου και της νίκης
Να συλλογιέμαι εσένανε μες απ’ τη φυλακή
Κι έχοντας περασμένα τα σαράντα.
Τι όμορφο που ’ναι να σε συλλογιέμαι.
Να το ’να χέρι σου σ’ ένα ύφασμα γαλάζιο ξεχασμένο
Και να μες στα μαλλιά σου
Η ραθυμιά η περήφανη της Ιστανμπούλ της γης μου
Σαν ένας άλλος άνθρωπος μέσα σε μένα
Είναι η ευτυχία να σ’ αγαπώ.

Τι όμορφο που ’ναι να σε συλλογιέμαι
Να γράφω όλο για σένα
Να σε κοιτάζω πλαγιασμένος έτσι ανάσκελα
Μες στο κελί μου
Μια λέξη που ’χες πει την τάδε μέρα
Στο τάδε μέρος, όχι η λέξη η ίδια
Μα αυτός ο τρόπος που είχε, μέσα της να κλείνει όλο τον κόσμο.

Τι όμορφο που ’ναι να σε συλλογιέμαι
Για σένα θα σκαλίσω ακόμη τόσα πράματα
Θα φτιάξω ένα μικρό κουτί, ένα δαχτυλίδι
Θα υφάνω τρεις οργιές μετάξι
Και ξαφνικά
Πετιέμαι ορθός
Τρέχοντας να χουφτώσω του παραθυριού τα κάγκελα
Και να φωνάξω στο γαλάζιον ουρανό της λευτεριάς
Όλα μου τα τραγούδια που ’γραψα για σένα.

Τι όμορφο που ’ναι να σε συλλογιέμαι
Μες από τους θορύβους του θανάτου και της νίκης
Να συλλογιέμαι εσένανε μες απ’ τη φυλακή
Κι έχοντας περασμένα τα σαράντα.

Επιστολές και Ποιήματα (1942 ‒ 1946)

 

Ναζίμ Χικμέτ, ΠΟΙΗΜΑΤΑ,
Πρόλογος και Απόδοση
Γιάννης Ρίτσος.
Κεδρος, Β΄ έκδοση, 1970 (σσ. 65-66)
[Α΄ έκδοση 1966]

 

Σκαλισμένο δαχτυλίδι για την Πιραγιέ, 3x36x29 εκ.

 

«Ακόμη τόσα πράματα σκαλισμένα» του Χικμέτ από την Μποτίλια:

Ναζίμ Χικμέτ Ραν: Ζωγραφική, χειροτεχνήματα και ποίηση από τις φυλακές (Αφιέρωμα - 47 έργα)