Μπάμπης Ζαφειράτος: Ύμνος στον Φιδέλ Κάστρο (13.8.1926 - 25.11.2016) της Πούρα δελ Πράδο — 97 χρόνια από τη γέννηση του αθάνατου Κομαντάντε

Φιδέλ Αλεχάντρο Κάστρο Ρους (Fidel Alejandro Castro Ruz)
Μπιράν Επαρχίας Οριέντε, 13 Αυγούστου 1926 - Αβάνα, 25 Νοεμβρίου 2016

Προσοχή! Ο Ιμπεριαλισμός έχει πολλά πρόσωπα!
Σχέδιο (1ο από 3 του Κομαντάντε) και λεζάντα, Μπάμπης Ζαφειράτος, 3.V.2015

(Μελάνι, 21 χ 29 εκ. / Με κορνίζα 32 χ 41,5 εκ.)

 

 

 

 

Πούρα δελ Πράδο

Ύμνος στον Φιδέλ Κάστρο

 

Δεν ξέρω πώς μεγάλωσες, μα σ’ έλουσε το κύμα,
του αφρού του η κρέμα, αμύγδαλο χωριάτικης αυγούλας,
ξεπήδησες απ’ του βουνού το νεύμα κι απ’ του πούμα
του ατίθασου την πονηριά κι από οργισμένο αμόνι.

Του ήλιου οι φοίνικες κι οι αγροί, του Οριέντε οι λόφοι,
διάφανο σ’ έπλασαν κι αγνό, σαν το νερό που αστράφτει.
Πήρες κάτι απ’ τη σέιμπα και απ’ τη δροσιά της σέλβας
εκεί που ηχεί ολοζώντανος, λαμπρός ο καταρράχτης.

Έχεις τα νύχια του αίλουρου, βαστάς αστροπελέκια
που οργώνουνε τη στέρφα γης με την παλληκαριά σου.
Μέχρι και του πικρού ψωμιού τη γεύση έχεις αλλάξει
γιατί τα πάντα γύρω σου ξέρουν τ’ αρώματά σου.

Είσαι άνθρωπος όπως κι εμείς, σαν όλους τους ανθρώπους,
νέος εξαίσιος όμορφος με δύναμη ατσαλένια.
Ετούτη εδώ η άγρια γη θα ομορφύνει κι άλλο,
όταν θα γίνει λίπασμα και ρόδα ο θάνατός σου.

Ο ουρανός σ’ αγάπησε και σ’ έχει για θεό του
και σ’ έχει για πατέρα του όπως και τόσοι άλλοι
που ξέρουν πώς εσύ ορμάς μες στη φωτιά της μάχης
πώς τη ζωή σου εσύ μπορείς για μας να θυσιάσεις.

Αφού από δω επέρασες σαν οργισμένο τρένο
μέσα από τόπους θλιβερούς όλο πληγές και φτώχεια,
σ’ ένα σταθμό εσταμάτησες να δώσεις τον αγώνα
κι έγινε η θλίψη τους μεμιάς ηρωική πορεία.

Εσένα υμνώ και τα παιδιά, του ανέμου ζευγολάτες,
με υνί από σφαίρες και φωτιά βαθιά στη γη μπηγμένο,
στρατός αμούστακος μικρός με την κραυγή του Μπάιρε
βγαλμένη ως κι από φέρετρα με αγριόχορτα φτιαγμένα.

Αύριο θα θρηνήσουμε τους νεαρούς νεκρούς μας
και ύμνους ψέλνοντας ξανά θα χτίσουμε τη μέρα.
Ειρήνη, ευτυχία, ψωμί θα βγούνε απ’ τα ντουφέκια
που τραγουδάνε στα βουνά την επανάστασή μας.


Μετάφραση:Μπάμπης Ζαφειράτος, 10/8/2022

(Ισπανικό κείμενο στο τέλος)

 

 

 

Σημειώσεις

 

Ο Ύμνος στον Φιδέλ (για την ποιήτρια δες στο τέλος) είναι η «Εισαγωγή» από εκτενές ποίημα που συμπληρώνεται με 8 ακόμη ενότητες (I-VIII),αποτελούμενες από 10 δεκάστιχες στροφές. Η τελευταία ενότητα (VIII) περιλαμβάνει 3 δεκάστιχες στροφές. H «Εισαγωγή»(εκτός αρίθμησης) είναι και το σημαντικότερο μέρος του ποιήματος.

Το ποίημα μεταφράστηκε στις 10/8/2022 και οι 3 πρώτες στροφές παρουσιάστηκαν στις 13/8/2022, 96^η επέτειο από τη γέννηση του Αιώνιου Κομαντάντε, σαν μότο σε σχετικό αφιέρωμα με δύο ακόμη κείμενα: Φιντέλ (13.8.1926 – 25.11.2016): Μια σημερινή ομιλία από το 1960 ― Τσε Γκεβάρα: Ηγήινη δύναμη που λέγεται Φιδέλ Κάστρο Ρους ― Πούρα δελ Πράδο: Ύμνος στον Φιδέλ

Ο Ύμνος στον Φιδέλ διαβάστηκε από την ποιήτρια τον Οκτώβριο του 1957 στα γραφεία της εφημερίδας Patria (Πατρίδα), έκδοση του Κινήματος της 26ης Ιουλίου στη Νέα Υόρκη.

 

Το πρώτο τεύχος της Patria εμφανίστηκε στις 14 Μαρτίου 1892. Ο Χοσέ Μαρτί έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην ίδρυση της εφημερίδας, που ήταν η επίσημη έκδοση του Κουβανικού Επαναστατικού Κόμματος, για  να μεταδώσει στους Κουβανούς τα μηνύματα του Πολέμου της Ανεξαρτησίας (1895-1898).

 

Το ποίημα προέρχεται από το βιβλίο Ταξίδι στους Καρπούς (Viaje a los frutos, Αβάνα 2006, σ. 40), μια ανθολογία με ποιήματα, κείμενα και μαρτυρίες για τον αθάνατο Κομαντάντε.

 

 

Grito de Baire ή Grito de Guantánamo ή Grito de Oriente (Κραυγή του Μπάιρε ή Κραυγή του Γουαντάναμο ή Κραυγή της Ανατολής). Σηματοδοτεί την έναρξη, στις 24 Φεβρουαρίου 1895, του Αναγκαίου Πολέμου, με την ταυτόχρονη εξέγερση σε 35 κουβανικές πόλεις, μεταξύ αυτών και το Baire (75 χιλιόμετρα από το Santiago de Cuba), που οργανώθηκε από τον Χοσέ Μαρτί ενάντια στους Ισπανούς.

 

Ο στρατός των Mambí (σημ. 6), πρακτικά χωρίς όπλα, επιτέθηκε στα ισπανικά στρατεύματα και μετά από 3 χρόνια (1898) σήμανε την ανεξαρτησία της Κούβας. Η εξέγερση έδωσε συνέχεια στον Δεκαετή Πόλεμο, 1868-1878, μετά την εκεχειρία του 1878-1895.

 

 

Pura del Prado

 

Πούρα δελ Πράδο, 8 Σεπ. 1931, Σαντιάγο ντε Κούβα – 16 Οκτ. 1996, ΗΠΑ, Μαϊάμι. Ποιήτρια, δημοσιογράφος, ηθοποιός. Σπούδασε παιδαγωγικά στο Πανεπιστήμιο της Αβάνας και υποκριτική στη Δραματική Σχολή του Θεατρικού τμήματος του Πανεπιστημίου. Στη δεκαετία του 1950 ήταν μεταξύ των νεορομαντικών ποιητών που συγκεντρώθηκαν γύρω από τον José Ángel Buesa (1910-1982) και το περιοδικό Isla.

 

Ήταν μέλος του Επαναστατικού Διευθυντηρίου του Πανεπιστημίου της Αβάνας και του Κινήματος της 26ης Ιουλίου. Το 1957, κυνηγημένη για την επαναστατική της δράση κατάφερε να διαφύγει από την αστυνομία του Μπατίστα που την καταζητούσε και έζησε δυο χρόνια στο Μεξικό, ταξιδεύοντας στη Βενεζουέλα και στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου τελικά εγκαταστάθηκε στο Μαϊάμι μόνιμα, μετά τον γάμο της με τον αεροπόρο Jorge Pedraza Murciano, με τον οποίο απέκτησε δύο γιους.

 

Τα τελευταία χρόνια της ζωής της έπασχε από άνοια. Ένα μήνα μετά το θάνατό της, η σορός της, όπως είχε ζητήσει η ίδια, μεταφέρθηκε και θάφτηκε στο Santiago de Cuba, στο νεκροταφείο Santa Ifigenia, με το βιβλικό της ψευδώνυμο Esther, με το οποίο υπέγραφε συχνά.

 

Μετά από χρόνια σιωπής, η ποίησή της παρουσιάστηκε στην πατρίδα της με το La fronda y el mar (Η Φυλλωσιά κι η Θάλασσα, Letras Cubanas, 2009).

 

(Πηγές για Πούρα δελ Πράδο και φωτό: thecubanhistory και arbolinvertido).

 

 

Δες επίσης (ενδεικτικά)

 

Μπάμπης Ζαφειράτος: Επίγραμμα για τον Φιντέλ

Μπάμπης Ζαφειράτος: Επίγραμμα για τους Ήρωες της 26 Ιουλίου 1953

Μπάμπης Ζαφειράτος: Μια ακροστιχίδα στη Μνήμη του Φιντέλ

Όλες οι Μεταφράσεις του Μπ. Ζ.

 

 

 

Pura del Prado

Canto a Fidel Castro

 

No sé cómo creciste, pero tomaste espuma,
nata de mar, almendra de mañana guajira,
te fue saliendo un gesto de montaña, de puma
arisco a la maldad, de yunque de ira.

 

Palmas al sol, campiñas y montes orientales,
te hicieron puro y claro como el agua encendida.
Tienes no sé qué cosa de ceiba y maniguales
donde la catarata suena a limpio y a vida.

 

Tienes hasta las uñas de varón y hasta el trueno
sobre la árida tierra se parece a tu hombría.
Ya nos cambias los gustos hasta en el pan moreno
porque todas las cosas saben a tu hidalguía.

 

Eres un hombre como los demás,
joven, buen mozo, saludable y fuerte.
La tierra hará tranquila un poco más
de abonos y rosales con tu muerte.

 

El cielo te conoce enamorado
te ha visto padre como tantos otros,
y sabe el salto al fuego que tú has dado
para sacrificarte por nosotros.

 

Porque fuiste cruzando como un tren
por paisajes de lacras y pobreza, 
bajaste a pelear en un andén
y se volvió heroísmo tu tristeza.

 

Canto a ti, a tus muchachos aradores del aire
con la profunda reja del fusil y la llama,
ejército sin bozo que alza el grito de Baire
hasta desde sus verdes ataúdes de grama.

 

Mañana lloraremos los muertos juveniles
y cantando los himnos construiremos el día.
La paz, el pan, la dicha, saldrán de los fusiles
que en las montañas cantan fuegos de rebeldía.