Αντώνης Ραλλάτος: 4 άρθρα για το Περιβάλλον & Η θέση του ΚΚΕ — 2. Περιβαλλοντική Νομοθεσία, κεφάλαιο και αστικά κόμματα

Από τα... Άγραφα του κεφαλαίου

4 άρθρα του Αντώνη Ραλλάτου για το Περιβάλλον & Οι θέσεις του ΚΚΕ:

1. Το (α)φυσικό φαινόμενο της δασικής πυρκαγιάς

2. Περιβαλλοντική Νομοθεσία, κεφάλαιο και στικά κόμματα

3. Πράσινη υπ-ανάπτυξη

4. Η διαβολική ενέργεια του καπιταλισμού και οι συνένοχοι της Καταστροφής

*

2. Εκσυγχρονισμός της περιβαλλοντικής νομοθεσίας προς όφελος του κεφαλαίου

*

Αντώνης ΡΑΛΛΑΤΟΣ
Μέλος της Ομάδας Περιβάλλοντος του Τμήματος Οικονομίας της ΚΕ και του Τμήματος Αγροτικής Πολιτικής της ΚΕ του ΚΚΕ

*

Δεν είναι τυχαία η επιλογή της κυβέρνησης να ανοίξει το νέο γύρο αποδόμησης της νομοθεσίας προστασίας του περιβάλλοντος, που ψηφίστηκε την περασμένη βδομάδα, σε μια περίοδο που τα φώτα της δημοσιότητας είναι αλλού.

Η επιλογή αυτή δείχνει πως το αστικό κράτος είναι «παντός καιρού».

• Δεν σταματάει η λειτουργία του, δηλαδή η διασφάλιση των συμφερόντων του μεγάλου κεφαλαίου, αξιοποιώντας κάθε περίσταση.

Την ίδια στιγμή, το κυβερνητικό νομοθέτημα έρχεται σε συνθήκες εκδήλωσης νέας διεθνούς καπιταλιστικής κρίσης υπερσυσσώρευσης, κατά την οποία αναπτύσσονται ραγδαία ανταγωνιστικά συμφέροντα, αντιθέσεις, αναζητώντας νέα πεδία κερδοφόρων επενδύσεων.

Η «πράσινη οικονομία» είναι η κυρίαρχη αστική γραμμή σε παγκόσμιο επίπεδο. Κράτη, διεθνείς ιμπεριαλιστικές λυκοσυμμαχίες, πολυεθνικές, μονοπωλιακοί όμιλοι κι από κοντά οι ΜΚΟ επιδιώκουν να αποτελέσει το «Πράσινο New Deal», την καινούργια κερδοφόρα διέξοδο για την ανάπτυξη της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας.

Διεθνώς, οι «πράσινες» επενδύσεις αυξάνονται. Είναι ιδιαίτερα κερδοφόρες.

Η ανάπτυξή τους όχι απλά δεν αμβλύνει αλλά, αντίθετα, οδηγεί τόσο στην επιδείνωση των ταξικών - κοινωνικών αντιθέσεων όσο και στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος, το οποίο τάχα έρχεται να προστατέψει.

• Στην Ελλάδα, όλοι μαζί, «μπλε» (ΝΔ), «πράσινοι» (ΠΑΣΟΚ) και «ροζ» (ΣΥΡΙΖΑ) διαχειριστές του εκμεταλλευτικού συστήματος που σαπίζει, επιδιώκουν να πείσουν την εργατική τάξη, τα λαϊκά στρώματα ότι «ξυπνούν και κοιμούνται» με «πράσινα» όνειρα, «πριν από μας για μας».

Είναι ψεύτες, υποκριτές. Ο στόχος τους είναι η με κάθε τρόπο ώθηση της καπιταλιστικής ανάπτυξης, η επιτάχυνση των επενδύσεων, η ραγδαία ανάπτυξη των μονοπωλιακών ομίλων στις ΑΠΕ, στον τουρισμό, στις κατασκευές υποδομών και κατοικίας, αδιαφορώντας για τις συνέπειες στα λαϊκά στρώματα, στο περιβάλλον, στα δάση.

• Αυτό δείχνει η διαχρονικά ασκούμενη πολιτική όλων των αστικών κυβερνήσεων.
• Αυτό ζητάει ο ΣΕΒ που «υποδεικνύει» στην κυβέρνηση την «ταχύτερη περιβαλλοντική αδειοδότηση για περισσότερες επενδύσεις».

Ο χαρακτήρας του νομοσχεδίου

«Η ανάπτυξη τρέχει και το περιβάλλον δεν μπορεί να μας περιμένει (...) Η μετατροπή της πράσινης οικονομίας σε ατμομηχανή ανάπτυξης αποτελεί συνεπή και συνεχή επιλογή μου», τόνισε ο πρωθυπουργός κατά τη συζήτηση στη Βουλή, επιβεβαιώνοντας ότι και η κυβέρνηση της ΝΔ εξυπηρετεί τα στρατηγικά κερδοφόρα συμφέροντα της αστικής τάξης, των μονοπωλιακών ομίλων, της ΕΕ, θυσιάζοντας τις λαϊκές ανάγκες.

Το σχέδιο νόμου αποδεικνύει χαρακτηριστικά τη στρατηγική συνέχεια της ενεργειακής, περιβαλλοντικής , δασικής πολιτικής και πολιτικής χρήσεων γης, της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ.

Η κυβέρνηση της ΝΔ με το νόμο ως σκυτάλη στο χέρι, μετατρέπεται σε «κράχτη» των μονοπωλιακών ομίλων:

• Ιδιωτικοποιεί ουσιαστικά τους κρατικούς ελέγχους και τις περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις, ακόμα και με ιδιωτικές εταιρείες αξιολόγησης, υλοποιώντας τις αντίστοιχες απαιτήσεις του ΣΕΒ.
• Διευκολύνει την αδειοδότηση έργων ΑΠΕ μειώνοντας τον χρόνο αδειοδότησης, καταργώντας περιορισμούς που υπήρχαν σχετικά με το μέγεθος και τη σημασία των έργων στο ενεργειακό μείγμα. Επιταχύνονται έτσι οι κερδοφόρες επενδύσεις στις ΑΠΕ ακόμα και σε νησιά που, παρά τις «πράσινες ευαισθησίες» τους, οδηγούν σε περιβαλλοντική καταστροφή των βουνών με ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά και σε τεράστια επιβάρυνση των λαϊκών στρωμάτων, από την ακριβότερα παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια.
• Παρεμβαίνει στη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών με τη δημιουργία νέου φορέα, του ΟΦΥΠΕΚΑ, που γίνεται βασικό εργαλείο επιτάχυνσης της εμπορευματοποίησης του περιβάλλοντος, αφού μέσω της ανάθεσης σε αυτόν της διαχείρισης και προστασίας τους, που σήμερα έχουν ως αρμοδιότητα κρατικές υπηρεσίες, αυτές μεταφέρονται σε «πράσινους» - επιχειρηματικούς ομίλους. Αποτελεί έτσι τη νέα κερδοφόρα πύλη εισόδου των μονοπωλιακών ομίλων στο περιβάλλον, σε συνεργασία με γνωστές και μη εξαιρετέες ΜΚΟ, ενώ διαιωνίζεται η εργασιακή ομηρία των εργαζομένων με τις «μαϊμού» αξιολογήσεις.
• Δημιουργεί στις προστατευόμενες περιοχές 4 ζώνες «κλιμακούμενης προστασίας», οι οποίες πλέον θα χρησιμοποιηθούν για κάθε είδους χρήση, επιχειρηματική επένδυση και έργα, διευρύνοντας τις επιτρεπτές επεμβάσεις, διευκολύνοντας το κατασκευαστικό κεφάλαιο, μεταλλευτικές δραστηριότητες, εξορύξεις υδρογονανθράκων και τουριστικές επιχειρήσεις. Η ρύθμιση αυτή είναι αποκαλυπτική της υποκρισίας τους αφού, στο όνομα της προστασίας τους, ανοίγει ο δρόμος για καταστροφή προστατευόμενων περιοχών για εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου. Παράλληλα, υποβαθμίζει την προστασία των Εθνικών Δρυμών - μετονομάζοντάς τους σε Εθνικά Πάρκα - επιτρέποντας επιχειρηματικές δραστηριότητες ακόμα και στον πυρήνα τους όπου πριν απαγορευόταν.

Αντιδραστικές ρυθμίσεις

Οι νέοι δράκοι του Σέιχ Σου

• Επιδιώκει την ανάθεση «διά πυρός και σιδήρου» της διαχείρισης των απορριμμάτων σε ομίλους εταιρειών που πιέζουν και διεκδικούν να ενισχυθεί με νόμους και κυβερνητικές αποφάσεις η ολοκληρωτική εκχώρηση της αποκομιδής των απορριμμάτων στον ιδιαίτερα κερδοφόρο τομέα της διαχείρισης των αστικών στερεών απορριμμάτων.
• Προβλέπει δυνατότητα χρήσης κρατικών δασικών οικοσυστημάτων για γήπεδα γκολφ, «κατ' εξαίρεση» πώληση δημόσιων εκτάσεων στον παλαιό αιγιαλό που έχουν χαρακτηριστεί κοινόχρηστες, ενώ κρατικά δασικά οικοσυστήματα που συμπεριλαμβάνονται στα όρια μεγάλων τουριστικών επενδύσεων συνυπολογίζονται στην αρτιότητα. Δηλαδή, αν το ιδιωτικό οικόπεδο είναι πολύ μικρό για να χτιστεί, μπορεί να «προσθέσει» δημόσια δάση, παρότι δεν του ανήκουν, για να γίνει οικοδομήσιμο.
• Ακυρώνει τους μέχρι σήμερα δασικούς χάρτες, αλλάζει το περιεχόμενό τους, δημιουργεί «οδικό χάρτη» νομιμοποίησης κάθε παράνομης αλλαγής χρήσης και καταπάτησης κυρίως κρατικών δασικών εκτάσεων και δασών μέχρι το 1975.
• Ενώ στα χαρτιά συμμορφώνεται με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που έκρινε αντισυνταγματικές τις λεγόμενες οικιστικές πυκνώσεις, επιδιώκει την παράκαμψή της, ακολουθώντας την ανάλογη προσπάθεια που άρχισε αλλά δεν ολοκλήρωσε ο ΣΥΡΙΖΑ. Με τη νέα ρύθμιση, οι οικιστικές πυκνώσεις δεν θα εξαιρούνται από τους δασικούς χάρτες. Ο κάθε ενδιαφερόμενος θα καταθέτει ένσταση αν διαφωνεί με το χαρακτήρα μιας έκτασης στο χάρτη. Θα συσσωρευθεί μεγάλος αριθμός ενστάσεων. Θα συνεχιστεί η ομηρία γιατί μια νέα προσφυγή στο ΣτΕ είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα κρίνει πάλι αντισυνταγματική τη νέα ρύθμιση.
• Επιδιώκει την απαράδεκτη γενικευμένη «προσωρινή τακτοποίηση» για 30 χρόνια (μετά από καταβολή τιμήματος), την εξαίρεση κατεδαφίσεων αυθαιρέτων που οικοδομήθηκαν μέχρι το 2011 για χρήση κατοικίας σε εκχερσωμένα δασικά οικοσυστήματα, αναδασωτέες εκτάσεις και κατά περίπτωση εντός υγροτόπων και ρεμάτων, η οποία οδηγεί σε συνέχιση της ομηρίας χιλιάδων οικογενειών.
• Αλλάζει τη σύνθεση των επιτροπών αντιρρήσεων επί των δασικών χαρτών (ΕΠΕΑ), διαμορφώνοντας συσχετισμούς διευκόλυνσης αποχαρακτηρισμών σε βάρος της κρατικής δασικής περιουσίας.
• Περιλαμβάνει φωτογραφικές διατάξεις που εξυπηρετούν συγκεκριμένους επιχειρηματικούς ομίλους στον τουρισμό και την εξόρυξη, σε βάρος των δασικών οικοσυστημάτων.

Δυο γάιδαροι μαλώνανε σε ξένον αχυρώνα...

Παρά τις προσπάθειες του ΣΥΡΙΖΑ να καταγγέλλει τη ΝΔ και να εμφανιστεί ως «προστάτης του περιβάλλοντος», ένα είναι βέβαιο: Η σημερινή πολιτική της ΝΔ είναι συνέχεια της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ.

Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ:

• Διατήρησε και επέκτεινε το αντιδραστικό πλαίσιο περιβαλλοντικής αδειοδότησης του 2011, συνέχεια και εξέλιξη του οποίου είναι το πλαίσιο της ΝΔ.
• Στο όνομα της «πράσινης» οικονομίας, της «αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής», έστρωσε το δρόμο για την επιτάχυνση των κερδοφόρων επενδύσεων στις ΑΠΕ.
• Στο όνομα της δήθεν επίλυσης χρονιζόντων ιδιοκτησιακών προβλημάτων και αλλαγών χρήσης γης σε κρατικά κυρίως δασικά οικοσυστήματα, εφηύρε τις «οικιστικές πυκνώσεις» που παρέπεμπαν στο μέλλον τον χαρακτηρισμό εκατοντάδων χιλιάδων στρεμμάτων, εκτάσεων που αμφισβητούνται ο χαρακτήρας και η ιδιοκτησία.
• Στο όνομα της συμμόρφωσης με το ΣτΕ, μετά την αντισυνταγματικότητα των οικιστικών πυκνώσεων, είχε στα σκαριά νομοσχέδιο νομιμοποίησης όλων των παράνομων αλλαγών στο χαρακτήρα και τη χρήση της γης, οδηγούσε σε ομηρία εκατοντάδες χιλιάδες υποθέσεις και υποσχέσεις «τακτοποίησης» ή αναγνώρισης τίτλων και αποχαρακτηρισμών μέχρι το 1975.
• Ακολούθησε, για τα αυθαίρετα, την πάγια τακτική ομηρίας του λαού και, παράλληλα, αξιοποιούσε την «αυθαίρετη λαϊκή στέγη» για να νομιμοποιήσει το όργιο αυθαιρεσιών του μεγάλου τουριστικού και κατασκευαστικού κεφαλαίου σε δάση και αιγιαλούς.
• Στο όνομα της οικολογικής διαχείρισης των απορριμμάτων διαμόρφωσε το πλαίσιο εισόδου των επιχειρηματικών ομίλων στη χρυσοφόρα διαχείριση των απορριμμάτων.
• Προώθησε τις άδειες εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων και χρυσού σε όλη την Ελλάδα ακόμα και σε περιοχές NATURA, δηλαδή τη διανομή του εγχώριου ορυκτού πλούτου σε μια χούφτα ομίλους.

Η αστική πολιτική βρίσκεται στον αντίποδα των αναγκών του λαού

Ο νόμος της ΝΔ είναι ένας ακόμη κρίκος εξειδίκευσης, προσαρμογής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας στις ανάγκες κερδοφορίας των μονοπωλιακών ομίλων, συνέχεια της πολιτικής όλων των αστικών κυβερνήσεων, στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής πολιτικής της ΕΕ, των αναγκών των πολυεθνικών μονοπωλίων που δραστηριοποιούνται στις ΑΠΕ, στον τουρισμό και την κατοικία.

Αστικός εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας και για το περιβάλλον σημαίνει, στην πράξη, νομοθετικό πλαίσιο διευκόλυνσης των επενδύσεων, διασφάλισης των κερδών του κεφαλαίου, σε βάρος των λαϊκών αναγκών.

Αυτή είναι η πολιτική της «πράσινης» ανάπτυξης της ΕΕ, που ακολουθούσε και ο ΣΥΡΙΖΑ.

Επενδύσεις που μπορούν να γίνουν παντού αρκεί να κινητοποιούν «πράσινα» κεφάλαια. Γι' αυτό είναι τουλάχιστον απάτη η προσπάθεια υπεράσπισης του περιβάλλοντος αξιοποιώντας την πολιτική της ΕΕ. Δεν θα διαλέξουμε πώς, με ποιον τρόπο και με τι χρώμα κυβέρνησης θα θυσιάσουμε τις ανάγκες μας, στο περιβάλλον ή οπουδήποτε αλλού.

Η καπιταλιστική ανάπτυξη, το καπιταλιστικό κέρδος και η προστασία του περιβάλλοντος είναι ασυμβίβαστα.

• Δεν μπορεί να υπάρχουν καπιταλιστική ανάπτυξη, επενδύσεις στις ΑΠΕ, στα μεγάλα ξενοδοχεία, στην εξόρυξη χρυσού και πετρελαίου, και «σεβασμός» στο περιβάλλον.
• Βιώσιμη για το λαό ανάπτυξη δεν μπορούν να εξασφαλίσουν το κράτος του κεφαλαίου και οι κυβερνήσεις του.
• Ολοκληρωμένη προστασία και διαχείριση του περιβάλλοντος, αξιοποίηση της Ενέργειας, διαχείριση των αποβλήτων προς όφελος του λαού, προϋποθέτουν κατάργηση της εξουσίας των μονοπωλίων.

Προϋποθέτουν την εργατική εξουσία που με κεντρικό επιστημονικό σχεδιασμό, εργατικό έλεγχο και κριτήριο την εξυπηρέτηση των συνδυασμένων λαϊκών αναγκών θα εξασφαλίσει φτηνή και ποιοτική Ενέργεια, ολοκληρωμένη διαχείριση και προστασία του περιβάλλοντος, φιλολαϊκή διαχείριση των αποβλήτων.

Αντώνης ΡΑΛΛΑΤΟΣ

Πρώτη δημοσίευση: ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 9-10/5/2020