Η πεζή και άμετρη εμπάθεια των αριστερών διανόητων της ΑΥΓΗΣ ή Όταν ψάχνεις τρόπο να προσβάλλεις τα 95χρονα ενός κόμματος... (Και ο σχολιασμός από τον 902 και τον ΡΙΖΟ)

Πεζό ποίημα (αγνώστου τινός λογοτέχνη)

  Όταν ψάχνεις τρόπο να προσβάλλεις τα 95χρονα ενός κόμματος...

Lenin Reloaded, 8/12/2013

Αναδημοσιεύω αυτούσιο άρθρο του Κ. Βούλγαρη στο Left.gr, 8/12/2013, (μέσω της ΑΥΓΗΣ): 
(Σημ. Μποτίλιας: Ο Κ.Β. επιμελείται τις σελίδες βιβλίου, στο ένθετο «Αναγνώσεις» της Κυριακάτικης Αυγής και γράφει κριτική ποίησης και πολιτικές επιφυλλίδες στα Νέα)

Το ΚΚΕ και η ποίηση...

Ένα σχόλιο του Κώστα Βούλγαρη για την «έμμετρη ποίηση»... 

Διαβάζουμε στη διακήρυξη της Κ.Ε. του ΚΚΕ, όπου περιλαμβάνεται το πενταετές πλάνο εκδηλώσεων, με αφορμή τα 95 χρόνια από την ίδρυση του κόμματος, εκδηλώσεις που θα διαρκέσουν μέχρι τη συμπλήρωση της εκατονταετηρίδας:

«Διοργάνωση του 5ου Επιστημονικού Συνεδρίου του ΚΚΕ στο τέλος του 2017, αφιερωμένου στην προσφορά του Κόμματος στη λογοτεχνία (πεζή και έμμετρη)».

Προφανώς οι συντάκτες του κειμένου, κάνοντας τη διάκριση της λογοτεχνίας σε «πεζή και έμμετρη» εννοούν τη διάκριση πεζογραφίας και ποίησης. Όμως η ποίηση, ήδη από τα πρώτα χρόνια ύπαρξης του ΚΚΕ, έχει πάψει να είναι έμμετρη...

Πώς ένα τέτοιο γεγονός διέφυγε της προσοχής του κόμματος, το οποίο μάλιστα, σύμφωνα με τη διακήρυξη, όλα αυτά τα χρόνια έχει σημαντική προσφορά στη λογοτεχνία (πεζή και έμμετρη), την οποία προσφορά θα διερευνήσει ολόκληρο επιστημονικό συνέδριο;

Μάλλον θα πρέπει να περιμένουμε τη συμπλήρωση της εκατονταετηρίδας, για να ανακαλύψει το ΚΚΕ τον ελεύθερο στίχο. Δεν είναι δα και εύκολο πράγμα, όπως μας έχει προειδοποιήσει, γράφοντας σε ελεύθερο στίχο, ο Γιάννης Ρίτσος:

Χρειάζεται συνεχής προπόνηση

για να μη μείνεις κλεισμένος

μες στην ευγένεια της μετριότητας.

Συμπέρασμα; Ας προσφύγουμε πάλι στον Ρίτσο:

«Ο τραυλός μίλησε πιο καθαρά απ' τον ρήτορα

δείχνοντας την αμφιβολία των ίδιων των λέξεων» 

*

Δεν γνωρίζω το εκπαιδευτικό υπόβαθρο του γράφοντα. Από τα συμφραζόμενα όμως κρίνω πως θεωρεί τον εαυτό του αρκετά ειδικό στην λογοτεχνία ώστε να ειρωνευτεί ως ξεπερασμένη τουλάχιστον για μια εκατονταετία τη διάκριση μεταξύ πεζής και έμμετρης λογοτεχνίας.

Αυτό το οποίο τον ωθεί στη βεβαιότητά του αυτή είναι προφανώς η δεύτερή του βεβαιότητα, ότι δηλαδή η διάκριση αυτή είναι ταυτόσημη με τη διάκριση πεζογραφίας και ποίησης. Στη βάση αυτής της δεύτερης βεβαιότητας χτίζεται και το γνωστό ειρωνικό χιουμοράκι για κόμμα-απολίθωμα, πίσω απ' τους καιρούς, και τα λοιπά.

Θα ήθελα λοιπόν να γνωστοποιήσω στον κύριο Βούλγαρη κάτι συγκλονιστικό, κάτι που θα φέρει τον κόσμο του τα πάνω-κάτω: Η διάκριση πεζής και έμμετρης λογοτεχνίας είναι τελείως διαφορετικό πράγμα από τη διάκριση πεζογραφίας και ποίησης, και –για λόγους που θα φανούν αμέσως παρακάτω– πολύ πιο αξιόπιστη και περιεκτική για τα λογοτεχνικά είδη ειδολογική διάκριση. 

Κάποιος Κ.Π. Καβάφης, δεν ξέρω αν τον έχει ακουστά, έγραψε, για παράδειγμα –άκουσον άκουσον!– "πεζά ποιήματα"! Και δεν ξέρω πώς θα περιέγραφε κανείς το γνωστό "Όταν οι ευκάλυπτοι θροϊζουν στις αλέες" του Ανδρέα Εμπειρίκου παρά ως πεζό ποίημα (αμ του Καρυωτάκη του ίδιου το "Κάθαρσις" τι είναι, διήγημα μήπως); Και να ήταν μόνο αυτοί οι ασήμαντοι συγγραφείς "πεζής λογοτεχνίας" που δεν είναι πεζογραφία! Στην βικιπαίδεια, που αναμφίβολα μπορεί να συμβουλευτεί ο επαΐων του ΣΥΡΙΖΑ, υπάρχει ολόκληρο λήμμα για την "Πεζή Ποίηση", εκπρόσωποι της οποίας δηλώνονται οι Ανρί Μισό, Φρανσίς Πονζ, Γκιοργκ Τρακλ, Ράινερ Μαρία Ρίλκε και άλλοι ασήμαντοι που δεν τους ξέρει ούτε η Ναόμι Κάμπελ. Δίπλα μου έχω το "Αδέσποτο σφυρί" του René Char, συλλογή ποιημάτων όπου σχεδόν τα μισά –μαζί κι ένα που λέγεται "Ποίημα"– είναι πεζά. Χάθηκε αυτό το αδέσποτο σφυρί να καταλήξει σε κανένα άδειο κεφάλι;

Και να 'ταν μόνο αυτή η καταστροφή για τον επαΐοντα! Και το άλλο είδος της λογοτεχνίας, το δράμα –τι δράμα!– χωρίζεται σε πεζό και έμμετρο! Ένας τύπος που τον έλεγαν Σαίξπηρ, ή ένας άλλος ονόματι Μπεν Τζόνσον (δεν είναι δρομέας των 100 μέτρων) ας πούμε, δεν έγραφαν πεζό δράμα όπως γράφει πχ, ο Ίμπσεν ή ο Στρίντμπεργκ! Έγραφαν...έμμετρο! Τρομερό;

Αλλά υπάρχει και χαριστική βολή! Ούτε καν το μυθιστόρημα (άλλο είδος λογοτεχνίας κι αυτό, τρίτο) δεν είναι μόνο πεζό! Ναι, υπάρχουν έμμετρα μυθιστορήματα!  O Δον Ζουάν κάποιου Λόρδου Βύρωνα για παράδειγμα, μπορεί να λογιστεί τέτοιο. Το Ευγένιος Ονεγκίν κάποιου Πούσκιν (δεν είναι μπασκεμπολίστας της ΤΣΣΚΑ!) λογιζόταν πάντα ως κάτι άλλο από ποίημα. Και πιο σύγχρονα παραδείγματα, βέβαια: Ο  Όμηρος του νομπελίστα (1992) Ντέρεκ Ουόλκοτ. Το Λάντλοου του Ντέιβιντ Μέισον (2010), για τη σφαγή των εργατών στο Κολοράντο. Και ένα κάρο άλλα, από τον Χαμένο Παράδεισο του Μίλτον και μετά. Έμμετρα είναι, σίγουρα. Αλλά αφηγούνται ολοκληρωμένες ιστορίες σε εκατοντάδες σελίδες, τα άτιμα.

Ελπίζω να αρκούν αυτά για να αποδειχτεί ότι άλλο βούρτσα και άλλο λογοτεχνική –και δη ειδολογική– θεωρία στο left.gr.

Μπορούμε τώρα να γιορτάσουμε τα 95χρονα χωρίς τις αρχικοτσάνες του κάθε εξυπνακίδη αγράμματου που μαζέψατε στον ΣΥΡΙΖΑ;

Ευχαριστώ.
(Αντώνης)

*

Και ο σχολιασμός από τον 902 και τον ΡΙΖΟ (9 & 11/12/2013)

Η... αγράμματη εμπάθεια της «Αυγής»

Στη διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ με αφορμή τα 95 χρόνια από την ίδρυση του Κόμματος, αναφέρεται και η διοργάνωση του 5ου Επιστημονικού Συνεδρίου στο τέλος του 2017, αφιερωμένου στην προσφορά του Κόμματος στη λογοτεχνία (πεζή και έμμετρη).

Κάποιος αρθρογράφος της «Αυγής», με το όνομα Κ. Βούλγαρης, ερμηνεύοντας όπως τον βολεύει αυτή τη διατύπωση, νόμισε ότι βρήκε την ευκαιρία να αποδείξει ότι το ΚΚΕ είναι κόμμα απολιθωμένο. Θεωρώντας αυθαίρετα ότι οι συντάκτες της διακήρυξης με τη διάκριση πεζής και έμμετρης λογοτεχνίας εννοούν πεζογραφία και ποίηση, ειρωνεύεται το ΚΚΕ ότι δεν έχει καμία σχέση με την εξέλιξη της τέχνης γιατί, όπως γράφει, «η ποίηση, ήδη από τα πρώτα χρόνια ύπαρξης του ΚΚΕ, έχει πάψει να είναι έμμετρη...»!

Επειδή η εμπάθειά του προς το ΚΚΕ τον οδηγεί σε σοβαρά ολισθήματα, τον πληροφορούμε ότι η πιο δόκιμη διάκριση των ειδών της λογοτεχνίας δεν είναι ανάμεσα σε πεζογραφία και ποίηση, αλλά μεταξύ πεζής και έμμετρης λογοτεχνίας. Κι αυτό γιατί και έμμετρη πεζογραφία υπάρχει και πεζό ποίημα.

Στο κάτω κάτω, αν το Κομμουνιστικό Κόμμα θέλει να ασχοληθεί και με την έμμετρη ποίηση ή τη λαϊκή ποίηση, που πάντοτε είναι έμμετρη, όπως, για παράδειγμα, το αντάρτικο τραγούδι, δεν θα ρωτήσει τον αρθρογράφο της «Αυγής», ο οποίος, εκτός των άλλων, έχει και την αμετροέπεια να εγκαλεί το ΚΚΕ χρησιμοποιώντας στίχους του Γιάννη Ρίτσου...