Ιντόλκα Μαγκάλυς Σάντσες Μορένο (1941-2023): Έφυγε από τη ζωή η Miliciana, η εμβληματική πολιτοφύλακας της Κούβας

(La Miliciana. Φωτό: Αλβέρτο Κόρδα, 1962. Πηγή φωτό: https://www.mutualart.com/)

Η  Ιντόλκα Μαγκάλυς Σάντσες Μορένο (Idolka Magalys Sánchez Moreno), η Κουβανή πολιτοφύλακας που ταξίδεψε τον κόσμο μέσα από τον φακό του φωτογράφου Κόρδα, πέθανε την Τρίτη 16 Μαΐου σε ηλικία 82 ετών

Πηγή: Cuba de Corazón

Η Γκράνμα τιμά σήμερα την 59η επέτειο της Εθνικής Επαναστατικής Πολιτοφυλακής με την ιστορία της Ιντόλκα Σάντσες του προσώπου του πολιτοφύλακα που απαθανάτισε ο Kόρντα με τον φακό του το 1962.

Falleció este martes a los 82 años Idolka Magalys Sánchez Moreno, la miliciana que recorrió el mundo a través del lente Korda. A Tony, Idolka, Edesio y demás familiares y amigos les transmitimos nuestro más sentido pésame. #IzquierdaUnida #CorazónRojo. pic.twitter.com/NqvoUa6f4G

— Thiago José (@ThiagoJose2022) May 16, 2023

Η γυναίκα της πολιτοφυλακής του Kόρντα

Μέσα στο πλήθος εκείνη την 1η Μαΐου 1962, ένας νεαρός φωτογράφος εστίαζε στο ακόμα εφηβικό πρόσωπο της Ιντόλκα Σάντσες  καθώς περνούσε από το Μνημείο του Χοσέ Μαρτί στην Αβάνα. Εκείνη, ένα από τα σχεδόν 2 000 μέλη της πολιτοφυλακής του γυναικείου τάγματος Λίδια Ντόσε , τον παρακολουθούσε να πλησιάζει με τη φωτογραφική μηχανή στο χέρι. Εκείνος δεν έδειχνε να νοιάζεται για τίποτα άλλο, σαν να την είχε δει από μακριά και δεν ήθελε να την αφήσει να φύγει χωρίς να απαθανατίσει εμμονικά την εικόνα της. Την επέλεξε.

"Σηκώστε το πολυβόλο", διέταξε τον άντρα που μόλις είχε ακούσει το όνομά του, τον Κόρντα, τον ίδιο άντρα που τον Μάρτιο του 1960 είχε απαθανατίσει το πρόσωπο του Τσε με τα μαλλιά του να ανεμίζουν στον άνεμο στην κηδεία των θυμάτων της επίθεσης στο ατμόπλοιο La Coubre. Την εντολή ακολούθησαν αρκετά κλικ της φωτογραφικής του μηχανής και, μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, είχε εξαφανιστεί.

Όταν εκείνη είχε ξεχάσει το περιστατικό, επέστρεψε το ίδιο πρωί. Ο Kόρντα  θέλησε να  πάρει δύο νέες λήψεις. Δεν ήθελε να απαθανατίσει μόνο ένα πρόσωπο ή μια εικόνα. Έψαχνε για ένα σύμβολο και το βρήκε. Την επόμενη μέρα, η φωτογραφία ήταν στο πρωτοσέλιδο της εφημερίδας Revolución, ταξιδεύοντας σε όλο το νησί από τη μια άκρη στην άλλη.

"Ένιωσα ένα συναίσθημα που δεν μπορώ να περιγράψω. Δεν ήταν ματαιοδοξία, αλλά αιώνια ευγνωμοσύνη. Ποτέ δεν σκέφτηκα την υπερβατικότητα αυτής της εικόνας", δήλωσε η Ιντόλκα Σάντσες Μορένο στη Granma.

Πενήντα έξι χρόνια μετά από εκείνη τη συνάντηση με τον Κόρδα, η εικόνα που είναι γνωστή ως "La Miliciana" (Η Πολιτοφύλακας) συνεχίζει να ζει. Ο ήλιος στο πρόσωπό της, το αυστηρό της βλέμμα εστιασμένο στον ορίζοντα, η αγκαλιά της με το τουφέκι που δείχνει προς τον ουρανό, ο μπερές της γερμένος στη μία πλευρά ...

Σήμερα η Iντόλκα  διατηρεί την καθυστερημένη ομορφιά της 22χρονης εκείνων των πρώτων, έντονων στιγμών της Επανάστασης.

"Δεν θα ξεχάσω ποτέ ότι ήταν ένα όμορφο, καθαρό πρωινό, παρόμοιο με το σημερινό. Δεν περίμενα ότι θα τραβούσα την προσοχή κάποιου φωτογράφου, όντας περιτριγυρισμένη από τόσες πολλές γυναίκες. Το κύριο ενδιαφέρον μου εκείνη τη μέρα ήταν η πιθανότητα να παρελάσω μπροστά στον Κομαντάντε", λέει.

Θα περνούσαν χρόνια πριν η  Ιντόλκα και ο Κόρντα συναντηθούν ξανά, αφού η φωτογραφία  "La Miliciana" έγινε μια εμβληματική εικόνα, που κοσμούσε πανό, καρτ-ποστάλ, εκθέσεις φωτογραφίας και εμφανιζόταν στους τοίχους εργασιακών χώρων και πρεσβειών. Λίγοι γνωρίζουν ποια ήταν η νεαρή γυναίκα της φωτογραφίας.

"Θυμάμαι μια μέρα, πηγαίνοντας στη δουλειά με την αδελφή μου, μια γυναίκα είδε τη "La Miliciana" να κρέμεται στη βιτρίνα ενός καταστήματος. Εκείνη, λίγα βήματα πιο πέρα, είπε, χωρίς να ξέρει ότι την ακούγαμε: "Κοίταξε αυτό, πρέπει να έχει φύγει και από τη χώρα και το έχουν παντού". Η αδελφή μου  την άκουσε, αλλά τελικά αποφασίσαμε να συνεχίσουμε το δρόμο μας.

Εντάχθηκε στις πολιτοφυλακές αμέσως μόλις δημιουργήθηκαν:

"Προέρχομαι από μια οικογένεια που υποστήριζε κάθε βήμα των επαναστατών στη Σιέρα, και η μοίρα μου δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετική. Σπούδασα νομικά στο πανεπιστήμιο, αφιέρωσα όλη μου τη ζωή στην πατρίδα μου και σήμερα οι δύο μου γιοι είναι φωτογράφοι", θυμάται η Ιντόλκα.

 Σχεδόν δύο δεκαετίες μετά από εκείνη την Πρωτομαγιά, το 1981, είδε ξανά τον Κόρντα. Το περιοδικό Muchacha κανόνισε μια συνάντηση μεταξύ εκείνου και της "Miliciana".

"Ήταν πολύ συγκινητικό, αλλά δεν περίμενα ποτέ καμία αναγνώριση. Αυτή ήταν η δουλειά του. Ήμουν απλώς ένα περιστασιακό μοντέλο, που ανακαλύφθηκε στη μέση μιας παρέλασης, μια από τις τόσες πολλές νεαρές γυναίκες που φορούσαν με υπερηφάνεια την πιο όμορφη από όλες τις στολές, τη στολή του πολιτοφύλακα".

Για εκείνη τη συνάντηση στην Πλατεία της Επανάστασης την 1η Μαΐου 1962, ο Κόρντα   θυμήθηκε κάποτε ότι "έψαχνα επί ώρες με τη φωτογραφική μου μηχανή μέσα στο πλήθος. Το τάγμα γυναικών της Lidia Doce με προσέλκυσε και κατέγραψα πολλά στιγμιότυπα. Όμως, αποκαλύπτοντας, μόνο μία ήταν αδιαμφισβήτητη: η γυναίκα της πολιτοφυλακής με το τουφέκι της υψωμένο και με τέτοια αποφασιστικότητα στα μάτια της που είπα στον εαυτό μου: αυτή είναι η Κουβανή πολεμίστρια, η γυναίκα που υπερασπίζεται την πατρίδα.

Ο Alberto Díaz Gutiérrez, ευρύτερα γνωστός ως Aλμπέρτο Κόρντα (14 Σεπτεμβρίου 1928-25 Μαΐου 2001), είναι ένας από τους μεγαλύτερους φωτογράφους όλων των εποχών, και το έργο του  αποτελεί μέρος της συμβολικής εικόνας της Κουβανικής Επανάστασης.

Η φωτογραφία "La Miliciana", η στιγμή που αποτύπωσε την αγνότητα και τη δύναμη των γυναικών σε μια εξαιρετική στιγμή της εθνικής ιστορίας, ήταν ένα από τα πιο αγαπημένα του πορτρέτα. Είναι μια φωτογραφία που θα μας ξεπεράσει", δήλωσε ο Kόρντα. Οι μελλοντικές γενιές θα θαυμάζουν την αιώνια νεαρή γυναίκα της πολιτοφυλακής μας". Και έτσι έγινε.

(Από: Cubainformacion - Artículo: Falleció Idolka Magalys Sánchez Moreno, la miliciana cubana más icónic)