Δεκέμβρης 1944 (17)

Τρίτη 15 Νοεμβρίου 2022

Ιωάννα Καρατζαφέρη: Με λόγο και έργο για έναν καλύτερο κόσμο — Τιμητική εκδήλωση από το Τμήμα Πολιτισμού της ΚΕ του ΚΚΕ ζωή (VIDEO - ΦΩΤΟ)

ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΚΕ ΤΟΥ ΚΚΕ

Συγκίνηση και σεβασμός στην εκδήλωση για την Ιωάννα Καρατζαφέρη (VIDEO - ΦΩΤΟ)

Δευτέρα 14/11/2022 - 22:50

Με μια όμορφη εκδήλωση που αποτύπωνε την αγάπη και τον σεβασμό του Κόμματος στην σπουδαία λογοτέχνιδα, το ΚΚΕ τίμησε την Ιωάννα Καρατζαφέρη, την ξεχωριστή δημιουργό με το πηγαίο ταλέντο, την πλούσια κοινωνική και πολιτική δράση.

 

Την εκδήλωση που παρακολούθησε συγκινημένη η Ιωάννα Καρατζαφέρη, διοργάνωσε το Τμήμα Πολιτισμού της ΚΕ του ΚΚΕ. Παρευρέθηκε αντιπροσωπεία της ΚΕ του Κόμματος με επικεφαλής τον ΓΓ, Δημήτρη Κουτσούμπα.

Στην έναρξη της εκδήλωσης προβλήθηκε βίντεο με συνεντεύξεις της δημιουργού σε ντοκιμαντέρ που έχει επιμεληθεί ο σκηνοθέτης Γιάννης Κατωμερής. Οι διηγήσεις εστίαζαν στην πλούσια αντιδικτατορική δράση που είχε αναπτύξει στις ΗΠΑ, αλλά και στο πώς έγινε συγγραφέας, στην αντίληψή της για την Τέχνη.

Για το έργο της Ι. Καρατζαφέρη μίλησαν τα μέλη του Τμήματος Πολιτισμού της ΚΕ Γιώργος Μηλιώνης και Νίκη Κυριαζή.

Χαιρετισμούς απηύθυναν ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Φώντας Λάδης, ο οποίος σημείωσε χαρακτηριστικά ότι τέτοιος ανθρώπους, τέτοιους δημιουργούς «θέλουμε πάντα να έχουμε δίπλα μας», ενώ ο εκπαιδευτικός Θανάσης Καραμπέτσος, αναφέρθηκε στη γνωριμία και στη φιλία που απέκτησε με την Ι. Καρατζαφέρη στα μαύρα χρόνια της δικτατορίας και στον αγώνα που έδιναν οι Ελληνες μετανάστες στην Αμερική.

«Αν δεν έχουμε κοινωνική δικαιοσύνη δεν έχουμε και δημοκρατία» είπε ο Θ. Καραμπέτσος θυμούμενος μια φράση της Ι. Καρατζαφέρη από μια ομιλία της εκείνα τα χρόνια.

Με τον δικό της τρόπο μίλησε για την αγαπημένη της φίλη και η Γιώτα Βέη. «Είναι μια προσωπικότητα που παρακινεί, που με νεανικό ενθουσιασμό ανοίγει συνεχώς νέους ορίζοντες». 

Ακόμα η Γ. Βέη ερμήνευσε και δύο αγαπημένα τραγούδα της Ι. Καρατζαφέρη.

Δύο λόγια από καρδιάς είπε και ο Κώστας Κίνης, ο οποίος ήταν γραμματέας της νεολαιίστικης αντιχουντικής οργάνωσης που είχε έδρα τη Νέα Υόρκη.

Αποσπάσματα από βιβλία της διάβασαν οι ηθοποιοί Ελένη Γερασιμίδου και Γιώργος Κιμούλης. 

Στο έργο της υπάρχει η αθέατη ρίζα μιας κραυγής για μια καλύτερη ζωή


«Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της Ιωάννας Καρατζαφέρη είναι πως παραμένει ένα παιδί που διαρκώς απορεί, θέλει να γνωρίσει τον κόσμο στην ολότητά του, τις σχέσεις που τον διέπουν και ως "παιδί" θέτει με απλό τρόπο πολύ δύσκολα ερωτήματα, βαθιά, πρώτα-πρώτα στον εαυτό της και στη συνέχεια στον αναγνώστη ο οποίος σαστίζει αλλά και κινητοποιείται να ψάξει βαθύτερα αλλά ή μάλλον κυρίως να αποφασίσει», σημείωσε στην ομιλία του ο Γιώργος Μηλιώνης.

Για αυτά δε που χαρακτηρίζουν τη δημιουργό Ι. Καρατζαφέρη ο Γ. Μηλιώνης ανάφερε: «Πρώτα-πρώτα στα γραπτά της βλέπουμε έναν άνθρωπο που αγαπά τους ανθρώπους, γεγονός καθόλου αυτονόητο, αγαπά λοιπόν τους ανθρώπους και νοιάζεται γι' αυτούς (...).

Βλέπουμε ένα χαρακτήρα ατίθασο, απελευθερωμένο ως γυναίκα, μια επαναστάτρια και στην προσωπική της ζωή, ανεξάρτητη και τολμηρή.

Η Ιωάννα Καρατζαφέρη πάνω απ' όλα ανέδειξε γυναικεία θέματα, σε μια εποχή που το γυναικείο ζήτημα δεν συζητιόταν πλατιά. Σε όλα της τα βιβλία οι πρωταγωνιστές είναι γυναίκες που παλεύουν με μύριες δυσκολίες να ανοίξουν ένα δρόμο για να ανασάνουν. Μαζί τους και η Ιωάννα να τις κρατά από το χέρι, να τους δείχνει πως αυτό το "απλό" που καταφέρνουν κάθε μέρα είναι ένας πραγματικά αξιοθαύμαστος άθλος, να τους δείχνει να έχουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους, να τους δείχνει πως έχουν τη δύναμη να βάλουν πρώτα-πρώτα εμπόδια στην καθημερινή ταπείνωση, στην εκμετάλλευση, στην καταπίεση που υφίστανται. Να τους δείχνει πως έχουν τη δύναμη να ανοίξουν δρόμους μέσα από την συμμετοχή στους αγώνες. Ζωντανό παράδειγμα η ίδια που από μικρή συμμετέχει διαχρονικά σε μικρούς και μεγάλους αγώνες (...).

Σιχαίνεται τη γκρίνια και την μεμψιμοιρία, την άγνοια -όχι με την έννοια ότι κάποιος δεν γνωρίζει κάτι, αλλά με την έννοια ότι δεν ενδιαφέρεται να ανοίξει τους ορίζοντες της σκέψης του, αγαπά την ακρίβεια και την σαφήνεια στην έκφραση. Γι αυτό προτιμά, τον αφτιασίδωτο εσωτερικό κόσμο των ηρώων των έργων της, ιδιαίτερα των λαϊκών, οι οποίοι όταν αποφασίσουν να μιλήσουν, και τις λέξεις βρίσκουν και μπορούν με απλό τρόπο να εκφράσουν όλα όσα είναι κρυμμένα βαθιά μέσα τους (...).

Την ίδια στιγμή, που αφηγείται ιστορίες απλών ανθρώπων που επηρεάζονται από τις σχέσεις του άμεσου περιβάλλοντός τους, όπως είναι φυσικό, η Ιωάννα Καρατζαφέρη μας δείχνει και τη μεγάλη εικόνα των ουσιωδών ζητημάτων της εποχής που έγραφε το κάθε βιβλίο της (...). Αν ο συγγραφέας επιλέξει να μην έχει καμία αναφορά σε αυτό, οι ήρωες του μυθιστορήματος μπορεί να είναι "ζωντανοί", όμως το μυθιστόρημα μετατρέπεται σε ένα άθροισμα προσώπων που περιφέρονται κρατώντας καθρέφτες στους οποίος ο καθένας βλέπει τον αντικατοπτρισμό του εαυτού του.

Η Ιωάννα Καρατζαφέρη το αποφεύγει αυτό. Η "θέα" των μυθιστορηματικών "δωματίων" της είναι καθολική, - "Επιπλωμένα δωμάτια" είναι ο τίτλος του πρώτου βιβλίου της το 1962 που βραβεύθηκε με το Β' Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος - στο "παράθυρο" μπορεί να είναι η Ιωάννα ή οι χάρτινοι ήρωές της, όμως πίσω είναι ο απέραντος κόσμος με την πολυπλοκότητά του και τις αντιθέσεις του την οποία μπορούμε να γνωρίσουμε και να αλλάξουμε.

Στο έργο της βαθιά μέσα σε "καθημερινούς" φόβους, και ανησυχίες, "μικρά" όνειρα, ή "συνηθισμένες" απογοητεύσεις, υπάρχει η αθέατη ρίζα μιας κραυγής για μια καλύτερη ζωή, για την εξανθρώπιση του ανθρώπου».

Στη συνέχεια ο ομιλητής στάθηκε αναλυτικά στο πλούσιο συγγραφικό έργο της Ιωάννας Καρατζαφέρη διανθίζοντάς το και με στιγμές από τη ζωή της. Γεννήθηκε στην Καλαμάτα και μεγάλωσε στην Αθήνα. Τα παιδικά της χρόνια σημαδεύονται από τις μάχες του Δεκέμβρη του '44. Στα τέλη της δεκαετίας του '50 φεύγει από την Ελλάδα για τις ΗΠΑ. «Στην πρώτη περίοδο της δημιουργίας της, ως το 1967 βαθιά ριζωμένη μέσα της ήταν η εξέγερση ενάντια στην αδικία, στην καταπίεση που μαζί με μια απέραντη αγάπη για την ελευθερία, εντιμότητα και το ανυπότακτο του χαρακτήρα της, δημιουργούσαν ένα εκρηκτικό μίγμα ανθρώπου που "δεν τα δίπλωνε" και δεν υποχωρούσε», σημείωσε χαρακτηριστικά ο Γ. Μηλιώνης.

Στα χρόνια της χούντας συμβάλλει ενεργά στον αντιδικτατορικό αγώνα, ως επιφυλλιδογράφος στον «Ελληνικό Ταχυδρόμο» στο Μόντρεαλ, ως μαχητικό μέλος αντιδικτατορικών επιτροπών Αμερικής και Καναδά. Για τη δράση της μπήκε στο στόχαστρο και της χούντας και του FBI. Απολύθηκε από την Ολυμπιακή, ενώ οι παρακολουθήσεις ήταν καθημερινό γεγονός.

Το 1971 εγκαταστάθηκε στη Σουηδία, όπου έγινε δεκτή στην Πανεπιστημιακή Σχολή Φιλολογίας, Θεατρολογίας και Κινηματογράφου. Το 1974 επέστρεψε στην Ελλάδα συνεχίζοντας το δημιουργικό της έργο. Επέλεξε με εντιμότητα, θάρρος και συνέπεια τον δρόμο του αγώνα. Πάντα, σταθερά στο πλευρό του ΚΚΕ και του «Ριζοσπάστη» που αρθρογραφούσε τακτικά.

Καταλήγοντας ο Γ. Μηλιώνης σημείωσε ότι «το συγγραφικό της έργο, είναι διαχρονικό και αξίζει να διαβαστεί και κυρίως να ανακαλυφθεί, ιδιαίτερα από τη νέα γενιά. Τι πιο απολαυστικό και δημιουργικό να ξαφνιάζεσαι ευχάριστα και να μπαίνεις στη διαδικασία να σκεφτείς διαφορετικά;».

Κάθε φυσικό και τεχνητό εμπόδιο στην πορεία της ζωής μπαίνει υπό αμφισβήτηση

Η Νίκη Κυριαζή στάθηκε στο τελευταίο βιβλίο της Ιωάννας Καρατζαφέρη, «Λευκά στην Κορυφή», που εκδόθηκε το 2015 από τις εκδόσεις του Βιβλιοπωλείου Εστία.

Όπως ανέφερε ανάμεσα σε άλλα: «Τα διηγήματα καταγράφουν αναμνήσεις από μία ζωή που μοιράζεται ανάμεσα στην Ελλάδα και την Αμερική, φτιαγμένες με τρόπο που όλοι μας μπορούμε να ταυτιστούμε με τους ήρωες, με τις εμπειρίες τους. Εμπειρίες που άλλοι νοσταλγούμε, άλλοι φοβόμαστε, άλλοι λαχταρούμε να ζήσουμε (...).

Χωρίς καθόλου μυστικοπάθεια, χωρίς κανένα καμουφλάζ, μέσα σε κάθε ιστορία η Ιωάννα Καρατζαφέρη αποτυπώνει τη βία της ζωής. Η βιασύνη του χρόνου που βιάζει στη λήθη κάθε παρούσα στιγμή και τη μετατρέπει σε παρελθόν. Αυτή η αγωνία και ο φόβος της λήθης φαίνεται να καταβάλει περισσότερο τους ήρωες, περισσότερο από την απώλεια. Και είναι το συμπέρασμα αβίαστο, όλα περνάνε, μα τίποτα δεν λησμονιέται. Οι αξίες, οι ενοχές, οι δεσμοί, οι κανόνες, τα πάθη και τα παθήματα είναι το παρόν και το μέλλον που υπερβαίνει το άτομο, αποκτά συλλογικά χαρακτηριστικά, είναι η πορεία του ανθρώπου στον χρόνο, με τα μπρος και τα πίσω της, κυρίως τα πίσω της, αλλά πάντα τα μπρος της.

Παραμένει αδιάφορο το αν οι ιστορίες είναι αληθινές ή αληθοφανείς, ρεαλιστικές ή μυθοπλαστικές. Όπως και αν τις χαρακτηρίσουμε είναι αναμφισβήτητα αυθεντικές ιστορίες. Περνάνε αβίαστα τα πολιτικά γεγονότα που καθορίζουν τους όρους ζωής και θανάτου των ηρώων. Η κατοχή και οι δεκαετίες που έπονται, ο ρατσισμός, το σωφρονιστικό σύστημα, ο εθνικισμός, η δικαιοσύνη, η εγκληματικότητα, η Ελλάδα και η Αμερική, η ελληνική επαρχεία, η αθάνατη ελληνική οικογένεια, που στηρίζει μέχρι θανάτου τη μοίρα των ηρώων. Βαρβαρότητα, κυνισμός, τρυφερότητα και ευαισθησία. Όλα μαζί σε ένα κόσμο που βρίσκεται σε μία αέναη κίνηση (...).

Το τελευταίο βιβλίο της Ιωάννας Καρατζαφέρη αναδεικνύει την ωριμότητα στη σκέψη και στη γραφή της. Η ευαίσθητη συνείδηση της, η κοινωνική και πολιτική δράση της, διαπερνά κάθε σελίδα, αβίαστα. Τα δεδομένα της εποχής, τρομάζουν, φοβίζουν και ερεθίζουν το συναίσθημα της Ιωάννας Καρατζαφέρη. Προκαλούν την αντίδραση και γεννούν την ανάγκη της αντίστασης στους αναγνώστες. Κάθε φυσικό και τεχνητό εμπόδιο στην πορεία της ζωής μπαίνει υπό αμφισβήτηση, η υπερπήδηση του γίνεται το πραγματικό τέλος, ο σκοπός της ζωής που δεν ολοκληρώνεται πάντα με τον ατομικό θάνατο».

902

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.