Αλέκος Φασιανός: Αθήνα, 13 Δεκ. 1935 - 16 Ιαν. 2022 ― ΚΚΕ: Αποχαιρετούμε με θλίψη τον σπουδαίο και εμβληματικό ζωγράφο, που «μας έμαθε έναν καινούργιο τρόπο να αγαπάμε», όπως εύστοχα είχε πει γι’ αυτόν ο κομμουνιστής ποιητής Λουί Αραγκόν ― Μυθολογίες του καθημερινού (14 έργα και VIDEO)

Φασιανός Αλέκος, Βαρκάρης, 1990 Ακρυλικό σε μουσαμά, 44,5 x 33,5 εκ. Δωρεά Μαρίνας Λαμπράκη Πλάκα (αρ. έργου: Π.10496)

ΚΚΕ

Ανακοίνωση για το θάνατο του ζωγράφου Αλέκου Φασιανού (βλέπε κάτω) εξέδωσε το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ

Αποχαιρετούμε με θλίψη τον σπουδαίο και εμβληματικό ζωγράφο Αλέκο Φασιανό, που «μας έμαθε έναν καινούργιο τρόπο να αγαπάμε», όπως εύστοχα είχε πει γι’ αυτόν ο κομμουνιστής ποιητής Λουί Αραγκόν.

Ο Αλέκος Φασιανός με το ξεχωριστό ύφος και την απλότητα των γραμμών του έδωσε χρώμα και ποίηση στην καθημερινότητά μας.

Οι ανθρώπινες φιγούρες του, οι κολυμβητές, οι ποδηλάτες, τα ερωτευμένα ζευγάρια, οι καπνιστές, οι άγγελοι αποπνέουν ένα βαθύ συναίσθημα και μια πλατιά αγάπη για τον άνθρωπο.

Αποτελούν έκφραση του πλούσιου ψυχικού κόσμου ενός σεμνού, παρά τη φήμη και τη διεθνή αναγνώριση, καλλιτέχνη.

«Όταν δεν ζωγραφίζω είμαι δυστυχής» συνήθιζε να λέει και αυτή τη χαρά, τη συγκίνηση της δημιουργίας, που ξεπηδά αβίαστα μέσα από τις εικόνες του, τη νοιώθει καθένας που έρχεται σε επαφή με τη ζωγραφική του.

Οι τιμές και η δόξα δεν χαρίστηκαν στον Αλέκο Φασιανό.

Μια μακρόχρονη μελέτη και εργασία κρύβεται πίσω από τη λιτότητα και την καθαρότητα της φόρμας του, κύρια πάνω στην αρχαία ελληνική τέχνη, που την είχε αφομοιώσει βαθιά, αλλά και πάνω στο έργο του Γιάννη Τσαρούχη.

Φασιανός Αλέκος, Νωχελική, 1975 Λινόλαιο σε χαρτί, 42 x 55 εκ. Δωρεά του καλλιτέχνη (αρ. έργου: Π.10429)

Γεννημένος το 1935 στο Μεταξουργείο μυήθηκε από μικρός στην αρχαία ελληνική γραμματεία και τέχνη από το φιλόλογο μητέρα του.

Συμμετέχοντας στις αναζητήσεις της ονομαζόμενης «Γενιάς του ‘30» διαφοροποιήθηκε από τους καλλιτέχνες της γενιάς του, καθώς δεν εντάχθηκε φανερά σε κάποιο καλλιτεχνικό ρεύμα της εποχής του δημιουργώντας ένα εντελώς προσωπικό στυλ.

Το 1960 έφυγε με υποτροφία στο Παρίσι, όπου έμεινε τελικά για δεκαετίες, στη διάρκεια των οποίων συναναστράφηκε και συνεργάστηκε με μεγάλους διανοούμενους και καλλιτέχνες.

Φασιανός Αλέκος, Φτερουγίσματα, 1987 Λάδι σε μουσαμά, 80,5 x 63,5 εκ. Δωρεά του καλλιτέχνη (αρ. έργου: Π.11524)

Το επίσημο γαλλικό κράτος τον τίμησε πολλές φορές αποδίδοντάς του το παράσημο της Λεγεώνας της Τιμής, καθώς και του Ιππότη και Αξιωματικού της τάξης των Γραμμάτων και Τεχνών.

Η πιο πρόσφατη αναγνώρισή του ήταν το 2021 όταν παρασημοφορήθηκε από τη γαλλική κυβέρνηση με το αξίωμα του Διοικητή της τάξης των Γραμμάτων και Τεχνών, μια σπουδαία διάκριση καθώς μόνο 20 τέτοια παράσημα δίδονται κάθε χρόνο από τη Γαλλία.

Ο Αλέκος Φασιανός παρουσίασε το έργο του σε περισσότερες από 70 ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις και συμμετείχε επανειλημμένα σε ομαδικές εκθέσεις και διεθνείς διοργανώσεις.

Το ΚΚΕ εκφράζει τα θερμά του συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους οικείους του.

902

*

Αλέκος Φασιανός

(13 Δεκ. 1935, Αθήνα - 16 Ιαν. 2022)

Πηγή: Eurokinissi

Κυριακή 16/01/2022 - 21:37

Έφυγε απόψε από τη ζωή, σε ηλικία 87 ετών, ο σπουδαίος ζωγράφος Αλέκος Φασιανός, που σφράγισε με το έργο του την εποχή του.

Ο Αλέκος Φασιανός γεννήθηκε στην Αθήνα το 1935. Σπούδασε ζωγραφική στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών.

Λίγο μετά την πρώτη του ατομική έκθεση στην Αθήνα, το 1960, πήγε στο Παρίσι με υποτροφία της γαλλικής κυβέρνησης.

Φασιανός Αλέκος, Βόλτα σχολική, 1982 Χαλκογραφία σε χαρτί, 82,5 x 129 εκ. Δωρεά του καλλιτέχνη (αρ. έργου: Π.10425)

Εκεί παρακολούθησε μαθήματα λιθογραφίας και τελικά εγκαταστάθηκε μόνιμα στη γαλλική πρωτεύουσα, όπου έζησε επί 35 χρόνια, κρατώντας πάντα μια στενή και τακτική σχέση με την Ελλάδα.

Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της τέχνης του διαμορφώθηκαν βαθμιαία, στη διάρκεια της διαμονής του στο Παρίσι, όπου είχε την ευκαιρία να εξοικειωθεί, μεταξύ άλλων, με τις μοντέρνες τάσεις της δεκαετίας του 1960.

Ωστόσο, άντλησε την θεματολογία του κυρίως από την Ελλάδα, δίνοντας έμφαση σε έργα με ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα.

 Φασιανός Αλέκος, Οι καβαλάρηδες της φωτιάς, 1982 Λάδι σε μουσαμά, 170 x 220 εκ. Δωρεά του καλλιτέχνη (αρ. έργου: Π.10422) / Εκτίθεται Εθνική Πινακοθήκη

Εκτός από τους πίνακες ζωγραφικής και τις δεκάδες εκθέσεις, ασχολήθηκε με την εικονογράφηση βιβλίων γνωστών ποιητών και συγγραφέων στην Ελλάδα και τη Γαλλία, σχεδίασε αφίσες και γραμματόσημα και συνεργάστηκε ως σκηνογράφος με το Εθνικό Θέατρο, το Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν και άλλους θιάσους, σε παραστάσεις αρχαίου δράματος και σύγχρονων έργων.

Επίσης, είχε εκδώσει δικά του κείμενα, πεζά και ποιητικά.

(Με πληροφορίες από το ΑΠΕ-ΜΠΕ)

902

*

Αλέκος Φασιανός

13 Δεκ. 1935, Αθήνα - 16 Ιαν. 2022

(Βιογραφικό σημείωμα από την Εθνική Πινακοθήκη, από όπου και οι πίνακες)

Μαθητής του Γιάννη Μόραλη στη Σχολή Καλών Τεχνών, όπου φοίτησε από το 1956 έως το 1960, συνέχισε με σπουδές λιθογραφίας στο Παρίσι (1960 - 1963), ως υπότροφος της γαλλικής κυβέρνησης.

Τα επόμενα χρόνια άρχισε να μοιράζει το χρόνο του ανάμεσα στην ελληνική και τη γαλλική πρωτεύουσα.

 Φασιανός Αλέκος, Ο φέρων την πόλη του Λινόλαιο σε χαρτί, 95 x 63 εκ. Δωρεά του καλλιτέχνη (αρ. έργου: Π.10427)

Την πρώτη του ατομική έκθεση, που παρουσιάστηκε το 1960 στην γκαλερί Α23 στην Αθήνα, ακολούθησε μια πολυπληθής σειρά παρουσιάσεων στην Ελλάδα αλλά και στο διεθνή χώρο, σε πόλεις όπως το Παρίσι, το Μόναχο, το Αμβούργο, το Μιλάνο, η Ζυρίχη, η Στοκχόλμη, το Λονδίνο και το Τόκυο.

Στις συμμετοχές του σε διεθνείς εκθέσεις συγκαταλέγονται οι Μπιενάλε του Σάο Πάολο (1971), της Βενετίας (1972) και η Μπιενάλε Γραφιστικής του Μπάντεν - Μπάντεν (1985). Το 2004 πραγματοποιήθηκε στην Εθνική Πινακοθήκη αναδρομική έκθεση των έργων του με τίτλο Φασιανός, Μυθολογίες του καθημερινού.

 Φασιανός Αλέκος, Ο φουμαδόρος, 1985 Μεταξοτυπία σε χαρτί, 85 x 68 εκ. Δωρεά του καλλιτέχνη (αρ. έργου: Π.10428)

Εκτός από τη ζωγραφική και τη χαρακτική, έχει επίσης ασχοληθεί με την εικονογράφηση βιβλίων, τις εφαρμοσμένες τέχνες αλλά και τη συγγραφή κειμένων και τη σκηνογραφία· συνεργάστηκε μάλιστα με το Εθνικό Θέατρο (1975, 1976, 1978).

Η αρχαία ελληνική αγγειογραφία, η βυζαντινή και λαϊκή παράδοση, η ζωγραφική του Θεόφιλου αλλά και τύποι της σύγχρονης τέχνης βρίσκονται στο υπόβαθρο της καλλιτεχνικής δημιουργίας του Φασιανού, που, μέσα από το καθαρό και ενιαίο χρώμα, το ελεύθερο και δεξιοτεχνικό σχέδιο, την παιδικότητα και την ευαισθησία της απόδοσης, καταλήγει σε προσωπικές διατυπώσεις.

Φασιανός Αλέκος, Ο φουριόζος, 1984 Ακρυλικό σε χαρτί κολλημένο σε μουσαμά, 86,4 x 57 εκ. Δωρεά του καλλιτέχνη (αρ. έργου: Π.11519)

Στο έργο του κυρίαρχη είναι η ανθρώπινη μορφή –χαρακτηριστικές είναι οι φιγούρες του ποδηλάτη ή του καπνιστή, που επανέρχονται στη ζωγραφική του–, ενώ σε πιο περιορισμένη έκταση απεικονίζει και άλλα θέματα, όπως νεκρές φύσεις.

*

Φασιανός. Μυθολογίες του καθημερινού - 6 πίνακες

Εθνική Πινακοθήκη, 24/11/2004 – 28/02/2005

 

Ο Αλέκος Φασιανός μπορεί να θεωρηθεί επίγονος της Γενιάς του Τριάντα.

Ο κυρίαρχος μύθος της «ελληνικότητας», της πίστης στις διαιώνιες ελληνικές αξίες, τις μόνες που, σύμφωνα με την ιδεολογία της περιώνυμης γενιάς, παρείχαν εχέγγυα αυθεντικότητας και ιθαγένειας στην δημιουργία ενός Έλληνα καλλιτέχνη, φαίνεται να αποτέλεσε πυξίδα στην αναζήτηση του Αλέκου Φασιανού.

Τα παιδικά του χρόνια, που τα πέρασε στη λαϊκή γειτονιά της Πλάκας στη σκιά της Ακρόπολης, η φιλόλογος μητέρα του και η θητεία του στο εργαστήριο του Γιάννη Μόραλη στη Σχολή Καλών Τεχνών πρέπει να λειτούργησαν σαν καταλύτες επιταχύνοντας αυτό τον προσανατολισμό

Ο αγαπημένος δάσκαλος, ο Μόραλης, ο νεότερος εκπρόσωπος της Γενιάς του Τριάντα, έμελλε να ενθαρρύνει τη στροφή του μαθητή προς την αρχαιότητα.

Ο μαθητής ωστόσο δεν συμμερίζεται τη μελαγχολική ενατένιση, που σφραγίζει τη ζωγραφική του δασκάλου.

Τον δικό του λαϊκό παγανισμό τον εμπνέει ένας άλλος δάσκαλος: ο Γιάννης Τσαρούχης.

Ο ίδιος θεωρεί ότι αντιπροσωπεύει «μια έννοια τοπικής τέχνης, που εκφράζει την προσωπική αίσθηση του καθημερινού βίου και του περιβάλλοντος χώρου, ας πούμε του ελληνικού».

Για τον Αλέκο Φασιανό, αυτό που είναι τοπικό είναι το μόνο οικουμενικό.

Ο κόσμος του Φασιανού διατηρεί πάντα την ταυτότητά του. Μοναχικές ή συντροφικές φιγούρες, επίπεδες ή πλασμένες με φώτα και σκιές, οι μορφές του Φασιανού είναι πάντα αναγνωρίσιμες.

Το σχέδιο του Φασιανού δεν είναι ρεαλιστικό.

Τα πρόσωπα απεικονίζονται συνήθως σε κατατομή ή στα τρία τέταρτα με χαρακτηριστικά αρχαιοελληνικά, τυποποιημένα.

Το χρώμα του είναι καθαρό και λαμπερό και περιορίζεται σε λίγους εμβληματικούς τόνους όπου κυριαρχεί το κόκκινο, το μπλε και το χρυσό.

Ο Αλέκος Φασιανός μυθοποίησε τη δική του καθημερινότητα και μας άνοιξε τα μάτια στην κρυμμένη γοητεία της.

Ως γνήσιος «λαϊκός καλλιτέχνης», άφησε την τέχνη του να διαχυθεί, να διαδοθεί, να πλημμυρίσει και να φαιδρύνει και τη δική μας καθημερινότητα με τη ζωική της ευφορία.

Η αισιοδοξία που αποπνέουν τα έργα του είναι μεταδοτική.

Αυτός είναι ένας από τους λόγους που εξηγεί γιατί η ζωγραφική του Φασιανού είναι τόσο λαοφιλής.

Επιμέλεια έκθεσης
Έφη Αγαθονίκου, Άρτεμις Ζερβού 
Επιμελήτριες της ΕΠΜΑΣ

 

*

 

Αλέκος Φασιανός

 

 

olga omouridou

 

*