Μπάμπης Ζαφειράτος: Νικολάς Γκιγιέν, Καμίλο

Μπάμπης Ζαφειράτος: Νικολάς Γκιγιέν, Καμίλο

Ο Καμίλο πήρε μέρος σ’ εκατό μάχες, ήταν ο έμπιστος του Φιντέλ στις δύσκολες στιγμές του πολέμου, ο όλο αυταπάρνηση αγωνιστής, ο άνθρωπος που τη θυσία την έκανε όργανο για ατσάλωμα του χαρακτήρα του και σφυρηλάτηση του χαρακτήρα του στρατεύματος.

(Ερνέστο Τσε Γκεβάρα, Ο Ανταρτοπόλεμος)

*

Καμίλο Σιενφουέγος

Από τον Νικολάς Γκιγιέν

*

Camilo Cien-fuegos: Καμίλο οι Εκατό Πυρκαγιές

Καμίλο Σιενφουέγος Γορριαράν (Camilo Cienfuegos Gorriarán)

Γεννήθηκε στην Αβάνα, 6 Φεβρουαρίου 1932.
Χάθηκε στη θάλασσα, 28 Οκτωβρίου 1959.
Ο Κομαντάντε του Λαού, ο Ήρωας του Γιαγουαχάι
δεν είχε προλάβει να κλείσει τα 28 του χρόνια.

Ο Καμίλο ήταν το τελευταίο μέλος, 82^o, που ναυτολογήθηκε στο Granma

*

Μετάφραση
Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

Πρώτη δημοσίευση Κατιούσα, 28/10/2021

*

3/1/1959. Ο Καμίλο Σιενφουέγος στο Μπαγιάμο (πρωτεύουσα της επαρχίας Γκράνμα) ενημερώνει τον Φιδέλ για την κατάσταση στην Αβάνα, όπου είχε μόλις αναλάβει την ευθύνη του Στρατοπέδου Κολούμπια. (Η φωτό προέρχεται από το Πανεπιστήμιο του Ολγουίν. Πηγή φωτό: http://www.fidelcastro.cu/it/node/89372)

 

Νικολάς Γκιγιέν

Καμίλο

 

Ι

Καβαλάρης στο διάφανο αέρα.
Πού να ’χει τώρα χαθεί
ο κομαντάντε Καμίλο,
ποιος μπορεί να μου πει;

Ανάμεσα στη γη και στα ουράνια.
Πού πήγε, πού πέταξε πού,
ο διοικητής Σιενφουέγος
κι εγώ τον ψάχνω παντού;

 

ΙΙ

Ο θάνατος ήρθε και τον κυκλώνει,
με δίχως μνήμα θα μείνει ο νεκρός.
Μια αχτίνα μονάχα ακίνητο φως
τα έκπληκτά του τα μάτια πετρώνει.

(Θλιμμένες κιθάρες —η θάλασσα καίει–
έρχονται κλαίγοντας μαζί μου, μαζί του.
Βιολέτες μωβ στο χρώμα του πένθους
και λόγια επικήδεια στη μαύρη θανή του.
Ματσέτες στάζουνε φαρμάκι απ’ την κόψη
ηλιοτρόπια γέρνουνε στου θρήνου την όψη).

 

ΙΙΙ

Κοιμήσου, αναπαύσου εν ειρήνη, με λουλούδια
του λένε, μα κανείς δεν θυμάται
πως ένας νεκρός ποτέ δεν κοιμάται
αν είναι γεμάτος ζωή και τραγούδια.

Και να τώρα, δες πώς κυλάει
της γενειάδας του το γαλήνιο ποτάμι.
Η φωνή του ηχεί κι αντηχεί, τραγουδάει
του θέρους το υπέροχο φως,
στην αγνή της πατρίδας παλάμη.

Ακούγεται «Εμπρός!» που διατάζει,
και φεύγουμε. «Προχωράτε!» μας λέει κι εμείς προχωράμε.
Τον σκέφτονται όλοι και λένε:

— Γροθιά από πέτρα, της φωτιάς περιστέρι,
πεταρίζει η καρδιά μας που για σένα φυλάμε·
ω, νεαρέ μας πατέρα, δες, σου έχουμε φέρει
το παράφορο αίμα μας: Πάμε!

 

Έχω (1964) — Romancero (Μπαλάντες)
Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος, 27 Οκτωβρίου 2020

 

Το ποίημα με τη φωνή του Νικολάς Γκιγιέν

 

Nicolás Guillén

Camilo

I

Jinete en el aire fino,
¿dónde estará, dónde cayó,
el comandante Camilo,
que no lo sé yo?

 

Entre la tierra y el cielo,
¿adónde fue donde voló
el comandante Cienfuegos,
que no lo sé yo?

 

II

Sin cruz vino la muerte,
sin sepultura, nada.
Un rayo apenas de luz inerte,
su vacía, su redonda mirada.

 

(Lentas guitarras de ardor marítimo
llegan llorando a llorar conmigo.
Llegan violetas color obispo:
morado luto mortuorio fijo.
Raudos machetes de amargo filo
y girasoles luto amarillo).

 

III

Duerme, descansa en paz —dice la mansa
costumbre de las flores, la que olvida
que un muerto nunca descansa
cuando es un muerto lleno de vida.

Ahí viene, avanza el río
de su barba serena.
Suena su voz, su permanente voz resuena,
arde en la patria pura un gran fulgor de estío.

Se oye ¡Partir!, que ordena
y partimos. ¡Avanzar!, y avanzamos.
Todos lo mientan, dicen:

—Puño de piedra, resplandor de paloma,
el aletear del corazón te damos;
oh joven padre, toma
nuestra violenta sangre en peso: ¡Vamos!

 

Tengo (1964) — Romancero

_______________________________

Κεντρική Φωτό: Καμίλο Σιενφουέγος (Cienfuegos: Εκατό Πυρκαγιές). 6 Φεβρουαρίου 1932 – 28 Οκτωβρίου 1959. (Πηγή φωτό: http://www.sierramaestra.cu)

*

Άλλες μεταφράσεις του Μπ. Ζ. από Κατιούσα και από Μποτίλια Στον Άνεμο

*

Περισσότερα για τον Καμίλο, για το τραγουδισμένο Πας καλά Φιντέλ −Vas bien Fidel (Σε τραγουδάω Καμίλο του Κάρλος Πουέμπλα), με αφορμή το στρατόπεδο Κολούμπια (Ciudad Escolar Libertad, έργο του Μπατίστα), αλλά και για τη «φράση του», Aquí no se rinde nadie… (cojones) −Εδώ κανείς δεν παραδίνεται, αρχίδια! που… ανήκει στον Χουάν Αλμέιδα

Χουάν Χέλμαν: Καμίλο, οι Εκατό Φωτιές − Κάρλος Πουέμπλα: Τραγούδι για τον Καμίλο

*

Βλέπε επίσης

Καμίλο Σιενφουέγος: Ένα τρυφερό ποίημα της Μίρτα Αγίρε για τις Εκατό Πυρκαγιές, η ιστορική του φράση «Aquí no se rinde nadie… (cojones)», που... δεν του ανήκει, και ο αθάνατος Κομαντάντε του Κάρλος Πουέμπλα (VIDEO)

*

Για στρατόπεδο Κολούμπια (Ciudad Escolar Libertad)

Μπάμπης Ζαφειράτος: 15-19 Απρίλη 1961 – Τα γουρούνια του ιμπεριαλισμού πνίγονται στον Κόλπο των Χοίρων — Νικολάς Γκιγιέν: Αυτός που με το αίμα του έγραψε «FIDEL» και Απρίλης – Δυο ποιήματα για το Έπος της Πλάγια Χιρόν — Το δεύτερο ¡Patria o Muerte! και ο σοσιαλιστικός χαρακτήρας της Επανάστασης

*

Ο Τσε για τον Καμίλο, από το βιβλίο του Ανταρτοπόλεμος (Σημειώσεις: Η ποίηση των Ονομάτων -2)

Κούβα, 1 Γενάρη 1959: Ο Ελ Ίντιο Ναβορί και το Θριαμβικό Εμβατήριο του Αντάρτικου Στρατού – Καλή αγωνιστική χρονιά. Με δύναμη πάλι και πάλη

*

Granma

Μπάμπης Ζαφειράτος: Νικολάς Γκιγιέν & Πάμπλο Νερούδα – Το Έπος του Γκράνμα και ο Μύθος των Δώδεκα (12) που ήταν Είκοσι ένας (21)

*

Camilo Cienfuegos Nicolás Guillén Καμίλο οι Εκατό Πυρκαγιές Καμίλο Σιενφουέγος Μπάμπης Ζαφειράτος Νικολάς Γκιγιέν