Κώστας Βουτσάς: Ένας Αθάνατος Οδυσσέας - Και ένα κείμενό του για το ΚΚΕ — ΚΚΕ: Θα είναι εδώ στους αγώνες του σήμερα και του αύριο για έναν καλύτερο κόσμο

Του μέλλοντος οι μέρες στέκοντ’ εμπροστά μας

του
Κώστα ΒΟΥΤΣΑ(Βύρωνας, 31 Δεκ. 1931 – Χαϊδάρι, 26 Φεβ. 2020)

Είναι επιτακτική ανάγκη πιστεύω για τον εργάτη, τον αγρότη, το συνταξιούχο, το νέο που βλέπει με αβεβαιότητα το μέλλον του, να υπερασπιστεί στην ουσία το δίκιο του, την κοινωνική του υπόσταση, ψηφίζοντας ΚΚΕ. Το έχω ξαναπεί και θα το λέω: Τα κόμματα στην Ελλάδα είναι δύο. Η Δεξιά και το ΚΚΕ. Η Δεξιά, που δεν είναι μόνο η ΝΔ αλλά και το ΠΑΣΟΚ, δε θ' αφήσουν τίποτε όρθιο. Είναι σαν τη Λερναία Υδρα, κόβεις ένα κεφάλι βγαίνουν περισσότερα.

Πρέπει να αφήσουμε τις μικροδικαιολογίες, ότι τάχα δε γίνεται τίποτε, να απεμπλακούμε από τις κοροϊδίες του δικομματισμού και να ψηφίσουμε το Κόμμα που υπερασπίζεται τα δίκια του λαού. Το ΚΚΕ είναι το μόνο κόμμα που μπορεί να ξεσηκώσει. Ολοι οι άλλοι είναι για... κουβέντα να γίνεται. Το ΚΚΕ είναι το μόνο κόμμα που μπορεί να κάνει πράξη την αντίσταση.

Οι άνθρωποι του μόχθου πρέπει να στηρίξουν το ΚΚΕ, που μπορεί να είναι το αντίπαλο δέος σε όσα προσπαθούν να μας επιβάλουν και σε όσα επιχειρούν να καταργήσουν. Κι αυτά που θα καταργήσουν είναι δικαιώματα κερδισμένα με αγώνες. Ο κόσμος πρέπει να ξεσηκωθεί, να ξαναγίνει αντίσταση.

Εγώ ψηφίζω ΚΚΕ και για λόγους συνείδησης, γιατί αισθάνομαι το χρέος απέναντι στον πατέρα μου, που αγωνίστηκε για όλα αυτά που συνεχίζει να αγωνίζεται το Κόμμα, αλλά και γιατί το ΚΚΕ είναι το μόνο που συνεχίζει να αντιστέκεται στην κατηφόρα που έχει πάρει η ελληνική κοινωνία και αισθάνομαι χρέος να συμμετέχω σ' αυτή την αντίσταση.

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 30/1/2004
(Ο τίτλος από τα Κεριά του Κωνσταντίνου Καβάφη) 

*

Ο τίτλος της ανάρτησης είναι αναφορά στην ταινία Ο Έρωτας του Οδυσσέα, του Βασίλη Βαφέα, ο οποίος είχε την τύχη να σκηνοθετήσει τον Κώστα Βουτσά σε τρεις ταινίες και μια θεατρική παράσταση.

(Βλ. και από Μποτίλια Στον Άνεμο, με αφορμή μια κριτική του Μπ. Ζαφειράτου για την ταινία του Βαφέα Ρισάλτο):

Ο έρωτας του Οδυσσέα (1984)
Η ταινία αναφέρεται στα όνειρα και τις επιθυμίες του καθημερινού ανθρώπου. Ο ήρωας απολύεται από τη δουλειά του και ακολουθώντας μια νέα κοπέλα που συμβολίζει τον ιδανικό έρωτα περιπλανιέται σε χώρους πρωτόγνωρους, γεμάτους ερωτικά σύμβολα και απρόοπτες συναντήσεις. 
Κώστας Βουτσάς, Κατερίνα Ροδίου

Κόκκινη Μαργαρίτα (1990)
Ο ήρωας της ταινίας εγκαταλείπει τον τεχνοκρατικό χώρο μιας φαρμακευτικής εταιρείας όπου εργάζεται, για να ακολουθήσει μια κοπέλα που ερωτεύεται και να μπει στον δικό της επαγγελματικό χώρο που είναι ο καλλιτεχνικός κόσμος του θεάτρου. Εδώ ο ήρωας θα βιώσει μια σειρά κωμικοτραγικές καταστάσεις που θα τον συνθλίψουν και θα τον οδηγήσουν σε μια καινούργια προσπάθεια διαφυγής. 
Κώστας Βουτσάς, Πέμη Ζούνη
Μουσικη: Θάνος Μικρούτσικος

Κάθε Σάββατο (1999)
Σχέσεις πατέρα-γιου. Ο πρωταγωνιστής -ένας ηθοποιός του θεάτρου και της τηλεόρασης - είναι χωρισμένος και συναντάει κάθε Σάββατο τον έφηβο γιο του. Η ταινία τους παρακολουθεί ένα συγκεκριμένο Σάββατο που είναι κρίσιμο και για τους δύο. Ο πατέρας πρέπει να λύσει μια σειρά από πιεστικά επαγγελματικά και συναισθηματικά προβλήματα, ενώ ο γιος έχει το πρώτο του ερωτικό ραντεβού. Θα βρουν κοινό σημείο επαφής ή θα βιώσουν ματαιώσεις όπως συμβαίνει κάθε Σάββατο; 
Κώστας Βουτσάς, Νίκος Πουρσανίδης
Μουσική: Μιχάλης Χριστοδουλίδης

1997, Θίασος Κώστα Βουτσά «Σφήκες» του Αριστοφάνη
Μετάφραση: Λεωνίδας Ζενάκος, Μουσική σύνθεση: Μιχάλης Χριστοδουλίδης
Ηθοποιοί: Κώστας Βουτσάς (Φιλοκλέων) , Γιάννης Μέρμηγκας , Στράτος Χρήστου , Θοδωρής Προκοπίου, Δημήτρης Αδάμης , Κώστας Βελέντζας , Σπύρος Βλάχος , Θεοδώρα Βουτσά , Αλέξανδρος Καλπακίδης , Άγγελος Κεχαγιάς , Χρήστος Παγκαλιάς , Προκόπης Πολίτης , Βασίλης Σπυρόπουλος*
Ο Βουτσάς πρωταγωνίστησε και το 2003 στις Σφήκες
Μετάφραση: Ερρίκος Μπελιές, Σκηνοθεσία: Τάκης Χρυσικάκος, Μουσική: Χρήστος Λεοντής, Σκηνικά: Τάσος Ζωγράφος, Κοστούμια: Σάββας Πασχαλίδης, Χορογραφίες: Ερση Πήττα

* * *

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΚΚΕ

Ανακοίνωση για τον θάνατο του Κώστα Βουτσά

Τετάρτη 26/02/2020 - 12:08 - Ενημέρωση: Τετάρτη 26/02/2020 - 12:24

Η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ σε ανακοίνωσή της για τον θάνατο του Κώστα Βουτσά [συμπληρωματικά για το βίο του και την πολιτεία του βλ. στο τέλος] αναφέρει: 

«Η ΚΕ του ΚΚΕ αποχαιρετά το μεγάλο ηθοποιό Κώστα Βουτσά, ο οποίος για 70 χρόνια, με το πηγαίο ταλέντο του χάριζε απλόχερα τη χαρά και το γέλιο, κερδίζοντας επάξια την αγάπη όλου του κόσμου. Η πλατιά αναγνώριση και η δόξα δεν τον άλλαξαν, δεν τον απομάκρυναν ούτε στιγμή από τους λαϊκούς ανθρώπους. Παρέμεινε απλός, ζεστός, εγκάρδιος, αξιολάτρευτος, μια μεγάλη καρδιά γεμάτη από το κέφι και τη χαρά εκείνου που γνωρίζει την αξία της ζωής.

Ο Κώστας Βουτσάς ζυμωμένος από νωρίς στα βάσανα της στέρησης, αλλά και στον πόθο και τον αγώνα για έναν καλύτερο κόσμο, εξέπεμπε όλο εκείνο το ηθικό μεγαλείο των λαϊκών ανθρώπων, την καλοσύνη, τη γνησιότητα των αισθημάτων, τη θετική στάση απέναντι σε κάθε δυσκολία. Και δεν θα μπορούσε να ήταν αλλιώς, αφού από τα δέκα του κιόλας χρόνια, εκεί που μπαίνουν οι βάσεις της ανθρώπινης προσωπικότητας, ο Κώστας Βουτσάς έγινε Αετόπουλο και μοίραζε προκηρύξεις του ΕΑΜ και της ΕΠΟΝ, που τύπωνε ο κομμουνιστής πατέρας του.

Τα σκληρά παιδικά του χρόνια στη Θεσσαλονίκη, δεν σκλήρυναν την καρδιά του, που έμεινε ευαίσθητη μέχρι το τέλος. Αντίθετα, τον όπλισαν με ένα ασίγαστο πάθος για τη ζωή, τον έρωτα και την τέχνη.

Όταν στα εικοσιένα του έρχεται στην Αθήνα, ως απόφοιτος της σχολής θεάτρου του Μακεδονικού Ωδείου συνεχίζει το υπέροχο ταξίδι της καλλιτεχνικής δημιουργίας, όπου στην αρχή δουλεύει στα μπουλούκια και κατακτά την πειθαρχία στη συλλογική προσπάθεια. Μέσα από τη συνεργασία του με τα κορυφαία ιερά τέρατα του θεάτρου ανέδειξε το ανεξάντλητο και πηγαίο κωμικό του ταλέντο. Έγινε ο κύριος "κληρονόμος" της γενιάς των Αυλωνίτη, Μακρή, Λογοθετίδη, Σταυρίδη, Χατζηχρήστου.

Το μεγάλο κατόρθωμά του είναι ότι όποιον χαρακτήρα κι αν ερμήνευε, τον αγαπούσε και τον έκανε να φαντάζει σπουδαίος. Έπλασε έναν απόλυτα δικό του, μοναδικό, αυθεντικά λαϊκό, πληθωρικότατο, ευφάνταστο, πάντα ελεύθερο και πάντα παιγνιώδη, υποκριτικό κώδικα, ανοιχτό και πρόσφορο σ' όλα τα είδη της κωμωδίας.

Το μεγάλο, όμως, "όπλο" της υποκριτικής του ήταν η μη επανάπαυση στους "κώδικές" του. Ήταν η εγρήγορση, η επιστράτευση όλου του "είναι" του, η συμμετοχή όλων των κυττάρων του σε κάθε ερμηνεία. Μια διαρκής, καθημερινή αναδημιουργία των ρόλων και των χαρακτήρων, έξω από τις ευκολίες και τη ρουτίνα της τυπικής επανάληψης, που τον έκανε να ξεχωρίζει όχι μόνο με την τέχνη του, αλλά και με την εντιμότητά του απέναντι στο κοινό, που ζούσε μαζί του την παράσταση.

Στις θεατρικές του ερμηνείες δεν έλειψαν άλλωστε και οι κλασικοί ρόλοι, όπως στις “Σφήκες” και τους “Αχαρνής” του Αριστοφάνη, στον “Αρχοντοχωριάτη” και τον “Ταρτούφο” του Μολιέρου.

Ο Κώστας Βουτσάς ποτέ του δεν βολεύτηκε στην τυποποίηση. Αν και καταξιωμένος ως καρατερίστας κωμικός συμμετείχε σε κοινωνικά δράματα, όπως ο “Κατήφορος” και ο “Νόμος 4000”.

Όλο όμως το εύρος των δυνατοτήτων του και το βάθος της τέχνης του φάνηκε στις ταινίες του Βασίλη Βαφέα “Ο έρωτας του Οδυσσέα” και «Ο μώλος». Ειδικά στον “Έρωτα του Οδυσσέα”, όπου απέσπασε και βραβείο για το ρόλο αυτό, δημιούργησε έναν χαρακτήρα με τον οποίο αναμετρήθηκε για πρώτη φορά στην καριέρα του.

Ο Κώστας Βουτσάς έδειξε μεγάλο σεβασμό στο κοινό, υποστηρίζοντας πως “η σχέση με το κοινό είναι ανιδιοτελής. Δεν έχει κανένα συμφέρον από μένα ένα κοινό που μ' αγαπάει”. Γι’ αυτό δεν απέφυγε ποτέ τη ζωντανή επαφή μαζί του.

Η συμμετοχή του πατέρα, του αδερφού και η δική του στην Αντίσταση, η συνειδητοποίηση της ταξικής ανισότητας μέσα από τη δύσκολη ζωή του, το χρέος που ένιωθε απέναντι στον πατέρα του, μα πάνω απ’ όλα η πεποίθηση ότι το ιδανικό ενός καλύτερου, δίκαιου κόσμου, χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο θα γίνει πραγματικότητα, τον έφεραν κοντά στο ΚΚΕ, μια απόφαση ζωής μέχρι το τέλος.

Ο Κώστας Βουτσάς στήριξε το ΚΚΕ όχι μόνο με την ψήφο του, αλλά και με δηλώσεις και παροτρύνσεις να συστρατευθούν όλοι οι καταπιεσμένοι μαζί του.

Όπως ο ίδιος έγραψε στον Ριζοσπάστη": “Εγώ ψηφίζω ΚΚΕ και για λόγους συνείδησης, γιατί αισθάνομαι το χρέος απέναντι στον πατέρα μου, που αγωνίστηκε για όλα αυτά, που συνεχίζει να αγωνίζεται το Κόμμα, αλλά και γιατί το ΚΚΕ είναι το μόνο που συνεχίζει να αντιστέκεται στην κατηφόρα που έχει πάρει η ελληνική κοινωνία και αισθάνομαι χρέος να συμμετέχω σ' αυτή την αντίσταση".

Η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ εκφράζει τα πιο θερμά της συλλυπητήρια σε όλους τους δικούς του ανθρώπους, που άφησε πίσω του, στις τρεις κόρες και τους δυο γιους του, στη σύζυγό του Αλίκη Κατσαβού. Θα λείψει κι από μας και απ’ όλο τον κόσμο. Μα την ίδια στιγμή θα είναι εδώ, παρών με το έργο του, τους ρόλους του, και προπάντων με την ανεπανάληπτη κι αξέχαστη προσωπικότητά του. Θα είναι εδώ στους αγώνες του σήμερα και του αύριο για έναν καλύτερο κόσμο».

902

«Έφυγε» από τη ζωή ο Κώστας Βουτσάς

2014. Πλούτος

Τετάρτη 26/02/2020 - 07:25 - Ενημέρωση: Τετάρτη 26/02/2020 - 08:57

Ο μεγάλος και εξαιρετικά δημοφιλής κωμικός ηθοποιός Κώστας Βουτσάς, δεν είναι πια μαζί μας. Άφησε την τελευταία του πνοή τα ξημερώματα σε ηλικία 88 ετών, στη ΜΕΘ του νοσοκομείου Αττικόν όπου νοσηλευόταν το τελευταίο χρονικό διάστημα, με λοίμωξη του αναπνευστικού και πνευμονικό οίδημα.

Ο Κώστας Βουτσάς γεννήθηκε στην Αθήνα και συγκεκριμένα στον Βύρωνα, στις 31 Δεκεμβρίου 1931, αλλά τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια τα έζησε στη Θεσσαλονίκη. Ο πατέρας του ήταν από τη Θράκη και το οικογενειακό επίθετο ήταν Σαββόπουλος, αλλά το «Βουτσάς» επικράτησε από τον παππού του που έφτιαχνε βαρέλια (βουτσιά). Ο πατέρας του, Απόστολος, ήταν μέλος του ΚΚΕ και ο μικρός τότε Κώστας έζησε από πρώτο χέρι τις διώξεις, τον βασανισμό και τον εκτοπισμό του από τη Θεσσαλονίκη όταν αρνήθηκε να υπογράψει δήλωση μετανοίας. Την περίοδο της Κατοχής, στα μαθητικά του χρόνια ο Κώστας Βουτσάς ήταν Αετόπουλο, ενώ παράλληλα έκανε δουλειές του δρόμου για να βοηθήσει και την οικογένειά του.

Στη Θεσσαλονίκη σπούδασε στη Δραματική Σχολή Τριανταφυλλίδη «Μακεδονικό Ωδείο» της Θεσσαλονίκης. Αποφοίτησε το 1952. Η πρώτη του επαγγελματική εμφάνιση στην σκηνή ήταν το 1953 στο «Στρατιωτικό Θέατρο Θεσσαλονίκης» με το έργο «Άνθος του Γιαλού». Την ίδια χρονιά έκανε και την πρώτη κινηματογραφική εμφάνιση στην ταινία «Ο μπαμπάς εκπαιδεύεται», ως κομπάρσος. Στην Αθήνα ήλθε για μόνιμη εγκατάσταση το 1958 ύστερα από προτροπή της πρωταγωνίστριας του μουσικού θεάτρου Καλής Καλό και μαζί της εμφανίστηκε στην επιθεώρηση «Πάρε Κόσμε» στο θέατρο «Περοκέ» (1958) και συνέχιζε τα επόμενα χρόνια τη συμμετοχή του σε παραστάσεις επιθεώρησης και κωμωδίες. Την περίοδο 1964-72 είναι συνθιασάρχης με μεγάλα ονόματα της κωμωδίας, ενώ από το 1972 και μετά συγκροτεί δικούς του θιάσους.

Στον κινηματογράφο συνέχισε τις εμφανίσεις παίζοντας αρχικά σε δεύτερους ρόλους, όπως στις ταινίες «Η κυρά μας η μαμή» (1958), «Η Αλίκη στο ναυτικό» (1961) κ.ά. Ξεχώρισε το 1961 στην ταινία του Γ. Δαλιανίδη «Ο Κατήφορος» και από την επόμενη χρονιά αρχίζουν οι πρώτοι πρωταγωνιστικοί ρόλοι σε κωμωδίες, ανάμεσά τους: «Μερικοί το προτιμούν κρύο» (1962), «Ο φίλος μου ο Λευτεράκης» (1963), «Ενα κορίτσι για δύο» (1963), «Κάτι να καίει» (1964), «Οι κληρονόμοι» (1964), «Η χαρτοπαίχτρα» (1964), «Ραντεβού στον αέρα» (1965), «Κορίτσια για φίλημα» (1965), «Νύχτα γάμου» (1967), «Γαμπρός απ' το Λονδίνο» (1967). Η παρουσία του στον κινηματογράφο ήταν αδιάκοπη όλες τις επόμενες δεκαετίες μέχρι και τη δεκαετία του 2010 που εμφανίζεται ως ένας γλυκύτατος παππούς, να μας χαρίζει γέλιο και τρυφερότητα.

Τη δεκαετία του '80 συμμετέχει επίσης σε πολλές βιντεοταινίες, ενώ από το 1973 και μετά εμφανίζεται και σε δεκάδες τηλεοπτικές σειρές.

Αεικίνητος και ευρηματικός, χάριζε πάντα γέλιο και γοήτευε το κοινό και τους γύρω του. Ατάκες του όπως το «έχω και κότερο, πάμε μια βόλτα;» ή το δικό του εύρημα «φσσστ μπόινγκ», πέρασαν κι επαναλαμβάνονται από γενιά σε γενιά.

Έκανε τέσσερις γάμους και απέκτησε τέσσερα παιδιά. Ορθοβάδιζε μέχρι το τέλος στη ζωή και στο θέατρο, όπου φέτος έπαιζε στην παιδική παράσταση «Σταχτοπούτα» του Charles Perrault στην παιδική σκηνή του θεάτρου Broadway.

«Ψηφίζω ΚΚΕ γιατί είναι το μόνο κόμμα που λέει αλήθειες, αλλά και γιατί ο λαός μας θα ησυχάσει μόνο με την εξουσία που προτείνει το ΚΚΕ», είχε δηλώσει στον «Ριζοσπάστη» στις τελευταίες εκλογές του 2019. Κι αυτή του τη στήριξη την εξέφραζε απλόχερα σε κάθε εκλογική μάχη προς το Κόμμα μας. Δεν δήλωνε ο ίδιος κομμουνιστής γιατί όπως έλεγε «για να γίνεις, θέλει πολλή δουλειά, θέλει κότσια», έβλεπε όμως πάντα στο ΚΚΕ τη δύναμη και το δίκιο του λαού, γι' αυτό και δεν έλειψε ποτέ από το πλευρό του Κόμματος: «Δεν είμαι κομμουνιστής με την ουσιαστική έννοια του όρου, γιατί για να είναι κανείς κομμουνιστής χρειάζεται μεγάλη αφοσίωση, αλλά από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, από την πρώτη φορά μέχρι τώρα με περηφάνια ψηφίζω ΚΚΕ».

902