 |
| Κιθάρα: Ένα σπάνιο είδος ζώου στον Κήπο του Γκιγιέν. |
Μετά από 50 χρόνια, οι εκδόσεις ΚΨΜ και ο Μπάμπης Ζαφειράτος ξανανοίγουν τον ζωοποιό Κήπο της Κούβας και του εθνικού της ποιητή.
Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΖΩΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΗΠΟΣ του Νικολάς Γκιγιέν εκδόθηκε σε παγκόσμια πρώτη στην Ελλάδα το Δεκέμβρη του 1966, από τις εκδόσεις Θεμέλιο, στη μετάφραση του Homo Universalis, Γιάννη Ρίτσου.
Τώρα, ξανανοίγει τις πύλες του στο ελληνικό κοινό όχι μόνο για τους σημερινούς, αλλά και για τους προ 50ετίας επισκέπτες του, σε μια νέα προσέγγιση των ζώων.
Ταυτόχρονα δίνεται η ευκαιρία να ταξιδέψουμε στο έργο του εθνικού ποιητή της Κούβας, στην ιστορία της και να αφουγκραστούμε το ηχόχρωμα μιας μεγάλης φωνής της εποχής μας.
Αφορμή στάθηκε μια αθώα Παπάγια. Και η χαριστική γραφή δόθηκε από τον Ανδρέα Ζαφειράτο που φωτογράφισε μερικά από τα αξιαγάπητα ζώα και τα αποφώλια τέρατα αυτού του διαχρονικού Κήπου.
Καλό σας περίπατο.
Και… Προσοχή. Δαμάζονται εύκολα!
(Από το οπισθόφυλλο της έκδοσης)
*
ΝΙΚΟΛΑΣ ΓΚΙΓΙΕΝ
O Μεγάλος Ζωολογικός Κήπος
Εισαγωγή • Μετάφραση • Σχολιασμός • Σημειώσεις • Σχέδια
Μπάμπης Ζαφειράτος
Μπάμπης Ζαφειράτος
Εικόνες
Ανδρέας Ζαφειράτος
Ανδρέας Ζαφειράτος
*
Σύμβουλος έκδοσης: Δημήτρης Γκόβας
Εκδόσεις ΚΨΜ
Σελίδες: 272 Σχήμα: 14χ20,5 cm
ISBN: 978-618-5156-46-6
*
Δυο λόγια για την έκδοση από την Εισαγωγή του βιβλίου
Μια αθώα Παπάγια, αλλά και ένα αμφίβιο κήτος: Δυο καινούργια ζώα που κατά την πρώτη επίσκεψη (1966) σε αυτόν τον αλλόκοτα πραγματικό Κήπο δεν τα είχαμε δει, επειδή απλά δεν συμπεριλαμβάνονταν στα εκθέματά του…
Στην έκδοση, με την εκτενή Εισαγωγή, τις Σημειώσεις, το Σχολιασμό, του συνόλου σχεδόν των ποιημάτων, γίνεται προσπάθεια να αποκαλυφθεί στον Έλληνα αναγνώστη μια άφθαρτη κουβανική ψυχή.
Έτσι, εκτός από τα τριάντα εννέα (39) ζώα που μας περιμένουν (δίπλα στο ισπανικό κείμενο), περιλαμβάνονται και τριάντα εννέα (39) ακόμη χαρακτηριστικά ποιήματα από το σύνολο του γκιγιενικού έργου (τα 19 ολόκληρα και τα 20 αποσπασματικά), πολλά από τα οποία προέκυψαν κατά τη συγγραφή του βιβλίου, και τα οποία ενδέχεται στο μέλλον να συνθέσουν μια πληρέστερη ανθολόγηση του έργου του Νικολάς Γκιγιέν.
Μαζί με τα βιογραφικά στοιχεία και τις αναφορές σε πρόσωπα, κείμενα, ιστορικά γεγονότα, φωτίζεται και η πολιτιστική - επαναστατική ιστορία της Κούβας από τις αρχές του περασμένου αιώνα μέχρι τις μέρες μας.
Η έκδοση, πέρα από τις εικόνες του Ανδρέα Ζαφειράτου, συμπληρώνεται με τρία σχέδια-πορτρέτα του Γκιγιέν και ένα του Ρίτσου, φιλοτεχνημένα από τον μεταφραστή.
Ο Ζωοποιός Κήπος της Κούβας
Ο Αϊτινός ποιητής Ρενέ Ντεπέστρ, μεταφραστής του Κήπου στα Γαλλικά (1967), στον πρόλογό του σημειώνει ευφυώς:
«Στον Μεγάλο Ζωολογικό Κήπο θα αναρωτηθούμε, τι ώθησε τον Nicolás Guillén να οικοδομήσει το ποιητικό του έργο με τα συγκεκριμένα θέματα; Απλά, είχαν πλήρως ενσωματωθεί στο νέο κοινωνικό πλαίσιο, αφ’ ότου η ιστορική αναγκαιότητα της Επανάστασης μπήκε στη ζωή του κουβανικού λαού. Τα κακώς κείμενα τα οποία καταγγέλλει ο Γκιγιέν ή ξεριζώνονται ή μένουν στη μέση του δρόμου. Μεγάλος αριθμός από τα «άγρια ζώα», που κάποτε έσπερναν τον τρόμο στην Κούβα, πιάστηκαν και δαμάστηκαν από την Επανάσταση διά παντός. Αυτή ήταν η μοίρα της Πείνας, της Δίψας, των Τοκογλύφων, της Αστυνομίας, των Γκάνγκστερ, του Λυντς της Αλαμπάμας, των Αμερικανικών Αετών, των Νταβατζήδων, της Καραϊβικής, και τόσων άλλων επικίνδυνων θηρίων, βγαλμένων από τα σπλάχνα της αποικιοκρατίας. Πολλά κοσμικά στοιχεία, γήινα, του φυτικού ή του θαλάσσιου βασιλείου, σχετιζόμενα ανέκαθεν στη Γκιγιενική μυθολογία με την ανθρώπινη τραγωδία, τιθασεύτηκαν από την ανθρωπιστική ορμή της Κουβανικής Επανάστασης.[…]»
Και η απελευθερωτική του δύναμη
Από εδώ ακριβώς προκύπτει η σταθερή, διαχρονική αξία του Μεγάλου Ζωολογικού Κήπου, με τις πολλές, μέχρι και σήμερα, επανεκδόσεις, όπως μας είπε ο μεταφραστής. Και προσθέτει:
Στο βιβλίο κατατίθεται η αγάπη κι ο θαυμασμός γι’ αυτόν τον μεγάλο ποιητή, αλλά και για την ανεξάντλητη πηγή της έμπνευσής του, που δεν είναι άλλη από τον πολύπαθο, στωικό, μα με αγωνιστική δύναμη και διεθνιστική αλληλεγγύη, κουβανικό λαό. Η ζεστασιά του, η εγκάρδια φιλοξενία του, η έγνοια του για τον άνθρωπο –όπως τις έζησα στις δυο επισκέψεις μου στο νησί‒ θα με συντροφεύουν πάντα.
Γι’ αυτόν τον λαό εύχομαι –το έχω εκφράσει και με άλλες ευκαιρίες– να αρμενίζει πάντα στο δρόμο του Τσε και του Φιντέλ, διαφυλάσσοντας τα κοινωνικά ιδεώδη για τα οποία μάτωσε και τα έχει κατακτήσει.
Στη φετινή εκδήλωση για τον Χοσέ Μαρτί, ένας συμπατριώτης μας, που ζει στο νησί της επανάστασης τα τελευταία 18 χρόνια, είχε πει ότι η Κούβα είναι μια σκλαβιά γι’ αυτούς που τη γνωρίζουν.
Το συμμερίζομαι απόλυτα· προσθέτοντας ότι είναι μια σκλαβιά που απελευθερώνει.
*
Προ-δημοσιεύουμε ένα χαρακτηριστικό ζωο-ποίημα - έκθεμα του Κήπου και τη… φωτογραφία του από τον Ανδρέα Ζαφειράτο.
ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ
ΑΥΤΟ το ζώο το λένε αστυνομία.
Πελματοβάμον τραμπουκόμουτρο.
Είδη: Το αγγλικό, Σέρλοκ. (Πίπα).
Κάρτερ, το βορειοαμερικανικό. (Πίπα).
Διατροφή φυσιολογική:
βοσκότοποι απόρρητοι,
ηλεκτροηχογραφοανακρίσεις,
κομμουνισμός (διεθνής),
νύχτες εξουθενωτικές
φως τεχνητό.
Υπάρχει κι ένα υποείδος, μικρόσωμο αυτό, της ράτσας πόλισμαν.
Κουμπιά μεταλλικά, πλακέ. Κεφάλι
σε σχήμα πηληκίου. Τρίχωμα γενικώς γαλαζωπό.
Διατροφή φυσιολογική: παραβατικότητα ανηλίκων,
ταραχές, απεργίες, μικροκλοπές.
Κομμουνισμός (ντόπιος).
*
Ο ΠΟΙΗΤΗΣ
-by-Babis-Zafiratos(29.8.2015)-anfas-teliko(244).JPG)
(Nicolás Cristóbal Guillén Batista - Nicolás Guillén)
10 Ιουλίου 1902, Καμαγουέι - 16 Ιουλίου 1989, Αβάνα
Σχέδιο (3ο από 5 του Γκιγιέν), Μπάμπης Ζαφειράτος, 30.VIII.2015 (Μελάνι, 29 χ 21 εκ.)
Νικολάς Γκιγιέν (10 Ιουλ. 1902, Καμαγουέι - 16 Ιουλ. 1989, Αβάνα). Η μουλάτα ψυχή της Κούβας και η ταξική της συνείδηση.
«Λαϊκός» ποιητής της Επανάστασης, με τεράστια απήχηση στους ισπανόφωνους, δημιουργός μιας κοινωνικής, προλεταριακής ποίησης, είναι ο Εθνικός Ποιητής της χώρας.
Αντλώντας στοιχεία από τη λαϊκή παράδοση (αφροκουβανική θρησκεία, μαγεία, ιεροτελεστίες, σκηνές από την καθημερινότητα) ριμάρει συχνά παιγνιδιάρικα και… επικίνδυνα παραπέμποντας στους ρυθμούς son (: σημαίνει έτσι κι αλλιώς ρυθμός), αυτό το ιδιαίτερο μουσικό ύφος των τραγουδιών και των χορών της Κούβας που έχει διαδοθεί σε ολόκληρη την Καραϊβική.
Διαβάζοντας τους στίχους του, θέλεις να τους απαγγείλεις και να τους τραγουδήσεις. Άλλωστε πολλά ποιήματά του έχουν μελοποιηθεί και θα ακούγονται πάντα, πεζά ή τραγουδισμένα.
Αμέσως μετά το θρίαμβο της Επανάστασης, διαδραματίζει σημαίνοντα ρόλο στην Εθνική Ένωση Συγγραφέων και Καλλιτεχνών (UNEAC), διευθύνοντάς την μέχρι το θάνατό του, αλλά και ως μέλος και της Κεντρικής Επιτροπής του νέου Κομμουνιστικού Κόμματος Κούβας.
Πολυβραβευμένος ανά τον κόσμο, το 1954 έλαβε μαζί με τον Μπρεχτ το Βραβείο Στάλιν για την Ειρήνη (μετέπειτα Λένιν), είχε προταθεί για Νόμπελ και είναι μεταφρασμένος σε περισσότερες από 30 γλώσσες.
Ο πολιτισμός θα αντηχεί τη φωνή του.
*
Ο ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΟΣ
Ανδρέας Ζαφειράτος. Αθήνα 1978. Αρχιτέκτονας του ΕΜΠ –μεταπτυχιακές σπουδές στο Σχεδιασμό του Χώρου– και δημιουργός κόμικς.
Πρωτοεμφανίστηκε το 1992 με εικονογράφηση βιβλίου (Δίαυλος) και με κόμικς στη Βαβέλ.
Έκτοτε, με συνεχή παρουσία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, δημοσιεύει σε περιοδικά, φιλοτεχνεί εξώφυλλα βιβλίων και δίσκων, συνεργάζεται για κινηματογραφικές παραγωγές, συμμετέχει σε εκθέσεις.
Καλλιτέχνης με διεθνή αναγνώριση –έργα του περιλαμβάνονται σε πολλές ξένες εκδόσεις– περνά τις νύχτες του στην ταράτσα του Αιγαίου, χαϊδεύοντας γάτες και χαζεύοντας σύννεφα (ευελπιστεί πως μια μέρα θα καταφέρει το αντίθετο), ενώ ταυτόχρονα, κυριευμένος από ξεχασμένες θεότητες του ουρανού, βιοπορίζεται από τη ζωγραφική.
*
Ο ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΗΣ
Σέλφι του 1969 (μαρκαδόρος και χρωματιστά μολύβια, 41χ30 εκ.)
Μπάμπης Ζαφειράτος. Αθήνα, 1949. Το 1977 παρουσιάζει ποιήματά του στο Καλλιτεχνικό Πνευματικό Κέντρο ΩΡΑ του Ασαντούρ Μπαχαριάν και δημοσιεύει σε λογοτεχνικά περιοδικά.
Γράφει, σκηνοθετεί, σκηνογραφεί και παίζει στη Θεατρική Ομάδα Χολαργού (1980-1989), αρθρογραφεί στον τοπικό τύπο, ο Πάνος Τσαπάρας μελοποιεί στίχους του (Homo Socialis, 1986), συνυπογράφει το σενάριο στη μικρού μήκους ταινία Κασκαντέρ, του πρόωρα χαμένου Παντελή Πασχαλίδη και μαζί μεταφράζουν Μπομπ Ντύλαν για τη ΝΕΤ.
Ιδέες του εικονογραφεί ο Ανδρέας Ζαφειράτος για Φεστιβάλ Κόμικς της Βαβέλ.
Οικονομικός αναλυτής σε πετρελαϊκή εταιρεία (1977-2009) γράφει και εκδίδει το συνδικαλιστικό (και όχι μόνο) έντυπο Παλμός.
2013. Άδεντρες Πλατείες, Ποιήματα (Δίαυλος).
2016. Νικολάς Γκιγιέν, Αηδόνια Και Μπαζούκας. 4 ποιήματα για το Τσε - 7 για την Επανάσταση, Μετάφραση, Σχόλια, Σχέδια (New Star).
Από το 2008 εμφιαλώνει Μποτίλιες Στον Άνεμο [http://zbabis.blogspot.gr/] για ναυαγούς που θέλουν να κολυμπήσουν.
*
*
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.