Τουρκία - Σομαλία: Ο ιμπεριαλιστικός ανθρωπισμός των μονοπωλίων

Από Μποτίλια και:
*
Ο Αννίβας προ των πυλών της Αφρικής – Βαθιά εμπλοκή της χώρας μας με βάση τη Λάρισα και αναζήτηση ζεστού χρήματος από την ΕΤΕΠ για τους επιχειρηματίες... διείσδυσης
*
Αφρική: Μάννα εξ ουρανίου ‒ ΕΕ, ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία, Ιαπωνία: Κι αλεστικά μη δώστε (8 εύγλωττοι χάρτες)

Αφρική: Ένοπλες οργανώσεις και ιμπεριαλιστικός ισλαμισμός
*
Ο διαρκής πόλεμος για την Eνέργεια και το οπλοστάσιο της Tρομοκρατίας

Αφρική
*

ΤΟΥΡΚΙΑ

Στρατιωτική βάση στη Σομαλία και σχέδια στην ευρύτερη περιοχή

Η λειτουργία της αναμένεται αρχές Σεπτέμβρη

*
Της

Δέσποινας ΟΡΦΑΝΑΚΗ
*

Τους μακροπρόθεσμους σχεδιασμούς της αστικής τάξης και των μονοπωλίων της Τουρκίας σε Ανατολική Αφρική αλλά και τη διπλανή Μέση Ανατολή - όπου οι κόντρες δυναμώνουν - αποκαλύπτει η επικείμενη λειτουργία της πρώτης τουρκικής βάσης στρατιωτικής εκπαίδευσης στη Σομαλία, στις αρχές Σεπτέμβρη.

Η τουρκική στρατιωτική «ακαδημία» και βάση στο βόρειο Μογκαντίσου φτιάχτηκε μετά από εργασίες δύο ετών και κόστος περίπου 50.000.000 δολαρίων σε στρατηγική έκταση 400 εκταρίων. Διαθέτει τρεις στρατιωτικές σχολές, κοιτώνες και αποθήκες και δυνατότητες για την εκπαίδευση περίπου 1.500 Σομαλών στρατιωτών τη φορά από 200 Τούρκους στρατιωτικούς.

Για τον Τούρκο πρέσβη στην πρωτεύουσα της Σομαλίας, Μογκαντίσου, Ολγκάν Μπεκάρ, οι τουρκικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις στη Σομαλία δεν συνιστούν στρατιωτική βάση όπως αυτή στο Κατάρ, που άρχισε να λειτουργεί αυτό το καλοκαίρι, αλλά «κέντρο στρατιωτικής εκπαίδευσης».

Σε συνέντευξη που έδωσε στο τουρκικό ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο ΤRT, με αφορμή την αποστολή 60 τόνων ανθρωπιστικής βοήθειας στη Σομαλία στις 15 Αυγούστου, ο Τούρκος πρέσβης δεν έκρυψε ότι η χώρα του έχει «μεγαλύτερη αποστολή» στη Σομαλία από το να αναλάβει την εκπαίδευση συνολικά 10.000 Σομαλών στρατιωτικών.

«Η εκπαίδευση των Σομαλών στρατιωτών είναι ο πρώτος στόχος της Τουρκίας, αλλά οι τουρκικές αρχές έχουν μεγαλύτερη αποστολή: Να βοηθήσουν στην ανοικοδόμηση των δημόσιων θεσμών που καταστράφηκαν μετά τον εμφύλιο πόλεμο του 1991».

Ο Τούρκος πανεπιστημιακός καθηγητής Σεντάτ Αϊμπάρ, που είναι σήμερα διευθυντής στο «Κέντρο Ερευνών Αφρικής» στο πανεπιστήμιο Aydin της Κωσταντινούπολης εκτίμησε ότι η έναρξη λειτουργίας της τουρκικής βάσης στρατιωτικής εκπαίδευσης αποκτά μεγαλύτερη σημασία ιδιαίτερα έπειτα από την επιλογή της νέας κυβέρνησης του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ να μειώσει την αναπτυξιακή βοήθεια στο εξωτερικό και σε χώρες όπως η Σομαλία.

Ο ίδιος, μιλώντας σε ηλεκτρονική επιθεώρηση για θέματα Μέσης Ανατολής, τόνισε πριν λίγες μέρες:

«Πολλές χώρες στην Αφρική είναι εξαρτώμενες από τη χορήγηση ξένης βοήθειας, όπως η αμερικάνικη που είναι σημαντικό μέρος της λειτουργίας των κρατικών μηχανισμών τους... Η Τουρκία σήμερα, ούσα μία από τις μεγάλες χώρες που κάνουν δωρεές στη Σομαλία, κάνει ένα βήμα πιο πέρα δημιουργώντας εκεί στρατιωτικές εγκαταστάσεις... Αυτό είναι ιδιαιτέρως σημαντικό καθώς η ανάπτυξη απαιτεί οικοδόμηση στρατιωτικής εγκατάστασης που δεν υπάρχει στη Σομαλία. Η Τουρκία είναι μία μεσαία περιφερειακή δύναμη που εμπλέκεται στην ανάπτυξη της Αφρικής συμμετέχοντας στην νέα αρχιτεκτονική ασφαλείας της ηπείρου. Και αυτό αναμένεται να δώσει θετικά ανταλλάγματα στην τουρκική αμυντική βιομηχανία».

Ενας άλλος Τούρκος ειδικός επί αφρικανικών θεμάτων, ο Χασάν Οζτούρκ από την τουρκική «δεξαμενή σκέψης» BILGESAM, μιλώντας προ ημερών στο αραβικό δίκτυο «Arab News» επισήμανε τη «στρατηγική θέση» της τουρκικής βάσης στρατιωτικής εκπαίδευσης, τονίζοντας ότι «βρίσκεται πολύ κοντά στην είσοδο του Κόλπου του Άντεν, βορείως του Μογκαντίσου».

• Σε μία περιοχή που εποφθαλμιούν πολλές ξένες δυνάμεις όπως ΗΠΑ, ΕΕ, Ινδία, Κίνα κ.ά. επειδή περνούν ορισμένες από τις πιο νευραλγικές ναυτιλιακές γραμμές μεταφοράς Ενέργειας και εμπορευμάτων από την Αραβική Θάλασσα και τον Ινδικό Ωκεανό προς την Ασία και τον Ειρηνικό.

Περιοχή που με πρόσχημα τις επιθέσεις Σομαλών πειρατών σε ξένα εμπορικά και αλιευτικά πλοία, έδωσε το κατάλληλο έναυσμα στις παραπάνω δυνάμεις να αναπτύξουν πολεμικά πλοία στον Κόλπο του Αντεν, ανοικτά των σομαλικών ακτών. Μία από αυτές τις δυνάμεις ήταν το 2009 και η Τουρκία...

Ο Ιμπραχίμ Νασίρ, ειδικός στο Κέντρο Μελετών Πολιτικής και Κρίσεων στην Άγκυρα εκτιμά επίσης πως

η τουρκική βάση στρατιωτικής εκπαίδευσης στη Σομαλία θα ενισχύσει την «ήπια δύναμη της Άγκυρας στην περιοχή και θα ενισχύσει το καθεστώς του περιφερειακού παίχτη που έχει στον τομέα της περιφερειακής ασφάλειας».

Προγεφύρωμα για μεγαλύτερες μπίζνες και επιρροή

Πράγματι, η παρουσία και δράση των τουρκικών δυνάμεων και των τουρκικών μονοπωλίων στη Σομαλία μόνον πρόσκαιρη δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Η Τουρκία από το 2005 κιόλας χάραξε πολιτική σημαντικών οικονομικών, πολιτικών και στρατιωτικών ανοιγμάτων στη Σομαλία, χρησιμοποιώντας την ως «προγεφύρωμα» για ευρύτερες μπίζνες στην Αφρική. Κάπως έτσι μέσα στην τελευταία μιάμιση δεκαετία, η Τουρκία κατάφερε να αυξήσει τον τζίρο από το εμπόριο με αφρικανικές χώρες και να το φτάσει πέρσι στα 18 δισεκατομμύρια δολάρια από μόλις 5 δισεκατομμύρια δολάρια που ήταν το 2005.

Με προπομπό τα οικονομικά και στρατιωτικά «ανοίγματα» της Αγκυρας στη Σομαλία, αναπτύσσονται οι δραστηριότητες σημαντικών τουρκικών μονοπωλίων με πρώτες τις τουρκικές αερογραμμές «Turkish Airlines» που έχουν σήμερα τα περισσότερα δρομολόγια σε πάνω από 40 πόλεις αφρικανικών χωρών, από κάθε άλλο ανταγωνιστή τους. Οι Τουρκικές Αερογραμμές είναι βεβαίως «παρούσες» και στο Μογκαντίσου της Σομαλίας.

Δεν είναι η μόνη εταιρεία που έχει αναπτύξει σημαντική δράση στη Σομαλία, καθώς η κυβέρνηση του Τούρκου Προέδρου Ρ. Τ. Ερντογάν από την πρώτη κιόλας περίοδο ανόδου του στην εξουσία (2002) κατέστρωσε σχέδια «στρατηγικής διείσδυσης» στη Σομαλία, χρησιμοποιώντας αρχικά ως «κριό πολιορκίας» τα εκπαιδευτικά ιδρύματα του τότε συμμάχου του και μετέπειτα εχθρού του, Φετουλάχ Γκιουλέν.

Ενθάρρυνε επίσης τις δραστηριότητες τουρκικών οργανώσεων αρωγής με πρώτη την ΤΙΚΑ, δηλαδή την «Τουρκική Υπηρεσία Διεθνούς Συνεργασίας και Ανάπτυξης», που είναι παρούσα στο Μογκαντίσου και έχει δεκάδες αποστολές αρωγής σε άλλες 37 αφρικανικές χώρες. Εμβληματικό της τουρκικής παρουσίας στο Μογκαντίσου είναι και το μεγάλο νοσοκομείο DigFek που εγκαινιάστηκε το 2015 και μετονομάστηκε σύντομα σε «Νοσοκομείο Ερντογάν» ενώ πολυσχιδείς είναι και οι δραστηριότητες τουρκικών κρατικών οργανισμών, με στόχο όχι μόνον την τακτική χορήγηση ανθρωπιστικής βοήθειας στη Σομαλία αλλά και την προώθηση «αναπτυξιακών προγραμμάτων» και δημιουργίας νευραλγικών υποδομών που θα διασφαλίσουν τα συμφέροντα των τουρκικών μονοπωλίων σε βάθος χρόνου.

Σε κάθε περίπτωση ένας από τους μεγαλύτερους μοχλούς ανάπτυξης της τουρκικής επιχειρηματικής δραστηριότητας στη Σομαλία και άλλες αφρικανικές χώρες θεωρείται πως είναι η «Τουρκική Συνομοσπονδία Βιομηχάνων και Επιχειρηματιών» (TUSKON), που προωθεί τα συμφέροντα καπιταλιστών που σχετίζονται με το κυβερνών κόμμα (ΑΚΡ) του Τούρκου ηγέτη Ρ. Τ. Ερντογάν.

Δεν είναι έτσι τυχαίο πως η τουρκική κατασκευαστική εταιρεία «Al Bayrak» έχει αναλάβει από τον Οκτώβρη του 2013 τη διαχείριση, εκσυγχρονισμό, ανάπτυξη και εκμετάλλευση του λιμανιού του Μογκαντίσου για τουλάχιστον 20 χρόνια.

Το τουρκικό μονοπώλιο «Favori LLC» ανέλαβε επίσης τη διαχείριση του Διεθνούς Αεροδρομίου Αντεν Αμπντούλ του Μογκαντίσου «κλέβοντας» τη δουλειά από τον ανταγωνιστικό όμιλο των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, «SKA Air and Logistics», που είχε αναλάβει από το τέλος του 2010 την εκμετάλλευση του αεροδρομίου.

Πλάι σε αυτές τις μεγάλες μπίζνες, ανθούν τα επιχειρηματικά σχέδια μικρομεσαίων Τούρκων επιχειρηματιών στη Σομαλία που αξιοποιούν τις ευκαιρίες που δημιουργεί η πολιτική Ερντογάν κάνοντας μπίζνες με απώτερο στόχο τη δημιουργία νέων αγορών με μελλοντικά σημαντικές δυνατότητες κερδοφορίας.

Όξυνση του ανταγωνισμού

Βεβαίως, η Τουρκία δεν είναι η μόνη που κάνει μπίζνες στη Σομαλία, αξιοποιώντας τις ευκαιρίες που δημιουργεί το σύνθετο διεθνές γεωπολιτικό σκηνικό, καθώς και αυτή εφαρμόζει αυτά που έκαναν νωρίτερα στην ευρύτερη περιοχή της αφρικανικής ηπείρου ανερχόμενες οικονομικές δυνάμεις όπως η Κίνα και η Ινδία.

Στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Αφρικής και της Αραβικής Θάλασσας δρουν και ισχυρά κέντρα όπως η Κίνα ή η Ινδία, αλλά και πιο μικρές περιφερειακές δυνάμεις όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) που αξιοποιούν τους θρησκευτικούς δεσμούς και τα μεγάλα κέρδη που τους αποφέρει η εκμετάλλευση ενεργειακών κοιτασμάτων για να μεγιστοποιήσουν τις μπίζνες σε χώρες με περιβάλλοντα «μικρότερου ανταγωνισμού» όπως η Σομαλία και η αποσχισθείσα Σομαλιλάνδη, η Ερυθραία κ.ά.

Το αμερικανικό ίδρυμα γεωπολιτικών αναλύσεων ΣΤΡΑΤΦΟΡ προ ημερών εκτιμούσε ως αναμενόμενη την αύξηση του ανταγωνισμού μεταξύ Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και Τουρκίας στη Σομαλία και στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Αφρικής.

Θύμισε έτσι τις δύο βάσεις που έχουν ήδη φτιάξει ή φτιάχνουν τα τελευταία λίγα χρόνια τα ΗΑΕ, που τον περασμένο Φλεβάρη υπέγραψαν συμφωνία με την αυτόνομη κυβέρνηση της Σομαλιλάνδης (που δεν αναγνωρίζεται διεθνώς) για τη δημιουργία στρατιωτικής ναυτικής και αεροπορικής βάσης στο λιμάνι Μπερμπέρα.

Η βάση αυτή είναι η δεύτερη στρατιωτική βάση που φτιάχνουν τα ΗΑΕ στο Κέρας της Αφρικής, μετά από εκείνη στο λιμάνι Ασάμπ της Ερυθραίας το 2013 στο πλαίσιο μακροπρόθεσμων σχεδιασμών για αύξηση της γεωπολιτικής επιρροής σε μία από τις πιο στρατηγικές περιοχές της διεθνούς ναυσιπλοΐας απέναντι σε άλλες ανταγωνιστικές δυνάμεις της περιοχής, όπως η Τουρκία με την οποία τα ΗΑΕ κοντράρονται και στις σχέσεις με το Κατάρ.

Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι στο εμιράτο του Κατάρ η Τουρκία έχει φτιάξει στρατιωτική βάση επιλέγοντας να πάρει το πλευρό του, ενώ εκείνο εντείνει σταδιακά την ένταση στις σχέσεις του με τη Σαουδική Αραβία, την Αίγυπτο, το Μπαχρέιν κ.ά.

Στο κουβάρι των αντιφατικών σχέσεων μεταξύ περιφερειακών και μεγαλύτερων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων εμπλέκονται και οι ανταγωνισμοί της Τουρκίας με το Ιράν αλλά και με μεγαλύτερες, αναδυόμενες δυνάμεις όπως η Κίνα, που έχει για παρόμοιους λόγους σχεδιάσει την κατασκευή σινικής στρατιωτικής βάσης στο γειτονικό Τζιμπουτί.

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ,26/8/2017

Προσθήκη φωτό - λοιπά από Μποτίλια