Δεκέμβρης 1944 (17)

Τετάρτη 16 Αυγούστου 2017

Ο Κονφορμίστας: Ένας σπουδαίος σκηνοθέτης - Ένας ασυμβίβαστος Ζέφυρος, 17-23 Αυγ. 2017

Ο ΚΟΝΦΟΡΜΙΣΤΑΣ
Το αξεπέραστο, διαχρονικό αριστούργημα του Μπερνάντο Μπερτολούτσι από 17/8 ψηφιακά αποκατεστημένη σε επανέκδοση.
Υποψήφια για ΟΣΚΑΡ Καλύτερου Σεναρίου, 10 Διεθνή Βραβεία.
Η διασκευή του μυθιστορήματος του Αλμπέρτο Μοράβια, σε Μουσική Ζορζ Ντελερού, από τον Βιτόριο Στοράρο, τον μεγαλύτερο διευθυντή φωτογραφίας του 20ου αιώνα, με τους Ζαν Λουί Τρεντινιάν και Στεφανία Σαντρέλι.
Μια ταινία νεανικής δυναμικής, επαναστατικής σκηνοθετικής τόλμης και απόλυτης φιλοσοφικής ωριμότητας, η διασκευή του μυθιστορήματος του Αλμπέρτο Μοράβια είναι ένα κολοσσιαίο, πολυεπίπεδο καλλιτεχνικό επίτευγμα, φτιαγμένο από το υλικό που είναι φτιαγμένα τα αριστουργήματα.
Ίσως το σπουδαιότερο επίτευγμα του Ιταλικού κινηματογραφικού τιτάνα Μπερτολούτσι που κινηματογραφεί με ποιητικό μίσος.
Ο Βιτόριο Στοράρο, ο μεγαλύτερος διευθυντής φωτογραφίας του 20ου αιώνα, ζωγραφίζει τα πλάνα-πίνακες της ιμπρεσιονιστικής σκηνοθετικής θεώρησης του Μπερτολούτσι. Ο Ζoρζ Ντελερού ντύνει διακριτικά την εικόνα με ήχο και το αποτέλεσμα είναι ένας ζωντανός Μονέ. Ένα αριστούργημα του Μπερτολούτσι, με συναισθήματα και πάθη που ξεχειλίζουν μέσα από την υψηλή αισθητική του σκηνοθέτη. Κινηματογράφος υψηλής αισθητικής και φιλοσοφικού στοχασμού.
Μία από τις πιο σημαντικές μεταπολεμικές ταινίες όλων των εποχών!
The Guardian
*
ΖΕΦΥΡΟΣ newstarart cinema

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ 21.00 και 23.00
*

Και ακόμη ΑΛΚΥΟΝΙΣ χ 4
ΙΟΥΛΙΑΝΟΥ 42-46, ΠΛΑΤΕΙΑ ΒΙΚΤΩΡΙΑΣ (ΜΕΤΡΟ Βικτώρια)
Τηλ.210 8220008: 210 8220023
Εισ.:€7.00.
Παιδ.-φοιτ./ άνω των 65 & Εκπαιδευτικοί/Ατέλεια/Στρατιωτικο €5.00,
Για ανέργους €3.00, Οικογενειακό πακέτο τριών ατόμων €10.00
Κάθε ΔΕΥΤΕΡΑ τα δύο άτομα € 7,00, κάθε ΤΡΙΤΗ-ΤΕΤΑΡΤΗ €5.00
Parking διαθέσιμο κάτω από τον κινηματογράφο.
 * 
Από 17/8 έως 23/8/2017
ΠΕΜΠΤΗ εως ΚΥΡΙΑΚΗ  20.00
ΔΕΥΤΕΡΑ έως ΤΕΤΑΡΤΗ 20.00
ΠΕΜΠΤΗ έως ΚΥΡΙΑΚΗ 18.00
ΔΕΥΤΕΡΑ έως ΤΕΤΑΡΤΗ 18.30
Γραφείο Τύπου NEW STAR
Phone: 2108220008, 2108220023
E-mail: newstarcine@gmail.com 
*
Ο ΚΟΝΦΟΡΜΙΣΤΑΣ
Il conformista
Δραματική – Ιταλία 1970 - Διάρκεια 113΄ - Έγχρωμη
Σκηνοθεσία: Μπερνάντο Μπερτολούτσι
Σενάριο: Μπερνάντο Μπερτολούτσι, Αλμπέρτο Μοράβια (Νουβέλα)
Πρωταγωνιστούν: Ζαν Λουί Τρεντινιάν, Στεφανία Σαντρέλι, Γκαστόνε Μοσίν, Ντομινίκ Σαντά, Πιέρ Κλεμεντί.
Μουσική: Ζoρζ Ντελερού
Φωτογραφία: Βιτόριο Στοράρο
Σκηνογράφος: Φερντινάρντο Σκαρφιότι
Παραγωγή: Μαουρίσιο Λόντι Φε 
ΣΥΝΟΨΗ 
Ρώμη, δύο χρόνια πριν το ξέσπασμα του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Μαρσέλο (Ζαν Λουί Τρεντινιάν) ζει μια απόλυτα συμβατική ζωή. Δουλεύει για το φασιστικό καθεστώς του Μουσολίνι, είναι παντρεμένος με μία μικροαστή αλλά κοινωνικά αποδεκτή γυναίκα και πηγαίνει στην εκκλησία σε τακτά διαστήματα. Ο Μαρσέλο θα βρεθεί όμως αντιμέτωπος με τις συνέπειες των πράξεών του όταν θα του ζητήσει το αφεντικό του να σκοτώσει έναν πρώην καθηγητή του. Έτσι όσο περνάει ο καιρός αντιλαμβάνεται πως δεν πρόκειται μόνο για μια πολιτική επιλογή, αλλά για συμμετοχή σε πράξεις βίας, καταπίεσης και κοινού εγκλήματος...
Λίγα λόγια για την ταινία
Ταινία νεανικής δυναμικής, επαναστατικής σκηνοθετικής τόλμης και απόλυτης φιλοσοφικής ωριμότητας, η διασκευή του μυθιστορήματος του Αλμπέρτο Μοράβια είναι ένα κολοσσιαίο, πολυεπίπεδο καλλιτεχνικό επίτευγμα. Από τα σημαντικότερα φιλμ του μεταπολεμικού ευρωπαϊκού σινεμά, φτιαγμένο από το υλικό που είναι φτιαγμένα τα αριστουργήματα.
Η ταινία βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Αλμπέρτο Μοράβια κινείται μέσα από μια πολύπλοκη και δαιδαλώδη αφηγηματική δομή, χωρίς καμία χρονολογική εξέλιξη, όπου τα flash-back αλληλοεπικαλύπτονται υπονομεύοντας και παγιδεύοντας συνεχώς τον παράγοντα χρόνο σε μια ονειρική διάσταση.
Η δυναμική μελέτη του Ιταλού σκηνοθέτη πάνω στη ψυχο-σεξουαλική αποσύνθεση ενός άντρα στην Ιταλία της δεκαετίας του '30, που περνά τη ζωή του προσπαθώντας να ζήσει όσο πιο συμβατικά μπορεί, για να ξεχάσει μια παιδική σεξουαλική εμπειρία με έναν ενήλικα. Κρύβει την ομοφυλοφιλία του και προσφέρεται να παίξει το ρόλο του κατασκόπου για τους φασίστες. Στον καλύτερο ίσως ρόλο της καριέρας του ο Ζαν Λουί Ντρεντινιάν μας αφήνει άφωνους με την ερμηνεία του.
Εντυπωσιακή είναι και η δουλειά δύο μεγάλων του κινηματογράφου, του διευθυντή φωτογραφίας Βιτόριο Στοράρο και του σκηνογράφου Φερντινάρντο Σκαρφιότι.
Ο Βιτόριο Στοράρο, ο μεγαλύτερος διευθυντής φωτογραφίας του 20ου αιώνα, ζωγραφίζει τα πλάνα-πίνακες της ιμπρεσιονιστικής σκηνοθετικής θεώρησης του Μπερτολούτσι. Η αδυναμία του στο γαλάζιο της νύχτας και χαίρεται να παίζει με τις γωνίες, που του χαρίζει ο Μπερτολούτσι. Ο Ζoρζ Ντελερού ντύνει διακριτικά την εικόνα με ήχο και το αποτέλεσμα είναι ένας ζωντανός Μονέ. Πρόκειται για το αριστούργημα του Μπερτολούτσι, με συναισθήματα και πάθη που ξεχειλίζουν μέσα από την υψηλή αισθητική του σκηνοθέτη. Η αλλόκοτη ιστορία ξετυλίγεται σε διάφορες σκηνές, διανθισμένες με διάκοσμο Art Deco, δεξιοτεχνικές κινήσεις της κάμερας, εμπνευσμένα καδραρίσματα. Κινηματογράφος υψηλής αισθητικής και φιλοσοφικού στοχασμού.
«Ο ΚΟΝΦΟΡΜΙΣΤΑΣ» αποτελεί ίσως το σπουδαιότερο επίτευγμα του Ιταλού κινηματογραφικού τιτάνα Μπερτολούτσι που κινηματογραφεί με ποιητικό μίσος, έναν χαρακτήρα τον οποίο ουδέποτε δικαιολογεί και ούτε προσκαλεί το θεατή να το κάνει, εναποθέτοντας σε αυτόν την οξεία και ηχηρή αποδοκιμασία του για τη στάση της ιταλικής κοινωνίας απέναντι στο φασισμό.
Στον «ΚΟΝΦΟΡΜΙΣΤΑ» ο Μπερτολούτσι βλέπει την πολιτική σε δεύτερο πλάνο, προβάλλοντας τον παράγοντα άνθρωπο μέσα στις πολιτικό-κοινωνικές συνθήκες και συγκεκριμένα, τον άνθρωπο που δεν θέλεις να γνωρίσεις.
Ο Μπερτολούτσι, διασκευάζοντας το έργο του Μοράβια, καυτηριάζει τον κομφορμισμό και τονίζει ότι ιδανικός σύμμαχος του φασισμού είναι ο πολίτης ο οποίος είναι έτοιμος να συμβιβαστεί με οτιδήποτε για να επιβιώσει. Ο Μαρσέλο (πάλι ο Τρεντινιάν) είναι ένας άνθρωπος που αποζητά να επιπλεύσει στην Ιταλία του 1938, δίχως να εξετάζει ποτέ το κόστος της εγωιστικής επιλογής του. Καθίσταται δεκανίκι του φασισμού, υπηρετώντας κάθε επιταγή της απολυταρχικής εξουσίας, όχι από πίστη στο μουσολινικό καθεστώς, αλλά από εγωκεντρική απάθεια, η οποία υποκρύπτει την αδυναμία και την ανασφάλειά του.
Για τον σκηνοθέτη, η προσαρμογή στις απαιτήσεις της ολοκληρωτικής εποχής είναι επονείδιστη δίχως περιστροφές και ωραιοποιήσεις. Το δριμύ αυτό «κατηγορώ» του απέναντι στην αγελαία αδρανοποίηση της κοινωνίας και τον αμοραλισμό αποτελεί ταυτόχρονα ένα επίτευγμα ύψιστης καλλιτεχνικής αξίας, με σαγηνευτικές εικόνες που διεγείρουν τους οφθαλμούς, μαζί με το νου.
«Ο ΚΟΝΦΟΡΜΙΣΤΑΣ» έγινε παγκόσμια εμπορική και καλλιτεχνική επιτυχία ενώ επηρεάζει βαθύτατα την νέα γενιά αμερικανών σκηνοθετών των αρχών της δεκαετίας του 70, Κόπολα, Σκορσέζε, Ντε Πάλμα και Σραίηντερ.
*
Βραβεία
1970 Sutherland Trophy ( Μπερνάρντο Μπερτολούτσι)
1971 Βραβείο Νταβίντ ντι Ντονατέλο Καλύτερης ταινίας (Maurizio Lodi-Fe)
1971 Βραβείο της Εθνικής Ένωσης Κριτικών των ΗΠΑ Καλύτερου σκηνοθέτη (Μπερνάρντο Μπερτολούτσι)
1971 Βραβείο της Εθνικής Ένωσης Κριτικών των ΗΠΑ Καλύτερης διεύθυνσης φωτογραφίας (Βιτόριο Στοράρο)
2006 Βραβείο Satellite Καλύτερου κλασικού DVD
Υποψηφιότητες
1972 Όσκαρ Καλύτερου διασκευασμένου σεναρίου (Μπερνάρντο Μπερτολούτσι)
1972 Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας
1971 Βραβείο της Εθνικής Ένωσης Κριτικών των ΗΠΑ Καλύτερου Α' γυναικείου ρόλου (Ντομινίκ Σαντά)
1971 Βραβείο της Εθνικής Ένωσης Κριτικών των ΗΠΑ Καλύτερης ταινίας
ΜΠΕΡΝΑΝΤΟ ΜΠΕΡΤΟΛΟΥΤΣΙ - ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ
O Μπερνάρντο Μπερτολούτσι γεννήθηκε στις 16 Μαρτίου του 1940, στην Πάρμα της Ιταλίας, μέσα σε μία ατμόσφαιρα πολυτέλειας και διανόησης. Ο πατέρας του, γνωστός ποιητής και ιστορικός τέχνης, ήταν φανατικός σινεφίλ και ήταν ο πρώτος που οδήγησε τον μικρό Μπερνάρντο σε μια σκοτεινή αίθουσα, μπροστά σε μια μεγάλη οθόνη. Στην ηλικία των 15, ο Μπερτολούτσι δημιούργησε δύο παιδικές ταινίες, ενώ λίγο αργότερα η Ιταλία γνώρισε για πρώτη φορά το συγγραφικό του ταλέντο. Το πρώτο του βιβλίο, η μοναδική δημοσιευμένη ποιητική του συλλογή με τίτλο «Ψάχνοντας το Μυστήριο», κέρδισε το γνωστό λογοτεχνικό βραβείο Premio Viareggio.
Στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης, όπου σπούδαζε Σύγχρονη Λογοτεχνία, κατά την περίοδο 1958-1961, ο Μπερτολούτσι γνώρισε τον ήδη μεγάλο Ιταλό σκηνοθέτη Pier Paolo Pasolini, δίπλα στον οποίο ουσιαστικά ξεκίνησε τη σκηνοθετική του καριέρα ως βοηθός σκηνοθέτη στην ταινία «Accatone». Ήταν τότε, στα 20 του χρόνια, που ο Μπερτολούτσι αποφάσισε να εγκαταλείψει το Πανεπιστήμιο της Ρώμης και να επιδοθεί σε μια μοναχική μελέτη του κινηματογράφου.
Στα 21 του χρόνια ο Μπερτολούτσι πήρε το επίσημο βάπτισμά του ως σκηνοθέτης πραγματοποιώντας ένα όνειρο του δασκάλου του, την ταινία «La commare secca». Η αποδοχή της ταινίας δεν ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντική για το ξεκίνημά του. Οι κριτικοί της εποχής τον συμβούλευαν να αφοσιωθεί στην ποίηση, η οποία του είχε ήδη χαρίσει ένα σημαντικό βραβείο.

O νεαρός σκηνοθέτης επέμεινε ωστόσο και το 1964, όντας μόλις 23 χρόνων, έκανε μια «πρόβα ωριμότητας» με την ταινία του «Πριν την επανάσταση», μια ταινία που η προσωπική του σφραγίδα ήταν πλέον καθαρή, χωρίς σημάδια και «στίγματα» από την επιρροή του Παζολίνι και του νεοραλιστικού Ιταλικού κινηματογράφου. Η ταινία, με κεντρικό της θέμα την αλλαγή του κόσμου, ανέδειξε τις υπαρξιακές αναζητήσεις των νέων της εποχής και εξέφρασε την ιδεολογική τους σύγχυση και την εσωτερική τους αναστάτωση σε μια εποχή που κυοφορούσε επαναστάσεις και αλλαγές, λίγο πριν το Μάη του 1968.
Ο Μπερτολούτσι δεν είναι ακριβώς ένας άνθρωπος της γενιάς του. Βρίσκεται λίγα βήματα πιο μπροστά από αυτήν. Έτσι, στην ταραγμένη Ευρώπη του 1968, αυτός επέλεξε νa ασχοληθεί με μία άλλη σύγκρουση, εσωτερική, την οποία αποπνέει όλο το μετέπειτα έργο του. Μέσα από την ταινία του «Partner» έθεσε το ερώτημα της σχέσης του ατόμου με το είδωλό του, του ego με το alter-ego.
Στις αρχές της δεκαετίας του ’70, ο Μπερτολούτσι γυρίζει τη «Στρατηγική της αράχνης», αυτήν την ονειρική, μυστηριώδη ταινία, επηρεασμένος από την ψυχαναλυτική εμπειρία του. Προσπαθεί να αντικρίσει το απύθμενο βάθος της ανθρώπινης ψυχής και να διεισδύσει στη χώρα του ασυνείδητου και του ονείρου.
Ακολουθούν μία σειρά από ταινίες, μεταξύ των οποίων «Το τελευταίο Ταγκό στο Παρίσι», που θα σηκώσει θύελλα αντιδράσεων, θα του στερήσει τα πολιτικά του δικαιώματα για 5 χρόνια και θα του θέσει τον κίνδυνο να καεί στην πυρά, το «1900», «Το φεγγάρι» και το «Μια τραγωδία ενός γελοίου ανθρώπου», που θα ξαφνιάσει το κοινό του καθώς είναι ένα παιχνίδι με το διφορούμενο, ανάμεσα σε αυτό που βλέπουμε και σε αυτό που διαφεύγει της προσοχής μας.
Τα εσωτερικά ταξίδια του Μπερτολούτσι θα τον οδηγήσουν στην ανάγκη να γνωρίσει καινούριους τόπους και νέες φιλοσοφίες. Θα σταματήσει για λίγο να ψάχνει τον «άλλον» που κρύβεται μέσα του και θα αναζητήσει το «αλλού». Η αποκαλούμενη «τριλογία του αλλού» ξεκινά με ένα ταξίδι στην Κίνα, στη χώρα του «Τελευταίου Αυτοκράτορα». Ο Μπερτολούτσι δε δημιουργεί μια εξωτική ιστορία ενός μακρινού πολιτισμού, αλλά προσπαθεί να διεισδύσει στην παράδοση και τη σκέψη της Κίνας, μέσα από τη ζωή ενός παιδιού «καταδικασμένου» να ζήσει στο κελί της ιστορίας ως αυτοκράτορας.
Ο δεύτερος σταθμός είναι η Αίγυπτος και η ταινία «Τσάι στη Σαχάρα», η οποία, μέσα από την ιστορία ενός ζευγαριού με φόντο την Αίγυπτο, προσπαθεί να καθρεφτίσει τις φθαρμένες αξίες της δύσης.
Το ταξίδι στο «άλλο» θα ολοκληρωθεί στην Ινδία με την ιστορία του πρίγκιπα Σιντάρτα, του Βούδα, παράλληλα με τη σύγχρονη ιστορία μετενσάρκωσης ενός βουδιστή δασκάλου. Ο «Μικρός Βούδας» ζωντανεύει επί της οθόνης μερικούς από τους μύθους που συνοδεύουν τη μορφή του Βούδα και προσπαθεί να περάσει το μήνυμα πως ο άνθρωπος πρέπει να ξεκινήσει από την καρδιά του το ταξίδι εκείνο που θα τον οδηγήσει στο Απόλυτο και στην κατάκτηση της εσωτερικής του γαλήνης. Η ταινία ξεκινά σαν παραμύθι, με τη φράση «μια φορά κι έναν καιρό» και αναγκάζει τον Δαλάι Λάμα να πάει για πρώτη φορά στη ζωή του σινεμά, στην απογευματινή παγκόσμια πρώτη προβολή της ταινίας, έτσι ώστε να μην αλλάξει η ώρα του βραδινού ύπνου στις 9 ακριβώς.
Ο Μπερτολούτσι, ο οποίος έγραψε και το σενάριο του Μικρού Βούδα, ομολογεί σε μια συνέντευξή του, μερικά χρόνια αργότερα, ότι αυτήν την ταινία τη χρωστούσε στον εαυτό του και ότι ήταν μια εσωτερική ανάγκη που τον οδήγησε να την πραγματώσει. 
Ο Μπερτολούτσι «βαπτίζει» τις ιστορίες και τις εικόνες του με ένα φωτισμό που δημιουργεί συναισθήματα και διαθέσεις και ζωγραφίζει στα αντικείμενα αύρες. Οι ταινίες δράσης και μυστηρίου του κινούνται μέσα σε ένα μπλε φως, το «Τελευταίο Ταγκό στο Παρίσι» είναι μια γκρι ταινία, ενδεικτική της παρακμής του δυτικού πολιτισμού που προβλημάτιζε τον σκηνοθέτη, ενώ οι ταινίες στην Κίνα, την Ινδία και την Αίγυπτο έχουν ένα παράξενο κίτρινο φως.
Ο συγγραφέας Αλμπέρτο Μοράβια αποκάλεσε τον Μπερτολούτσι «ρομαντικό και παρακμιακό δημιουργό». Το σύνολο του έργου του αποκαλύπτει έναν αυθεντικό δημιουργό, που αναζητά την κινηματογραφική άρθρωση των θεμάτων του και προσπαθεί να προσεγγίσει ουσιαστικά, όπως όλοι οι μεγάλοι δημιουργοί, την ανθρώπινη ψυχή. Ο πειραματισμός είναι σύμφυτος με τη φύση του.
Ο Μπερτολούτσι καταφέρνει να δημιουργήσει ένα δικό του κόσμο, όπου τα πράγματα έχουν τη δική τους εικόνα, και να κάνει το θεατή του κοινωνό του κόσμου αυτού. Το έργο του Μπερτολούτσι είναι ένα ταξίδι στον εξωτερικό και εσωτερικό κόσμο, η αναζήτηση του Άλλου και η αναζήτηση του Αλλού. Για τον ίδιο, οι ταινίες είναι ένας τρόπος να ζει στο χρόνο το παιχνίδι των κύκλων. Χαρακτηριστικά αναφέρει:
«Πιστεύω ότι μετά από κάθε ταινία υπάρχει ένα είδος τέλους, σχεδόν ένα είδος θανάτου, και μετά η επόμενη ταινία είναι μια ανάσταση. Λέω ότι πρόκειται για ένα είδος θανάτου με την έννοια ότι όταν δεν γυρίζω ταινίες αισθάνομαι να ανήκω στον κόσμο των φυτών μάλλον παρά στον κόσμο των ανθρώπων». «Τα δύο στοιχεία που κατά τη γνώμη μου είναι τα πιο ποιητικά, συγκινητικά, ουσιαστικά για τον κινηματογράφο, είναι ο χρόνος και το φως. (…) Κάθε ταινία έχει τη δική της ιδιαίτερη ατμόσφαιρα. Ο θεατής θυμάται πάντα την ατμόσφαιρα».
ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ
1962 La commare secca
1964 Before the Revolution (Prima della rivoluzione
1965 La via del petrolio
1966 Il canale
1968 Partner
1969 Amore e rabbia (segment “Agonia”)
1970 The Conformist (Il conformista)
1970The Spider’s Stratagem (Strategia del ragno)
1971 La salute è malata
1971 12 dicembre
1972 Last Tango in Paris (Ultimo tango a Parigi)
1976 1900 (Novecento)
1979 La luna
1981 Tragedy of a Ridiculous Man (La tragedia di un uomo ridicolo)
1984 L’addio an Enrico Berlinguer
1987 The Last Emperor
1989 12 registi per 12 città ( segment “Bologna”)
1990The Sheltering Sky
1993 Little Buddha
1996 Stealing Beauty
1999 Besieged
2002 Ten Minutes Older: The Cello ( segment “Histoire d’eaux”)
2003 The Dreamers
2012 Me and You
Το ποίημα που απαγγέλλεται από τον Marcello
Το ποίημα που απαγγέλλεται από τον πρωταγωνιστή Marcello στην ταινία «Ο ΚΟΝΦΟΡΜΙΣΤΑΣ» ενώ ταξιδεύει με τρένο είναι το "La pioggia nel pineto" (1903) του Gabriele D'Annunzio.
Ο  Γκαμπριέλε Ντ’ Ανούντσιο (1863 – 1938), υπήρξε από τους πιο φημισμένους ποιητές της Ιταλίας, τόσο για το έργο του όσο και για την περιπετειώδη ζωή του. Αριστοκράτης, δανδής, θρυλικός εραστής και εξαιρετικά ανδρείος και ριψοκίνδυνος πολεμιστής.
Πολέμησε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο όπου και έχασε την όραση στο ένα του μάτι, ενώ έγινε ξακουστός για την κατάληψη του Φιούμε το 1919.
Η λυρική αυτή σύνθεση γράφτηκε το 1902, όταν ο ποιητής ζούσε στο στο Σεντινιάνο της Τοσκάνης, κοντά στη Φλωρεντία με την ηθοποιό Ελεονόρα Ντούζε.
Το ιταλικό πρωτότυπο αποδεικνύει την εκλεπτυσμένη ρητορική ικανότητα του ποιητή, που εκφράζεται κυρίως μέσω της μίμησης των ήχων με «εργαλεία» φωνητικής κα μετρικής υφής, σ’ ένα παιχνίδι από ομοιοκαταληξίες, ειδικά εσωτερικές, ασυμφωνίες και συμφωνίες, χρησιμοποιώντας πολυάριθμες λογοτεχνικές υποβολές. Οι σχολιαστές αναφέρονται στον «μουσικό τρόπο» με τον οποίο αποδίδεται ο «μύθος», όπως στα μεσαιωνικά παραμύθια.
Το ποίημα είναι χαρακτηριστικό της αισθητικής/ηδονιστικής προσέγγισης του Ντ’ Αννούτσιο. Ωστόσο, στο πρόσωπο της Ερμιόνης παρατηρούμε μια μεταμόρφωση προς το μυθικό στοιχείο που ενδυναμώνεται προοδευτικά και ο ποιητής μετατοπίζεται από την φυσική ύπαρξη στην μυθική εμπειρία.
Γκαμπριέλε Ντ’ Ανούντσιο
Βροχή στο πευκόδασος
Σιώπα.
Στις παρυφές του δάσους δεν ακούω λέξεις δικές σου, ανθρώπινες.
Μα ακούω λόγια καινούργια που λένε οι σταγόνες
και τα φύλλα τα μακρινά.
Άκου. Βρέχει από τα σκόρπια σύννεφα.
Βρέχει πάνω στους θάμνους τους αλμυρούς απ’ την θάλασσα
κι απ’ τον ήλιο καμένους. Βρέχει πάνω στα πεύκα
Με τους σκασμένους φλοιούς, τα ορθά,
Βρέχει στις μυρτιές τις θεϊκές
Στα λαμπερά λιόδεντρα Απ’ τα λουλούδια φορτωμένα,
Στους θάμνους του πυκνούς από κουκούλια μυρωδάτα
Βρέχει στα πρόσωπά μας που με το δάσος γίναν ένα
Βρέχει πάνω στα γυμνά μας χέρια, πάνω στα ελαφρά ενδύματά μας
Πάνω στις φρέσκες σκέψεις, που η ψυχή ανοίγει καθαρή
Πάνω στο παραμύθι τ’ όμορφο, που χθες
Σ’ εξαπάτησε, που σήμερα μ’ εξαπατά, ω Ερμιόνη.
Ακούς;
Η βροχή πέφτει στα μοναχικά φύλλα μ’ ένα θρόισμα που διαρκεί
και αλλάζει στον αέρα με τα φυλλώματα αλλού πυκνά κι αλλού αραιά
Απαντά στο κλάμα, το τραγούδι απ’ τα τζιτζίκια
Που το κλάμα του Νοτιά η βροχή δεν το φοβίζει
Ούτε ο γκρίζος ουρανός
Και το πεύκο έχει έναν ήχο, η μυρτιά έναν άλλο κι οι θάμνοι τον δικό τους,
Όργανα διαφορετικά, κάτω απ’ αμέτρητα δάχτυλα.
Κι εμείς είμαστε βυθισμένοι στο νεύμα του δάσους
Ζωντανοί από πράσινη ζωή.
Η μεθυσμένη όψη σου μαλακώνει απ’ την βροχή σαν ένα φύλλο
Τα μαλλιά σου μοσχοβολούν σαν τα λευκά λιόδεντρα ω γήινη ύπαρξη,
Ερμιόνη! Άκου, άκου. Η συμφωνία απ’ τ’ αέρινα τζιτζίκια
Γίνεται πιο αδύναμη σιγά- σιγά Από το κλάμα της βροχής που δυναμώνει.
Μα ένα τραγούδι αναμιγνύεται πιο βραχνό
Που από κει κάτω ανεβαίνει, απ’ την υγρή, τη μακρινή σκιά.
Πιο βαθύ, κι αδύναμο, σβήνει, λιγοστεύει
Μόνο μια νότα ακόμα τρέμει, σβήνει
Ανασταίνεται, τρέμει και σβήνει. Δεν ακούγεται η φωνή της θάλασσας.
Τώρα ακούγεται σ’ όλες τις φυλλωσιές, να πέφτει ασημένια η βροχή που εξαγνίζει
Το θρόισμά της αλλάζει ανάλογα απ’ το φύλλωμα
Πιο πυκνό, πιο αραιό.
Άκου του αέρα ο γιός τραγουδάει στην πιο βαθειά σκιά
Ποιος ξέρει πού, ποιος ξέρει πού!
Και στα μαύρα σου ματόκλαδά βρέχει Ερμιόνη.
Έτσι που φαίνεται να κλαις από ηδονή
Όχι λευκή, αλλά σαν μια πράσινη νύμφη φαίνεσαι να βγαίνεις απ’ τον φλοιό.
Κι όλη η ζωή είναι μέσα μας φρέσκια και μυρωδάτη,
η καρδιά στο στήθος σαν ανέγγιχτο ροδάκινο
Απ’ τα βλέφαρα στα μέσα μάτια, σαν πηγές στο φρέσκο χορτάρι,
τα δόντια σου σαν άγουρα αμύγδαλα.
Πάμε μαζί από λόγγο σε λόγγο κι η πράσινη πλεξίδα απ’ τ’ άγρια χόρτα
δένει τους αστραγάλους
Ποιος ξέρει πού, ποιος ξέρει πού…
Βρέχει στα πρόσωπά μας που με το δάσος γίναν ένα.
Βρέχει στα γυμνά μας χέρια, στα ελαφριά ενδύματά μας
Πάνω στις φρέσκες σκέψεις που η ψυχή ανοίγει καθαρή
Πάνω στο παραμύθι τ’ όμορφο που χθές μ’ εξαπάτησε,
που σήμερα σ’ εξαπατά, ω Ερμιόνη!...
Μετάφραση και σχόλια Κωνσταντίνος Κίτσιος
*


ΚΡΙΤΙΚΕΣ
«Ο Κομφορμίστας» είναι από τις πιο γοητευτικές ταινίες του παγκόσμιου κινηματογράφου.
 Ο δημιουργός του Μπερνάρντο Μπερτολούτσι εκείνη την εποχή έβρισκε, επιτέλους, τον εαυτό του. Ξέφευγε από δυο επιρροές που τον κράταγαν δεμένο στην αντιγραφή. Με τον «Κομφορμίστα» απαλλάχτηκε οριστικά από την επίδραση του Γκοντάρ, σε σχέση με τον κινηματογράφο, και από την επίδραση του διάσημου ποιητή πατέρα του (Ατίλιο Μπερτολούτσι) σε σχέση με το περιεχόμενο και τη φιλοσοφία. Μέχρι τότε ζούσε στη σκιά αυτών των δυο αντρών.
«Ο Κομφορμίστας» είναι η έκτη ταινία του Μπερτολούτσι και είναι ολόκληρη δική του! Από την αρχή μέχρι το τέλος έχει ένα καταπληκτικό γούστο. Η φόρμα της, που είναι πολύ φανερή και επιδεικνύεται από τον σκηνοθέτη, σε καμία περίπτωση δεν την κάνει δυσκίνητη. Αντίθετα έχει και αυτή μετατραπεί σε εκφραστικό μέσο. Ό,τι βγαίνει από τους χαρακτήρες των ηρώων της βγαίνει και από τις κινήσεις της μηχανής, τους φωτισμούς, τα κοστούμια, τα ντεκόρ, τη μουσική και τους ήχους της. Πρόκειται για μια άριστα οργανωμένη ομοιογένεια. Για μια κινηματογραφική πολυτέλεια!
 Η ταινία στηρίζεται στο ομότιτλο βιβλίο ενός άλλου πολύ μοντέρνου στιλίστα. Του πολυγραφότατου (27 βιβλία, άρθρα, δοκίμια, κριτικές, κλπ) Αλμπέρτο Μοράβια. Αναφέρεται σε μια ιστορία που εξελίσσεται στο Παρίσι δυο χρόνια πριν τον β΄ παγκόσμιο πόλεμο. Ένας νεαρός Ιταλός άντρας, ο οποίος θέλοντας να ικανοποιήσει τον… κομφορμισμό του υπηρετεί άκριτα τον φασισμό, στέλνεται στο Παρίσι να εκτελέσει έναν Ιταλό καθηγητή, ο οποίος δημιουργεί προβλήματα στο Μουσολίνι. Εκεί ο Ιταλός εκτελεστής, ο οποίος ό,τι κάνει το κάνει για την καλοπέρασή του, και όχι από πίστη στο φασισμό, διαπιστώνει πως ο καθηγητής που καλείται να εκτελέσει υπήρξε δικός του καθηγητής. Από τους αγαπημένους του!..
 Δεν θα σας πω τη συνέχεια (για εσάς, κυρίως, που δεν την έχετε δει). Η ταινία ξεχειλίζει φασισμό! Είναι σκοτεινή και δολοπλόκα. Με απλές, λιτές γραμμές αναβλύζει σαπίλα και αρρώστια. Παράλληλα, και αυτό είναι το αισιόδοξο, ο ήρωας, έστω και προς στιγμή, μεταβάλλεται θετικά. Η σκηνή του φινάλε, από τις  καλύτερες στον παγκόσμιο κινηματογράφο (πολλοί άλλοι σκηνοθέτες προσπάθησαν να την αντιγράψουν) είναι πολύ αποκαλυπτική. Και διδακτική.
Από το Νίκο Αντωνάκο
*
Το χρονικό της ανόδου και της παρακμής του φασισμού στη Ιταλία δοσμένο από την οπερετική διασκευή του διηγήματος του Μοράβια από τον Μπερνάρντο Μπερτολούτσι το 1971. Μπαρόκ και μεσοαστικό, με επίκεντρο έναν άνδρα που φλερτάρει αργά και δαιμονικά με την κοινωνική ομοιομορφία μετά από μια απόπειρα βιασμού του στα 12 του χρόνια, που κατέληξε σε φόνο του υποψήφιου διαφθορέα, το φιλμ είναι μια πλούσια και συναρπαστική διαδρομή της αλληλεπίδρασης του σεξ με την πολιτική, καθώς και του κομφορμισμού με την απελπισία, μέσα από την ανάγκη ενός τραυματισμένου άνδρα να συμπλεύσει με την εξουσία, υπακούοντας στον ανώνυμο πειρασμό μιας νορμάλ ζωής. Η ζωή του Μαρτσέλο Κλέριτσι είναι διπλή και διαρκώς ταλαντευόμενη, όσο κι αν προσπαθεί για το αντίθετο, γιατί η φύση του γέρνει προς την αμφιβολία. Παντρεύεται μια ωραία γυναίκα γιατί έτσι είναι το σωστό, αλλά ποθεί τη νεότερη σύζυγο του πρώην καθηγητή του, που το φασιστικό κόμμα του έχει υποδείξει να δολοφονήσει στο Παρίσι και μάλιστα κατά τη διάρκεια του μήνα του μέλιτος. Αλλά και τότε, στην κρίσιμη στιγμή, δεν του είναι εύκολο να πατήσει τη σκανδάλη. Μια πάλη του φωτός με τη σκιά από την κάμερα του μαέστρου Βιτόριο Στοράρο στην πιο κατάπτυστη ιστορική στιγμή της Ιταλίας, όταν η παρακμή της ανώτερης τάξης έδινε το έρεισμα στην ακροδεξιά αντίδραση που προέκυψε και στηρίχτηκε από το λαό.
Του ΘΟΔΩΡΗ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ
*
Ο θρίαμβος ενός ρεντίκολου άντρα…
Φανταστείτε τον Bernardo Bertolucci τριάντα ετών, όσο ήταν όταν έκανε τον Κονφορμίστα. Προσωπικά τον φαντάζομαι σαν έναν φοιτητή σχολής τέχνης, αφοσιωμένο στους λέκτορες του. Από τον Fellini παρατηρεί την απεριττότητα κάθε σκηνής και την χρήση τρίτων προσώπων. Από τον Antonioni διδάσκεται την αποστασιοποίηση από τον ήρωα. Από τον Pasolini παίρνει μαθήματα ύφους και ερμηνείας. Από τον De Sica εμπνέεται τη δύναμη της σκηνής και την χορευτική κίνηση της κάμερας. Τι τύχη, όμως! Δίπλα του κάθεται ο Vittorio Storaro και… ζωγραφίζει το θρανίο του…

Η πρώτη μεγάλη ταινία του Bertolucci που ποτέ δεν ήταν καλύτερος, κάτι συνηθισμένο, τότε, για το σινεμά των δημιουργών, ενώ, συνήθως, σήμερα, ωριμάζουν με την πάροδο του χρόνου. Η ιστορία μας μεταφέρει στην φασιστική Ιταλία, στα τέλη των 1930. Ο ήρωας μας παροτρύνεται από την θέληση για φυσιολογική ζωή, αλλά έχει μπερδέψει την ομαλότητα με τον κομφορμισμό. Όταν θα βρεθεί μπροστά σε ηθικά διλλήματα, δεν θα βρει καμία λύση, ακριβώς γιατί δεν είναι εξοπλισμένος ιδεολογικά. Οι φασιστικές του ιδέες υπάρχουν μονάχα για να συμβαδίζει με το σύνολο και τα ερωτικά του πάθη συνδέονται άρρηκτα με αυτές.
Σε μια σκηνή, η ηρωίδα, που ερμηνεύει η Dominique Sanda, θα τον αποκαλέσει «σκουλήκι». Και ο Bertolucci θα συμφωνήσει. Έχει δανειστεί από το αριστούργημα του Αλμπέρτο Μοράβια, έναν ήρωα με τον οποίο δεν μοιράζεται τίποτα κοινό, δεν θέλει καν να τον ξέρει. Τον πετάει στο κοινό, όπως πέταγαν οι Ρωμαίοι τους Χριστιανούς στην αρένα. Είναι ένα απόλυτο σινεμά-αποστασιοποίησης. Κάποτε είχαν ρωτήσει τον αείμνηστο Μάνο Κατράκη, γιατί ερμηνεύει τους πλούσιους και τους κακούς. Και αυτός απάντησε… «ακριβώς για να φανεί ποιοι είναι» Αυτό κάνει και ο ριζοσπάστης Bertolucci, παρουσιάζει άψογα τον Ιταλό, που δεν θέλει να είναι. Τον Ιταλό που ξεγλιστρά των συνθηκών και ενσωματώνεται στο σύστημα, πέρα από χρωματισμούς.
Η ταινία δεν είναι μονάχα το σενάριο, δεν είναι οι πλαστικά άψογες ερμηνείες του Trintignant και των άλλων, είναι και η εικόνα. Ο μεγαλύτερος διευθυντής φωτογραφίας του 20ου αιώνα, ο Vittorio Storaro, ζωγραφίζει τα ιμπρεσιονιστικά πλάνα του φίλου του. Νέος κι αυτός τότε, φανερώνει την αδυναμία του στο γαλάζιο της νύχτας και χαίρεται να παίζει με τις γωνίες, που του χαρίζει απλόχερα ο Bertolucci. Ο Georges Delerue ντύνει διακριτικά την εικόνα με ήχο και το αποτέλεσμα είναι ένας ζωντανός Μονέ.
Κριτική Σύνοψη
Απλά αριστούργημα! Ότι καλύτερο έκανε ποτέ ο Bertolucci και, δυστυχώς, ότι καλύτερο, ποτέ, θα κάνει. Το πολιτικό σινεμά, που άγγιξε τον σκηνοθέτη στις αρχές της καριέρας του, είναι εδώ σε δεύτερο πλάνο, αφού ο Bertolucci βλέπει πλέον τον παράγοντα άνθρωπο μέσα στις πολιτικό-κοινωνικές συνθήκες και, συγκεκριμένα εδώ, τον άνθρωπο που δεν θέλεις να γνωρίσεις. Μια άμεση κριτική στους συμπατριώτες του, που, για τους προσωπικούς τους λόγους, δεν σηκώσανε ποτέ ανάστημα στην καταπίεση. Η ιμπρεσιονιστική του σκηνοθετική θεώρηση θα τον συντροφεύει έκτοτε και η συμβολή του Vittorio Storaro θα χαρίσει στο παγκόσμιο κοινό πλάνα-πίνακες, περφεξιονιστικής αξίας. Ο Trintignant δεν παίζει, είναι ο άνθρωπος που απαξιείς να βλέπεις, η Sandrelli είναι η Bellucci του τότε, οι θαυμάσιοι δεύτεροι και τρίτοι χαρακτήρες ανήκουν στην ψυχή του σεναρίου, ή, αν προτιμάτε, του έργου του Μοράβια. Μια ακόμη φορά, για να το εμπεδώσουμε,… αριστούργημα!
Σταύρος Γανωτής
*
Σε όλη τη διάρκεια της —καλύτερης για πολλούς— ταινίας του Bernardo Bertolucci του 1970, Ο Κομφορμίστας, παρατηρούμε τον πρωταγωνιστή Jean-Louis Trintignant να προσπαθεί να γίνει ένας «κανονικός» άνθρωπος. Μια προσπάθεια που θα τον οδηγήσει να παντρευτεί μια κοπέλα που δεν αγαπά, να συμμετάσχει στο φασιστικό κίνημα της προπολεμικής Ιταλίας και να πάει στο Παρίσι για να δολοφονήσει έναν αυτοεξορισμένο, πρώην καθηγητή του. Όλα αυτά μέσα από ανεπανάληπτης ομορφιάς εικόνες, μέσα από μια δαιδαλώδης αφήγηση, όπου το παρελθόν μπλέκεται επιδέξια με το παρόν. Θέματα όπως η σχέση του ατόμου με το κοινωνικό σύνολο, για τη φασιστική Ιταλία και για την κατάπτωση των ηθικών αξιών πλασάρονται μέσα από τα πανέξυπνα καδραρίσματα του Bertolucci, την πανέμορφη φωτογραφία και τα εκπληκτικά μπαρόκ και αρτ-ντεκό σκηνικά, που στο τέλος εξυψώνουν την ταινία σε κάτι παραπάνω από μια απλή φιλμική εμπειρεία· ιδού η κινηματογραφική τέχνη σε όλο της το μεγαλείο.
Ζήσης Μπαρτζώκας
*
Mια εκτυφλωτική ταινία ! Ένα ανώτερης κλάσης φιλμ. Οι πιο εντυπωσικές και μπαρόκ φιγούρες που θα μπορούσε κανείς να δει. Ένα βαθύ, ποιητικό, κινηματογραφικό στυλ. Η απεικόνιση του έρωτα με όλες τις λεπτομέρειες της χλιδής της υψηλής κοινωνίας.
Vincent Canby,New York Times

*
Μεγαλοπρεπή και μπαρόκ. Πλήρης και πλούσια. Δεν έχω ξαναδεί προσφάτως άλλη φωτογραφία που να αιχμαλωτίζει τόσο όμορφα την αίσθηση μιας περιόδου. Μια απόλυτη χρήση του κινηματογραφικού μέσου. Ο Jean Louis Trintigmant δίνει μια άψογη ερμηνεία. Η Stefania Sandrelli και η Dominique Sanda είναι απλά υπέροχες.
Hollis Alpert, Saturday Review
*
ΚΑΜΙΑ ΤΑΙΝΙΑ ΜΕΧΡΙ ΠΡΟΣΦΑΤΩΣ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΥΠΑΡΞΕΙ ΤΟΣΟ ΟΜΟΡΦΗ ΑΙΣΘΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΣΥΝΑΡΠΑΣΤΙΚΉ ΣΤΙΛΙΣΤΙΚΑ
Time Magazine
*
O ΚΟΝΦΟΡΜΙΣΤΑΣ προσφέρει μια ανατριχιαστική γοητεία. Είναι μια ταινία τόσο θαυμάσια στην απεικόνιση μιας  συγκεκριμένης εποχής και τόσο πολυεπίπεδη στα υπαινικτικά της στοιχεία που σε παρασύρει το βλέμμα του θεατή εκτός  οθόνης κατά τη διάρκειά της Η επιδεξιότητα του  Βertolucci, τα ποιητικά αποσπάσματα και οι μνημονικές εικόνες είναι συγκλονιστικές.
Judith Crist, New York Magazine
*
Ο ΚΟΝΦΟΡΜΙΣΤΑΣ είναι μια ταινία που αφήνει τους θεατές της να τρικλίζουν στους διαδρόμους του κινηματογράφου, υποφέροντας  από ζαλάδα,  σαν μαγεμένοι από ξόρκια έξαψης! Το ρίγος τους κατατρέχει και διαρκέι μέρες μετά την πρώτη προβολή.Είναι μια εμπειρία ζωής,για την ομορφιά ,το χιούμορ,τη  βία , τη διαφθορά και την  γκρινιάρικη δειλία του ανθρώπου. Ο Jean Louis Trintignant είναι ένας από τους πιο πετυχημένους ηθοποιούς παγκοσμίως. Η  Stefania Sandrell είναι απολαυστική. Η Dominique Sandra είναι εκθαμβωτική. Σας ζηλευω για αυτή την πρώτη σας επαφή με αυτή την τόσο σπουδαία ταινία.
Liz Smith, Cosmopolitan
*
O ΚΟΜΦΟΡΜΙΣΤΑΣ είναι απολύτως αληθοφανές έργο και γι΄αυτό ολέθριο! Είναι το πιο πλήρες  και απολαυστικό φίλμ του Bertolucci. Με τον “Κονφορμίστα”, ξεκινά η εποχή του ως καλλιτέχνη γεμάτο δυναμισμό, επιδεξιότητα και οξυδέρκεια. Σκιαγραφείται το  πορτρέτο ενός ανθρώπου απολύτως ειλικρινές, ιδωμένο από ιστορική και ψυχολογική πλευρά.
Archer Winsten, New York Post
*
O  Bertolucci δημιουργεί ένα τελείως δικό του κινηματογραφικό στυλ.
Newsweek
*
Υπέροχο! Απίθανο! Συναρπαστικό γύρισμα! Εξάπτει την φαντασία. Οι ερμηνείες είναι έξοχες. Σε κάθε τους λεπτομέρεια και μικροδιαφορ. Ο “Κονφορμίστας” είναι  ένα  πανέμορφο, υπνωτιστικό και εκθαμβωτικό κομψοτέχνημα που αδυνατώ να ξορκίσω από το μυαλό μου.  Λίγες ταινίες αξίζουν τόσο υψηλές συστάσεις. Νομίζω ότι ο “Κονφορμίστας” με αποπλάνησε τελείως!
Rex Reed
 *


Phone: 2108220008, 2108220023

E-mail: newstarcine@gmail.com


*

Λευκή ρετροσπεκτίβα σε φόντο κόκκινο
Με αφορμή την επαναλειτουργία της Αλκυονίδας και του Studio
Μικρό οδοιπορικό μνήμης μέσα από σινεμά και γεγονότα που σημάδεψαν τα χρόνια μας

*

Παρουσιάσεις ταινιών από τον Μπ. Ζ.




*




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.