Μακρόνησος 26 Μαΐου 1947 - 1958: Ένας θαυμαστός συνδυασμός της παιδείας με τον στρατόν (2 VIDEO)

Γιώργος Φαρσακίδης, Μακελειό στη Χαράδρα. Σχέδιο του 1949

Το φαινόμενον της Μακρονήσου είναι μοναδικόν εις τον κόσμον ολόκληρον. Πρόκειται περί θαυμαστού συνδυασμού της παιδείας με τον στρατόν. Οι εμπνευσθέντες οργανώσαντες και διαχειριζόμενοι με τόσον επιτυχίαν το έξοχον αυτό έργον είναι άξιοι βαθείας εθνικής ευγνωμοσύνης.

Παναγιώτης Κανελλόπουλος, υπουργός Στρατιωτικών

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 24 Μάρτη 1949

*

nikol12009

Χρέος

Γιάννης Ρίτσος
Θάνος Μικρούτσικος
Μαρία Δημητριάδη

(Καντάτα για τη Μακρόνησο, 1976)

Κι ύστερα πάλι ομοβροντία τα χαράματα
Διώχνοντας απ’ τα κυπαρίσσια τα σπουργίτια
Τα φορτηγά αυτοκίνητα γιομάτα αγωνιστές
Περνώντας για τον τόπο της εκτέλεσης
Κόβοντας με τις ρόδες στα δυο τον ήλιο
Περνώντας για τον τόπο της εκτέλεσης
Έμεινε πάλι πολύ σκόνη τ’ απογεύματα
Η σκόνη που αφήνουν πίσω τους
Τα μαύρα φουστάνια των μανάδων
Καθώς γυρνάνε απ’ του Αβέρωφ ή απ’ του Χατζηκώνστα
Ή από τα τμήματα των μεταγωγών
Οι μαύρες μανάδες με τα μαύρα φουστάνια
Με την καρδιά τους τυλιγμένη στο μαντίλι τους
Σαν ένα ξεροκόμματο ψωμί
Που δεν μπορεί να το μασήσει
Που δεν μπορεί να το μασήσει μήτε ο θάνατος

*

26 Μαΐου 1947

Ανοίγει το κολαστήριο της Μακρονήσου, ο μεγαλύτερος τόπος μαρτυρίου, φυσικής και ψυχικής εξόντωσης του αστικού κράτους, αλλά και κορυφαίο σύμβολο των αλύγιστων της ταξικής πάλης.

«Αποφασίζεται ο περιορισμός των αριστερών στρατευσίμων εις ορισμένα στρατόπεδα δια να υποστούν αποτοξίνωσιν. Όλες οι στρατιωτικές μονάδες δέον όπως εκκαθαρισθούν από αριστερίζοντες ή υπόπτους αριστερισμού».

Από τη Μακρόνησο πέρασαν συνολικά πάνω από 100.000 θεωρούμενοι «επικίνδυνοι» οπλίτες και αξιωματικοί, καθώς και πολίτες, κομμουνιστές, ΕΑΜίτες ή άνθρωποι που συνδέονταν απλώς με συγγένεια ή υπόνοια με το ΚΚΕ-ΕΑΜ.

Εξόριστοι κουβαλούν πέτρες στο πλαίσιο των καθημερινών βασανιστηρίων

Η Μακρόνησος αποτοξίνωσε μέχρι το 1958.
(Τα στρατόπεδα συνέχισαν να λειτουργούν μέχρι το 1957, ενώ στη συνέχεια και μέχρι τον Οκτώβριο του 1960 λειτουργούσαν μόνο οι στρατιωτικές φυλακές. Τον Φεβρουάριο του 1961 οι τελευταίοι στρατιώτες που φρουρούσαν τις εγκαταστάσεις εγκατέλειψαν τη Μακρόνησο).

*
Γιώργος Φαρσακίδης, Μακελειό στη Χαράδρα. Σχέδιο του 1949
*
Η μεγάλη σφαγή στη Μακρόνησο


Ο Ιστορικος Τοξωτης

*
Πανελλήνια Ένωση Κρατουμένων Αγωνιστών Μακρονήσου (ΠΕΚΑΜ) - Μουσείο Μακρονήσου
Αγίων Ασωμάτων 31, 10553, Θησείο - Αθήνα
Τηλ: 210-3247820
E-mail: info@pekam.org.gr
Ώρες λειτουργίας του Μουσείου
Τρίτη έως και Παρασκευή 10:00 π.μ. - 1μ.μ. & Σαββατοκύριακο 11 π.μ - 2 μ.μ.
*
Ψηφιακό Μουσείο Μακρονήσου - Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας