Μαλτωμένα πλεονάσματα: Δεσμευτήκαμε για το 4ο Μνημόνιο και τα καταφέραμε

Σκίτσο Ε. Ξένου

ΣΥΓΚΥΒΕΡΝΗΣΗ - ΚΟΥΑΡΤΕΤΟ
Λαϊκές θυσίες χωρίς τέλος για την ανταγωνιστικότητα του κεφαλαίου

Η κατακρεούργηση των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων και η ενίσχυση της φοροληστείας απέναντι στο λαό συνθέτουν για την ώρα το νέο αντιλαϊκό πακέτο, για την περίοδο μετά το 2018, όπως συμφωνήθηκε στη συνεδρίαση του Γιούρογκρουπ, την περασμένη Παρασκευή στη Μάλτα.

Την ίδια ώρα, και ενώ τα «προνομοθετημένα» αντιλαϊκά μέτρα ετοιμάζονται για κατάθεση στη Βουλή στο προσεχές διάστημα, η συγκυβέρνηση από την πλευρά της, κατά την πάγια πρακτική της, επιχειρεί να θολώσει το πεδίο με τα λεγόμενα «αντίμετρα».

Αυτά με την σειρά τους συνδέονται με την «υπερπαραγωγή» πρωτογενών πλεονασμάτων στους κρατικούς προϋπολογισμούς της επόμενης περιόδου, ενώ αφορούν στο «επενδυτικό πακέτο» και σε άλλα μέτρα ενίσχυσης προς το εγχώριο κεφάλαιο.

Την ίδια ώρα, ανοιχτό παραμένει το ζήτημα της χρονικής επέκτασης των «πλεονασμάτων» μετά το 2018, με το ελάχιστο όριο να έχει «κλειδώσει» τουλάχιστον μέχρι το 2021, ενώ τις επόμενες βδομάδες θα ξεκινήσει η συζήτηση, στο πλαίσιο της Ευρωζώνης, σχετικά με την «ανάλυση βιωσιμότητας» του ελληνικού κρατικού χρέους.

Με αντιλαϊκό εφαλτήριο τη συμφωνία στο Γιούρογκρουπ

«Το μέγεθος, το χρονοδιάγραμμα και η αλληλουχία των μεταρρυθμίσεων» του αντιλαϊκού προγράμματος «κλείδωσαν» στο πλαίσιο της προχτεσινής συνεδρίασης του Γιούρογκρουπ, ενώ οι περαιτέρω εξειδικεύσεις θα συζητηθούν με τα υψηλόβαθμα κλιμάκια του κουαρτέτου που επιστρέφουν «το συντομότερο δυνατό» στην Αθήνα.

Μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης, ο πρόεδρος του Γιούρογκρουπ, Γ. Ντάισελμπλουμ, περιγράφοντας το πλαίσιο της υπό διαμόρφωση αντιλαϊκής συμφωνίας, εστίασε στα παρακάτω:

1. Νέο σφαγείο στις συντάξεις: Οι «παρεμβάσεις» ξεκινούν από το 2019, με το ύψος της καρατόμησης να φτάνει στο 1% του ΑΕΠ, δηλαδή σε περίπου 1,9 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση.

Πρόκειται για ένα από τα επόμενα βήματα της αντιλαϊκής κλιμάκωσης, και βέβαια δεν είναι τυχαίο ότι επιλέχτηκε ο τομέας των συντάξεων, που με τη σειρά του δεν επηρεάζεται από «αστάθμητους» παράγοντες, όπως είναι οι εξελίξεις στην οικονομική δραστηριότητα και στους ρυθμούς του ΑΕΠ, που συνδέονται με τη μάζα των φορολογικών εσόδων.

2. Φορολογία εισοδήματος: Πρόκειται για την περαιτέρω σύνθλιψη του αφορολόγητου ορίου - δεύτερη στη σειρά από την πλευρά της σημερινής κυβέρνησης - που θα εφαρμόζεται από το 2020. Η ενίσχυση της φοροληστείας θα φτάσει επίσης σε 1% του ΑΕΠ, ή σε ακόμα 1,9 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση.

Αυτή θα έρθει να προστεθεί στα αντιλαϊκά μέτρα του 2019, με τη «σούμα», για την ώρα, να φτάνει σε 2% του ΑΕΠ (3,8 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση) κατά την πλήρη ανάπτυξη των μέτρων, δηλαδή από το 2020 και για τα επόμενα χρόνια.

Ο προσδιορισμός του αφορολόγητου ορίου αναμένεται να «κλειδώσει» στο πλαίσιο των συζητήσεων με το κουαρτέτο στην Αθήνα. Σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες, δρομολογείται η κατακρεούργηση σε ετήσια εισοδήματα, ύψους 5.500 ευρώ, εξέλιξη που ισοδυναμεί με την επιβολή φόρου σε εισοδήματα της τάξης των 392 ευρώ το μήνα. Για παράδειγμα, στην περίπτωση μισθωτού ή συνταξιούχου με εισόδημα στα 8.000 ευρώ (αφορολόγητο μέχρι σήμερα), ο νέος φόρος με συντελεστή στο 22% φτάνει στα 550 ευρώ.

3. Χρονοδιάγραμμα με αντιλαϊκές ρήτρες: Σε κάθε περίπτωση, το χρονοδιάγραμμα της αντιλαϊκής κλιμάκωσης συνδέεται αναπόσπαστα με την επίτευξη των στόχων τους για τα «πρωτογενή πλεονάσματα» (3,5% του ΑΕΠ στους κρατικούς προϋπολογισμούς από το 2018). Σε αυτό το πλαίσιο, οποιαδήποτε «αρνητική απόκλιση» συνεπάγεται την επιβολή νέων μέτρων ή και τη μεταφορά του φορολογικού πακέτου που προβλέπεται από το 2020 στο 2019.

Οπως επιβεβαίωσε ο Γ. Ντάισελμπλουμ, η τελευταία «αξιολόγηση» του προγράμματος το καλοκαίρι του 2018 είναι η «πλέον σημαντική», καθώς ανάλογα με τις επιδόσεις της οικονομίας και το κατά πόσο θα έχουν επιτευχθεί οι στόχοι, θα κρίνουν τελικά το πότε και πώς θα εφαρμοστεί το σύνολο των μέτρων.

Σκίτσο Ε. Ξένου

Κυβερνητική ψευδολογία για τα «αντίμετρα»

Για μια ακόμα φορά, ξεκαθαρίζεται ότι το ενδεχόμενο εφαρμογής τέτοιων παρεμβάσεων έχει ως όρο και προϋπόθεση την υπεραπόδοση των αντιλαϊκών στόχων που αφορούν στα «πρωτογενή πλεονάσματα» (3,5% του ΑΕΠ) στους κρατικούς προϋπολογισμούς, και βέβαια «εφόσον υπάρχει διαθέσιμος δημοσιονομικός χώρος», όπως δήλωσε ο Γ. Ντάισελμπλουμ, περιγράφοντας τη συμφωνία με τη συγκυβέρνηση.

Να σημειωθεί ότι η ΕΚΤ στο τελευταίο «οικονομικό δελτίο» της, αναφορικά με τον λεγόμενο «διαθέσιμο οικονομικό χώρο», επισημαίνει ότι αυτός προσδιορίζεται από τρεις παραμέτρους, συγκεκριμένα από τους μεσοπρόθεσμους δημοσιονομικούς στόχους, από τους «κινδύνους για τη βιωσιμότητα του κρατικού χρέους», καθώς και από την αναλογία του χρέους ως προς το ΑΕΠ πέρα από την οποία «καθίσταται αμφίβολη η ικανότητα των κυβερνήσεων να τηρήσουν τις δανειακές υποχρεώσεις τους».

Μάλιστα, όπως χαρακτηριστικά τονίζει η ΕΚΤ,

«λίγες μόνο χώρες (της Ευρωζώνης) είναι πιθανόν να έχουν κάποιον περιορισμένο δημοσιονομικό χώρο σε σχέση με την απαιτούμενη προσαρμογή το 2017»...

Αυτά βέβαια, ισχύουν και για τα δήθεν φιλολαϊκά «αντίμετρα» που διαφημίζει η συγκυβέρνηση, ως «φύλλο συκής» στην αντιλαϊκή πολιτική. Η κυβέρνηση βέβαια δεν κρύβει ούτε ότι τα «αναπτυξιακά αντίβαρα» θα εφαρμόζονται μόνο όταν βγαίνει ο λογαριασμός των ματωμένων πλεονασμάτων από τις σάρκες του λαού, ούτε το βασικό, ότι δηλαδή και αυτά τα μέτρα θα αφορούν πρώτα απ' όλα νέες ενισχύσεις και διευκολύνσεις στο κεφάλαιο.

Την ίδια ώρα, κατά την πάγια πρακτική της, αρχίζει να ξεδιπλώνει την προσπάθεια αποπροσανατολισμού των λαϊκών στρωμάτων, παρουσιάζοντας ως «αντίδωρο» τους νέους μηχανισμούς διαχείρισης της ακραίας φτώχειας - έμμεση ομολογία ότι αυτή θα γενικευτεί περαιτέρω στην πορεία ανάκαμψης του κεφαλαίου - και μάλιστα τσουβαλιάζοντας εκεί ήδη προβλεπόμενες παρεμβάσεις.

Χαρακτηριστικά, σύμφωνα με τον Ευ. Τσακαλώτο,

«αυτά τα αντίμετρα κατά κάποιον τρόπο αντισταθμίζουν τα μέτρα και κυρίως δημιουργούν τη βάση για την οικοδόμηση ενός κοινωνικού κράτους στην Ελλάδα». Μάλιστα, όπως ο ίδιος ομολόγησε, «είναι ένα εγχείρημα το οποίο πάει πέρα και πάνω από τη δαπάνη των 740 εκατ. ευρώ που έχουμε κάνει φέτος για πρώτη φορά για την ανακούφιση των ανθρώπων που αντιμετωπίζουν τα περισσότερα προβλήματα».

Καταρχάς τα «αντίβαρα», όπως τα περιέγραψε ο υπουργός Οικονομικών, περιέχουν ένα «επενδυτικό πακέτο», δηλαδή κοινοτικές και κρατικές ενισχύσεις και άλλες παρεμβάσεις σε όφελος του εγχώριου κεφαλαίου.

Οπως είπε, τα «αντίμετρα» θα περιλαμβάνουν και «ένα πακέτο που θα αντιμετωπίζει με πολύ σοβαρό τρόπο την παιδική φτώχεια». Εν προκειμένω - και εφόσον βέβαια επιτευχθούν οι αντιλαϊκοί στόχοι - «φωτογραφίζονται» τα ενδεχόμενα επιδόματα ελεημοσύνης (με τη μία ή την άλλη μορφή) σε ορισμένα φτωχά λαϊκά νοικοκυριά ως αποτέλεσμα της διάλυσης του αφορολόγητου ορίου απέναντι σε ολόκληρη την γκάμα των λαϊκών εισοδημάτων, όπως βέβαια και για το «πρόσθετο» αφορολόγητο που έχει απομείνει για τη λαϊκή οικογένεια με προστατευόμενα παιδιά, μετά και την προηγούμενη συμπίεση στην οποία προχώρησαν από το 2016. Οπως δηλαδή έγινε και σε προηγούμενα μνημόνια.

Επιπλέον, ο Ευ. Τσακαλώτος έκανε λόγο για «ένα πακέτο που θα αντιμετωπίζει τα προβλήματα της νέας γενιάς για την απασχόληση, με μέτρα και ενέργειες που συνδυάζονται με την αναπτυξιακή πολιτική της κυβέρνησης», που μεταφράζεται βέβαια σε κρατικές επιδοτήσεις σε επιχειρηματίες, και σε προγράμματα τσάμπα εργασίας, γενίκευσης των ευέλικτων εργασιακών σχέσεων και με ημερομηνία λήξης για τους νέους εργαζόμενους, ενώ ακόμη αναφέρθηκε σε «ενισχύσεις» για «προγράμματα στέγασης», καθώς και για «τη μείωση της συμβολής των συνταξιούχων στην αγορά των φαρμάκων τους».

Αντιλαϊκές αναδιαρθρώσεις στην Ευρωζώνη

Παράλληλα, στην ατζέντα των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης στη Μάλτα, υπήρξε συμφωνία γύρω από το «κοινό σύνολο αρχών» σχετικά με «την ενίσχυση των επενδύσεων και της απασχόλησης».

Η ανακοίνωση που εκδόθηκε, μεταξύ άλλων αναφέρει ότι «οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να αποσκοπούν στην προώθηση των ιδιωτικών επενδύσεων και στη διευκόλυνση της ανακατανομής των πόρων», στη «βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος», ενώ όπως τονίζεται «οι προσπάθειες αυτές θα πρέπει να συμπληρώνονται από πολιτικές για την αγορά εργασίας με στόχο τη διευκόλυνση της γεωγραφικής, τομεακής και επαγγελματικής κινητικότητας».

Ουσιαστικά, το εν λόγω πλαίσιο έρχεται να «κουμπώσει» με τις γενικευμένες αντεργατικές παρεμβάσεις που δρομολογούνται γύρω από τα ασφαλιστικά συστήματα της Ευρωζώνης, ζήτημα που συζητήθηκε στην αμέσως προηγούμενη συνεδρίαση του Γιούρογκρουπ.

Εφαρμοστικά νομοσχέδια στη Βουλή

Την ίδια ώρα, η συγκυβέρνηση «τρέχει» τα προαπαιτούμενα της αντιλαϊκής συμφωνίας, καθώς προχτές κατέθεσε στη Βουλή το νομοσχέδιο για τον «Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών Επιχειρήσεων», το οποίο αναμένεται να «εμπλουτιστεί» στη συνέχεια με νέες διατάξεις.

Οι σχετικές ρυθμίσεις αφορούν αποκλειστικά και μόνο στις υπερχρεωμένες και ταυτόχρονα βιώσιμες επιχειρήσεις. Μάλιστα, ως πρόσθετη «δικλίδα ασφαλείας» προβλέπεται η ύπαρξη τουλάχιστον μιας κερδοφόρας χρήσης στη διάρκεια της τελευταίας τριετίας, γεγονός βέβαια που αποβάλλει, ευθύς εξαρχής, μια μεγάλη μάζα μικρού και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεων, ενώ ταυτόχρονα εξαιρούνται και οι ελεύθεροι επαγγελματίες. Το ζήτημα συνδέεται και με τη διαχείριση των «κόκκινων» τραπεζικών δανείων, σε συνδυασμό και με ρυθμίσεις χρεών στην Εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία από «βιώσιμες» επιχειρήσεις.

Στο νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή προβλέπεται και η διαμόρφωση ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας, στην οποία θα υποβάλλονται οι αιτήσεις και τα δικαιολογητικά των επιχειρήσεων, με στόχο βέβαια την ταχεία διεκπεραίωση των υποθέσεων, ενώ το κρίσιμο σημείο για την ένταξη των επιχειρήσεων στις εν λόγω διατάξεις είναι η «έκθεση βιωσιμότητας» από αρμόδιους εμπειρογνώμονες.

Μεταξύ άλλων, οι διατάξεις του ν/σ προβλέπουν:

• Με τη συναίνεση της πλειοψηφίας 60% των πιστωτών (με βάση το ύψος συνολικών οφειλών) μπορεί να επιτευχθεί «βιώσιμη λύση», η οποία επιβάλλεται στη μειοψηφία (40%) των πιστωτών.
• Η εκπόνηση έκθεσης για την αξιολόγηση της βιωσιμότητας και του σχεδίου αναδιάρθρωσης οφειλών του οφειλέτη, που αποτελεί μεγάλη επιχείρηση, ανατίθεται υποχρεωτικά σε εμπειρογνώμονα, ο οποίος, εφόσον του έχει ανατεθεί, προτείνει σχέδιο αναδιάρθρωσης οφειλών εντός 30 εργάσιμων ημερών.
• Ρητά εξαιρούνται οι επιχειρήσεις που έχουν υποβάλει αίτηση εξυγίανσης ή πτώχευσης ή βρίσκονται σε διαδικασία λύσης και εκκαθάρισης ή έχουν ήδη διακόψει την επιχειρηματική δραστηριότητα.
• Η μη καταβολή από τον οφειλέτη προς οποιονδήποτε πιστωτή οποιουδήποτε οφειλόμενου ποσού, σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 90 ημερών, παρέχει στον συγκεκριμένο πιστωτή το δικαίωμα να ζητήσει την ακύρωση της συμφωνίας ως προς όλους τους εμπλεκόμενους πιστωτές.
• Δεν επιτρέπεται η διαγραφή βασικής οφειλής προς την Εφορία για ΦΠΑ και παρακρατούμενους φόρους, παρά μόνο για πρόστιμα και προσαυξήσεις.
• Δυνατότητα ένταξης έχουν οι επιχειρήσεις με συνολικές οφειλές (έως 31/12/16) πάνω από 20.000 ευρώ.

Α. Σ.

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 9/4/2017