Μάκης Παπαδόπουλος: Ο κλάδος Εμπορίου, η δεινή θέση των εργαζομένων, η κυβερνητική πολιτική και η πρόταση του ΚΚΕ

Οι εξελίξεις στον κλάδο του Εμπορίου και η πολιτική πρόταση του ΚΚΕ

Αποσπάσματα από την ομιλία του Μάκη Παπαδόπουλου, μέλους του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, σε εκδήλωση των ΚΟ Εμποροϋπαλλήλων και Εμπόρων της ΚΟ Αττικής την Κυριακή 23 Απρίλη

Στις σημερινές συνθήκες που οι ισχυροί επιχειρηματικοί όμιλοι μάς καλούν να κάνουμε νέες θυσίες για να ανακάμψουν και να αυξηθούν τα κέρδη τους, σήμερα που τόσο η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ όσο και η ΝΔ και τα άλλα αστικά κόμματα, μας καλούν να ματώσουμε ακόμα περισσότερο για να επιστρέψει η καπιταλιστική οικονομία σε ψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, η εξέταση της εξέλιξης στον τομέα του Εμπορίου στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα διδακτική και χρήσιμη.

Διδακτική, γιατί βοηθά να αποκαλύψουμε τον χιλιοειπωμένο μύθο της άρχουσας τάξης ότι τάχα υπάρχει ένας δρόμος ανάπτυξης που μπορεί να ωφελήσει ταυτόχρονα και τους θύτες και τα θύματα της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης.

Χρήσιμη, γιατί οι σχετικές εκτιμήσεις, οι προβλέψεις και οι θέσεις του ΚΚΕ αφορούν αφενός έναν μεγάλο όγκο μισθωτών και αυτοαπασχολούμενων που συγκεντρώνει ο συγκεκριμένος κλάδος και αφετέρου επιχειρούν να συμβάλουν στη συνολική οργάνωση της λαϊκής αντεπίθεσης με συνέχεια, διάρκεια και νικηφόρα προοπτική.

Αναφερόμαστε σε έναν κλάδο που συγκεντρώνει χιλιάδες μισθωτούς σε μεγάλες εμπορικές επιχειρήσεις, σε μεγάλα αστικά κέντρα και αγκαλιάζει πολλές γυναίκες εργαζόμενες και πολλούς νέους που πιάνουν για πρώτη φορά δουλειά.

Επιδείνωση για εμποροϋπάλληλους και αυτοαπασχολούμενους

Όπως γνωρίζουμε η ελληνική καπιταλιστική οικονομία από το 2008 διέρχεται τη μεγαλύτερη σε διάρκεια και βαθύτερη κρίση της. Το ΑΕΠ τη συγκεκριμένη περίοδο μειώθηκε κατά 27,3% με απώλεια 66,1 δισ. ευρώ.

Η βαθιά καπιταλιστική κρίση επηρέασε και τον κλάδο του Εμπορίου, παρότι ως κλάδος της ελληνικής οικονομίας διατήρησε τη σημαντική συμβολή του σε αυτήν και εξακολουθεί να καταλαμβάνει το 18% της συνολικής απασχόλησης στην Ελλάδα μετά την κρίση. Ο συνολικός κύκλος εργασιών του κλάδου συρρικνώθηκε πάνω από 30% στη διάρκεια της κρίσης.

Ας δούμε όμως πιο συγκεκριμένα πώς μεταβλήθηκε η κατάσταση για τους μισθωτούς εργαζόμενους και τους αυτοαπασχολούμενους του κλάδου.

Οι εμποροϋπάλληλοι πριν ακόμα ξεσπάσει η κρίση βίωναν ήδη την επίθεση του κεφαλαίου στα δικαιώματά τους, με την προώθηση της μερικής απασχόλησης, των ευέλικτων εργασιακών σχέσεων, τις συμβάσεις ορισμένου χρόνου.

Μετά την εκδήλωση της κρίσης η αντεργατική επίθεση κλιμακώθηκε. Σημειώθηκε κύμα απολύσεων που οδήγησε σε μείωση του απόλυτου αριθμού μισθωτών του κλάδου από 439 χιλιάδες το 2008 σε 386 χιλιάδες το 2016.

Σε πολλές επιχειρήσεις, οι εργαζόμενοι βρέθηκαν απλήρωτοι για πάνω από ένα χρόνο, με χαρακτηριστικό το παράδειγμα των 1.400 εργαζομένων της επιχείρησης «Καρυπίδης».

Η παλιά κλαδική Σύμβαση που κατοχύρωνε μισθό στα 920 ευρώ μεικτά έπαψε να βρίσκεται σε ισχύ και αντικαταστάθηκε σε μεγάλο βαθμό με ατομικές συμβάσεις με μισθό 586 ευρώ μεικτά, δηλαδή τον νέο κατώτερο μισθό.

Ο ίδιος ο ΣΕΒ σε πρόσφατη μελέτη του συνολικά για την ελληνική οικονομία εκτιμά ότι η μείωση του κατώτερου μισθού στη διάρκεια της κρίσης άνοιξε το δρόμο για τη γενικότερη μείωση των μέσων μισθών στους περισσότερους κλάδους και διευκόλυνε την αύξηση της μερικής απασχόλησης.

Η μερική απασχόληση είναι σήμερα στην Ελλάδα διπλάσια σε μέγεθος απ' ό,τι ήταν πριν από την κρίση. Για όποιον νομίζει ότι αυτό αποτελεί μια ιδιαιτερότητα, μια εξαίρεση που αφορά την Ελλάδα, αξίζει να επισημάνουμε ότι ακόμα και σήμερα το αυξημένο ποσοστό της μερικής απασχόλησης στην Ελλάδα βρίσκεται ακόμα στο μισό του κοινοτικού μέσου όρου της λυκοσυμμαχίας της ΕΕ. Τα χειρότερα, δηλαδή, είναι μπροστά μας.

Σε κάθε περίπτωση, για τις νέες προσλήψεις η εκ περιτροπής απασχόληση έχει αυξηθεί από 4% του συνόλου στο 15% στη διάρκεια της κρίσης και αντιστοίχως η μερική απασχόληση απ' το 17% στο 40%.

Ιδιαίτερα στο Εμπόριο, η κατάσταση είναι χειρότερη απ' το μέσο όρο της ελληνικής οικονομίας, αφού συναντάμε συμβάσεις ακόμα και για ένα 15ωρο τη βδομάδα, ή μόνο για κάθε Σάββατο.

Η αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης επιτυγχάνεται και με τον προσθετό απλήρωτο χρόνο, τις απλήρωτες υπερωρίες κυρίως όσων δουλεύουν με σχέση μερικής απασχόλησης, μειώνοντας ακόμα περισσότερο τους πραγματικούς μισθούς.

Οι αυτοαπασχολούμενοι ήταν η δεύτερη μεγάλη κατηγορία θυμάτων του αδυσώπητου ανταγωνισμού μεταξύ των μονοπωλιακών ομίλων στη διάρκεια της κρίσης.

Το 2001 κάλυπταν το 30% των απασχολούμενων στον κλάδο, ενώ σήμερα ούτε το 25%. Δίπλα στις μικρές επιχειρήσεις που έκλεισαν ή κλείνουν, αυξάνεται η πίεση του ανταγωνισμού σε αυτούς που ακόμα επιβιώνουν, όπως και στους μικρούς εργοδότες.

Το τελευταίο δωδεκάμηνο μία στις πέντε μικρές επιχειρήσεις έχασε περίπου το 50% του ετήσιου κύκλου εργασιών της.

Ταυτόχρονα, η πίεση αποπληρωμής των «κόκκινων» δανείων αυξάνεται από τις τράπεζες σε αυτοαπασχολούμενους και μικρές επιχειρήσεις, με βάση τους συγκεκριμένους στόχους που έχει θέσει η ΕΕ για μείωση του ύψους των «κόκκινων» δανείων των επιχειρήσεων έως το 2019.

Αξίζει και πάλι να υπενθυμίσουμε σε αυτό το σημείο ότι η Ελλάδα ακόμα και σήμερα έχει διπλάσιο πληθυσμό αυτοαπασχολούμενων συγκριτικά με τον κοινοτικό μέσο όρο της ΕΕ και από αυτούς 20% στον τομέα του Εμπορίου.

Αυτό το στοιχείο υπογραμμίζει τη δυνατότητα παραπέρα συρρίκνωσης του αριθμού τους, καθώς ενισχύεται η τάση συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης του κεφαλαίου και προωθούνται οι πολιτικές της ΕΕ και του εγχώριου μονοπωλιακού κεφαλαίου.

Όλα τα στοιχεία δείχνουν τη διεύρυνση της υπεροχής των μονοπωλιακών ομίλων, την ενίσχυση της τάσης συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης του κεφαλαίου.

Έχει σημασία να σταθούμε σε αυτό το ζήτημα όχι μόνο γιατί φωτίζει τη μεγάλη εικόνα των εξελίξεων στο Εμπόριο, αλλά κυρίως γιατί βοηθά να κατανοήσουμε ότι δεν χάνουν όλοι στη φάση της καπιταλιστικής κρίσης, ούτε θα κερδίσουν όλοι αν βγούμε απ' αυτήν τη φάση στο έδαφος του καπιταλισμού.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι μόλις 523 μεγάλες επιχειρήσεις απ' το σύνολο των 222.000 εμπορικών επιχειρήσεων, δηλαδή ένα ελάχιστο ποσοστό 0,23% του συνόλου απασχολεί ή εκμεταλλεύεται το 26,72% των εργαζομένων του κλάδου, διευρύνοντας τα κέρδη του, τον κύκλο εργασιών του και τα μερίδια αγοράς που καταλαμβάνει κάθε χρόνο.

Αυτοί οι όμιλοι διαθέτουν πανελλαδικά αλυσίδες καταστημάτων και δεσπόζουν σε μεγάλα εμπορικά κέντρα. Πρόκειται για ομίλους που δραστηριοποιούνται ταυτόχρονα σε πολλούς κλάδους της οικονομίας.

Μόνο το τελευταίο εξάμηνο, για παράδειγμα, τα τρία εμπορικά κέντρα της «Lamda Development» («The Mall Athens», «Mediterranean Cosmos» και «Golden Hall»), είχαν αύξηση λειτουργικών κερδών κατά 12,2%, πάνω από 21 εκ. ευρώ.

Χάρη στο ξεζούμισμα των εργαζομένων του κλάδου και της λαϊκής οικογένειας, αυτοί οι όμιλοι σχεδιάζουν έως το 2020 επενδύσεις 800 εκ. ευρώ για την ανάπτυξη νέων εμπορικών κέντρων μόνο στην Αττική καθώς και πιθανές κατασκευές 230.000 τ.μ. νέων εμπορικών χώρων απ' το Βοτανικό μέχρι το Ελληνικό.

Η κυβερνητική πολιτική

Ποιος ενισχύει όμως αυτήν την πορεία κυριαρχίας των μονοπωλιακών ομίλων στο Εμπόριο και στο σύνολο της οικονομίας; Μα φυσικά το αστικό κράτος, οι κυβερνήσεις της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ, του ΣΥΡΙΖΑ, που υπηρετούν σταθερά τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου.

Αυτές οι κυβερνήσεις προώθησαν και προωθούν την πολιτική που τσακίζει τα εργατικά δικαιώματα και επιδεινώνει τη θέση των αυτοαπασχολούμενων, προς όφελος της πραγματικής ραχοκοκαλιάς της καπιταλιστικής οικονομίας, δηλαδή των μονοπωλιακών ομίλων.

Όλες οι αστικές κυβερνήσεις προώθησαν και προωθούν τις ελαστικές εργασιακές σχέσεις, την επέκταση του ωραρίου των καταστημάτων και την κατάργηση της κυριακάτικης αργίας, τη διεύρυνση της μερικής απασχόλησης, την υπονόμευση των κλαδικών Συλλογικών Συμβάσεων.

Ιδιαίτερα η σημερινή κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ έδωσε στους αυτοαπασχολούμενους τη χαριστική βολή με την αύξηση του συντελεστή φορολόγησης, την αύξηση της προκαταβολής φόρου, τον ασφαλιστικό νόμο - λαιμητόμο του Κατρούγκαλου.

Δεν πρόκειται, φυσικά, για ελληνική πρωτοτυπία. Η πολιτική που ακολουθείται σήμερα στην Ελλάδα με τα μνημόνια είναι πολιτική στήριξης του κεφαλαίου, πολιτική για την αύξηση των κερδών των μονοπωλίων. Την προωθούν από κοινού η εγχώρια άρχουσα τάξη και το κουαρτέτο της ΕΕ και του ΔΝΤ σε βάρος του λαού.

Γι' αυτό και αποτελεί καθαρή εξαπάτηση ο ισχυρισμός ότι αν βάλουμε όλοι οι μισθωτοί πλάτη, αν συνεχίσουμε να ματώνουμε, θα έρθει τελικά η δίκαιη ανάπτυξη για όλους. Γιατί η ανάκαμψη και η αύξηση των κερδών των μονοπωλιακών ομίλων δεν συμβαδίζουν αλλά αντιστρατεύονται την ικανοποίηση των αναγκών μας.

Κανένας επιχειρηματικός όμιλος που αυξάνει τα κέρδη του δεν θα μας επιστρέψει οικειοθελώς τις τεράστιες απώλειες που είχαμε την περίοδο της κρίσης. Αντίθετα, θα απαιτήσει φθηνή εργατική δύναμη για να αυξηθεί περισσότερο η καπιταλιστική κερδοφορία.

Δεν πρόκειται για κάποια δογματική πολιτική του Σόιμπλε που εφαρμόζεται σήμερα στην ΕΕ και μπορούν δήθεν να την αλλάξουν σε φιλολαϊκή κατεύθυνση ο Τσίπρας και οι σοσιαλδημοκράτες σύμμαχοί του στη Γαλλία και την Ιταλία.

Όλοι αυτοί οι σοσιαλδημοκράτες ηγέτες της «αριστεράς» του κεφαλαίου, πρωταγωνιστούν στην εφαρμογή αντιλαϊκών μέτρων.

Για το ηλεκτρονικό εμπόριο

Τόσο οι φορείς του μεγάλου κεφαλαίου όσο και η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, η ΝΔ και τα υπόλοιπα αστικά κόμματα προβάλλουν ως λύση την αξιοποίηση της καινοτομίας, της νέας τεχνολογίας. Ιδιαίτερα προβάλλουν την ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου ως «φάρμακο διά πάσαν νόσον».

Ασφαλώς το ηλεκτρονικό εμπόριο θα αναπτυχθεί στη χώρα μας το επόμενο διάστημα.

Τα στοιχεία στην ΕΕ δείχνουν ότι είναι ένας νέος δυναμικός τομέας με ταχύτατους ρυθμούς ανάπτυξης. Την περίοδο 2009 - 2014 διπλασίασε τη συμβολή του στο ΑΕΠ της ΕΕ.

Αυτό συμβαίνει γιατί αποτελεί μια επενδυτική διέξοδο για κεφάλαια που σήμερα λιμνάζουν στο εμπόριο, στη βιομηχανία και τις τράπεζες. Υπερσυσσωρευμένα, δηλαδή, κεφάλαια που μπορούν πλέον μέσω του ηλεκτρονικού εμπορίου να επενδυθούν με ικανοποιητικό ποσοστό κέρδους.

Γι' αυτό και στην Ελλάδα, οι φορείς του κεφαλαίου πιέζουν, ώστε να προχωρήσει πιο γρήγορα η σχετική προσαρμογή στα νέα δεδομένα.

Δεν είναι δύσκολο, όμως, να αντιληφθούμε ότι αυτός που θα διασφαλίσει ξανά τη μερίδα του λέοντος από την ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου θα είναι οι μονοπωλιακοί όμιλοι.

Ορισμένοι αυτοαπασχολούμενοι και μικρέμποροι που θα προηγηθούν σε σχέση με άλλους μικρούς στην προβολή τους στο διαδίκτυο, θα αποκτήσουν ένα μικρό προσωρινό, συγκριτικό πλεονέκτημα

Ακόμη και σε αυτό το σύντομο διάστημα όσοι διασφαλίσουν κάποια προσωρινή υπεροχή θα είναι δεσμευμένοι στις ελάχιστες ηλεκτρονικές πλατφόρμες αναζήτησης και πληρωμών που ελέγχουν μεγάλες εταιρείες, δηλαδή θα δεσμεύονται σε μεσάζοντες με τη σχετική επιβάρυνση.

Όμως, το κύριο είναι η προφανής υπεροχή του μεγάλου κεφαλαίου, των μονοπωλιακών ομίλων να αξιοποιήσουν προς όφελός τους τη δυνατότητα του ηλεκτρονικού εμπορίου να καταργεί χρονικούς και χωρικούς περιορισμούς στην αγορά εμπορευμάτων.

Το μαγαζάκι της γειτονιάς που πουλούσε ακριβότερα αλλά πρόσφερε μια ευκολία πρόσβασης στον καταναλωτή της περιοχής, χάνει πλέον το μοναδικό του πλεονέκτημα.

Η λαϊκή οικογένεια μπορεί πλέον να αγοράσει οποιαδήποτε ώρα του 24ώρου ηλεκτρονικά και να παραλάβει το εμπόρευμα στην πόρτα της.

Με τα σημερινά ελαστικά ωράρια και την απουσία ελεύθερου χρόνου των εργαζομένων, καθώς και με τη χαμηλότερη τιμή που προσφέρουν οι συγκεκριμένοι όμιλοι, η τάση αυτή θα ενισχυθεί.

Για παράδειγμα, οι μεγάλες αλυσίδες super market ήδη παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση των τιμών και της ηλεκτρονικής αγοράς τροφίμων.

Ταυτόχρονα, θα αλλάξει κατά ένα σημαντικό μέρος και η σημερινή οργάνωση της εμπορικής δραστηριότητας. Χιλιάδες εμποροϋπάλληλοι θα δουλεύουν πλέον σε μεγάλες αποθήκες με όρους αντίστοιχους της βιομηχανικής παραγωγής και αρκετοί άλλοι στη διανομή εμπορευμάτων στα σπίτια, με συνθήκες αντίστοιχες με τους σημερινούς εργαζόμενους που κάνουν διανομή έτοιμου φαγητού.

Η ουσία είναι ότι θα προχωρήσει ακόμη πιο γρήγορα η συγκέντρωση και η συγκεντροποίηση του κεφαλαίου, η ισχυροποίηση των μονοπωλιακών ομίλων στο εμπόριο σε βάρος των αυτοαπασχολούμενων και των μισθωτών εμποροϋπαλλήλων. Θα αυξηθεί η εντατικοποίηση και η δουλειά με χαμηλά μεροκάματα στους αποθηκάριους και τους μεταφορείς. Θα συνθλιβούν, επίσης, αρκετά μαγαζιά στις τοπικές αγορές.

Η διέξοδος

Όμως, αυτές οι εξελίξεις εκτός από τα προβλήματα φωτίζουν και τις δυνατότητες να τα ξεπεράσουμε.

Τι άλλο δείχνουν οι εξελίξεις με τις μεγάλες εμπορικές αλυσίδες, τα μεγάλα εμπορικά κέντρα, τους ισχυρούς εμπορικούς ομίλους που τα εμπορικά τους δίκτυα αγκαλιάζουν όλη τη χώρα; Τι φανερώνουν οι μεγάλες δυνατότητες του ηλεκτρονικού εμπορίου να καλύψει άμεσα και αποτελεσματικά ένα πλήθος καταναλωτικών αναγκών;

Τι φέρνει στο προσκήνιο η τεχνολογική ανάπτυξη που αυξάνει την παραγωγικότητα της εργασίας; Τι φανερώνει η αύξηση της μισθωτής εργασίας, της συμμετοχής της εργατικής τάξης από 49% στο σύνολο της απασχόλησης στο εμπόριο το 2001, στο 59% το 2016; Τι αποδεικνύει γενικότερα η ενίσχυση του κοινωνικού χαρακτήρα της εργασίας και η αύξηση της συγκέντρωσης του εργατικού δυναμικού σε μεγάλες επιχειρήσεις στη βιομηχανική παραγωγή και το Εμπόριο;

Ολα αυτά υπογραμμίζουν ότι έχουν αυξηθεί αντικειμενικά οι δυνατότητες να περάσουμε σε έναν ανώτερο τύπο οργάνωσης της οικονομίας και της κοινωνίας, όπου η παραγωγή και η διανομή των προϊόντων θα γίνεται με κριτήριο τις ανάγκες της κοινωνίας και όχι το κέρδος των καπιταλιστών.

Όλα αυτά φωτίζουν ότι μπορούμε και πρέπει να προχωρήσουμε προς τη μοναδική διέξοδο που διασφαλίζει την ευημερία της κοινωνίας, δηλαδή την κοινωνική ιδιοκτησία στα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, στον συγκεντρωμένο πλούτο, στη γη, ώστε να πετύχουμε την επιστημονικά κεντρικά σχεδιασμένη αξιοποίησή τους προς όφελος του λαού.

Αυτή είναι η λύση της εργατικής εξουσίας, του σοσιαλισμού. Στον σοσιαλισμό η γη, το νερό, τα τρόφιμα, τα φάρμακα, τα καύσιμα, τα ρούχα δεν θα είναι πλέον εμπορεύματα. Δεν θα αγοράζεται και δεν θα πουλιέται η εργατική μας δύναμη, θα καταργηθεί η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Το μεγαλύτερο μέρος των προϊόντων που θα παράγει η κοινωνία θα χάσουν τον εμπορευματικό τους χαρακτήρα.

Γι' αυτό και στον σοσιαλισμό μπορεί να προχωρήσει άμεσα η κοινωνικοποίηση στον τομέα του Εμπορίου. Δεν θα υπάρχουν πλέον ιδιοκτήτες εμπορικών αλυσίδων, ομίλων, επιχειρήσεων. Το σημερινό λιανικό εμπόριο της καπιταλιστικής αγοράς θα αντικατασταθεί από έναν μηχανισμό του κράτους της εργατικής εξουσίας που θα διανέμει και θα κατανέμει άμεσα σε κάθε λαϊκή οικογένεια, σε κάθε εργαζόμενο, κάθε φοιτητή, κάθε συνταξιούχο.

Αντίστοιχα, το σημερινό χονδρικό εμπόριο της καπιταλιστικής αγοράς θα δώσει τη θέση του σε διαδικασίες κατανομής πρώτων υλών και προϊόντων μεταξύ των κοινωνικοποιημένων επιχειρήσεων από το κράτος της εργατικής εξουσίας, μέσα στο πλαίσιο του επιστημονικού κεντρικού σχεδιασμού της οικονομίας.

Το όφελος για τη λαϊκή οικογένεια θα είναι τεράστιο. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, τα σημερινά πανάκριβα καύσιμα για τη θέρμανση του σπιτιού και την κίνηση των αυτοκινήτων.

Τι βρίσκεται πίσω από το σημερινό μεγάλο οικονομικό βάρος που πέφτει στις πλάτες των λαϊκών στρωμάτων; Βρίσκεται το κέρδος των διυλιστηρίων, το κέρδος των ομίλων του χονδρικού εμπορίου, το κέρδος στο λιανικό εμπόριο και η δυσβάστακτη κρατική φορολογία που τελικά χρηματοδοτεί ξανά τους μονοπωλιακούς ομίλους. Ολα αυτά τα βάρη θα τα εξαφανίσει κυριολεκτικά η εργατική εξουσία.

Τα κρατικά κοινωνικοποιημένα διυλιστήρια θα τροφοδοτούν με καύσιμα ένα αποκλειστικά κρατικό δίκτυο πρατηρίων διανομής καυσίμων, που θα καλύπτει τις ανάγκες της λαϊκής οικογένειας.

Σε όσους φαίνεται αδύνατο κάτι τέτοιο, αρκεί να σκεφτούν ότι ακόμα και σήμερα σε συνθήκες καπιταλισμού οι μαθητές δεν αγοράζουν ως εμπορεύματα τα βιβλία στα δημόσια σχολεία. Να σκεφτούν ότι σήμερα ο στρατός διανέμει στους φαντάρους δωρεάν τα αναγκαία ρούχα, τα τρόφιμα και τον εξοπλισμό. Για να μην αναφερθούμε στα ιστορικά επιτεύγματα του σοσιαλισμού στη Σοβιετική Ενωση που κάλυπτε πλήρως τις ανάγκες θέρμανσης του συνόλου του πληθυσμού σε συνθήκες μεγάλου ψύχους.

Παράλληλα, η εργατική εξουσία θα εντάξει όσους αυτοαπασχολούμενους έχουν απομείνει στο Εμπόριο, σαν μόνιμους εργαζόμενους στη μεγάλη συγκεντρωμένη παραγωγή και διανομή του κοινωνικού προϊόντος.

Με άλλα λόγια, θα απαλλάξει τους αυτοαπασχολούμενους από το καθημερινό άγχος και την ανασφάλεια αν θα διαθέσουν τα εμπορεύματά τους. Θα τους απαλλάξει από τα χρέη, τη φοροαφαίμαξη, τον ανελέητο ανταγωνισμό. Θα διασφαλίσει για τα παιδιά τους, την οικογένειά τους σύγχρονες ανάγκες, υποδομές Υγείας, Παιδείας, Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Ασφαλώς θα διατηρηθούν οι εμπορικές ανταλλαγές της χώρας με το εξωτερικό. Ομως και η δραστηριότητα του εξωτερικού εμπορίου θα διεξάγεται με ευθύνη του εργατικού κράτους και κατάλληλα μέτρα προστασίας από τη διαβρωτική εξωτερική οικονομική διείσδυση των ισχυρών καπιταλιστικών κρατών.

Οργάνωση της αντεπίθεσης

Για να ανοίξει αυτός ο ελπιδοφόρος δρόμος πρέπει σήμερα όλοι να συμβάλουμε για να εδραιωθούν και να δυναμώσουν πρωτοπόρες εστίες αντίστασης και αντεπίθεσης σε κάθε super market, σε κάθε εμπορικό κέντρο, κάθε εμπορική αλυσίδα, κάθε χώρο δουλειάς. Να ισχυροποιηθούν οι οργανωμένες δυνάμεις του ΚΚΕ στον κλάδο του Εμπορίου και σε κάθε κλάδο της οικονομίας.

Πρέπει όλοι και όλες να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να μαζικοποιηθούν τα ταξικά σωματεία, να λειτουργούν καθημερινά και να σημαδεύουν αγωνιστικά τον πραγματικό αντίπαλο, την άρχουσα τάξη των καπιταλιστών.

Ασφαλώς, δίνουμε και θα δίνουμε καθημερινές μάχες για να αυξηθούν οι μισθοί μας, για να απαγορευτεί η εργασία τις Κυριακές, για να ανακληθούν οι απολύσεις, για να μην περάσει η αξιολόγηση των υπαλλήλων από την εργοδοσία, για να διαφυλάξουμε όσα ασφαλιστικά δικαιώματα έχουν απομείνει, για να σπάσει η εργοδοτική τρομοκρατία.

Τα μέλη και οι φίλοι του ΚΚΕ μπαίνουμε μπροστά, πρωταγωνιστούμε σε κάθε αγωνιστική πρωτοβουλία που προσπαθεί να αναχαιτίσει την επίθεση διαρκείας του κεφαλαίου, να διασώσει και να διευρύνει προσωρινά ορισμένα εργατικά δικαιώματα.

Όμως, αυτό δεν αρκεί για να συγκεντρώσουμε δυνάμεις για την αποφασιστική αναμέτρηση που θα δώσει στην εργατική τάξη το τιμόνι της εξουσίας και τα κλειδιά της οικονομίας.

Πρέπει η πολύμορφη συνδικαλιστική και πολιτική μας δράση να βάζει σταθερά στο στόχαστρο την πραγματική αιτία για την κατάστασή μας, τη λειτουργία της οικονομίας με γνώμονα το καπιταλιστικό κέρδος.

Πρέπει η οργάνωση της πάλης μας να φέρνει στο προσκήνιο την απαίτηση να ικανοποιηθούν πλέον οι ανάγκες μας, με βάση τον πλούτο που παράγουμε και τις τεχνολογικές δυνατότητες που υπάρχουν σήμερα στη χώρα μας.

• Να περάσουμε στην αντεπίθεση.
• Να απαιτήσουμε μαχητικά και αγωνιστικά πλήρη σταθερή εργασία με δικαιώματα, αποκλειστικά δημόσια και δωρεάν Υγεία και Παιδεία για το λαό.
• Να διεκδικήσουμε την άμεση ανάκτηση των μεγάλων απωλειών που γνώρισε κάθε λαϊκή οικογένεια την περίοδο της κρίσης.

Δεν υποτιμάμε τις δυσκολίες. Όμως, οι ταξικές δυνάμεις που συσπειρώνονται στο ΠΑΜΕ όπως ο Σύλλογος Εμποροϋπαλλήλων Αθήνας, ακόμη και αν σε αρκετούς εργασιακούς χώρους είναι ακόμη λίγες, ήδη αναπτύσσονται, κερδίζουν με πολύ κόπο έδαφος, πρωτοστατούν στην κλαδική οργάνωση όλων των εργαζομένων στους μονοπωλιακούς εμπορικούς ομίλους και στις εμπορικές αλυσίδες.

Συγκροτούν Επιτροπές Αγώνα σε καταστήματα και ομίλους, σπάνε την εργοδοτική τρομοκρατία, βοηθούν τους υπόλοιπους εργαζόμενους να λειτουργούν και να αποφασίζουν συλλογικά.

Οι κομμουνιστές και γενικότερα οι ταξικές δυνάμεις στους εμποροϋπάλληλους καλούν σε κοινό αγωνιστικό βηματισμό όχι μόνο τα άλλα τμήματα των μισθωτών εργαζομένων αλλά και τους φτωχούς αυτοαπασχολούμενους τόσο του κλάδου όσο και γενικότερα.

Ούτε οι εμποροϋπάλληλοι ούτε οι μισθωτοί εργαζόμενοι κανενός άλλου κλάδου μπορούν να απαντήσουν μόνοι τους αποτελεσματικά στην αντιλαϊκή επίθεση του κεφαλαίου που δεν έχει ημερομηνία λήξης.

Πρέπει μαζί εργάτες και αυτοαπασχολούμενοι να βαδίσουν αποφασιστικά στο δρόμο της σύγκρουσης με τον πραγματικό τους αντίπαλο το μονοπωλιακό κεφάλαιο και τις ιμπεριαλιστικές ενώσεις που το στηρίζουν, την ΕΕ και το ΝΑΤΟ.

Ο κοινός αγώνας των εμποροϋπαλλήλων και αρκετών μικρών εμπόρων, ενάντια στο άνοιγμα τις Λευκές Νύχτες και τις Κυριακές, αναδεικνύει τις δυνατότητες που υπάρχουν, να γίνουν περισσότερα βήματα σε αυτήν την κατεύθυνση.

Μαζί εμποροϋπάλληλοι και μικροί έμποροι μπορούν και πρέπει να δώσουν τη μάχη απέναντι στην κρατική πολιτική που σφαγιάζει τα ασφαλιστικά τους δικαιώματα, αυξάνει τα φορολογικά βάρη και ανοίγει το δρόμο για ανοιχτά καταστήματα όλο το 24ωρο.

Τον ίδιο μεγάλο ένοχο που ευθύνεται για την επιδείνωση της ζωής των εμποροϋπαλλήλων όσο και των μικρών εμπόρων πρέπει να σημαδεύουν οι αγώνες των αυτοαπασχολούμενων για να ενταχθούν στο αφορολόγητο, για να διαγραφούν οι τόκοι και να παγώσουν τα χρέη, για να αυξηθούν οι συντάξεις, για να μειωθούν τα δημοτικά τέλη.

Το μονοπωλιακό κεφάλαιο και το κράτος που το υπηρετεί είναι ο μεγάλος ένοχος για την ανασφάλεια μέσα στην οποία ζει σήμερα η εργατική και λαϊκή οικογένεια.

Πίσω από κάθε λαϊκό πρόβλημα, από τη σημερινή άθλια κατάσταση στα δημόσια νοσοκομεία μέχρι τα δίδακτρα για τα ιδιωτικά φροντιστήρια των παιδιών των μισθωτών και αυτοαπασχολούμενων, βρίσκεται ο καπιταλιστικός δρόμος ανάπτυξης που μετατρέπει κάθε ανάγκη της κοινωνίας σε εμπόρευμα.

Γι' αυτό και ο αυτοαπασχολούμενος μπορεί σήμερα πιο εύκολα να καταλάβει πως δεν έχει καμία ελπιδοφόρα προοπτική αν συνεχίζει να βαδίζει τον σημερινό δρόμο της ανάπτυξης του καπιταλισμού.

Ακόμη και αν δεν τον συνθλίψει άμεσα ο ανταγωνισμός με τους μονοπωλιακούς ομίλους, θα παραμείνει όμηρος των τραπεζών και της φοροαφαίμαξης του αστικούς κράτους, δουλεύοντας ατελείωτες ώρες για να επιβιώσει.

Γι' αυτό έχει αντικειμενικό συμφέρον να βαδίσει στο πλάι του ταξικού εργατικού κινήματος, να συμμαχήσει με την εργατική τάξη για το μοναδικό μέλλον που μπορεί να εξασφαλίσει την ικανοποίηση των αναγκών του, την κοινωνική ιδιοκτησία, τον επιστημονικό κεντρικό σχεδιασμό της οικονομίας με εργατική εξουσία.

Τα μέλη και οι φίλοι του ΚΚΕ μπαίνουμε μπροστά σε αυτήν την προσπάθεια να ανασυνταχθεί το εργατικό κίνημα με ταξικό προσανατολισμό, να δυναμώσει η κοινωνική συμμαχία σε κατεύθυνση σύγκρουσης με το μονοπωλιακό κεφάλαιο.

Ας κάνουμε όλοι μας ό,τι μπορούμε σε αυτή την κατεύθυνση και να είμαστε βέβαιοι ότι τίποτα δεν πάει χαμένο. Αργά ή γρήγορα ο λαός θα βάλει τη σφραγίδα του στις εξελίξεις και η κοινωνία όπου τα πάντα πουλιούνται και αγοράζονται, η κοινωνία της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης θα περάσει στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας.

Μόνο γι' αυτή την ελπιδοφόρα προοπτική της εργατικής εξουσίας αξίζει να παλέψει κανείς σήμερα.

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 29-30/4/2017