Δεκέμβρης 1944 (17)

Τετάρτη 17 Αυγούστου 2016

Χοσέ δε Σαν Μαρτίν - Απελευθερωτής Λαών: Η αλήθεια του σαν φρέσκια φλέβα πηλού και σιταριού − Δύο ποιήματα: Πάμπλο Νερούδα, Νικολάς Γκιγιέν

Χοσέ δε Σαν Μαρτίν ‒ Απελευθερωτής Λαών
Χοσέ Φρανσίσκο δε Σαν Μαρτίν Ματόρρας (José Francisco de San Martín y Matorras)
25 Φεβ. 1776, Γιαπεγιού, Αργεντινή - 17 Αυγ. 1850, Βουλώνη, Γαλλία

*
Μεταγραφή (Νερούδα) - Μετάφραση (Γκιγιέν) - Επιμέλεια
Μπάμπης Ζαφειράτος - Μποτίλια Στον Άνεμο
και

*

ΠΑΜΠΛΟ ΝΕΡΟΥΔΑ


ΣΑΝ ΜΑΡΤΙΝ (1810)

Ταξίδεψα τόσο, Σαν Μαρτίν, από τόπο σε τόπο,
πού παραμέλησα τα ρούχα και τα σπιρούνια σου·
ήξερα πώς μια φορά, διατρέχοντας τους δρόμους
που ανοίχτηκαν για την επιστροφή μου, στις ριζιμιές
της κορδιλιέρας, στην αγνότητα του πυρετού
που εσύ μας κληροδότησες,
θα συναντιόμαστε τη μια ή την άλλη μέρα.

Δεν είναι εύκολο να προσανατολιστείς
ανάμεσα στους κόμπους του ceibo, μέσα σε τόσες ρίζες,
σε τόσα μονοπάτια να ξεχωρίζω το πρόσωπό σου,
ανάμεσα στα πουλιά να ξεχωρίζω το βλέμμα σου,
την ύπαρξή σου ν’ απαντήσω στον αγέρα.

Είσαι η γη που μας έδωσες ένα κλαδί
κέδρου που χτυπάει με τ’ άρωμά του,
χωρίς να ξέρουμε από που έρχεται,
τ’ άρωμα της πατρίδας και των λιβαδιών.
Καλπάζουμε πάνω σου, Σαν Μαρτίν, βγαίνουμε
την αυγή διατρέχοντας το σώμα σου,
ανασαίνουμε στρέμματα από τη σκιά σου,
ανάβουμε φωτιά πάνω στη μορφή σου.

Είσαι ο πιο μεγάλος μες στους ήρωες.

Άλλοι πήγανε από τραπέζι σε τραπέζι,
από το σταυροδρόμι στον ανεμοστρόβιλο,
εσύ ήσουνα φτιαγμένος από σύνορα,
κι αρχίσαμε να βλέπουμε τη γεωγραφία σου,
την τελευταία πεδιάδα σου, τη Γή σου.

Κι όταν σκόρπιζε ο χρόνος
σαν αιώνιο νερό τους σβώλους
του μίσους, τα κοφτερά
αντιλαμπίσματα της παραστιάς,
κι όσο πιο πολλή γη αγκαλιάζεις, τόσο πιο πολλοί σπόροι
απ’ τη γαλήνη σου γεμίζουνε τους λόφους,
τόσο πιο μεγάλη απλωσιά δίνεις στήν άνοιξη.

Ο άνθρωπος που δημιουργεί γίνεται ο καπνός
της δημιουργίας του, κανείς δεν ξαναγεννιέται
απτη σβηστή του παραστιά:
έφτιαξε απ’ την ταπείνωση την ύπαρξή του
κι έπεσε όταν δεν έμεινε παρά μονάχα στάχτη.

Μέσα στο θάνατο αγκάλιασες πιότερο χώρο.

Ο θάνατός σου ήταν μια σιωπή σιτοβολώνα.
Πέρασε η ζωή σου, κι άλλες ζωές,
άνοιξαν πόρτες, υψώθηκαν τοίχοι
και φύτρωσε για να απλωθεί τ’ αγκάθι.

Σαν Μαρτίν, άλλοι καπεταναίοι
λάμπουνε πιο πολύ, φοράνε κεντημένα
κλαριά από αλάτι που σπιθίζει,
άλλοι μιλάνε σαν τους καταρράχτες·
αλλά κανείς δεν είναι σαν εσέ, ντυμένος
γη και μοναξιά, τριφύλλι, χιόνι.
Σε βρίσκουμε στο γύρισμα του ποταμού,
σε χαιρετάμε με τον τρόπο του χωριάτη
της ανθισμένης Τουκουμάνια,
και στους δρόμους καβάλα
σε προσπερνάμε σαν καλπάζεις κι ανασκουμπώνεις
τα σκουτιά σου, σκονισμένε πατέρα.

Σήμερα, ο ήλιος, το φεγγάρι κι ο μεγάλος άνεμος
μεστώνουν τις φυλές σου, την απλή
δημιουργία σου: η αλήθεια σου ήταν
από γη, ζυμάρι από άμμο
στέρεο σαν ψωμί, σαν φρέσκια φλέβα
πηλού και σιταριού, καθάρια Πάμπα.
Είσαι και σήμερα έτσι, φεγγάρι και καλπασμός,
καταυλισμός φαντάρων, πυρετός,
απ’ όπου διαβαίνουμε ξανά πολεμώντας,
παρελαύνοντας σε χωριά και πεδιάδες,
στεριώνοντας τη χωματένια αλήθεια σου,
σπέρνοντας το δυνατό σου σπόρο,
ανεμίζοντας τις σελίδες του σταριού.

Ας είναι έτσι κι ας μην είναι μαζί μας
η ειρήνη, ώσπου να μπούμε
υστέρα απ’ τις μάχες, στο κορμί σου
και να κοιμηθούν τα μέτρα που μας δίδαξες
στήν απλωσιά της γόνιμης ειρήνης σου.


Ceibo: δέντρο της Αμερικής

Πάμπλο Νερούδα Ρικάρδο Ελιέσερ Νεφταλί Ρέγιες Μπασοάλτο
(Pablo Neruda Ricardo Eliécer Neftalí Reyes Basoalto)
Παράλ, Χιλή, 12 Ιουλίου 1904 Σαντιάγο, Χιλή, 23 Σεπτεμβρίου 1973
Σχέδιο, Μπάμπης Ζαφειράτος, 23.XII.2015 (Μελάνι, 29 χ 21 εκ.)
Μποτίλια Στον Άνεμο
______________
PABLO NERUDA, εκλογή από το έργο του
πρόλογος, μετάφραση από το ισπανικό
Ρήγα Καππάτου
Εκδόσεις Α. ΚΑΡΑΒΙΑ, 1966
(σσ. 129-131)
Πηγή φωτό κορυφής: revista.elarcondeclio

PABLO NERUDA, εκλογή από το έργο του
πρόλογος, μετάφραση από το ισπανικό, Ρήγα Καππάτου
Εκδόσεις Α. ΚΑΡΑΒΙΑ, 1966
(Φωτό: Από το προσωπικό αρχείο του Μπ. Ζ.)
*

Χοσέ δε Σαν Μαρτίν ‒ Απελευθερωτής Λαών
Χοσέ Φρανσίσκο δε Σαν Μαρτίν Ματόρρας (José Francisco de San Martín y Matorras)
25 Φεβ. 1776, Γιαπεγιού, Αργεντινή - 17 Αυγ. 1850, Βουλώνη, Γαλλία
Πηγή φωτό: Χοσέ δε Σαν Μαρτίν
*
Χοσέ δε Σαν Μαρτίν ‒ Χοσέ Φρανσίσκο δε Σαν Μαρτίν Ματόρρας (José Francisco de San Martín y Matorras): 25 Φεβ. 1776, Γιαπεγιού, Αργεντινή. Πέθανε αυτοεξόριστος στις 17 Αυγ. 1850 στη Βουλώνη της Γαλλίας. Επαναστάτης, εθνικός ήρωας της χώρας του, ελευθερωτής της Χιλής και του Περού από την ισπανική κυριαρχία. Τον τιμάει και η χώρα μας με την ομώνυμη Πλατεία Αργεντινής, επί της Λεωφόρου Αλεξάνδρας (Παναθήναια), όπου και η προτομή του, από τις 26.5.1965, έργο του Jose Fioravanti (1896 - 1977), δωρεά της Αργεντινής Πρεσβείας στο Δήμο της Αθήνας.
 *
Ο Επιφανής Αργεντινός Απελευθερωτής Λαών. Ο Χοσέ Σαν Μαρτίν και τα σινεμά της Λεωφόρου Αλεξάνδρας (Μποτίλια, 31/12/2014)
*

ΝΙΚΟΛΑΣ ΓΚΙΓΙΕΝ
Ένα ποίημα για τις τέσσερεις μεγάλες μορφές της Λατινικής Αμερικής
Μετάφραση
Μπάμπης Ζαφειράτος - Μποτίλια Στον Άνεμο

Νικολάς Γκιγιέν - Νικολάς Κριστόμπαλ Γκιγιέν Μπατίστα
 (Nicolás Guillén - Nicolás Cristóbal Guillén Batista
10 Ιουλίου 1902, Καμαγουέι - 16 Ιουλίου 1989, Αβάνα
Σχέδιο (το 5ο από 5 του Γκιγιέν), Μπάμπης Ζαφειράτος, 15.VII.2016 (Μολύβι, 29 χ 21 εκ.)

Μποτίλια Στον Άνεμο

ΤΣΕ ΓΚΕΒΑΡΑ

ΛΕΣ και του Σαν Μαρτίν το τιμημένο χέρι
με του Μαρτί το αδερφικό το χέρι σμίγει
λες και το ασήμι του ο Πλάτα ξετυλίγει
μέσα στον Κάουτο τρυφεράδα για να φέρει,

όμοια ο Γκεβάρα, ο γκάουτσο, φωνή γενναία,
με τον Φιντέλ τ’ αντάρτικο αίμα του έχει δέσει,
κι όταν η νύχτα μας τρισκότεινη είχε πέσει
φαρδιά η παλάμη του μας κράτησε παρέα.

Ανίκητοι. Μα από φαρμάκι, από θηρίο,
απ’ τη λερή σκιά του θανάτου, από μαχαίρι,
η μνήμη η βάρβαρη ποτέ δε θα ξεφύγει.

Σε μια λαμπρή ψυχή ενώθηκαν οι δύο,
λες και του Σαν Μαρτίν το τιμημένο χέρι
με του Μαρτί το αδερφικό το χέρι σμίγει.

Ιανουάριος 1959

Ζοζέ δε Σαν Μαρτίν ‒ Απελευθερωτής Λαών
Πηγή φωτό: Χοσέ Σαν Μαρτίν
 *
Το ποίημα μαζί με άλλα του Νικολάς Γκιγιέν, στο βιβλίο
ή
*

Μεταγραφή (Νερούδα) - Μετάφραση (Γκιγιέν) - Επιμέλεια
Μπάμπης Ζαφειράτος - Μποτίλια Στον Άνεμο
και

***

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.