Συρία: ΕΕ - Τουρκία «λύνουν» το Προσφυγικό με βομβαρδισμό αμάχων

Η συριακή αντιπολίτευση συμφωνεί σε ανακωχή δύο ή τριών εβδομάδων στην περίπτωση που η Ρωσία σταματήσει τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς.

ΣΥΡΙΑ

Κλιμάκωση των τουρκικών βομβαρδισμών σε φόντο χερσαίας επέμβασης

Αναστέλλεται η παύση εχθροπραξιών και αναβάλλονται μέχρι νεωτέρας οι συνομιλίες της 25ης Φλεβάρη στη Γενεύη

Σημάδια επιδείνωσης παρουσιάζει τα τελευταία 24ωρα η κατάσταση στα διπλωματικά μέτωπα και στα πεδία συγκρούσεων της Συρίας, ιδιαίτερα στη μεθόριο της χώρας με την Τουρκία, που βάλλεται, με διάφορα προσχήματα, από τις 13 του μήνα, από ισχυρές δυνάμεις του τουρκικού πυροβολικού.

Στο στόχαστρο του τουρκικού στρατού δεν μπαίνουν βεβαίως μόνο Κούρδοι μαχητές των λεγόμενων «Λαϊκών Δυνάμεων» (ΥPG), τους οποίους κατηγορεί η Αγκυρα σαν «τρομοκρατικές» (επειδή φοβάται στα νότια σύνορά της τη δημιουργία δυτικού Κουρδιστάν), αλλά και άμαχος πληθυσμός.

Όχι μόνο στην πόλη Αζάζ, που έγινε πρώτη πεδίο βολής του τουρκικού στρατού στο συριακό έδαφος, αλλά και πληθυσμοί των συριακών μεθοριακών πόλεων Αφρίν και Τζανταϊρούς, οι οποίοι αναμένεται, σύντομα, να τροφοδοτήσουν νέες προσφυγικές ροές, την περίοδο που ιμπεριαλιστικές δυνάμεις εντός ΕΕ και η Τουρκία καμώνονται υποκριτικά πως προσπαθούν τάχα να «λύσουν» το Προσφυγικό.

Αυτά ενώ επί τάπητος ξεδιπλώνονται παράλληλα σχέδια μίας πολλαπλώς επικίνδυνης χερσαίας επέμβασης. Είτε μονομερώς από την Τουρκία, την οποία η κυβέρνηση του Τούρκου πρωθυπουργού, Αχμέτ Νταβούτογλου, απειλεί να πραγματοποιήσει, ακόμη και άμεσα, χωρίς απαραίτητα τις ευλογίες των ΗΠΑ, ώστε να προωθήσει τα συμφέροντα της τουρκικής αστικής τάξης και των μονοπωλίων στην ευρύτερη περιοχή. Είτε μαζί με άλλες συμμάχους της, όπως η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κατάρ, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις σε δυνάμεις που στηρίζουν την κυβέρνηση του Σύρου Προέδρου, Μπασάρ αλ Ασαντ, όπως η Ρωσία και το Ιράν.

Εως την Παρασκευή, δυνάμεις του τουρκικού στρατού έδειχναν έντονη κινητικότητα όχι μόνο στην τουρκο-συριακή μεθόριο, αλλά και επί του συριακού εδάφους, καθώς αρκετά τουρκικά στρατιωτικά οχήματα και μπουλντόζες εμφανίστηκαν να δημιουργούν αναχώματα.

Ενδιαφέρον προκάλεσε, ακόμη, προχτεσινό δημοσίευμα των «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς», το οποίο αναφερόμενο στο σενάριο χερσαίας επέμβασης, επικαλείται πως τουρκικά επιτελεία επεξεργάζονται σχέδια για την ανάπτυξη στρατευμάτων στη Βόρεια Συρία και σαουδαραβικά την ανάπτυξη δυνάμεων στη Νότια Συρία. 

Οι ΗΠΑ, σύμφωνα με την ίδια πηγή, φέρονται πως προσπαθούν να αποτρέψουν το σχέδιο χερσαίας επέμβασης από τις δύο χώρες, ενώ το ΝΑΤΟ εκφράζει «ανησυχίες» για την προοπτική ανάπτυξης τουρκικών στρατευμάτων «σε μία χώρα όπου η Ρωσία πραγματοποιεί ήδη στρατιωτική επέμβαση...».

21 Φεβ. 16. Τουλάχιστον 57 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σήμερα στη διπλή βομβιστική επίθεση, σε παγιδευμένο με εκρηκτικά αυτοκίνητο, στην πόλη Χομς της κεντρικής Συρίας.

Οι κινήσεις της Ρωσίας

Η Μόσχα, πάντως, που κινείται δραστήρια και στα μέτωπα της διπλωματίας και στα μέτωπα των συγκρούσεων για την προάσπιση των δικών της γεωπολιτικών συμφερόντων, δεν έμεινε με σταυρωμένα χέρια.

Σε πρώτη φάση, ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, τηλεφώνησε προχτές στο Σαουδάραβα βασιλιά Σαλμάν, για να βολιδοσκοπήσει τις προθέσεις του, εάν και πώς θα στηρίξει τα τουρκικά σχέδια χερσαίας επέμβασης, ανανεώνοντας την πρόσκληση για επίσημη επίσκεψη στη Μόσχα.

Η στάση του βασιλιά Σαλμάν δεν έγινε άμεσα γνωστή. Ωστόσο, έχει σημασία να επισημανθεί η προχτεσινοβραδινή δήλωση του Σαουδάραβα υπουργού Εξωτερικών, Αντελ αλ Τζουμπέιρ, ο οποίος τάχθηκε υπέρ του εξοπλισμού της «συριακής αντιπολίτευσης» με πυραύλους εδάφους - αέρος, με απόφαση «του διεθνούς συνασπισμού»...

Εκτάκτως το βράδυ της Παρασκευής, η Ρωσία συγκάλεσε το Συμβούλιο Ασφαλείας (ΣΑ) του ΟΗΕ, με βασικό θέμα συζήτησης «τα τουρκικά σχέδια χερσαίας επέμβασης στο συριακό έδαφος», τα οποία έσπευσε να καταδικάσει, απαιτώντας την αποτροπή τους προτού προλάβουν να υλοποιηθούν.

Ωστόσο, το Σώμα λίγες μέρες νωρίτερα φάνηκε διχασμένο, μολονότι ακούστηκαν έντονα φωνές κατά των τουρκικών επιθέσεων στο συριακό έδαφος. 

Οι διαφορές απόψεων ήταν τέτοιες που εμπόδισαν από τη μία τον προεδρεύοντα του ΣΑ του ΟΗΕ, πρέσβη της Βενεζουέλας, να εκδώσει επίσημη ανακοίνωση (πέρα από δηλώσεις που έκανε σε δημοσιογράφους έναντι των τουρκικών επιθετικών ενεργειών) και, από την άλλη, απέτρεψαν την έκδοση έστω μίας τυπικής ανακοίνωσης, που να υπενθυμίζει τα δικαιώματα κυριαρχίας μεταξύ χωρών όπως περιγράφονται από τη Χάρτα του ΟΗΕ και το λεγόμενο «διεθνές δίκαιο».

«Δίκαιο» που καταστρατηγείται κάθε τόσο από τα συμφέροντα ιμπεριαλιστικών διεθνών και περιφερειακών δυνάμεων ή χρησιμοποιείται σαν εργαλείο για την εξαπόλυση επεμβάσεων. Από τις πρώτες διαρροές από τη γαλλική κυβέρνηση, υπήρξε απόρριψη του ρωσικού σχεδίου.

Με φόντο τις παραπάνω κινήσεις, δεν θα πρέπει κανείς να παραλείψει και την πρόσφατη συνέντευξη του Ρώσου πρέσβη στον ΟΗΕ, Βιτάλι Τσούρκιν, ο οποίος προσπάθησε να «συγκρατήσει» τον Σύρο Πρόεδρο, Μπασάρ Ασαντ, με αφορμή τις πρόσφατες δηλώσεις του περί ανακατάληψης όλων των περιοχών της Συρίας.

Σημείωσε ότι η πρόσφατη δήλωση του Σύρου Προέδρου «δεν συμβαδίζει» με τις θέσεις και τις προσπάθειες της Ρωσίας για παύση των εχθροπραξιών, υπενθυμίζοντας ότι η Μόσχα τον βοήθησε να αναστρέψει την πορεία του πολέμου, ότι εργάζεται για την ειρηνική επίλυση στη Συρία και ως εκ τούτου η απόπειρα ανακατάληψης της συριακής επικράτειας «θα είναι ανώφελη προσπάθεια, που θα σύρει επ' αόριστον τη χώρα σε εμπόλεμη σύρραξη».

Ο Τσούρκιν τάχθηκε κατηγορηματικά υπέρ της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας και του Ιράκ, τονίζοντας ότι η «εμφάνιση του Κουρδιστάν θα προκαλούσε τη διάλυση τριών χωρών: της Συρίας, του Ιράκ και της Τουρκίας».

Τριβές στις αμερικανο-τουρκικές σχέσεις

Οι επιδιώξεις της Τουρκίας έναντι των Κούρδων της Βόρειας Συρίας δεν προκαλούν, στην παρούσα φάση, μόνο τις έντονες αντιδράσεις των Ρώσων, αλλά και των ΗΠΑ.

Παρά τις απροκάλυπτες και επανειλημμένες προκλήσεις του Τούρκου Προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, προς το Λευκό Οίκο, προκειμένου «να ξεκαθαρίσει» η κυβέρνηση Ομπάμα εάν είναι με τους συμμάχους της, όπως η Τουρκία, ή με τους «τρομοκράτες όπως οι Κούρδοι μαχητές των δυνάμεων YPG στη Βόρεια Συρία», η Ουάσιγκτον δεν έπεσε στην παγίδα. Απέφυγε να καταδικάσει τους Κούρδους της Συρίας, τους οποίους άλλωστε στηρίζει, εκπαιδεύοντάς τους, εξοπλίζοντάς τους και παρέχοντάς τους αεροπορική κάλυψη (όπως ακριβώς και οι Ρώσοι...)

Από την άλλη, απέφυγε να υιοθετήσει τις κατηγορίες της Αγκυρας κατά των μαχητών των δυνάμεων YPG και να επιρρίψει εναντίον τους ευθύνες για την πρόσφατη βομβιστική επίθεση στην Αγκυρα, όπως έσπευσε να κάνει η κυβέρνηση Ερντογάν, για να προλειάνει το έδαφος ιμπεριαλιστικής χερσαίας επέμβασης στο συριακό έδαφος...

Ως εκ τούτου, η άρνηση της Ουάσιγκτον να σιγοντάρει ή να προωθήσει τα σχέδια της Αγκυρας, προκαλούν νέες τριβές στις αμερικανο-τουρκικές σχέσεις, οι οποίες δεν αναμένεται να ξεπεραστούν γρήγορα ή εύκολα, αλλά να προστεθούν σε ήδη υπάρχοντα συμφέροντα που στην παρούσα φάση δείχνουν να βρίσκονται σε φάση σύγκρουσης.

Επιπροσθέτως, αίσθηση προκάλεσε στην Αγκυρα η παραδοχή εκπροσώπου του Πενταγώνου στην Ουάσιγκτον, την περασμένη Πέμπτη, πως οι ΗΠΑ ζήτησαν από το ρωσικό υπουργείο Αμυνας να μην βομβαρδίζει θέσεις Αμερικανών κομάντος στη Βόρεια Συρία, επειδή βοηθούν τις δυνάμεις που μάχονται τους τζιχαντιστές του «Ισλαμικού Κράτους» και του «Μετώπου Νούσρα». Οι Αμερικανοί όχι μόνο το επιβεβαίωσαν, αλλά πρόσθεσαν με έμφαση ότι οι Ρώσοι έδωσαν τη συγκατάθεσή τους στο συγκεκριμένο αίτημα.

Σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Τούρκο ομόλογό του, Ρ. Τ. Ερντογάν, προχτές το βράδυ, ο Αμερικανός Πρόεδρος, Μπαράκ Ομπάμα, αναγνώρισε το δικαίωμα της συμμάχου στο ΝΑΤΟ, Τουρκίας, στην «αυτοάμυνα», ωστόσο, ως προς τις οργανώσεις PYD/YPG, περιορίστηκε να αναφερθεί στις «εκκλήσεις» που οι ΗΠΑ τους απηύθυναν να σταματήσουν τις «προκλητικές πράξεις που δημιουργούν εντάσεις μεταξύ Τουρκίας και συριακής αντιπολίτευσης».

Σύμμαχος του Τούρκου Προέδρου, σε μία πιο ήπια εκδοχή των τουρκικών σχεδίων επέμβασης στο συριακό έδαφος, διά της μεθόδου δημιουργίας μίας «ζώνης απαγόρευσης πτήσεων» βάθους 10 χλμ., φάνηκε η Γερμανίδα καγκελάριος, Αγκελα Μέρκελ, η οποία δέχεται (εντός και εκτός Γερμανίας) ασφυκτικές πιέσεις για την προσφυγική και μεταναστευτική πολιτική της.

Η Μέρκελ, τουλάχιστον δύο φορές τη βδομάδα που πέρασε, υποστήριξε τη γνωστή και παλιά τουρκική πρόταση για τη δημιουργία «ζώνης», ισχυριζόμενη ότι «θα βοηθούσε εάν υπήρχε μία περιοχή της Συρίας όπου καμία από τις εμπόλεμες πλευρές δεν θα βομβάρδιζε».

Αργότερα προχτές βράδυ, ο Γάλλος Πρόεδρος, Φρανσουά Ολάντ, εξέφρασε με συνέντευξή του σε γαλλικό ραδιοσταθμό την εκτίμηση ότι είναι υπαρκτός ο «κίνδυνος έμμεσου πολέμου» μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας, λόγω των τουρκικών στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Συρία.

Νέα αναβολή «εκεχειρίας» και συνομιλιών...

Υπό το βάρος τέτοιων εξελίξεων, τα ρωσο-αμερικανικά σχέδια που είχαν ανακοινωθεί πριν μια βδομάδα στο Μόναχο της Γερμανίας για «παύση εχθροπραξιών», έως χτες Σάββατο, στα συριακά πολεμικά μέτωπα, «πήγαν περίπατο».

Το μόνο που ξεκίνησε ήταν οι εναέριες ρίψεις τροφίμων σε πολιορκημένες περιοχές της Συρίας, είτε από ρωσικά αεροσκάφη, είτε από ορισμένα εκ των δεκάδων κομβόι οργανώσεων αρωγής του ΟΗΕ.

Ως εκ τούτου, ο απεσταλμένος του ΟΗΕ στη Συρία, Στάφαν ντε Μιστούρα, προέβλεψε ότι, υπό τις παρούσες συνθήκες, είναι ανέφικτη και «μη ρεαλιστική» η πραγματοποίηση των έμμεσων ενδοσυριακών συνομιλιών στη Γενεύη την ερχόμενη Πέμπτη 25 Φλεβάρη, σημειώνοντας ωστόσο ότι η νέα αναβολή δεν σημαίνει και το τέλος της διπλωματικής ειρηνευτικής προσπάθειας.

Κάλεσε, έτσι, ΗΠΑ και Ρωσία να δουλέψουν ένα «συγκεκριμένο σχέδιο εκεχειρίας» και να αυξήσουν τις προσπάθειες για την εξεύρεση ειρηνευτικής λύσης στη Συρία. Στην αντίθετη περίπτωση, ο Ντε Μιστούρα προειδοποίησε ότι υπάρχει ο κίνδυνος να τεθεί η κατάσταση «εκτός ελέγχου».

Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 21/2/2016