Αλκυονίδα: Η ισραηλινή κατοχή και η παλαιστινιακή αντίσταση με "Τα μάτια του κλέφτη" ‒ Studio: Τρία αριστουργήματα του Κένζι Μιζογκούτσι

ΝΑΖΟΥΑ ΝΑΖΑΡ

Τα μάτια του κλέφτη

Κριτική Τζία Γιοβάνη

Οι ταινίες από την Παλαιστίνη αποτελούν πάντα έκπληξη, και μάλιστα ευχάριστη. Τα παραπάνω ισχύουν και για τη δεύτερη ταινία μυθοπλασίας της Παλαιστίνιας Νάζουα Νάζαρ, μια δημιουργική, καλλιτεχνική προσπάθεια που αντικατοπτρίζει και σχολιάζει την παλαιστινιακή ζωή, με τις καθημερινές της δυσκολίες και την πολυπλοκότητά της, στα υπό κατοχή εδάφη. Η Νάζαρ, κουρασμένη από τον καταιγισμό των ίδιων τηλεοπτικών στερεοτύπων όπου Γης, ήθελε να δουλέψει με παλαιστινιακές ιστορίες διαφορετικές από αυτές που το κοινό συνήθως κάθεται και βλέπει. Απλές ιστορίες, όπου οι Παλαιστίνιοι προσπαθούν να ζουν μια συνηθισμένη ζωή, κάτω από τις εξαιρετικές συνθήκες που επιβάλλει η ισραηλινή κατοχή, που βέβαια δεν μπορούν και δεν πρέπει να αγνοούνται.

Η σκηνοθέτης σπάει στερεότυπα και στάτους κβο. Σε μια εποχή που η αντίσταση στον κατακτητή έγινε συνώνυμο της τρομοκρατίας και των τζιχαντιστών, η Νάζαρ παρουσιάζει έναν Χριστιανό αντιστασιακό. Το πορτρέτο όμως της ισραηλινής κατοχής παραμένει αναλλοίωτο... Χωρίς φανφάρες, η ταινία δείχνει το πώς οι κατακτητές όχι μόνο περιορίζουν την ελευθερία κίνησης και πρακτικά την ίδια τη ζωή των Παλαιστινίων, αλλά τους κατακλέβουν, εκτός από τη γη τους - με τους εποικισμούς - και το νερό τους. Πολύτιμη πάντα στους κατακτητές η βοήθεια των συνεργατών τους, ευυπόληπτοι καθωσπρέπει κύριοι, που πλουτίζουν στα κρυφά κι έχουν και κάποιο μαγαζί για το ξέπλυμα του βρόμικου χρήματος.

Ψυχολογική κατά βάση η ιστορία του πατέρα / τρομοκράτη που αποφυλακίζεται μετά από 10 χρόνια και ψάχνει την κόρη του, γυρίστηκε στη Ναμπλούς και τη Βηθλεέμ. Ο γοητευτικός ηθοποιός που υποδύεται τον πατέρα είναι Αιγύπτιος και ήρθε με βίζα 4 βδομάδων για τα γυρίσματα, ενώ την ηρωίδα υποδύεται η Γαλλο - αλγερινή συνθέτης και τραγουδίστρια Σουάντ Μασί, που εμφανίζεται πρώτη φορά στην οθόνη.

Η σκηνοθέτης παρουσιάζει μια εξισορροπημένη εικόνα της παλαιστινιακής αντίστασης. Ο ευαίσθητος πατέρας που, ψάχνοντας να βρει την κόρη, βρίσκεται αντιμέτωπος με μια «απαγορευμένη» ερωτική ιστορία, εμφανίζεται πιο πολυσύνθετος και πιο ανθρώπινος από το σύνηθες μονοδιάστατο πορτρέτο του θετικού, πέραν κάθε κριτικής, ήρωα. Η Νάζαρ παρουσιάζει μια συνθετότερη και ρεαλιστικότερη εικόνα ενός τόπου δουλειάς στην Παλαιστίνη, μιας βιοτεχνίας γυναικείων ρούχων, χωρίς να «ζαχαρώνει» τη ζωή και χωρίς να βάζει όλη την Ιστορία μέσα σε ένα φιλμ. Και ο πλούσιος επιχειρηματίας που έγινε πλούσιος ακριβώς γιατί προδίδει το λαό του πουλώντας το νερό των Παλαιστινίων στους εποίκους. Δεν υπάρχει πολιτική διάσταση χωρίς την κοινωνική και η κοινωνική συνδέεται εγγενώς με την πολιτική. Δεν υπάρχει διαχωρισμός περιεχομένου και αισθητικής, υποστηρίζει η Νάζαρ. (Αλκυονίς)

Με τους: Κάλεντ Αμπολ Νάγκα, Σουάντ Μάσι, Μάλακ Ερμιλεχ κ.ά.

Παραγωγή: «Eyes of a thief», Παλαιστίνη, Γαλλία (2012).

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 14/5/2015

Κέντζι Μιζογκούτσι

O τεράστιος Γιαπωνέζος Κέντζι Μιζογκούτσι, έχει την τιμητική του στο Στούντιο με προβολή τριών συνολικά ταινιών του. Κάτι σαν γεννήτορας του μοντέρνου ιαπωνικού σινεμά ο Μιζογκούτσι, δάσκαλος για δεκάδες δημιουργούς και διαμορφωτής μιας κινηματογραφικής γλώσσας επίκαιρης και ζωντανής, κέρδισε αργά την αναγνώριση στη Δύση, καθώς ο πρώιμος θάνατός του, σε ηλικία 58 ετών, άφησε την πορεία του, αν όχι ανολοκλήρωτη, τουλάχιστον ατελή.

*

Καθημερινά προβάλλονται:

«Ουγκέτσου Μονογκατάρι» (1953), στις 18.30
Με τους: Ματσίκο Κίο, Μασαγιούκι Μόρι

Στην Ιαπωνία, τον 16ο αιώνα δύο χωριάτες, μαζί με τις γυναίκες τους, εγκαταλείπουν το χωριό τους για τη μεγάλη πόλη, στη διάρκεια ενός μεγάλου εμφύλιου πολέμου, σ' αναζήτηση δόξας και πλούτου.

Οι στρατιώτες θα σκοτώσουν τη γυναίκα του ενός και θα βιάσουν την άλλη (που θα γίνει πόρνη), ενώ οι δύο άντρες θα έρθουν αντιμέτωποι μ' έναν σκληρό κι άκαρδο κόσμο. Εικαστικό και λυρικό αριστούργημα, θεωρείται, δίκαια, μια από τις 10 ωραιότερες ταινίες όλων των εποχών.

Σε επανέκδοση το αριστούργημα του Μιζογκούτσι, το οποίο συγκαταλέγεται στις 12 καλύτερες ταινίες στην ιστορία του σινεμά. Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας και Αργυρός Λέων Φεστιβάλ Βενετίας.

*

«Σταυρωμένοι Εραστές» (1954), στις 20.30
Με τους: Καζούο Χασεγκάουα, Κιόκο Καγκάουα, Εϊτάρο Σίντο

Στην Ιαπωνία του 17ου αιώνα, η νεαρή σύζυγος ενός πάμπλουτου χαράκτη έχει παράνομο δεσμό με έναν υπάλληλο του άντρα της, κάτι ανεπίτρεπτο για τα ήθη της εποχής. Αργυρός Λέοντας στο Φεστιβάλ Βενετίας 1955 γι' αυτό το αριστούργημα, που βασίζεται σε θεατρικό έργο του Μονζεαμόν Τσικαμάτσου, διάσημο συγγραφέα του 17ου αιώνα, που συνδυάζει το θέατρο Καμπούκι με το θέατρο μαριονετών Μπουνράκου.

ΣΕ ΕΠΑΝΕΚΔΟΣΗ ΕΝΑ ΑΚΟΜΑ ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑ ΤΟΥ ΜΙΖΟΓΚΟΥΤΣΙ. ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΦΕΟΥΔΑΡΧΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ, ΥΜΝΟΣ ΣΤΟΝ ΑΔΟΛΟ ΕΡΩΤΑ, ΠΛΑΝΑ ΑΠΙΣΤΕΥΤΗΣ ΕΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΤΕΛΕΙΟΤΗΤΑΣ. ΑΡΓΥΡΟΣ ΛΕΩΝ ΣΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΒΕΝΕΤΙΑΣ ΤΟΥ 1955.

*

«Επιστάτης Σάνσο» (1954), στις 22.30
Με τους: Κινούγιο Τανάκα, Γιοσάκι Χαναγιάκι, Εϊτάρο Σίντο

Στη Μεσαιωνική Ιαπωνία, η σύζυγος και τα δυο παιδιά ενός εξόριστου κυβερνήτη, απάγονται από ληστές. Η μητέρα πουλιέται ως πόρνη και τα παιδιά γίνονται σκλάβοι στο φέουδο του σκληρού Επιστάτη Σάνσο, όπου μεγαλώνουν κάτω από απάνθρωπες συνθήκες. Ένα μεγαλειώδες αριστούργημα που προβάλλεται για πρώτη φορά στις ελληνικές αίθουσες.

Η ΑΠΟΣΑΘΡΩΣΗ ΜΙΑΣ ΑΡΙΣΤΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΙΑΠΩΝΙΑ. ΕΝΑΣ ΕΙΣ ΒΑΘΟΣ ΣΤΟΧΑΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ, ΤΗΝ ΤΙΜΙΟΤΗΤΑ, ΤΗΝ ΠΙΣΤΗ ΣΤΗΝ ΔΙΑΚΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΙΣΟΤΗΤΑ. ΕΚΠΛΗΚΤΙΚΗ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΜΑΤΙΑ, ΑΠΟΣΤΟΜΩΤΙΚΗ Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΗΡΩΩΝ. ΑΡΓΥΡΟ ΛΙΟΝΤΑΡΙ ΣΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΒΕΝΕΤΙΑΣ. 

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 14/5/2015 και Αθηνόραμα

*

Το ΣΙΝΕΜΑ της Μποτίλιας