Χονγκ Κογκ: Εδαφος «γόνιμο» για μονοπώλια και αντιλαϊκές κόντρες

Occupy Central: Tα αποτελέσματα της εναντίωσης στο "προπαγανδιστικό πρόγραμμα ηθικής και εθνικής εκπαίδευσης"...

ΧΟΝΓΚ ΚΟΝΓΚ

Εδαφος «γόνιμο» για μονοπώλια και αντιλαϊκές κόντρες

Ανεξάρτητα από το τι θα γίνει τελικά με τις κινητοποιήσεις και την πιθανότητα συνάντησης μεταξύ των τοπικών αρχών του Χονγκ Κονγκ και των εκπροσώπων των διαδηλωτών (μετά την ακύρωση της αρχικά προγραμματισμένης για την Παρασκευή συνάντησης), η αντιπαράθεση που έχει ξεσπάσει δεν είναι ζήτημα που μπορεί να λήξει με μερικούς γύρους διαπραγματεύσεων.

Οι «σοβαρότερες πολιτικές προκλήσεις που αντιμετώπισε η Κίνα την τελευταία 25ετία», όπως αστικά ΜΜΕ χαρακτήρισαν τις κινητοποιήσεις που ξεκίνησαν στις 28 Σεπτέμβρη, συνδέονται με την ίδια την ένταση των ανταγωνισμών μονοπωλίων και ιμπεριαλιστικών κέντρων, στο φόντο μιας καπιταλιστικής κρίσης, που, καθώς επεκτείνεται, οξύνει τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις και φυσικά τις κάθε μορφής «κόντρες».

• Το Χονγκ Κονγκ κατατάσσεται σήμερα στην 4η θέση της παγκόσμιας κατάταξης σε «ανταγωνιστικότητα».
• Το χρηματιστήριό του είναι το δεύτερο σημαντικό (μετά από αυτό του Τόκιο) στην Ασία και ένα από τα σημαντικότερα διεθνώς.
• Συνολικά, αποτελεί ένα από τα πιο μεγάλα χρηματοπιστωτικά και οικονομικά κέντρα του πλανήτη, εξαιτίας των ειδικών προνομίων που παρέχονται στις επιχειρήσεις.

Κατά συνέπεια, το τι συμβαίνει στο Χονγκ Κονγκ δεν είναι καθόλου «τυχαίο».

• Χαρακτηριστικές ήταν οι παρεμβάσεις ΗΠΑ και Μεγάλης Βρετανίας (της οποίας το Χονγκ Κονγκ αποτελούσε αποικία μέχρι το 1997).

Η μεν Ουάσινγκτον επισήμανε ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν το ανοικτό σύστημα που είναι απαραίτητο για τη σταθερότητα και την ευημερία στο Χονγκ Κονγκ και τις προσδοκίες του λαού».

Το δε Λονδίνο υπογράμμισε πως η ευημερία της περιοχής εξαρτάται από την «ελευθερία» της.

Τι προβλέπει το «ειδικό καθεστώς»

Οι διαδηλωτές εμφανίστηκαν να προτάσσουν ως βασικό τους αίτημα μια «γνήσια καθολική ψηφοφορία», αντιδρώντας στην απόφαση με την οποία από το 2017 ο πληθυσμός θα μπορεί στο εξής να εκλέγει την τοπική κυβέρνηση αλλά ο αριθμός των υποψηφίων θα είναι συγκεκριμένος (2-3) και η σχετική λίστα θα πρέπει να έχει εγκριθεί από το Πεκίνο.

Ωστόσο, κάνουν λόγο και για «κινδύνους» που διατρέχει το «ειδικό καθεστώς» του Χονγκ Κονγκ και οι «πολιτικές μεταρρυθμίσεις» που προβλέπονταν και στη συμφωνία με την οποία το 1997 η περιοχή πέρασε από τη Βρετανία στην Κίνα (με αρχή το «μία χώρα - δύο συστήματα»).

Το ποια ταξικά συμφέροντα εξυπηρετεί αυτό το «ειδικό καθεστώς» αποτυπώνεται καθαρά στο «Βασικό Νόμο» του Χονγκ Κονγκ («Βasic Law»), που, όπως αναφέρει και η σχετική επίσημη ιστοσελίδα των αρχών, έχει την ισχύ Συντάγματος.

Μεταξύ άλλων, στο κείμενο αναφέρεται ρητά:

• «Το σοσιαλιστικό σύστημα και οι πολιτικές δε θα ισχύουν στην ειδική διοικητική περιοχή του Χονγκ Κονγκ ("Hong Kong Special Administrative Region" - HKSAR) και το προηγούμενο καπιταλιστικό σύστημα και ο τρόπος ζωής θα μείνουν αναλλοίωτα για 50 χρόνια». «Η HKSAR θα πρέπει να προστατεύει το δικαίωμα στην ιδιωτική ιδιοκτησία σε συμφωνία με το νόμο... Η ιδιοκτησία των επιχειρήσεων και οι επενδύσεις εκτός της Περιοχής (σ.σ. του Χονγκ Κονγκ) θα προστατεύονται από το νόμο...»

Ωστόσο, το θέμα δεν είναι μόνο ότι κατοχυρώνεται η ατομική ιδιοκτησία (και) στα μέσα παραγωγής.

Θεσμοθετούνται μια σειρά ρυθμίσεις που εξασφαλίζουν προνομιακό πεδίο δράσης για τα μονοπώλια, στρώνοντας το έδαφος για έντονους ανταγωνισμούς, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους εργαζόμενους και συνολικά τους λαούς.

Ρητά διευκρινίζεται πως

• «η HKSAR θα πρέπει να παρέχει ένα κατάλληλο οικονομικό και νομικό περιβάλλον για ... τη διατήρηση της περιοχής ως διεθνές χρηματοπιστωτικό κέντρο». Θα πρέπει «να διαφυλάσσει την ελεύθερη δράση των χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων και των χρηματοπιστωτικών αγορών... Να διαφυλάσσει την ελεύθερη ροή κεφαλαίου, μέσα αλλά και έξω από την Περιοχή... Να ακολουθεί πολιτική ελεύθερου εμπορίου και να διαφυλάσσει την ελεύθερη κίνηση αγαθών, άυλων περιουσιακών στοιχείων και κεφαλαίου... Να παρέχει ένα οικονομικό και νομικό περιβάλλον που θα ενθαρρύνει τις επενδύσεις, την τεχνολογική εξέλιξη και την ανάπτυξη νέων βιομηχανιών». Μεταξύ άλλων, είναι χαρακτηριστικό πως «η HKSAR θα έχει ανεξάρτητα οικονομικά ... θα χρησιμοποιεί τα οικονομικά της έσοδα αποκλειστικά για τους δικούς της σκοπούς και δε θα παραδίδει στην Κεντρική Λαϊκή Κυβέρνηση... Η Κεντρική Λαϊκή Κυβέρνηση δε θα εισφέρει φόρους στην HKSAR».

Η ύπαρξη ενός τέτοιου οικονομικού κέντρου «στην πόρτα» της δεύτερης πλέον δύναμης στην παγκόσμια ιμπεριαλιστική πυραμίδα είναι λογικό να αλληλεπιδρά με την ίδια καπιταλιστική ανάπτυξη στην Κίνα, την οποία πολλοί παρακολουθούν με αγωνία. Και όσοι θησαυρίζουν από αυτήν και όσοι βλέπουν να μειώνεται το δικό τους κομμάτι από τη λεία.

Άρα, το τι από τα παραπάνω μπορεί να αλλάξει, όπως φυσικά και το σε ποια κατεύθυνση, ποιες μερίδες κεφαλαίων θα ωφεληθούν, σχετίζεται με μια σειρά μονοπωλιακά συμφέροντα και ανταγωνισμούς που οξύνονται συνεχώς, υπό την πίεση που μεγαλώνει ούτως ή άλλως η καπιταλιστική κρίση και η αναιμική ανάκαμψη, όπου αυτή εντοπίζεται.

«Παράδεισος» για μονοπώλια που πλέον «στριμώχνονται»

Στις ίδιες τις ιστοσελίδες της τοπικής κυβέρνησης, διαφημίζονται οι λόγοι που έχει κάποιος «για να επενδύσει στο Χονγκ Κονγκ» και εξηγείται πόσο «χαμηλό και απλό» είναι το φορολογικό καθεστώς:

• Δεν υπάρχει ΦΠΑ, δε γίνεται παρακράτηση φόρου από τις επιχειρήσεις, δεν επιβάλλονται μια σειρά φόροι, όπως αυτοί που αφορούν μερίσματα, κεφαλαιουχικά κέρδη, μεταβίβαση ακινήτων.

Πρόσφατο ρεπορτάζ του BBC, με τίτλο «Τι άλλο προκαλεί εντάσεις;» (σ.σ. στο Χονγκ Κονγκ), επισήμαινε ότι μετά το 1997 ένας όλο και σημαντικότερος αριθμός Κινέζων (σ.σ. επιχειρηματιών) από την «ηπειρωτική Κίνα» έρχεται στο Χονγκ Κονγκ και ο ανταγωνισμός μεγαλώνει.

Επιχειρηματικές ιστοσελίδες αποτυπώνουν την όξυνση του ανταγωνισμού και στα στοιχεία σχετικά με τις Άμεσες Ξένες Επενδύσεις στο Χονγκ Κονγκ.

Το 2013, η Κίνα κατατάχτηκε στην πρώτη θέση (με 36%) και στη δεύτερη θέση οι Βρετανικές Παρθένες Νήσοι (32%), ένας από τους «κλασικούς» φορολογικούς παραδείσους. Ακολουθούν Ολλανδία και Βερμούδες, με 6% η καθεμιά, ΗΠΑ με 3%, Σιγκαπούρη με 2%, Ιαπωνία με 1,8%.

Έτσι, είναι απόλυτα αναμενόμενο, με την εμβάθυνση των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής στην Κίνα, να δημιουργούνται και νέες εντάσεις μεταξύ των ανταγωνιστών επιχειρηματιών.

Οι κινητοποιήσεις

Κατά τη διάρκεια των κινητοποιήσεων στο Χονγκ Κονγκ, εμφανίστηκαν στο διεθνή Τύπο μια σειρά αναλύσεις, μεταξύ των οποίων ορισμένες συνέδεαν το λεγόμενο «κίνημα "καταλάβετε τη Σέντραλ"» (σ.σ. από την ονομασία της κεντρικής συνοικίας του Χονγκ Κονγκ που οργανώσεις καλούσαν να καταληφτεί) με την ανησυχία πολλών για ενδεχόμενη αλλαγή του «ειδικού καθεστώτος».

• «Δε βγαίνουν στους δρόμους για αλλαγές, αντίθετα διαδηλώνουν για το "στατους κβο", για να διατηρηθούν τα δικαιώματα και οι ελευθερίες που ήδη έχουν...», σημείωνε χαρακτηριστικά ένας αρθρογράφος.

Βέβαια, τη λεγόμενη «αλλαγή του στάτους κβο» την προβλέπει και η συμφωνία του 1997 (προμηνύοντας τερματισμό του «ειδικού καθεστώτος» το 2047).

Ωστόσο, με δεδομένη τη ραγδαία επέκταση των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής στην Κίνα, η όποια αλλαγή θα συνδέεται με την εξυπηρέτηση της μιας ή της άλλης μερίδας του κεφαλαίου, ήδη φαίνεται να πυροδοτούνται νέοι γύροι ανταγωνισμών.

Την ίδια στιγμή, ένα μεγάλο μέρος της «επιχειρηματικής κοινότητας» του Χονγκ Κονγκ φαίνεται ότι εμφανίστηκε να ανησυχεί για τον «αντίκτυπο» που προκάλεσαν οι κινητοποιήσεις στην «κοινωνική ηρεμία», με δεδομένο ότι υπήρξαν και εταιρείες που έλαβαν ειδικά μέτρα (π.χ., το γαλλικό μονοπώλιο από τον κλάδο του καλλυντικού απαγόρευσε στο προσωπικό του τις μετακινήσεις στο Χονγκ Κονγκ από «φόβο» για τις «ταραχές», 59 γνωστοί επιχειρηματίες απευθύνθηκαν στους διαδηλωτές με «ανοιχτή επιστολή» σημειώνοντας ότι «η διατάραξη της κοινωνικής τάξης στο Χονγκ Κονγκ δε βοηθά, ιδιαίτερα στην ανάπτυξη και τη συζήτηση για τις πολιτικές μεταρρυθμίσεις»).

• Δηλαδή, φαίνεται ότι στο εσωτερικό της αστικής τάξης υπάρχουν διαφορετικοί σχεδιασμοί αλλά και γνώμες για το πώς καλύτερα θα προστατευτούν τα συμφέροντά της.

Εν μέσω των κινητοποιήσεων, δεκάδες μεγιστάνες του Χονγκ Κονγκ βρέθηκαν στο Πεκίνο και είχαν ειδική συνάντηση με τον Κινέζο Πρόεδρο, Σι Τζινπίνγκ, για να τον ακούσουν να τους διαβεβαιώνει ότι οι βασικές αρχές και η πολιτική της κεντρικής κυβέρνησης προς το Χονγκ Κονγκ «δεν έχουν αλλάξει και δεν πρόκειται να αλλάξουν».

Πίσω από τα περί δημοκρατίας στο Χονγκ Χονγκ κρύβονται επιδιώξεις για ακόμη μεγαλύτερη ελευθερία στους κεφαλαιοκράτες σφοδρός ανταγωνισμός

Κίνημα κατά ή υπέρ των μονοπωλίων;

Η ίδια η χρονική περίοδος που οι αντι-κυβερνητικές εκδηλώσεις κορυφώνονται στο Χονγκ Κονγκ ενισχύει την άποψη ότι οι εξελίξεις έχουν πολλές προεκτάσεις.

Αν και εξακολουθεί να έχει θετικό πρόσημο, η κινεζική οικονομία εμφανίζει κι αυτή σημάδια επιβράδυνσης στους ρυθμούς ανάπτυξης. Η «τύχη» της αφορά και συμπαρασύρει πολλούς, εντός αλλά και εκτός Ασίας.

Επιπλέον, η περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού εξελίσσεται σε πεδίο όλο και περισσότερων «αντιπαραθέσεων» (βλέπε, π.χ., εδαφικές διαφορές σε Νότια και Ανατολική Κινεζική Θάλασσα), στη βάση και του αυξανόμενου ενδιαφέροντος που επιδεικνύουν μια σειρά μονοπώλια για τον φυσικό και ενεργειακό της πλούτο.

Τέλος, χρειάζεται μια ακόμα επισήμανση, με δεδομένη και την ιδιαίτερη προβολή που έχει από τα αστικά ΜΜΕ κάθε «κίνημα» τύπου «καταλάβετε τη Σέντραλ»: Όλοι όσοι αυθόρμητα και καλοπροαίρετα εντάσσονται ή επικροτούν αντίστοιχες πρωτοβουλίες θα έπρεπε να αναρωτηθούν τουλάχιστον για το εξής:

• Γιατί όταν μια κινητοποίηση αναδεικνύει ως ένοχο των λαϊκών προβλημάτων συνολικά τα μονοπώλια και τη δράση τους «θάβεται», αλλά όταν καλεί το λαό να φωνάξει για περισσότερη «ελευθερία» και «δημοκρατία» (με το περιεχόμενο που εξυπηρετεί τις πολυεθνικές) συνδέεται με «νέα ελπίδα» και βαφτίζεται μάλιστα αμέσως και «κίνημα»;

Μοιραία, κάθε αγωνιστική δράση που δε συμβάλλει στη συγκέντρωση δυνάμεων για την οργάνωση και την πάλη ενάντια στο κεφάλαιο και την εξουσία τους μένει πολλαπλά εκτεθειμένη στους μηχανισμούς και τις τακτικές επιλογές εκείνων που εκμεταλλεύονται τους εργαζόμενους λαούς.

• Εκείνων που, βλέποντας το λαό να διαλέγει «στρατόπεδο» ξένο στα δικά του συμφέροντα, τρίβουν τα χέρια τους και ψάχνουν νέους τρόπους για να κάνουν τους εργάτες «γρανάζια» στις μηχανές (πολεμικές και «ειρηνικές») προώθησης των δικών τους συμφερόντων.

Α.Μ

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ - Κυριακή, 12/10/2014

 

Για το θέμα εκτενώς από Lenin Reloaded: 

• Παρασκευή "αυθόρμητων κινημάτων φοιτητών": Αναδημοσίευση λόγω επικαιρότητας στο Χονγκ Κονγκ

• Χονγκ Κονγκ: Η ώρα της Κινεζικής Ουκρανίας;

• "Αυγή"- Occupy Central: το Χονγκ Κονγκ ενάντια στον νεοφιλελευθερισμό

• Χονγκ Κονγκ: Κινήματα και "κινήματα"Imperialism pays: Η ανταμοιβή στους πρωταγωνιστές της πρώτης απόπειρας των ΗΠΑ να ανατρέψουν το ΚΚ Κίνας, το 1989

Διαμόρφωση κειμένου, επιλογή λοιπων φωτό: Μποτίλια Στον Άνεμο