Οι ασφαλιστικές εταιρείες, τα σχέδια της κυβέρνησης, η στρατηγική της ΕΕ για τις συντάξεις και το σιγόντο του ΣΥΡΙΖΑ

Η κυβέρνηση, οι ασφαλιστικές, ο ΣΥΡΙΖΑ και οι συντάξεις

Στις 14 Νοέμβρη 2013 έγινε στην Αθήνα το 3ο Ετήσιο Συνέδριο «Labor & Insurance» που διοργανώνει το Ελληνο-Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, με θέμα: «Συνεργασία Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα για την Προαγωγή της Απασχόλησης και της Ασφάλισης».

Στο συνέδριο μίλησαν, μεταξύ άλλων, ο υπουργός Εργασίας, Γ. Βρούτσης, και ο διοικητής του ΙΚΑ, Ρ. Σπυρόπουλος. Και οι δύο περιέγραψαν τα γενναία βήματα που σχεδιάζει η κυβέρνηση, ώστε τα επόμενα χρόνια οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες να γίνουν βασικός πυλώνας του συνταξιοδοτικού συστήματος στην Ελλάδα.

Οι ασφαλιστικές εταιρείες δεν έκρυψαν τη χαρά τους για τις δημόσιες τοποθετήσεις των δύο στελεχών της κυβέρνησης.

Την επόμενη μέρα του συνεδρίου, ιστότοπος που ειδικεύεται σε ζητήματα ιδιωτικής ασφάλισης έγραφε:

• «Στηρίζει η πολιτεία τις ιδιωτικές συντάξεις. Η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και ο διοικητής του ΙΚΑ τοποθετήθηκαν υπέρ της συμμετοχής των ασφαλιστικών εταιρειών. Σε ουσιαστικό διάλογο περνά η κυβέρνηση και η ασφαλιστική αγορά για την αναμόρφωση του ασφαλιστικού συστήματος της χώρας.

• Το γεγονός και μόνο ότι η πολιτική ηγεσία του καθ' ύλην αρμοδίου υπουργείου, του Εργασίας, καθώς και ο διοικητής του ΙΚΑ - ΤΕΑΜ δήλωσαν παρόν σε συνέδριο με θέμα τη σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στις συντάξεις και την υγεία, και πολύ περισσότερο ότι τοποθετήθηκαν ανοικτά υπέρ της συμμετοχής των ασφαλιστικών εταιρειών στη λειτουργία των Επαγγελματικών Ταμείων και μέσω αυτών στη διασφάλιση των μελλοντικών συντάξεων, καταδεικνύει ότι η κυβέρνηση έχει πλέον λάβει τις αποφάσεις της».

Στο ίδιο δημοσίευμα, μνημονευόταν χωριστά η ομιλία του Γ. Βλασσόπουλου, επικεφαλής της Ομάδας Εργασίας Ιδιωτικής Ασφάλισης του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου. Εγραφε το σχετικό ρεπορτάζ:

• «(...) αναλύοντας την πρόταση του Επιμελητηρίου για τις μελλοντικές συντάξεις, τάχθηκε υπέρ της θεσμοθέτησης του 2ου συνταξιοδοτικού πυλώνα ασφάλισης, τονίζοντας ότι το νέο καθεστώς θα πρέπει να έχει τα εξής χαρακτηριστικά: Υποχρεωτική συμμετοχή για τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας. Μεταβατικές διατάξεις για τους ήδη εργαζόμενους. Εισφορές από εργοδότη και εργαζόμενο με σταδιακή μείωση υποχρεωτικών εισφορών του 1ου πυλώνα. Κεφαλαιοποιητικό σύστημα. Αυστηρό εποπτικό πλαίσιο. Φορολογική αντιμετώπιση».

Τα σχέδια της κυβέρνησης

Καθόλου τυχαία, τα όσα είπε ο εκπρόσωπος του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου αποτέλεσαν τον πυρήνα της παρέμβασης Σπυρόπουλου στο ίδιο συνέδριο. Το ρεπορτάζ του «Ριζοσπάστη» κατέγραψε την επομένη του συνεδρίου:

• «Μιλώντας χτες στο συνέδριο του Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, ο διοικητής του ΙΚΑ, Ρ. Σπυρόπουλος, αφού εξέφρασε την απογοήτευσή του γιατί στη χώρα μας δεν προχώρησε η δημιουργία των Επαγγελματικών Ταμείων που προέβλεπε ο νόμος 3029/2002, σκιαγράφησε τη μετεξέλιξη του δημόσιου συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης μέσα από μια "τολμηρή μεταρρυθμιστική αλλαγή" (...) Βασικό πυλώνα προβάλλει τη δημιουργία των Επαγγελματικών Ταμείων. Για το σκοπό αυτό, ζητά τον εκσυγχρονισμό του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου για τα Επαγγελματικά Ταμεία, και μάλιστα "με φορολογικά κίνητρα που θα ευνοούν την ίδρυσή τους".

• (...) Ειδικότερα, προτείνει την ίδρυση ενός Εθνικού Επαγγελματικού Ταμείου, που μπορεί να θεσμοθετηθεί μέσα από την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας και θα καλύπτει το μισό περίπου εκατομμύριο μισθωτών οι οποίοι αμείβονται με βάση την ΕΓΣΣΕ».

Δηλαδή, και φορολογικά κίνητρα για τη σύσταση των Επαγγελματικών Ταμείων, και υποχρεωτική ένταξη σε αυτά όλων των νεοεισερχομένων στην αγορά εργασίας, που θα αμείβονται με την ΕΓΣΣΕ, και μείωση των εργοδοτικών εισφορών στο δημόσιο σύστημα της Ασφάλισης, με δεδομένο ότι οι εργοδοτικές εισφορές θα μειωθούν επίσης εκ νέου κατά 1,3 μονάδες μέσα στο επόμενο έτος και αθροιστικά κατά 5 μονάδες μέχρι το 2016.

Όσο για τις «μεταβατικές διατάξεις», που αφορούν όσους σήμερα είναι ασφαλισμένοι σε επικουρικά ταμεία ή παίρνουν επικουρική σύνταξη, αυτές θα αποβλέπουν μόνο και μόνο να απορροφήσουν τους κραδασμούς και τις αντιστάσεις από την εφαρμογή του νέου «μοντέλου» σε βάρος της δημόσιας Ασφάλισης.

Και κυρίως να εξασφαλίσουν ότι οι εισφορές στα Επαγγελματικά Ταμεία, είτε σε εθελοντική, είτε σε υποχρεωτική βάση, θα κατευθυνθούν προς τους κατάλληλους «διαχειριστές», τις ασφαλιστικές εταιρείες και τους χρηματο-ασφαλιστικούς ομίλους.

Σε κάθε περίπτωση οι σημερινές επικουρικές θα μετατραπούν σε φιλοδώρημα και θα απορροφηθούν έτσι από την κύρια σύνταξη, για να ανοίξει διάπλατα ο δρόμος στα Επαγγελματικά Ταμεία και την ιδιωτική ασφάλιση.

Με άλλα λόγια, μία προς μία οι προτάσεις των εκπροσώπων της ασφαλιστικής «αγοράς» συμπεριλήφθηκαν στην ομιλία του διοικητή του ΙΚΑ, είτε ως απολογισμός του έργου της κυβέρνησης (της σημερινής και των προηγούμενων), είτε ως προγραμματικές θέσεις για το αμέσως επόμενο διάστημα στον τομέα της Κοινωνικής Ασφάλισης.

Να για λογαριασμό ποιανού νομοθετεί η κυβέρνηση...

Το σιγόντο του ΣΥΡΙΖΑ

Στο ίδιο συνέδριο μίλησε εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ ο βουλευτής του Αλ. Μητρόπουλος, ο οποίος είπε μεταξύ άλλων:

• «Οι ιδιωτικές εταιρείες στο ασφαλιστικό σύστημα, πλην των λειτουργικών τους εξόδων και του αναμενόμενου κέρδους, φορτώνουν σ' αυτό και τις αστοχίες των δικών τους τοποθετήσεων και ζημιών».

Τη συγκεκριμένη δήλωση την πρόβαλε η «Αυγή» ως τοποθέτηση του ΣΥΡΙΖΑ για τις εξελίξεις στην Κοινωνική Ασφάλιση.

Μια άλλη δήλωση, όμως, αυτή του επίσης βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Γ. Σταθάκη, εξαφανίστηκε από τις σελίδες της «Αυγής» και γενικά τα ειδησεογραφικά όργανα του ΣΥΡΙΖΑ.

Την έκανε λίγες μέρες πριν, σε ένα άλλο συνέδριο, των «Financial Times», με θέμα «Το μέλλον της ασφάλισης στην Ελλάδα».

Είπε επί λέξει ο Γ. Σταθάκης:

• «Το μεγάλο διακύβευμα αφορά το χαρακτήρα της δημόσιας ασφάλισης, του δημόσιου πυλώνα (...) Αυτόν τον πυλώνα ο ΣΥΡΙΖΑ θα τον υπερασπιστεί, προστατεύοντάς τον και αναβαθμίζοντάς τον ως δημόσιο πυλώνα ασφάλισης. Δίπλα όμως σε αυτόν η ιδιωτική ασφάλιση έχει τεράστια περιθώρια ωρίμανσης, ανάπτυξης, και εμείς θα είμαστε παρόντες σε αυτή την προσπάθεια ανάπτυξης αυτού του τομέα... (...) Είμαστε έτοιμοι να γίνουν οι αλλαγές και οι μεταρρυθμίσεις που θα διατηρήσουν το δυναμικό χαρακτήρα αυτού του συστήματος».

Το δημόσιο πυλώνα ούτε η κυβέρνηση ούτε οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες τον αμφισβητούν. Αυτός, όμως, ο συρρικνούμενος δημόσιος τομέας θα αποδίδει όχι συντάξεις, αλλά επιδόματα, της τάξης των 360 ευρώ, για να μπορούν την ίδια ώρα να κάνουν χρυσές δουλειές τα επαγγελματικά ταμεία και οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες, με προγράμματα που δουλεύουν με την αρχή ότι

• «όποιος έχει δουλειά, έχει και σύνταξη, ανάλογα με τα χρήματα που καταβάλλει στο (ιδιωτικό) ταμείο».

Δηλαδή, στο εξής το σύστημα δε θα λειτουργεί με την αρχή της αλληλεγγύης (οι τωρινοί εργαζόμενοι πληρώνουν για τους τωρινούς συνταξιούχους), αλλά με ατομικούς λογαριασμούς (όσα πληρώσω ως εργαζόμενος, αυτά ενδέχεται να πάρω ως σύνταξη, αν στο μεταξύ δεν φαλιρίσει η ασφαλιστική ή δεν χάσω στο χρηματιστηριακό τζόγο την εισφορά που δίνω στο επαγγελματικό ταμείο).

Ποιο είναι εκείνο το στοιχείο που κάνει την κυβέρνηση και τον ΣΥΡΙΖΑ να εμφανίζονται τόσο ίδιοι και στο ζήτημα της διαχείρισης του συστήματος της Ασφάλισης, να ταυτίζονται επί της ουσίας με τις βασικές θέσεις των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών;

• Το γεγονός ότι, παρά τις μεταξύ τους διαφορές, κινούνται μέσα στο ίδιο στρατηγικό πλαίσιο, το οποίο, μεταξύ άλλων, ορίζεται από τα όρια της στρατηγικής του κεφαλαίου, της εξουσίας των μονοπωλίων, του μονόδρομου της ΕΕ.

Τι λέει η ΕΕ;

Οι θέσεις και των δύο διαμορφώνονται στη βάση των κειμένων στρατηγικής που έχει συμφωνήσει η ΕΕ για λογαριασμό του κεφαλαίου και στο ζήτημα της Ασφάλισης.

Ενα από αυτά είναι η «Λευκή Βίβλος» για τις Συντάξεις, που παρουσιάστηκε το Φλεβάρη του 2012 και αποκάλυψε ο «Ριζοσπάστης» τον περασμένο Μάη. Εκεί γράφεται, μεταξύ άλλων:

• «Η βιωσιμότητα και η επάρκεια των συνταξιοδοτικών συστημάτων εξαρτάται από το βαθμό στον οποίο θα υποστηρίζονται από τις εισφορές, τους φόρους και την αποταμίευση εκ μέρους των ατόμων που βρίσκονται στην αγορά εργασίας (...) Οι ρυθμίσεις χρηματοδότησης (...) πρέπει να καθορίζονται κατά τρόπον ώστε να επιτυγχάνεται μια ισόρροπη σχέση μεταξύ των εισφορών και των δικαιωμάτων (...) Η συμπληρωματική αποταμίευση συνταξιοδότησης περιλαμβάνει επαγγελματικές και προσωπικές συντάξεις, ασφάλειες ζωής και άλλες μορφές συσσώρευσης περιουσιακών στοιχείων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη διατήρηση του βιοτικού επιπέδου μετά τη συνταξιοδότηση. Επιπλέον, υπάρχουν μέσα (π.χ. αντίστροφα ενυπόθηκα δάνεια) που επιτρέπουν τη μετατροπή των περιουσιακών στοιχείων (γενικά, της κατοικίας) σε πρόσθετο εισόδημα συνταξιοδότησης (...) Η επικουρική συνταξιοδοτική αποταμίευση πρέπει να διαδραματίσει μεγαλύτερο ρόλο στη διασφάλιση της μελλοντικής επάρκειας των συντάξεων (...) Τα άτομα στο μέλλον θα πρέπει να εξαρτώνται περισσότερο από την επικουρική συνταξιοδοτική αποταμίευση».

Αντίστοιχα, η κοινή «ευρωπαϊκή συνταγή» που έδινε η «Πράσινη Βίβλος» για τη δεκαετία 2010 - 2020 προέβλεπε μεταξύ άλλων:

• «Μείωση του μεριδίου των δημόσιων διανεμητικών συντάξεων στη συνολική συνταξιοδοτική δαπάνη δίνοντας ενισχυμένο ρόλο σε συμπληρωματικά προχρηματοδοτούμενα ιδιωτικά συστήματα».

Ήδη, από τον περασμένο Μάη η Τράπεζα της Ελλάδας σε έκθεσή της θεωρεί τουλάχιστον απαραίτητα τα ιδιωτικά ασφαλιστικά συστήματα, προεξοφλώντας τη μείωση των συντάξεων σε τέτοιο βαθμό (έως και 50%) που θα είναι αδύνατη η επιβίωση των συνταξιούχων.

Αυτά είναι τα κείμενα με τα οποία τόσο τα κόμματα της συγκυβέρνησης, όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ διαμορφώνουν τις προγραμματικές τους θέσεις.

• Να γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να κάνει αντιπολίτευση από τη σκοπιά των λαϊκών συμφερόντων και αν κυβερνήσει, δεν πρόκειται να ασκήσει φιλολαϊκή πολιτική, ανεξάρτητα από διακηρύξεις και προθέσεις.

• Γι' αυτό, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζεται στα λόγια να αμφισβητεί τάχα τη ραγδαία ιδιωτικοποίηση των συστημάτων Ασφάλισης, σε χώρους όπως η πρώην «Τράπεζα Κύπρου», όπου οι συνδικαλιστές του έχουν την απόλυτη πλειοψηφία στο Σύλλογο των εργαζομένων, πρωτοστατούν στην ιδιωτικοποίηση του τομέα Υγείας στην ασφάλιση των υπαλλήλων της τράπεζας, καλώντας τους να συμμετάσχουν σε ομαδικό συμβόλαιο που συμφώνησαν με ιδιωτική ασφαλιστική εταιρεία...

Περ. Κ.

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 19/11/2013

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

17/11/2013 -- Ανοίγει διάπλατα το δρόμο της ιδιωτικοποίησης
13/11/2013 -- Παραδίδουν την Ασφάλιση στο κεφάλαιο
11/10/2011 -- Αντεργατικά σχέδια και για τις επικουρικές
13/7/2003 -- Για τα ταμεία επαγγελματικής ασφάλισης