Μποτίλια Στον Άνεμο: Πλατεία Ταξίμ. Εντυπώσεις: 50 χρόνια από το θάνατο του Ναζίμ Χικμέτ (ΙΙ)

Εάλωσαν αι πόλεις

Βόσπορος, Ανατολία

Γύρισα απ’ την Κωνσταντινούπολη ξημερώματα Πέμπτης (30/5/2013). Η τελευταία βόλτα μας ήταν στην πλατεία Ταξίμ.

Ετοιμαζόμουν να γράψω δυο τρεις εντυπώσεις, μαζί με ένα μικρό απάνθισμα από τον Ναζίμ Χικμέτ.

Μέχρι να συνειδητοποιήσω από πού ήρθα και να αδειάσω την ψηφιακή μου μηχανή με τις τουριστικές φωτογραφίες, η πραγματικότητα με πρόλαβε εμφανίζοντας βίαια τις δικές της.


Διαδηλωτής πέφτει σε ζαρντινιέρα νερού. Δες και εύστοχη επισήμανση του Οικοδόμου για τη ζαρντινιέρα ενημέρωσης του ΣΚΑΪ (Φωτό από star.gr)

Με μιας, ο γλυκός, εξομολογητικός και πληθωρικός Χικμέτ μπήκε φουριόζος στο κέντρο της πλατείας Ταξίμ, σαν τη «Νίκη της Σαμοθράκης», ενώθηκε με το πλήθος, κι άρχισε να μιλάει με «τα πιο παράδοξα πλάσματα», τα «αδέρφια» του:

«Αν δεν καώ έγώ

Αν δεν καείς εσύ

αν δεν καούμε εμείς

πώς θά γενούνε

τα σκοτάδια

λάμψη;»

Και πιάνοντας στα χέρια μου δυο τρία βιβλία τού αγαπημένου και στη χώρα μας ποιητή, χάθηκα στη μοναδική, τρυφερή μετάφραση του δικού μας Γιάννη Ρίτσου. Απόδοση τη λέει σεμνά ο ίδιος.

Κοιτάζοντας τη χρονολογία έκδοσης και τον πρόλογο του ποιητή της Ρωμιοσύνης που έγραφε Ιούνιος 1963, είδα ότι αυτόν το μήνα συμπληρώνονται 50 χρόνια από το θάνατό του.

Και αναζητώντας τις ακριβείς ημερομηνίες γέννησης και θανάτου, με έκπληξη διαπίστωσα πως η επέτειος θανάτου είναι σήμερα, 2 Ιουνίου.

Πικρές, τραγικές, αλλά και αισιόδοξες συμπτώσεις…

Η Ωραία του Πέραν

Με το που θα πατήσεις το πόδι σου στη «Βασιλεύουσα», κι αν είσαι λίγο υποψιασμένος, διαισθάνεσαι ότι το μόνο που βασιλεύει εδώ είναι ο καπιταλισμός σε όλο του το μεγαλείο.

Η ατμόσφαιρα πηχτή από το νέφος, σε μια πόλη 15 εκατομμυρίων –το 20% του συνολικού πληθυσμού– με ρυθμό αύξησης 300 χιλιάδες ψυχές το χρόνο. Χέρια από τα βάθη της Ανατολίας, «κουτά σαν τα μαντρόσκυλα, τυφλά σαν τα σκοτάδια», που λέει κι ο ποιητής.

Το κυκλοφοριακό κομφούζιο και τα μποτιλιαρίσματα, με τον δανεικό από τις τράπεζες στόλο αυτοκινήτων, οδηγούν σε μια πόλη αβίωτη.

Δουλειά σκυλίσια. Γκαρσόνια χωρίς εργασιακά δικαιώματα.

Ελαστικές εργασιακές σχέσεις. Μισθοί κάτω από 150 €.

Συνδικαλιστικές ελευθερίες γιοκ.

Κομμουνιστικό Κόμμα πολύ μικρό.

8 Δημόσια Πανεπιστήμια και 21 Ιδιωτικά.

Το γκρουπ, εμβρόντητο, έβγαζε επιφωνήματα θαυμασμού για τους ρυθμούς της τούρκικης ανάπτυξης, και η κριτική του ήταν ότι μόνο εμείς οι μαλάκες δεν αναγνωρίζουμε τα πτυχία ξένων πανεπιστημίων, και δεν μπορούμε να κάνουμε δυο έργα της προκοπής όπως οι γείτονές μας.

Σκοτάδι στο Φανάρι

Ακόμα και ο ξεναγός μας (ένα νέο παιδί, ελληνόπουλο, μετανάστης στη νέα Μέκκα) προσκυνητής του Ερντογάν, έλεγε ότι με την επόμενη κρίση στην Τουρκία θα γίνει χαμός, όμως ο φοβερός Ταγίπ θα την αποσβέσει! Για να συμπληρώσει ότι οι κρίσεις, παρά τα όσα λέγονται δεν είναι οικονομικές, αλλά πολιτικές (πού είσαι Τσίπρα) και ότι οι φούσκες δεν είναι ντε και καλά κακές.

Κι αντίλογος μηδέν. Μηδέ από την αφεντιά μου, αφού η συντριπτική πλειοψηφία της ομήγυρης ήθελε μοναχά να πιει το Βόσπορο.

Έστω και αν η περίφημη κρουαζιέρα στο Βόσπορο δεν έχει να «ζηλέψει» τίποτα από την πέτρινη αυτοκρατορία της Νέας Υόρκης.

Το «Νέο Μανχάταν» είναι εδώ.

Η πόλη ασφυκτιά στη σκιά των ουρανοξυστών της Ανατολίας, αλλά και του Πέραν, που καταπλακώνουν τα χαμόσπιτα και εκτοπίζουν στις παραγκουπόλεις όλο και μεγαλύτερους πληθυσμούς.

Ωστόσο τίποτα δεν προμήνυε τις σκηνές που θα βλέπαμε λίγο αργότερα.

Η ανισόμετρη ανάπτυξη, σαν ντόμινο, σωριάζει οικοδομικά τετράγωνα στο κέντρο της πόλης και σηκώνει γιγάντια MALL.

Άλλωστε ένα τέτοιο κέντρο ήταν η αφορμή για την ωμή βία από το καθόλου αυτοσχέδιο ταξίμι του σιδερένιου κρατικού μηχανισμού, κατά των διαδηλωτών της πλατείας Ταξίμ.

Δύο εκατομμύρια κόσμος κυκλοφορεί εκεί τα σαββατοκύριακα, και διακόσιες με τριακόσιες χιλιάδες τις καθημερινές.

Ένα «εκδηλωτικό» πλήθος ανυποψίαστων ως επί το πλείστον τουριστών πηγαινοέρχεται στη Λεωφόρο Ανεξαρτησίας που βγάζει στη γραφική δίπατη Γέφυρα του Γαλατά με τη χιλιοφωτογραφημένη θέα της πόλης.

Όμως μόνο με κατάμαυρα τουριστικά γυαλιά, και με χυλωμένα από την αστική προπαγάνδα μυαλά, δεν θα μπορέσεις να αντιληφθείς τα ερείπια που σωριάζει στο πέρασμά του ο κραταιός (Οθωμανικός και όχι μόνο) καπιταλισμός, τόσο στο Βόσπορο, όσο και στα δώθε του φράχτη δικά μας βιλαέτια.

Η ανάπτυξη καλπάζει ακάθεκτη κατά πάνω μας.

(Φωτογραφίες: Μποτίλια Στον Άνεμο)

Περισσότερα στοιχεία, ενδεικτικά: