Ιστορία Αντίστροφη

«Μελαγχολώ, λέει η Όλγα, όταν το πρωί μου λέει πως πάει στον Πύργο: αυτή η ανώφελη, πιθανώς, πορεία, αυτή η χαμένη, πιθανώς, μέρα, αυτή η –πιθανώς– μάταιη ελπίδα». ΦΡΑΝΤΣ ΚΑΦΚΑ, Ο Πύργος. Ο Νότιος Πύργος (1962-1965, Βρυξέλλες, κρατικό κτήριο). Σκοπός του ήταν να συγκεντρωθούν εκεί όλες τις κυβερνητικές υπηρεσίες που εξετάζουν το συνταξιοδοτικό σύστημα. Πηγή φωτoγραφίας Σ’ αυτό το μυθιστόρημα, ο κεντρικός ήρωας, ο Κ…, διορίζεται γεωμέτρης του Πύργου και φτάνει στο χωριό. Αλλά η επικοινωνία ανάμεσα στο χωριό και στον Πύργο είναι αδύνατη. Σε δεκάδες σελίδες ο Κ… προσπαθεί με πείσμα να βρει το δρόμο για τον Πύργο. Kι έπειτα μια άλλη καθημερινή μυθο-ιστορία. Με μάταιη –πιθανώς– ελπίδα ψάχνεις για μια χαραμάδα φωτός. Μα όλες οι είσοδοι είναι κλειστές· όλες οι έξοδοι δεν οδηγούν πουθενά… Σ’ αυτούς τους σύγχρονους αφιλόξενους Πύργους, με τους αόρατους τοίχους και τη ρευστή «δομή», νοιώθεις μόνος και ένοχος. Μια ενοχή για κάτι που δεν έκανες. Για κάτι θαρρείς που θα κάνεις και θα επισύρει την τιμωρία του νόμου. Και κάθε πρωί ανακαλύπτεις ότι χάνεσαι όλο και πιο βαθιά στο σκοτεινό Λαβύρινθο της μέρας. Και κάθε μέρα, βλέποντας να στενεύουν τα περιθώρια, με τη ζωή σου να στριμώχνεται σε βιαστικά πενθήμερα και σε αβέβαιους μήνες, ανάμεσα σε δυο στιγμές, αισθάνεσαι πίσω σου την ανάσα που προδίδει τον Μινώταυρο. Χωρίς όμως τη σιγουριά πως όπου να ’ναι θ’ ανακαλύψεις το θηρίο σε κάποια σκοτεινή γωνιά της νύχτας. Γιατί κάποτε είναι σιγουριά να ξέρεις πως θα μετρηθείς με τα σκοτάδια. Κι είναι ίσως οδυνηρό ν’ ανακαλύπτεις πως ο «μίτος» αντί να σε βοηθήσει να ξαναβρείς την έξοδο σε σπρώχνει όλο και πιο βαθιά σε διαδρόμους φτιαγμένους από κινούμενη άμμο. Κι είναι ακόμα πιο οδυνηρό όταν δεν περιμένεις την ομορφιά μιας έστω αβέβαιης νίκης. Την όμορφη αβεβαιότητα πως, όταν το θηρίο νικηθεί, στην άλλη άκρη σε περιμένουν ή περιμένεις… Όταν ο Κ… προσπαθεί να επικοινωνήσει με τον «πύργο» από το τηλέφωνο ακούει ακατάληπτους ψίθυρους, αόριστα γέλια, μακρινές φωνές… Κάθε κεφάλαιο και μια αποτυχία. Κι επίσης ένα ξαναρχίνισμα. Ο Κ… ζητάει ένα επάγγελμα, ένα σπίτι… Όταν οι άλλοι, οι εκατομμύρια Κ… προσπαθούν να επικοινωνήσουν με το «χωριό» ακούνε τους ίδιους απροσδιόριστους ήχους, τις ίδιες άηχες φωνές... Αλλά όσο κι αν είναι τραγικό να διαπιστώνεις καθημερινά την απόσταση, φυλακισμένος στο Λαβύρινθο με τους ευμετάβλητους τοίχους, όσο κι αν είναι οδυνηρό να μη βρίσκεις το δρόμο για τον Πύργο, και αντίστροφα το δρόμο για το χωριό, κάπου αχνοφαίνεται μια χαραμάδα ελπίδας: Όταν ανακαλύπτεις ότι γύρω σου υπάρχουν εκατομμύρια Κ… Και κρατιούνται απ’ τον ίδιο μίτο που κρατιέσαι κι εσύ… Όταν αγωνιάς κι επιμένεις. «Σαν τις βραδινές υποσχέσεις που δικαιολογούν τη ζωή σου». Πύργος Αθηνών (1968-1971). Kτήριο γραφείων. Πηγή φωτογραφίας Το κείμενο πρωτοδημοσιεύτηκε στη συνδικαλιστική εφημερίδα «Ο ΠΑΛΜΟΣ» (Μάιος 2003, φ. 12, ) του Επιχειρησιακού Σωματείου Εργαζομένων της ΕΚΟ (πρώην ESSO PAPPAS).